Η A. ήρθε σε μένα στις αρχές Νοεμβρίου και μου δήλωσε: «Δεν πρόκειται να επιβιώσω την περίοδο των γιορτών!». Όταν της ζήτησα να μου εξηγήσει, είπε ότι ήταν ήδη εξαντλημένη από την προσπάθεια να βρίσκεται σε ένα εκατομμύριο μέρη ταυτόχρονα.

Έπρεπε να προετοιμαστεί για τις γιορτές, και με μια τεράστια εκτεταμένη οικογένεια και δύο δικά της μικρά παιδιά, είχε πολλά να κάνει: να ψωνίσει δώρα, να διακοσμήσει για την ετήσια συγκέντρωσή τους, να ψήσει και να ετοιμάσει όλα τα αγαπημένα εορταστικά φαγητά και να πάει τα παιδιά της να δουν τον Άγιο Βασίλη στο εμπορικό κέντρο.
Συν τοις άλλοις, είχε μία σημαντική εργασία που έπρεπε να ολοκληρωθεί μέχρι την 1η Ιανουαρίου και έπρεπε να προετοιμαστεί για τον χειμερινό καιρό. Τότε ήρθε η τελευταία σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι - κρυολόγησε και το κρύωμα δεν έλεγε να φύγει.
Αυτό ήταν που την έφερε σε μένα. Είπε ότι απλά δεν μπορούσε να είναι άρρωστη για τους επόμενους δύο μήνες.
Της είπα ότι δεν ήταν τυχαίο που αρρώστησε τώρα, όταν είχε ήδη τόσα πολλά να ανησυχεί. Αυτό συμβαίνει επειδή το στρες και η λειτουργία των επινεφριδίων έχουν τεράστιο αντίκτυπο στο ανοσοποιητικό σύστημα.

Λειτουργία των επινεφριδίων και ασθένεια
Οι έρευνες δείχνουν ότι στρεσογόνοι παράγοντες όπως το έντονο εργασιακό στρες, το διαζύγιο ή οι δυσκολίες στις σχέσεις και το πένθος, οδηγούν σε μειωμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και αυξημένη ευπάθεια σε ιούς και λοιμώξεις. Και όταν το στρες είναι χρόνιο και η λειτουργία των επινεφριδίων διαταράσσεται, το πρόβλημα μπορεί να γίνει ακόμη χειρότερο.
Κάθε χειμώνα, βλέπω μια πληθώρα πόρων αφιερωμένων στο πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε την ανοσολογική λειτουργία και να αποκρούσουμε τους ιούς. Αλλά ένα πράγμα που δεν βλέπω να αναφέρεται ποτέ αρκετά είναι το πώς να υποστηρίζουμε την υγεία των επινεφριδίων.
Η κόπωση (δυσλειτουργία) των επινεφριδίων είναι, κατά την εμπειρία μου, ένας από τους πιο συνηθισμένους λόγους αποδυνάμωσης του ανοσοποιητικού συστήματος.
Ένα πρόβλημα του ανοσοποιητικού συστήματος που σχετίζεται με την κόπωση των επινεφριδίων μπορεί να σημαίνει πιο συχνές ιώσεις και λοιμώξεις και δυσκολότερη ανάκαμψη από αυτές. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης κάποιων χρόνιων ασθενειών.
Επιπλέον, αν η κόπωση των επινεφριδίων παρεμβαίνει στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, είναι βέβαιο ότι και άλλοι τομείς της υγείας σας, συμπεριλαμβανομένης της ορμονικής ισορροπίας, της ρύθμισης της διάθεσης και του μεταβολισμού, είναι εκτός ελέγχου.

Κορτιζόλη: ο παίκτης-κλειδί
Γνωρίζουμε ότι τα επινεφρίδια είναι υπεύθυνα για την παραγωγή ορμονών που σχετίζονται με την αντίδραση στο στρες. Ένας από τους βασικούς παράγοντες είναι η κορτιζόλη, που συχνά αναφέρεται ως «ορμόνη του στρες».
Τα επίπεδα κορτιζόλης όταν είναι πολύ υψηλά ή πολύ χαμηλά αποτελούν σημαντική ένδειξη ότι υπάρχει δυσλειτουργία των επινεφριδίων. Και όταν τα επίπεδα κορτιζόλης είναι εκτός ισορροπίας και η λειτουργία των επινεφριδίων είναι διαταραγμένη, υποφέρει και το ανοσοποιητικό σύστημα.
Δεδομένου ότι συχνά αποκαλούμε την κορτιζόλη «ορμόνη του στρες», μπορεί εύκολα να σκεφτούμε ότι δεν επηρεάζει άλλους τομείς της υγείας μας. Όμως αυτό δεν είναι αλήθεια.
Η κορτιζόλη είναι ζωτικής σημασίας για τη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος. Ας ρίξουμε μια βασική ματιά στο πώς λειτουργεί το ανοσοποιητικό σύστημα.
Όταν ο οργανισμός ανιχνεύει έναν εισβολέα -το λεγόμενο παθογόνο- το ανοσοποιητικό σύστημα ενεργοποιείται για να του επιτεθεί και να μας προστατεύσει από αυτό. Αυτό συνεπάγεται τη δημιουργία φλεγμονής, εν μέρει για να σηματοδοτήσει ότι η άμυνα και η επισκευή είναι απαραίτητες. Η φλεγμονώδης αντίδραση οδηγεί σε αυτά τα κοινά συμπτώματα του κρυολογήματος, όπως η βουλωμένη μύτη ή η καταρροή, ο πονόλαιμος ή ο πυρετός.
Λόγω των πολλών συνδέσεών της με χρόνιες ασθένειες, συχνά θεωρούμε τη φλεγμονή ως κάτι κακό. Στην πραγματικότητα, είναι απαραίτητο στοιχείο μιας υγιούς ανοσολογικής απόκρισης. Όμως δεν μπορεί να αφεθεί ανεξέλεγκτη - κάτι πρέπει να τη ρυθμίζει για να μην γίνει υπερβολική, υπερδραστήρια ή χρόνια.
Αυτή είναι μία από τις εργασίες της κορτιζόλης. Όταν έχετε υγιή λειτουργία των επινεφριδίων, ισορροπημένα επίπεδα κορτιζόλης και ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα, η κορτιζόλη συμβάλλει στη μείωση της φλεγμονής και στη διατήρηση των επιπέδων υπό έλεγχο κατά τη διάρκεια μιας ανοσολογικής αντίδρασης χωρίς να την εξαλείφει εντελώς.
Τα πολύ χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης οδηγούν σε υπολειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και σε ανεπαρκή φλεγμονή για την προστασία μας από ιούς, λοιμώξεις και άλλα παθογόνα. Όταν είναι πολύ υψηλά, οδηγούν σε ένα υπερδραστήριο ανοσοποιητικό σύστημα και σε υπερβολική φλεγμονή (η οποία μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα όπως τα αυτοάνοσα και οι αλλεργίες). Φυσικά, καμία από τις δύο καταστάσεις δεν είναι καλή.
Συνήθως, στα πρώιμα στάδια της κόπωσης των επινεφριδίων, το σύστημα αντίδρασης στο στρες είναι πολύ απασχολημένο (όπως ακριβώς και εμείς). Τα επινεφρίδιά μας εργάζονται υπερωρίες για να καταπολεμήσουν ένα μεγάλο φορτίο στρεσογόνων παραγόντων, από το συναισθηματικό έως το σωματικό και το περιβαλλοντικό στρες, και αυτό περιλαμβάνει την παραγωγή υπερβολικής κορτιζόλης.
Όταν τα επίπεδα κορτιζόλης είναι πολύ υψηλά, η φλεγμονή μειώνεται υπερβολικά και το ανοσοποιητικό σύστημα καταστέλλεται σε σημείο που δεν λειτουργεί πραγματικά σωστά.
Βασικά, όταν αντιμετωπίζουμε άγχος, η κορτιζόλη και η υπόλοιπη ορμονική μας ομάδα σκέφτονται: Κάτι πραγματικά σοβαρό συμβαίνει και χρειαζόμαστε όλες μας τις δυνάμεις. Ας μετακινήσουμε μερικούς από τους πόρους μας μακριά από το ανοσοποιητικό σύστημα (και το πεπτικό σύστημα και το αναπαραγωγικό σύστημα) για λίγο, ενώ θα φροντίσουμε αυτό το πρόβλημα.
Αυτό μπορεί να φαίνεται λογικό, αλλά όταν το υψηλό στρες γίνεται χρόνιο και οι στρεσογόνοι παράγοντες είναι διαρκώς παρόντες αντί να αντιμετωπίζονται και να εξαφανίζονται, οι ορμόνες του στρες δεν έχουν την ευκαιρία να επαναφέρουν τα πάντα στο φυσιολογικό. Με όλους τους σύγχρονους στρεσογόνους παράγοντες που αντιμετωπίζουμε, είναι σύνηθες τα επίπεδα κορτιζόλης να παραμένουν υψηλά, πράγμα που σημαίνει ότι η λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος παραμένει χαμηλή.
Αυτό μας κάνει πιο ευάλωτους στα κρυολογήματα, τη γρίπη και τις βακτηριακές λοιμώξεις. Βοηθά επίσης να εξηγηθεί γιατί συχνά αρρωσταίνουμε στις «χειρότερες» στιγμές: το ίδιο το στρες μας κάνει πιο ευάλωτους στις ασθένειες.
Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης μπορούν επίσης να μας δυσκολέψουν να ανακάμψουμε από ιούς και λοιμώξεις. Ακριβώς όπως η A., οι ασθενείς μου συχνά μου λένε ότι τα κρυολογήματά τους φαίνεται να παραμένουν για πάντα.

Τι γίνεται με τη χαμηλή κορτιζόλη;
Καθώς η δυσλειτουργία των επινεφριδίων εξελίσσεται, ορισμένα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν. Ενώ μπορεί κάποτε να παραγόταν υπερβολικά πολλή κορτιζόλη για να καταπολεμήσει τα υψηλά επίπεδα στρες, τα επινεφρίδια και το υπόλοιπο σύστημα αντίδρασης στο στρες μπορεί τώρα να έχουν εξαντληθεί και να μην μπορούν να παράγουν καν την ποσότητα που χρειάζεται.
Γνωρίζουμε ότι τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Επομένως, τα χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης δεν θα μπορούσαν να ενισχύσουν την ανοσοποιητική λειτουργία;
Η απάντηση είναι... κατά κάποιο τρόπο. Αλλά εδώ είναι το πρόβλημα: Όταν τα επίπεδα κορτιζόλης πέφτουν πολύ χαμηλά, στην πραγματικότητα αφαιρούμε τον φύλακα που παρακολουθεί τη φλεγμονή κατά τη διάρκεια μιας ανοσολογικής απόκρισης. Βασικά, το ανοσοποιητικό σύστημα και η φλεγμονή αφήνονται να αλωνίζουν.
Όταν τίποτα δεν παρακολουθεί το ανοσοποιητικό σύστημα και αφήνεται στην τύχη του, μπορεί να προκύψουν νέα προβλήματα. Τότε είναι που η φλεγμονή γίνεται και πάλι «εχθρός».
Η φλεγμονή μπορεί να γίνει προβληματική και χρόνια, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες ασθένειες, όπως ινομυαλγία, σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, διαταραχές της διάθεσης, παχυσαρκία, αυτοάνοσα νοσήματα (όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα ίδια τα υγιή κύτταρα και τους ιστούς του σώματος) και στην ανάπτυξη αλλεργιών.

Εξαφάνιση του προβλήματος
Η κόπωση των επινεφριδίων είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα που βλέπω στο ιατρείο μου, και συχνά συνοδεύεται από συμπτώματα και ανησυχίες που σχετίζονται με την ελαττωματική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Ορισμένοι ασθενείς νιώθουν ότι απλώς αρρωσταίνουν συνεχώς, πολλοί έχουν ασθένειες όπως η A. που παραμένουν χωρίς να εξαλείφονται ή έχουν λοιμώξεις που επανέρχονται συνεχώς.
Βλέπω επίσης πολλές αυτοάνοσες καταστάσεις, τροφικές αλλεργίες ή ευαισθησίες που δεν υπήρχαν νωρίτερα, καθώς και πεπτικές ανησυχίες, όπως το διαρρέον έντερο και η δυσβίωση (ανισορροπία στα βακτήρια του εντέρου). Όλα αυτά τα προβλήματα σχετίζονται με ζητήματα του ανοσοποιητικού συστήματος που προκαλούνται σε μεγάλο βαθμό από τη δυσλειτουργία των επινεφριδίων.
Αυτό που με ενοχλεί είναι να ακούω για το πόσοι από αυτούς τους ασθενείς έχουν υποβληθεί σε θεραπεία για αυτά τα προβλήματα χωρίς καμία επίλυση. Οι γιατροί συνταγογραφούν το ένα φάρμακο μετά το άλλο -ή μοιράζουν αντιβιοτικά σαν να είναι καραμέλες- γεγονός που απλώς δημιουργεί περισσότερο άγχος και φλεγμονή και δεν φτάνει στη ρίζα του προβλήματος.
Όταν βλέπουμε σημάδια δυσλειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος οποιουδήποτε είδους, θα πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε και να υποστηρίζουμε τη λειτουργία των επινεφριδίων. Η υποστήριξη των επινεφριδίων θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνεται όταν μιλάμε για πρωτόκολλα ενίσχυσης του ανοσοποιητικού συστήματος κατά τη διάρκεια των ψυχρότερων μηνών.

Φυσικές λύσεις
Οι παρακάτω προτάσεις αποτελούν μια καλή αρχή για την υποστήριξη των επινεφριδίων και του ανοσοποιητικού συστήματος.

Προσαρμογόνα βότανα. Η συμπλήρωση με προσαρμογόνα μπορεί να βοηθήσει στην υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος και της λειτουργίας των επινεφριδίων. Τα προσαρμογόνα είναι μια κατηγορία βοτάνων που έχει βρεθεί ότι βοηθούν στη ρύθμιση της απόκρισης στο στρες και στη διαχείριση των επιπέδων κορτιζόλης. Τα παρακάτω προσαρμογόνα μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της κόπωσης των επινεφριδίων.

Ο ελευθερόκοκκος βοηθά στη μείωση του στρες, στη βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας, στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, στην αύξηση των επιπέδων ενέργειας και στη μείωση της φλεγμονής.
Προτεινόμενη δοσολογία: 200-400 mg ημερησίως.

Το αμερικανικό τζίνσενγκ χρησιμοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια για να βοηθήσει τον οργανισμό να αντέξει το ψυχικό και σωματικό στρες.
Προτεινόμενη δοσολογία: 50-100 mg ημερησίως.

Η ασβαγκάντα είναι ένα χαλαρωτικό προσαρμογόνο που μειώνει την κορτιζόλη, βελτιώνει τη λειτουργία του εγκεφάλου και καταπολεμά το άγχος.
Προτεινόμενη δοσολογία: 200-400 mg ημερησίως.

Η ροντιόλα είναι ένα ισχυρό βότανο που είναι γνωστό για τα ενεργειακά του αποτελέσματα. Βοηθά όταν υπάρχει σωματική και πνευματική κόπωση.
Προτεινόμενη δοσολογία: 200-400 mg ημερησίως.

Βιταμίνες και μέταλλα. Η βιταμίνη C είναι απαραίτητη τόσο για τη λειτουργία των επινεφριδίων όσο και για τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και τα επίπεδά της στο σώμα έχει αποδειχθεί ότι μειώνονται κατά τη διάρκεια του στρες. Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β είναι επίσης ζωτικής σημασίας. Η βιταμίνη Β5 (παντοθενικό οξύ) αποκαλείται συχνά «βιταμίνη κατά του στρες» για τον κρίσιμο ρόλο της στην παραγωγή ορμονών του στρες στα επινεφρίδια, και η Β10 (παρα-αμινοβενζοϊκό οξύ ή PABA) βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων κορτιζόλης.
Μια ολοκληρωμένη πολυβιταμίνη περιλαμβάνει επίσης μέταλλα και μπορεί να βοηθήσει το σώμα σας, συμπεριλαμβανομένων των επινεφριδίων, να λειτουργήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Όπως συμβαίνει με όλα τα συμπληρώματα, είναι έξυπνο να συμβουλευτείτε έναν ειδικό και να καθορίσετε ποιο συγκεκριμένο πρωτόκολλο είναι καλύτερο για εσάς.
Προτεινόμενες δοσολογίες: Επιλέξτε ένα υψηλής ποιότητας συμπλήρωμα συμπλέγματος βιταμινών Β και ένα πολυβιταμινούχο συμπλήρωμα και ακολουθήστε τις οδηγίες της ετικέτας.

Αντιφλεγμονώδης δίαιτα. Η κατανάλωση μιας υγιεινής, ισορροπημένης διατροφής με πλήρη, φρέσκα, αντιφλεγμονώδη τρόφιμα είναι πολύ σημαντική. Ακολουθούν μερικές γρήγορες συμβουλές για υγιεινή διατροφή:

- Αποφύγετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα και τη ζάχαρη και προτιμήστε φυσικά, βιολογικά φρούτα, λαχανικά και κρέας.

- Τρώτε σε τακτά χρονικά διαστήματα για να διατηρείτε σταθερά τα επίπεδα ινσουλίνης και γλυκόζης.

- Μειώστε την κατανάλωση λευκού αλευριού, ζάχαρης και επεξεργασμένων υδατανθράκων.

- Επιλέξτε δημητριακά ολικής αλέσεως αντί για επεξεργασμένα, τα οποία είναι απογυμνωμένα από ζωτικά θρεπτικά συστατικά.

- Παρατηρήστε πώς ορισμένα τρόφιμα -ιδιαίτερα τα γαλακτοκομικά και η γλουτένη- σας κάνουν να αισθάνεστε. Πολλοί είναι ευαίσθητοι στα κοινά αλλεργιογόνα, ακόμη και αν δεν υπάρχει πλήρης αλλεργία.

Στοχευμένη μείωση του στρες. Αν και πολλά βότανα, θρεπτικά συστατικά και άλλα συμπληρώματα μπορούν να είναι χρήσιμα για τη λειτουργία των επινεφριδίων και του ανοσοποιητικού συστήματος, δεν αρκούν για να αποφύγετε την κόπωση των επινεφριδίων. Απαιτείται να ερευνήσετε τους στρεσογόνους παράγοντες και να βρείτε τρόπους να μειώσετε τα επίπεδα του στρες, ώστε να μπορέσετε να θεραπευτείτε.
Το άγχος υπάρχει παντού, αλλά δεν χρειάζεται να αποδεχόμαστε απλώς τις συνέπειες και να ζούμε με αυτό. Δεν θα έπρεπε να είναι «φυσιολογικό» να είστε τόσο στρεσαρισμένοι που το σώμα σας, το ορμονικό σας σύστημα και το ανοσοποιητικό σας σύστημα δεν μπορούν να λειτουργήσουν σωστά. Σκεφτείτε το αυτό ως μια συνταγή για αυτοφροντίδα. Δείτε παρακάτω εννέα απλούς τρόπους για να μειώσετε το στρες.
Συνιστώ ανεπιφύλακτα να συνεργαστείτε με έναν ειδικό θεραπευτή λειτουργικής ιατρικής, ο οποίος θα σας βοηθήσει να φτάσετε στη ρίζα της δυσλειτουργίας των επινεφριδίων, των ορμονικών ανισορροπιών και της δυσλειτουργίας του ανοσοποιητικού σας συστήματος και θα υποστηρίξει την πραγματική θεραπεία αντί να σας προσφέρει μια «λύση» που απλώς καλύπτει το πρόβλημα.

Η σωστή εστίαση
Η Α. δοκίμασε τις συμβουλές μου -συμπεριλαμβανομένου ότι χρειάστηκε λίγο χρόνο για να σκεφτεί τι ήταν πραγματικά σημαντικό κατά τη διάρκεια των διακοπών. Συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να μειώσει το χρόνο για τη διακόσμηση και το ψήσιμο, να αρνηθεί μια ή δύο προσκλήσεις και να επικεντρωθεί στην οικογένειά της.
Έκανε μια συνειδητή προσπάθεια να τρώει καλύτερα (το να αποφεύγει πολλές από αυτές τις γιορτινές «λιχουδιές» είχε πραγματικό αποτέλεσμα γι' αυτήν). Πρόσθεσε επίσης μια υψηλής ποιότητας πολυβιταμίνη και κάποια στοχευμένα συμπληρώματα.
Όταν ήρθε να με δει το νέο έτος, έμοιαζε με ένα εντελώς διαφορετικό άτομο. Όχι μόνο είχε επιβιώσει από τις γιορτές, αλλά είχε βελτιώσει την υγεία και την ευεξία της.
Με αυτή τη βαθύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα, τα επινεφρίδια και ορμόνες όπως η κορτιζόλη είναι αλληλένδετα, μπορείτε κι εσείς να το κάνετε. Και, όπως η A, θα ξέρετε ποιους τομείς του στρες πρέπει να προσέξετε, ώστε να μπορέσετε να προχωρήσετε μπροστά, να αποφύγετε τις ασθένειες, να θεραπεύσετε τα επινεφρίδιά σας και να απολαύσετε πραγματικά τη ζωή σας.

 9 τρόποι αντιμετώπισης του στρες

Δοκιμάστε αρωματοθεραπεία
Η χρήση αιθέριων ελαίων για την τόνωση της ευεξίας μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από το στρες. Η αρωματοθεραπεία με λεβάντα έχει βρεθεί ότι μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης που μετριούνται στο σάλιο.¹ Και σε συνδυασμό με μασάζ, έχει αναφερθεί ότι είναι ευεργετική για το εργασιακό στρες και την επαγγελματική εξουθένωση.²

Βγείτε έξω
Το να περνάτε χρόνο σε εξωτερικούς χώρους, ιδίως σε χώρους πρασίνου, φαίνεται ότι ανακουφίζει από το στρες.³ Αν συνδυάσετε και άσκηση, αυτό μπορεί να αποφέρει ακόμη μεγαλύτερα οφέλη.
Οι έρευνες δείχνουν ότι η άσκηση που γίνεται στη φύση μπορεί να συνδέεται με καλύτερη ψυχική ευεξία από ό,τι η άσκηση που γίνεται σε εσωτερικούς χώρους, με άμεσες θετικές επιδράσεις.⁴ Πηγαίνετε, λοιπόν, μια βόλτα στο πάρκο, στο βουνό ή το δάσος της περιοχής σας όσο περισσότερο μπορείτε ή ασχοληθείτε με την κηπουρική για να διατηρήσετε τα επίπεδα άγχους υπό έλεγχο.

Δώστε προτεραιότητα στην αυτοφροντίδα
Αφιερώστε πραγματικά χρόνο για να σκεφτείτε τι θέλετε και τι χρειάζεστε. Πείτε όχι σε πράγματα που δεν θέλετε να κάνετε και βάλτε χρόνο στο πρόγραμμά σας για αυτά που θέλετε να κάνετε. Κρατήστε ένα ημερολόγιο ευγνωμοσύνης και αναγνωρίστε ότι έχετε την ίδια σημασία με οποιονδήποτε άλλον.

Ελαφρύνετε το φορτίο
Κάντε μια λίστα με τους στρεσογόνους παράγοντες που αντιμετωπίζετε αυτή τη στιγμή. Μπορείτε να κάνετε μικρές αλλαγές για να ανακουφίσετε κάποιον από αυτούς; Για παράδειγμα, αν οι πρωινοί καβγάδες με το έφηβο παιδί σας σας εξαντλούν, αγοράστε του ένα ξυπνητήρι και ενημερώστε το ότι πρέπει να διαχειρίζεται μόνος του τα πρωινά του.

Δοκιμάστε τεχνικές άσκησης νου-σώματος
Η γιόγκα, το τάι τσι και το τσι γκόνγκ είναι επιστημονικά τεκμηριωμένοι τρόποι για τη μείωση του στρες και του άγχους.⁵ Αναζητήστε στο διαδίκτυο κάποιο μάθημα κοντά σας.

Διαλογισμός
Ο διαλογισμός είναι ένας άλλος τρόπος για να μειώσετε το άγχος και την εξουθένωση.⁶ Μπορεί επίσης να μειώσει την ανησυχία και την κατάθλιψη και να βελτιώσει την ποιότητα του ύπνου.⁷

Γελάστε καθημερινά
To γέλιο είναι ένα εξαιρετικό φάρμακο. Ο Norman Cousins, ο οποίος το αντιλήφθηκε πρώτος, ξεπέρασε την «ανίατη» ασθένεια του συνδετικού ιστού του παρακολουθώντας ταινίες των Marx Brothers και την τηλεοπτική εκπομπή Candid Camera, όπως περιγράφει λεπτομερώς στο βιβλίο του Anatomy of an Illness as Perceived by the Patient (Ανατομία μιας ασθένειας όπως την αντιλαμβάνεται ο ασθενής) το 1979.

Σκεφτείτε να κάνετε βελονισμό
Αυτή η παραδο φδακή κινεζική τεχνική μπορεί να μειώσει το στρες, την κατάθλιψη και το άγχος.⁸ Επιλέξτε έναν πιστοποιημένο βελονιστή.

Αντιμετωπίστε το τραύμα
Το να αγνοείτε προηγούμενα τραύματα και πληγές από την παιδική ηλικία σημαίνει ότι αφήνετε το σώμα σας να συνεχίσει να διατηρεί αυτό το άγχος. Μιλήστε με έναν σύμβουλο ή έναν έμπιστο φίλο, βρείτε μια ομάδα υποστήριξης ή δοκιμάστε άλλες μεθόδους για να απελευθερώσετε παλιά συναισθηματικά φορτία.
Είναι ενδιαφέρον ότι πρόσφατα διαπιστώθηκε ότι μία και μόνο διαδικτυακή ομαδική συνεδρία EFT μείωσε το στρες, το άγχος και τα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης σε νοσηλευτές σε μονάδες Covid-19.⁹

Βιβλιογραφικές αναφορές

1. Arch Oral Biol, 2008; 53: 964–8; Contemp Clin Trials Commun, 2020; 17: 100547
2. Evid Based Complement Alternat Med, 2020; 2020: 8830083
3. Health Place, 2018; 51: 136–50; PLoS One, 2017; 12: e0172200
4. Environ Sci Technol, 2011; 45: 1761–72; Environ Sci Technol, 2010; 44: 3947–55
5. Psychoneuroendocrinology, 2017: 86: 152–168; Psychiatr Clin North Am, 2013; 36: 109–19; J Altern Complement Med, 2008; 14: 939–45; BMC Complement Altern Med, 2013; 13: 113
6. J Holist Nurs, 2021; 39(4): 356–368
7. Front Psychiatry, 2023; 14: 1124344
8. Neurosci Lett, 2010; 484: 47–50
9. Explore (NY), 2021; 17(2): 109–114.

Η βιταμίνη C, γνωστή και ως L-ασκορβικό οξύ, είναι μία υδατοδιαλυτή βιταμίνη. Ο άνθρωπος δεν έχει την ικανότητα να την συνθέσει και πρέπει να την λαμβάνει από την διατροφή του. Η βιταμίνη C είναι ένας απαραίτητος συμπαράγοντας σε πολλές ενζυµικές αντιδράσεις, όπως η βιοσύνθεση κολλαγόνου, καρνιτίνης, νευροπεπτιδίων, ενώ επίσης συμβάλει στη ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης. Επιπλέον είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό.

Η ανεπάρκεια της βιταμίνης C μπορεί να δημιουργήσει συμπτώματα όπως η κακή επούλωση των τραυμάτων, η ανεπαρκής σύνθεση κολλαγόνου, καρνιτίνης και κατεχολαμινών. Ένα ακόμα σύμπτωμα που μπορεί να δημιουργήσει η ανεπάρκεια της Βιταμίνης C, είναι η διοξυγενάση, που εμπλέκεται στη ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης.

Τα βιοφλαβονοειδή είναι μία μεγάλη οικογένεια, με περισσότερες από 5000 υδροξυλιωμένες πολυφαινολικές ενώσεις, που εκτελούν βασικές λειτουργίες στα φυτά, όπως η προσέλευση εντόμων επικονίασης, ενώ βοηθούν στην καταπολέμηση του περιβαλλοντικού στρες και την ρύθμιση ανάπτυξης των κυττάρων. Στους ανθρώπους η βιοδιαθεσιμότητα και οι βιολογικές τους δραστηριότητες φαίνεται να επηρεάζονται έντονα από τη χημική τους φύση. Μερικά από τα πιο γνωστά φλαβονοειδή είναι η κερσετίνη, η ρουτίνη και η εσπεριδίνη. Όσο πιο πολύχρωμο είναι ένα τρόφιμο, τόσο πιο πλούσιο είναι σε φλαβονοειδή. Έχει αποδειχθεί ότι παρουσιάζουν αντιφλεγμονώδη, αντιθρομβογόνο, αντιδιαβητική, αντικαρκινική και νευροπροστατευτική δράση. Αυτά τα ένζυμα, όπως απόδειξαν οι έρευνες, συμβάλλουν στη επιγενετική ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης, καταλύοντας αντιδράσεις, που εμπλέκονται στην απομεθυλίωση του DNA και των ιστονών.

Μελέτες επίσης έδειξαν ότι υψηλότερα ποσοστά βιταμίνης C, σχετίζονται με χαμηλότερους κινδύνους υπέρτασης, στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικών. Επίσης θεωρείται ως ένα χρήσιμο συμπλήρωμα για την μείωση του μυοκαρδιακού τραυματισμού και αρρυθμίας μετά από την καρδιοχειρουργική επέμβαση σε ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο.

Η τακτική χρήση συμπληρωμάτων βιταμίνης C μειώνει την διάρκεια του κρυολογήματος. Το ασκορβικό οξύ ρυθμίζει την απορρόφηση, την μεταφορά και την αποθήκευση του σιδήρου. Επίσης, σε συνδυασμό με βιοφλαβονοειδή, ρυθμίζουν την σύνθεση των προσταγλανδινών και έτσι ασκούν την προστατευτική τους δράση που επεκτείνεται:

• Σε κιρσούς, φλεβίτιδα (ρουτίνη), λόγω της στήριξης που παρέχει στα τοιχώματα των φλεβών.
• Στις αιμορροΐδες, λόγω της βελτίωσης της μικροκυκλοφορίας, της ροής των τριχοειδών και του αγγειακού τόνου.
• Στην καρδιαγγειακή υγεία, όπου μελέτες απέδειξαν ότι υψηλότερες προσλήψεις φλαβονοειδών συσχετίστηκαν σημαντικά με μειωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων.
• Στην ηπατίτιδα. Το πράσινο τσάι matcha, έχει αποδειχθεί ότι βοηθά τους ανθρώπους, που πάσχουν από οξεία ιογενή ηπατίτιδα (κατεχίνη).
• Σε μώλωπες (όταν τα αιμοφόρα αγγεία σπάνε εύκολα) συνιστάται σύγχρονη λήψη φλαβονοειδών και βιταμίνης C για την ενίσχυση των τριχοειδών αγγείων. Επίσης η εσπεριδίνη αυξάνει την αποτελεσματικότητα της βιταμίνης C.
• Επιχείλιος έρπης. Τα βιοφλαβονοειδή μαζί με την βιταμίνη C μπορεί να βοηθήσουν στην επιτάχυνση της επούλωσης του έρπητα.
• Αλλεργίες (κυρίως η κερσετίνη). Η κερσετίνη είναι ένα φυσικό αντισταμινικό και αντιφλεγμονώδες, που μπορεί να μειώσει τις επιπτωσεις της εποχιακής αλλεργίας, των τροφικών αλλεργιών, καθώς και του άσθματος και των δερματικών αντιδράσεων. Μπορεί να βοηθήσει στη σταθεροποίηση της απελευθέρωσης ισταμίνης από ορισμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος με αποτέλεσμα την μείωση του βήχα, καταρροής, ερεθισμού οφθαλμών, κνίδωσης και δυσπεψίας.
• Υπέρταση. Η δράση τους προστατεύει από εμφάνιση αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων (μειώνουν την υπέρταση και τη πρόληψη εμφάνισης υπέρτασης).

Τα βιοφλαβονοειδή βοηθούν στην μεγιστοποίηση των οφελών της βιταμίνης C, αναστέλλοντας την διάσπασή της στο σώμα. Προσοχή σε όσους παίρνουν αντιπηκτικά, διότι μπορούν να επηρεάσουν στη δράση των βιοφλαβονοειδών. Μπορεί να αυξήσουν την τοξικότητα φαρμάκων, όταν λαμβάνονται σε μεγάλες δόσεις. Τα φλαβονοειδή των εσπεριδοειδών έχουν συσχετιστεί με βελτιωμένα καρδιαγγειακά αποτελέσματα, καθαρίζουν τις ελεύθερες ρίζες, βελτιώνουν την ανοχή στην γλυκόζη και την ευαισθησία στην ινσουλίνη, ρυθμίζουν τον μεταβολισμό των λιπιδίων και την διαφοροποίηση των λιποκυττάρων, καταστέλλουν την φλεγμονή, την απόπτωση και βελτιώνουν την δυσλειτουργία του ενδοθηλίου.

Ο ψευδάργυρος είναι ένα απαραίτητο μικροθρεπτικό συστατικό για τον ανθρώπινο μεταβολισμό. Καταλύει περισσότερα από 100 ένζυμα, διευκολύνει την αναδίπλωση των πρωτεϊνών και βοηθά στη ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης. Η ανεπάρκεια του ψευδαργύρου έχει τα εξής συμπτώματα:

• Καθυστέρηση ανάπτυξης, διάρροια, αλωπεκία, γλωσσίτιδα, δυστροφία νυχιών, μειωμένη ανοσία και υπογοναδισμός στους άνδρες.
• Είναι ενεργητικός στη πρόληψη λοίμωξης ανώτερου αναπνευστικού και μαζί με αντιοξειδωτικά μπορεί να είναι ενεργητικός στην επιβράδυνση της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Επίσης αποτελεί μία αποτελεσματική θεραπεία για την νόσο Wilson.

Ο ψευδάργυρος απορροφάται στο λεπτό έντερο και είναι ένας απαραίτητος συμπαράγοντας για τη θυμουλίνη, μία θυμική ορμόνη που είναι απαραίτητη για την ωρίμανση του Τ-κυττάρου. Κατά την διάρκεια της πανδημίας από το SARS-COV-2, έγιναν έρευνες και υπήρξαν ενδείξεις ότι η χρήση της βιταμίνης C μαζί με τον ψευδάργυρο ήταν ευεργετικές για την καλύτερη αντιμετώπιση της λοίμωξης και του μετριασμού των δυσμενών φυσιολογικών επιπτώσεων του COVID-19. Επίσης κρίσιμος είναι ο ρόλος, που διαδραματίζει η βιταμίνη C σαν ένας μεσολαβητής, στην επιγενετική ρύθμιση της αντιοξειδωτικής άμυνας και στη ρύθμιση του μεταγραφικού παράγοντα που επάγεται από την υποξία (παράγοντας 1α [HIF-1a]), πράγμα που έχει αποδειχθεί προστατευτικό έναντι του COVID-19.

Η δε συγχορήγηση του ψευδαργυρου μαζί με την βιταμίνη C, ευνοεί τον μετριασμό του υπερβολικού οξειδωτικού στρες και της φλεγμονής, ρυθμίζοντας την θυμουλίνη, υπεύθυνη για την λειτουργία του επιθηλιακού φραγμού και με την σειρά της την λειτουργία του ανοσοποιητικού. Επίσης ενισχύει την παραγωγή αντιφλεγμονωδών κυτοκινών. Ως εκ τούτου, η επαρκής πρόσληψη της βιταμίνης C και των συνοδών βιοφλαβονοειδών και η ενίσχυση της πρόσληψης του ψευδαργύρου παίζει σημαντικό ρόλο στην ρύθμιση της ανοσοαπάντησης του αμυντικού μας συστήματος σε πολλές καταστάσεις, αλλά και στην καλύτερη αντιμετώπιση των εποχικών λοιμώξεων.

Στον χώρο της υγιεινής διατροφής και των εναλλακτικών θεραπειών η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος ήταν πάντα πρώτη προτεραιότητα. Ωστόσο μετά την δοκιμασία των χρόνων του κορονοιού, η άμυνά μας απέναντι σε ιούς, βακτήρια, λοιμώξεις ,ιώσεις αποδυναμώθηκε. Η μειωμένη επαφή με μικρόβια, ο εγκλεισμός στο σπίτι, η διακοπή κοινωνικών επαφών αποκοίμησαν και χαλάρωσαν τους μηχανισμούς άμυνας που τώρα εμφανίζονται πιο ευάλωτοι από ποτέ.
Το φθινόπωρο ήταν πάντα μια δύσκολη εποχή. Κάτι τα μικρά παιδιά που κουβαλούν μικρόβια από το σχολείο και τα μεταδίδουν, κάτι οι καιρικές συνθήκες που είναι ασταθείς και απρόβλεπτες, τελικά σε κάθε σπίτι κάποιος κυκλοφορεί με τα χαρτομάντηλα στο χέρι.
Η συνήθεια να καταφεύγουμε σε αντιβιοτικά με το πρώτο φτέρνισμα ή βηχαλάκι είναι καταστροφική. Είναι καιρός να στραφούμε στην πρόληψη, στην σωστή διατροφή και στις υγιεινές επιλογές τρόπου ζωής, να στραφούμε δηλαδή στη δύναμη του «φυσικού» φαρμακείου.
Μία αλλαγή στην διατροφή της οικογένειας με διαιτολόγιο βασισμένο σε πράσινα λαχανικά, όσπρια και φρούτα εποχής θα δώσει σε όλους τις βιταμίνες και τα αντιοξειδωτικά που χρειάζεται το ανοσοποιητικό. Προσθέστε ακόμη στα πιάτα σας σκόρδο και πιπέρι καγιέν. Κλινικές δοκιμές έδειξαν πως το σκόρδο μειώνει τον αριθμό, την διάρκεια και την σοβαρότητα των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού.
Η λήψη βιταμίνης C μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα και τη συχνότητα των ιώσεων.Την ίδια στιγμή έχει διαπιστωθεί πως αυξάνει την παραγωγή ιντερφερόνης και έτσι ενεργοποιείται η άμυνα κατά των ιών. Οι διατροφικές πηγές της είναι γνωστές σε όλους, ωστόσο επειδή αποβάλλεται γρήγορα από το σώμα πιθανόν να μην αρκούν. Μερικές φορές η συμπλήρωση με βιταμίνη είναι πραγματικά επιβεβλημένη .Τα βιοφλαβονοειδή είναι σύμμαχοι της C και την βοηθούν να παραμείνει περισσότερη ώρα στο σώμα. Η καλύτερη πηγή βιοφλαβονοειδών στην διατροφή είναι όλα τα εσπεριδοειδή με κυριότερο το λεμόνι, οι πράσινες πιπεριές, το μπρόκολο.
Τα συμπληρώματα βιταμίνης D3 προστατεύουν τους ανθρώπους από την πνευμονία, τη γρίπη και τα κρυολογήματα, σύμφωνα με διεθνή έρευνα. Η μελέτη εστιάστηκε στη σχέση της D3 με τις λοιμώξεις του αναπνευστικού, από τις απλές (κρυολογήματα) έως τις πιο σοβαρές (πνευμονίες). Διαπιστώθηκε ότι η λήψη συμπληρωμάτων D3 γλιτώνει από τέτοιες λοιμώξεις περίπου τρεις στους εκατό. Η αναλογία αυτή είναι καλύτερη και από τα εμβόλια γρίπης, τα οποία εμποδίζουν μία λοίμωξη για κάθε 40 άτομα. Αν δεν υπάρχει επάρκεια βιταμίνης D στο αίμα, τα λεμφοκύτταρά μας δεν ενεργοποιούνται και το ανοσοποιητικό δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην απειλή.
Ένα ισχυρό «φυσικό»αντιβιοτικό, είναι αναμφίβολα το πρωτόγαλα. Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε αντιμικροβιακούς παράγοντες και αντισώματα, σε κυτοκίνες, και ολιγοσακχαρίτες. Δεν έχει παρενέργειες και περιορισμούς χρήσης. Στην αγορά θα βρείτε κατσικίσιο και αγελαδινό πρωτόγαλα, εξίσου ισχυρά και αποτελεσματικά.
Ο ψευδάργυρος στηρίζει το ανοσοποιητικό και μάλιστα η συνεργασία του με την βιταμίνη C δίνει πολλαπλάσια αποτελέματα στην προστασία από ιώσεις, κρυολόγημα και γρίπη. Εμπλουτίστε την διατροφή σας με τροφές που περιέχουν ψευδάργυρο για να αποκομίσετε αυτά τα οφέλη. Τέτοιες είναι ο κολοκυθόσπορος, ο κρόκος αυγού, το φύτρο σταριού, το κρέας, τα όσπρια,τα καρύδια, τα κάσιους και η μαύρη σοκολάτα.
Έχετε πάντα στο σπίτι προιόντα πρόπολης, σαμπούκου και εχινάκειας. Η πρόπολη διακόπτει τον πολλαπλασιασμό βακτηρίων και ιών, ο σαμπούκος είναι φυσικό αποχρεμπτικό και η εχινάκεια φυσικό αντιβιοτικό.
Και μην ξεχνάμε τα μπαχαρικά και τα βότανα, τα «γιατροσόφια» της γιαγιάς μας από γενιά σε γενιά. Ένα αφέψημα με μολόχα, με αλθαία, με φλισκούνι μαζί με μέλι, λεμόνι και κανέλλα είναι πραγματικά θαυματουργό στο συνάχι, την καταρροή και τον βήχα.
Οι ερευνητές ανέδειξαν την ισχυρή αντιμικροβιακή δράση πολλών φυτικών προιόντων, όπως τα φύλλα της ελιάς, ο αστράγαλος, ο σαμπούκος, ο κίστος. Ειδικά θα αναφέρουμε τον κίστο που παρέχει πανίσχυρη αντι-ιική προστασία από σχεδόν όλα τα στελέχη της γρίπης, ακόμη και από τα πιο ισχυρά, ενώ έχει ισχυρή αντι-ιική επίδραση στους ιούς H1N1 και H7N7. Αυτό ανακαλύφθηκε από τους βιολόγους του Institut fur Molekulare Virologie στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Munster. Ο καθηγητής Stefan Ludwig επισημαίνει ότι ότι το εκχύλισμα του κίστου επιτίθεται στους ιούς αυτούς, και δεν βλάπτει τα σωματικά κύτταρα που επηρεάζονται από τον ιό. Σε αντίθεση με τις θεραπείες με τα αντιβιοτικά, ο ιός δεν αναπτύσσει οποιοδήποτε σημάδι αντίστασης ή εξοικείωσης με τον κίστο και δεν γίνεται ποτέ ανθεκτικός σε αυτόν.

Βιβλιογραφικές αναφορές

1 Effect of Vitamin D Supplement on Influenza A Illness during the 2009 H1N1 Pandemic: A Randomized Controlled Trial Food Funct., 2014, DOI: 10.1039/C4FO00371C, First published online 14 Jul 2014 Mitsuyoshi Urashima, Hidetoshi Mezawa, Miki Noya and Carlos A. Camargo
2. Am J Clin Nutr. 2010 May;91(5):1255-60. Epub 2010 Mar 10. Urashima M, Segawa T, Okazaki M, Kurihara M, Wada Y, Ida H.
3. Division of Molecular Epidemiology, Jikei University School of Medicine, Nishi-shimbashi 3-25-8, Minato-ku, Tokyo 105-8461, Japa3. McGrath, Brian A.; Fox, Patrick F.; McSweeney, Paul L. H.; Kelly, Alan L. (2016-03-01). «Composition and properties of bovine colostrum: a review» (στα αγγλικά). Dairy Science & Technology 96 (2): 133–158. doi:10.1007/s13594-015-0258-x. ISSN 1958-5586.
4.https://www.iatronet.gr/diatrofi/threptikes-oysies/article/47627/psevdargyros-gia-to-anosopoiitiko
5. Diane L. Kamen, Vin Tangpricha. Vitamin D and molecular actions on the immune system: modulation of innate and autoimmunity. J Mol Med (Berl) Author manuscript; available in PMC 2011 May 1. Published in final edited form as: J Mol Med (Berl). 2010 May; 88(5): 441–450. Published online 2010 February 1. doi: 10.1007/s00109-010-0590-9
6. www.scientificamerican.com/Nature 7 March 2010
7. http://www.kathimerini.gr/896819/article/ygeia/h-vitaminh-d-enisxyei-to-anosopoihtiko
8. San Valentino-Spoltore Vascular Screening Project, Department of Biomedical Sciences, G D’annunzio University, Chieti, Pescara, Italy. PMID: 17456621 [PubMed – indexed for MEDLINE]
9. https://lpi.oregonstate.edu/mic/health-disease/immunity
10.Shankar AH, Prasad AS. Zinc and immune function: the biological basis of altered resistance to infection. Am J Clin Nutr. 1998;68(2 Suppl):447S-463S. (PubMed)
11. Barnes J, Anderson LA, Gibbons S, Phillipson JD. Echinacea species (Echinacea angustifolia (DC.). Hell Echinacea pallida (Nutt.) Nutt Echinacea purpurea (L.) Moench): A review of their chemistry, pharmacology and clinical properties. J Pharm Pharmacol. 2005;57:929–54. [PubMed]

Αν θέλετε να ενισχύσετε την ανοσία, φροντίστε το έντερο
«Το 70% του ανοσοποιητικού συστήματος βρίσκεται στο έντερο», λέει ο David Heber, MD, PhD, ομότιμος καθηγητής ιατρικής στο UCLA Health. «Η διατροφή είναι ένας βασικός ρυθμιστής της λειτουργίας του ανοσοποιητικού».
Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος στο έντερο αλληλεπιδρούν με το μικροβίωμα, την ποικιλόμορφη σειρά βακτηρίων και μυκήτων που ζουν στο γαστρεντερικό σωλήνα και επηρεάζονται άμεσα από τη διατροφή και τον τρόπο ζωής ενός ατόμου.
Τα τρόφιμα που τρώμε επηρεάζουν την ποικιλομορφία και τη σύνθεση των βακτηρίων στο έντερο, τα οποία με τη σειρά τους επηρεάζουν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού.
«Το μικροβίωμα και το ανοσοποιητικό σύστημα είναι κρίσιμα αλληλένδετα», λέει ο Jonathan Jacobs, MD, PhD, καθηγητής πεπτικών ασθενειών στην Ιατρική Σχολή David Geffen στο UCLA. «Αυτό που υπάρχει στο έντερο καθορίζει την εκπαίδευση που λαμβάνουν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος».
Η διατροφική ποικιλομορφία και η μικροβιακή ποικιλομορφία πάνε μαζί. Η τυπική δυτική δίαιτα, η οποία είναι υψηλή σε ζάχαρη, επεξεργασμένα τρόφιμα και κακής ποιότητας λίπη, έχει ως αποτέλεσμα λιγότερο διαφορετικά βακτήρια του εντέρου και προάγει τις φλεγμονές και τις χρόνιες διαταραχές (1).

Αποφύγετε τη ζάχαρη. Η ζάχαρη καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα
Η ζάχαρη είναι γνωστό ότι είναι ιδιαίτερα βλαβερή για τον οργανισμό. Αυτό που πολλοί δεν ξέρουν είναι ότι η ζάχαρη καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα και μας κάνει ευάλωτους σε κάθε λογής ιούς.
«Η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης μπορεί να επηρεάσει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού σας συστήματος που στοχεύουν βακτήρια. Η ζάχαρη επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο τα λευκά αιμοσφαίρια προσβάλλουν βακτήρια», εξηγεί ο γιατρός Niket Sonpal. «Οι ανεπάρκειες σε θρεπτικά συστατικά μπορούν να αυξήσουν το επίπεδο κινδύνου σας όταν αποτρέπετε τη μόλυνση και τα είδη διατροφής με υψηλά επίπεδα επεξεργασμένης ζάχαρης είναι συνήθως διατροφικά άδεια. Η ζάχαρη προκαλεί φλεγμονή χαμηλού βαθμού στο σώμα και επίσης αυξάνει τη μάζα. Αυτό μπορεί να συμβάλει σε ασθένειες που είναι χρόνιας φύσης, όπως καρδιαγγειακές παθήσεις και διαβήτη».
«Η έρευνα δείχνει ότι η κατανάλωση 75 έως 100 γραμμαρίων διαλύματος ζάχαρης μπορεί να εμποδίσει τις ανοσοποιητικές λειτουργίες του σώματος», είπε ο Sonpal. «Πρέπει να σημειώσω ότι 75 γραμμάρια ακούγονται πολλά, και είναι δύσκολο να σκεφτείτε ότι μπορείτε να καταναλώσετε 75 γραμμάρια ζάχαρης, αλλά στην πραγματικότητα αυτό ισοδυναμεί με δύο κουτιά αναψυκτικών». Πρόσθεσε ότι η καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος ξεκινά μόλις 30 λεπτά μετά την κατανάλωση ζάχαρης και μπορεί να διαρκέσει έως και πέντε ώρες.
Ας εξετάσουμε αναλυτικότερα αυτή την έρευνα που αναφέρει ο Sonpal. Όσον αφορά το κατά πόσον η ζάχαρη επηρεάζει άμεσα την ανοσοαπόκριση, υπάρχουν ενδείξεις ότι παίζει ρόλο: η συχνά αναφερόμενη μελέτη ουδετερόφιλης φαγοκυττάρωσης του 1973 από το Πανεπιστήμιο Loma Linda (2).

Πάρτε συμπληρώματα βιταμίνης D. Η αιτία που παθαίνουμε γρίπη τον χειμώνα είναι τα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης D!
Ο Δρ John Cannell, ψυχίατρος της Καλιφόρνιας, είναι ο κύριος συγγραφέας μιας θεωρίας ορόσημο που υποθέτει ότι οι επιδημίες της γρίπης είναι στενά συνδεδεμένες με την πτώση των επιπέδων βιταμίνης D (3).
Οι περισσότεροι από τους ασθενείς του Δρος Cannell είναι αφρο-αμερικανοί, των οποίων η χρώση του δέρματος παρεμποδίζει την παραγωγή φυσικής βιταμίνης D από το ηλιακό φως. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τον περιορισμό τους, οδήγησε τον Δρα Cannell να υποψιαστεί ότι τα επίπεδα του βιταμίνης D στο αίμα των ασθενών του είναι ασυνήθιστα χαμηλό. Οι δοκιμές επιβεβαίωσαν ότι αυτό είναι πραγματικότητα. Αφού εκπαίδευσε τους ασθενείς του σχετικά με τα οφέλη της βιταμίνης D, ο Δρ Cannell συνταγογράφησε συμπληρώματα με 2000 IU βιταμίνης D3 να τα λαμβάνουν καθημερινά. Ανέφερε ότι θα έδινε στους άνδρες ακόμη υψηλότερες δόσεις, αλλά η δόση των 2000 IU αντιπροσωπεύει το σημερινό «ανώτατο όριο» πρόσληψης βιταμίνης D που συνιστάται από το κυβερνητικό τμήμα τροφίμων και διατροφής του Ινστιτούτου Ιατρικής των ΗΠΑ (Food and Nutrition Board of the Institute of Medicine). Δέον να σημειωθεί ότι σήμερα οι ειδικοί στο θέμα της βιταμίνης D συνιστούν ακόμα μεγαλύτερες δόσεις (5000 IU-10.000 IU) ειδικά για τα άτομα που έχουν έλλειψη βιταμίνης D.
Στα τέλη του χειμώνα του 2005 ξέσπασε γρίπη στο νοσοκομείο. Ο ένας θάλαμος μετά τον άλλο βρισκόταν σε καραντίνα, καθώς οι ασθενείς εκδήλωσαν ρίγη, πυρετό, βήχα και σοβαρούς πόνους στο σώμα που χαρακτηρίζουν το στέλεχος του ιού της γρίπης Α. «Στην αρχή μολύνθηκε ο θάλαμος κάτω από τον δικό μου», ανέφερε ο Δρ Cannell, «και στη συνέχεια οι θάλαμοι στα δεξιά μου, αριστερά μου και απέναντι από την αίθουσα». Ωστόσο, προς έκπληξή του, οι ασθενείς του παρέμειναν ανεπηρέαστοι. «Οι ασθενείς μου είχαν έρθει σε επαφή με ασθενείς από μολυσμένους θαλάμους πριν από την απομόνωση», σημειώνει. «Ήμουν βέβαιος ότι οι ασθενείς μου είχαν εκτεθεί στον ιό της γρίπης». Η διαρκής υγεία των ασθενών του εν μέσω μιας τοπικής επιδημίας επηρέασε τις σκέψεις του Δρος Cannell σχετικά με τη σχέση μεταξύ της βιταμίνης D και της ανοσίας στην γρίπη.
Οι επιστήμονες τώρα γνωρίζουν ότι η λοίμωξη από γρίπη παρακινεί τα λευκά αιμοσφαίρια γνωστά ως μακροφάγα να απελευθερώσουν χημικές ουσίες του ανοσοποιητικού συστήματος που ονομάζονται κυτταροκίνες και χημειοκίνες, οι οποίες προάγουν τη φλεγμονή. Επιπλέον, οι επιστήμονες γνωρίζουν τώρα ότι ο ιός που ήταν υπεύθυνος για την καταστροφική παγκόσμια πανδημία γρίπης του 1918 ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικός στη διέγερση της απελευθέρωσης κυτταροκινών από τα μακροφάγα (4). Στην πραγματικότητα, η σοβαρότητα της προκύπτουσας ασθένειας πιστεύεται ότι είναι ανάλογη με την ικανότητα του ιού της γρίπης να προκαλεί παραγωγή κυτταροκινών. Για παράδειγμα, στη γρίπη των πτηνών αυτή η ανταπόκριση μπορεί να είναι πάρα πολύ μεγάλη, με αποτέλεσμα τον θάνατο (5-6). Ο Δρ Cannell γνώριζε επίσης ότι οι έρευνες πρόσφατα έχουν δείξει ότι η βιταμίνη D ρυθμίζει την παραγωγή χημειοκινών και κυτταροκινών από τα μακροφάγα, εμποδίζοντας έτσι την υπερβολική αντίδραση σε μολυσματικά ερεθίσματα και την πρόκληση σοβαρών εκδηλώσεων ιογενών λοιμώξεων (7-8).
Τα τελευταία χρόνια, αρκετοί ανεξάρτητοι ερευνητές έχουν δείξει ότι η βιταμίνη D ενισχύει σημαντικά τη γενετική έκφραση των αντιμικροβιακών πεπτιδίων σε ανθρώπινα μονοκύτταρα (πρόδρομα μακροφάγων), ουδετερόφιλα και άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος (9-10). Αυτές οι αντιμικροβιακές πρωτεΐνες συμβάλλουν στην καταστροφή των μολυσματικών μικροβίων. Με την ευρέος φάσματος δραστηριότητά τους, είναι σε θέση να σκοτώσουν τα πάντα, από βακτήρια μέχρι ιούς. Έχουν αποδειχθεί ότι είναι ένα σημαντικό μέρος της άμυνας του αναπνευστικού συστήματος ενάντια στους εισβολείς, και επίσης είναι πολλά υποσχόμενες στην καταπολέμηση του ιού της γρίπης (11-13).
Για τον Δρ Cannell, αυτές οι ενδείξεις οδήγησαν σε ένα αναπόφευκτο συμπέρασμα: η βιταμίνη D – η οποία παράγεται όταν το δέρμα εκτίθεται σε θερινό ηλιακό φως και η οποία, αντίθετα, μειώνεται κατά το χειμώνα – παίζει κρίσιμο ρόλο στην ευπάθεια μας στην μόλυνση από τη γρίπη. Ο Δρ. Cannell συμβουλεύτηκε διάφορους κορυφαίους ερευνητές της βιταμίνης D, οι οποίοι συμφώνησαν με τα συμπεράσματά του. Περιλαμβάνουν ερευνητές από σημαντικά ιδρύματα όπως τα Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ και η Σχολή Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ. Ένας από αυτούς τους επιστήμονες, ο Δρ Michael F. Holick, μελετά τη βιταμίνη D για τέσσερεις δεκαετίες.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Cohen S. If you want to boost immunity, look to the gut. UCLA Health. https://www.uclahealth.org/news/want-to-boost-immunity-look-to-the-gut
2. Sanchez A, Reeser JL, Lau HS, et al., Role of sugars in human neutrophilic phagocytosis, The American Journal of Clinical Nutrition, 26, 11, 1973, 1180–1184.
3. Cannell JJ, Vieth R, Umhau JC, et al. Epidemic influenza and vitamin D. Epidemiol Infect. 2006 Dec;134(6):1129-40.
4. Kobasa D, Takada A, Shinya K, et al. Enhanced virulence of influenza A viruses with the haemagglutinin of the 1918 pandemic virus. Nature. 2004 Oct 7;431(7009):703-7.
5. Chan MC, Cheung CY, Chui WH, et al. Proinflammatory cytokine responses induced by influenza A (H5N1) viruses in primary human alveolar and bronchial epithelial cells. Respir Res. 2005;6135.
6. Beigel JH, Farrar J, Han AM, et al. Avian influenza A (H5N1) infection in humans. N Engl J Med. 2005 Sep 29;353(13):1374-85.
7. Hewison M, Zehnder D, Chakraverty R, Adams JS. Vitamin D and barrier function: a novel role for extra-renal 1 alpha-hydroxylase. Mol Cell Endocrinol. 2004 Feb 27;215(1-2):31-8.
8. Helming L, Bose J, Ehrchen J, et al. 1alpha,25-Dihydroxyvitamin D3 is a potent suppressor of interferon gamma-mediated macrophage activation. Blood. 2005 Dec 15;106(13):4351-8.
9. Wang TT, Nestel FP, Bourdeau V, et al. Cutting edge: 1,25-dihydroxyvitamin D3 is a direct inducer of antimicrobial peptide gene expression. J Immunol. 2004 Sep 1;173(5):2909-12.
10. Liu PT, Stenger S, Li H, et al. Toll-like receptor triggering of a vitamin D-mediated human antimicrobial response. Science. 2006 Mar 24;311(5768):1770-3.
11. Reddy KV, Yedery RD, Aranha C. Antimicrobial peptides: premises and promises. Int J Antimicrob Agents. 2004 Dec;24(6):536-47.
12. Hiemstra PS, Fernie-King BA, McMichael J, Lachmann PJ, Sallenave JM. Antimicrobial peptides: mediators of innate immunity as templates for the development of novel anti-infective and immune therapeutics. Curr Pharm Des. 2004;10(23):2891-905.
13. Laube DM, Yim S, Ryan LK, Kisich KO, Diamond G. Antimicrobial peptides in the airway. Curr Top Microbiol Immunol. 2006;306:153-82.

Ο Μάριος Δημόπουλος γεννήθηκε το 1975 στον Πειραιά. Σπούδασε αρχικά φιλολογία με ειδικότητα στη γλωσσολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη συνέχεια λόγω του ενδιαφέροντός του στις φυσικές και εναλλακτικές θεραπείες σπούδασε στο εξωτερικό διατροφολογία και φυσικοπαθητική (naturopathy). Έχει ειδικευθεί στη χρήση διατροφικών συμπληρωμάτων και εστιάζει την έρευνά του στην πρόληψη των ασθενειών με σωστή διατροφή, με χορήγηση βιταμινών, μετάλλων και αντιοξειδωτικών ουσιών υπό μορφή διατροφικών συμπληρωμάτων και με χορήγηση φαρμακευτικών φυτών και βοτάνων. Είναι καθηγητής διατροφολογίας στη σχολή Natural Health Science (Ελλάδα), όπου διδάσκει για τα διατροφικά συμπληρώματα σε φαρμακοποιούς, διαιτολόγους, διατροφολόγους και εναλλακτικούς θεραπευτές. Ο Μάριος Δημόπουλος έχει γράψει 36 βιβλία για θέματα υγείας. Εδώ το πλήρες βιογραφικό του.