Ανθοϊάματα: Ψυχαναγκαστικά χαρακτηριστικά στην προσωπικότητα και στην συμπεριφορά.

Κατηγορία Ανθοϊάματα
Παρασκευή, 31 Ιανουαρίου 2020 12:02 Διαβάστηκε 3717 φορές
Τεύχος 95 Μαρίνα Αγγελή, Ψυχίατρος, Ομοιοπαθητικός

Η παρουσία ψυχαναγκαστικών χαρακτηριστικών στην προσωπικότητα ενός ανθρώπου είναι μια κατάσταση πάρα πολύ συχνή. Κάποιοι άνθρωποι έχουν απλώς ορισμένες ψυχαναγκαστικές τάσεις και συνήθειες ενώ άλλοι διαθέτουν περισσότερα και εντονότερα χαρακτηριστικά, ώστε να θεωρούνται ότι έχουν ‘ψυχαναγκαστική προσωπικότητα’ ή ‘ψυχαναγκαστική διαταραχή προσωπικότητας’. Στο άρθρο αυτό θα διερευνήσουμε ανθοϊάματα που μπορούν να βοηθήσουν, να ανακουφίσουν και σταδιακά να αναμορφώσουν ανάλογα χαρακτηριστικά, είτε αφορούν σε απλές τάσεις και συνήθειες στη συμπεριφορά ενός ατόμου είτε και σε καταστάσεις που περιγράφονται ως η αντίστοιχη διαταραχή προσωπικότητας.

Σύμφωνα με τα ισχύοντα διαγνωστικά κριτήρια (DSM-5), το άτομο με ψυχαναγκαστική διαταραχή προσωπικότητας (Obsessive Compulsive Personality Disorder, OCPD)* διαθέτει τουλάχιστον τέσσερα από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

-Υπερβολική εμμονή στο να γίνονται τα πράγματα τέλεια, με τρόπο που συχνά εμποδίζεται ή δυσκολεύει η ολοκλήρωση ενός έργου.

-Υπερβολική προσήλωση στην εργασία και στην παραγωγικότητα με τρόπο που αγνοούνται οι ανάγκες προσωπικής χαλάρωσης, διασκέδασης, προσωπικών και φιλικών σχέσεων κλπ, (χωρίς αυτό να οφείλεται σε οικονομική ανάγκη ή άλλη εξωτερική πίεση).

-Ανάγκη να εκτελεί κανείς τις εργασίες του μόνος του, χωρίς να θέλει ή να μπορεί να αναθέσει και σε άλλους και να συνεργαστεί, επειδή έχει ανάγκη να γίνονται τα πράγματα με τον δικό του τρόπο και φοβάται ότι οι άλλοι δεν θα κάνουν τις δουλειές αυτές τόσο καλά και προσεκτικά όσο αυτός.

-Υπερβολική ευσυνειδησία, σχολαστικότητα και έλλειψη ευελιξίας αναφορικά με κανονισμούς και κανόνες.

-Δυσκολία στο να πετάξει και να αποχωριστεί άχρηστα πράγματα, ακόμη και πράγματα που δεν έχουν γι’ αυτόν συναισθηματική αξία.

-Μια μίζερη στάση και μια αποφυγή του να ξοδέψει χρήματα για τον εαυτό του ή για τους άλλους, επειδή θεωρεί ότι τα χρήματα πρέπει πάντα να τα μαζεύει για την αντιμετώπιση μελλοντικών καταστροφών.

-Ισχυρογνωμοσύνη και ακαμψία.

Γενικότερα, τα ‘ψυχαναγκαστικά’ άτομα έχουν υπερβολική ανάγκη για τάξη στο χώρο τους, μεγάλη προσκόλληση στις λεπτομέρειες και μεγάλη ανάγκη να ‘ελέγχουν’ τον εαυτό τους και το περιβάλλον τους (όχι επειδή τους αρέσει να εξουσιάζουν αλλά από την ανάγκη να γίνονται όλα ‘τέλεια’ ή να μη γίνει κάποιο λάθος). Συνέχεια νοιώθουν ότι ο χρόνος τρέχει, ότι δεν θα προλάβουν να κάνουν τις δουλειές τους και ότι χρειάζονται πάντα περισσότερη προσπάθεια για τους στόχους τους. Προσπαθούν να προγραμματίζουν τα πάντα και με κάθε λεπτομέρεια, χαρακτηριστικό της ανάγκης τους για έλεγχο, και απεχθάνονται τις αλλαγές ή τα απρόοπτα γεγονότα επειδή τους βγάζουν από το πρόγραμμά τους. Καθώς χάνονται στις λεπτομέρειες, μπορεί να ξεχνάνε ποιος είναι τελικά ο κύριος στόχος της δράσης τους. Διορθώνουν και επεξεργάζονται ξανά και ξανά τη δουλειά τους μήπως βρουν λάθη και συχνά έτσι καθυστερούν να την ολοκληρώσουν. Μπορεί να χάνουν προθεσμίες λόγω της ‘τελειομανίας’ και της ‘δυστοκίας’ που τους προκαλεί η στάση τους. Κριτικάρουν σκληρά τον εαυτό τους για ελλείψεις ή ατέλειες και τον αναγκάζουν να λειτουργεί με αυστηρούς και άκαμπτους κανόνες. Δεν κάνουν καλή χρήση του χρόνου τους, καθώς ‘κολλάνε’ στο καθετί που κάνουν, κι έτσι συχνά φτάνουν να αφήνουν τα πιο σημαντικά για την τελευταία στιγμή. Συχνά δυσκολεύονται να πάρουν αποφάσεις και φοβούνται μήπως κάνουν λάθος, επειδή δεν μπορούν να γνωρίζουν με βεβαιότητα και να ελέγχουν το αποτέλεσμα του εγχειρήματος. Όταν εστιάζουν σε ένα θέμα ή εργασία ‘απαρνούνται’ όλους τους άλλους τομείς της ζωής τους. Δεν μπορούν να αντιληφθούν το πώς η συμπεριφορά τους επηρεάζει τους άλλους. Δεν μπορούν να βιώσουν πολλή χαρά στη ζωή τους ούτε επιτρέπουν στον εαυτό τους να νοιώσει ιδιαίτερα συναισθήματα. Οι συναισθηματικές εκφράσεις περιορίζονται και ελέγχονται ασφυκτικά, η επικοινωνία βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στη λογική και στη νόηση και ο αυθορμητισμός πρακτικά αποκλείεται.

Η ύπαρξη βέβαια κάποιων ψυχαναγκαστικών στοιχείων στη συμπεριφορά χωρίς στοιχεία υπερβολής κάνει τους ανθρώπους σοβαρούς, προσεκτικούς, αποτελεσματικούς, αυτοπειθαρχημένους και πολύ αξιόπιστους.

Ας δούμε όμως τι μπορούν να κάνουν κάποια ανθοϊάματα στο να βοηθήσουν τον άνθρωπο που ταλαιπωρείται και δυσλειτουργεί λόγω ψυχαναγκαστικών εκδηλώσεων στην προσωπικότητά του.

Ένα κυρίαρχο χαρακτηριστικό, όπως αναφέραμε, της συγκεκριμένης κατάστασης είναι η υπερβολική ανάγκη αυτοελέγχου και ελέγχου του περιβάλλοντος και η έλλειψη της ικανότητας του να αφήνεται κανείς και να ‘κυλά’ με τα πράγματα, επιτρέποντας στη ζωή να εκφράζει και τη δική της δυναμική και όχι να της επιβάλλεται κανείς διαρκώς προσπαθώντας να διαμορφώνει τα πάντα μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. Το ανθοΐαμα του Bach που θα βοηθήσει σε αυτό είναι το CHERRY PLUM.

Η ανάγκη του να αποκτήσει το άτομο καλύτερη επαφή με τις προσωπικές του ανάγκες και να επιτρέπει στον εαυτό του περισσότερη χαρά ζωής, απόλαυση, παιγνίδι και επαφή με το περιβάλλον και τους άλλους θα βοηθηθεί από το ROCK WATER.

Τα δύο αυτά ανθοϊάματα θα βοηθήσουν στο να μειωθεί επίσης η υπερ-διανοητικοποίηση της ζωής που κάνει το άτομο με χαρακτηριστικά OCPD, ώστε να γίνει σταδιακά πιο ευέλικτο και με καλύτερη ισορροπία ανάμεσα στην άκαμπτη, συνειδητά ελεγχόμενη δράση και σε μια πιο αυθόρμητη ‘σύμπλευση’ με τις καταστάσεις – κάτι που θα επιτρέψει σε πολύ περισσότερες από τις ικανότητες του ανθρώπου αυτού να εκδηλωθούν και να εκφραστούν.

Το OAK θα ανακουφίσει τον συνήθως καταταλαιπωρημένο αυτόν άνθρωπο να νοιώσει πιο ανάλαφρος και λιγότερο ‘φορτωμένος’ από ατελείωτα καθήκοντα και βάρη.

Το CRAB APPLE θα εξυγιάνει τη στάση του ατόμου αυτού σχετικά με θέματα τάξης και εμμονής σε λεπτομέρειες που φαίνονται να αποκλείουν από τη ζωή του την τελειότητα που επιδιώκει.

Το IMPATIENS θα τον βοηθήσει να αισθανθεί περισσότερη άνεση χρόνου και θα ανακουφίσει το αφόρητο αίσθημα πίεσης και βιασύνης προκειμένου να προλάβει εργασίες, προθεσμίες κλπ.

Το WHITE CHESTNUT απαιτείται συχνά επειδή το μυαλό του ανθρώπου εδώ είναι συνήθως υπερφορτωμένο με σκέψεις γύρω από τις υποθέσεις του και δεν χαλαρώνει ποτέ.

Το GENTIAN θα τον βοηθήσει να μην αποθαρρύνεται αν υπάρχουν καθυστερήσεις ή αν τα πράγματα είναι λιγότερο τέλεια από όσο θα ήθελε.

Περιστασιακά, το SCLERANTHUS  θα βοηθήσει άμεσα στις περιπτώσεις όπου το άτομο δυσκολεύεται να πάρει αποφάσεις.

Σε κάποια συνήθως μεταγενέστερη φάση, όταν ο άνθρωπος θα θελήσει και θα είναι σε θέση να ασχοληθεί με βαθύτερες αιτιολογικές προδιαθέσεις, ανθοϊάματα όπως το PINE για την ενοχικότητα και την σκληρή αυτοκριτική διάθεση και το VERVAIN για τον υπερβάλλοντα ζήλο και την υπερπροσπάθεια, μπορεί να απαιτηθούν επίσης. Το RED CHESTNUT, λόγω της -μεγάλης ή μικρής- δυσκολίας αυτοπροσδιορισμού και ψυχολογικής και ενεργειακής οριοθέτησης στις σχέσεις -κάτι κοινό σχεδόν σε όλες τις ψυχολογικές δυσλειτουργίες- φαίνεται να βοηθά σε κάποιο στάδιο και εδώ, εξομαλύνοντας τις ασυνείδητες πιέσεις στις οποίες υποβάλλει τον εαυτό του το άτομο προκειμένου να ανταποκριθεί σε αυτά που πιστεύει ότι πρέπει να κάνει για κάποιους άλλους.

Εξαιρετική βοήθεια στην αντιμετώπιση των ψυχαναγκαστικού τύπου προβλημάτων στην εργασία και στη ζωή προσφέρουν επίσης τα ανθοϊάματα της Καλιφόρνιας (FES) RABBITBRUSH για την υπερ-προσκόλληση στις λεπτομέρειες (άτομο που «βλέπει τα δέντρα και χάνει το δάσος»), BORAGE για αισιοδοξία και ανάλαφρη διάθεση όταν η δουλειά μπροστά μας μας φαίνεται ‘βουνό’, και CALIFORNIA WILD ROSE για να νοιώθει κανείς ευεξία και διάθεση να εργαστεί με ευχαρίστηση για το στόχο του.

Το ανθοΐαμα NASTURTIUM της Pegasus είναι εξαιρετικό για τις δυσκολίες του ψυχαναγκαστικού χαρακτήρα.

Διάφορες συλλογές ανθοϊαμάτων διαθέτουν ιάματα για την καλλιέργεια αισθήματος αφθονίας και επάρκειας αγαθών στη ζωή και μπορούν να μετριάσουν τη μεγάλη υλική ανασφάλεια που -συχνά αδικαιολόγητα- αισθάνεται ο ψυχαναγκαστικός χαρακτήρας σχετικά με το μέλλον, παράλληλα, αν απαιτηθεί, με τα γνωστά ανθοϊάματα για συγκεκριμένους φόβους, όπως πχ το MIMULUS κλπ.

*Δεν αναφερόμαστε εδώ στην Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (Obsessive

Compulsive Disorder, OCD), καθώς αυτή, παρά την μεγάλη ομοιότητα στην ονομασία που συχνά προκαλεί συγχύσεις, αποτελεί ένα τελείως διαφορετικό θέμα. 


αγγελη μαρινα

Η Μαρίνα Αγγελή σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και ειδικεύτηκε στην ψυχιατρική. Εκπαιδεύτηκε στην Συστημική Οικογενειακή Θεραπεία και εργάστηκε στην Κινητή Ψυχιατρική Μονάδα του Νομού Φωκίδας, στο Πρόγραμμα Ψυχιατρικής Περίθαλψης Υπαίθρου. Στη συνέχεια είχε πολυετή ενασχόληση με την Ομοιοπαθητική και με τη μέθοδο των Ανθοϊαμάτων. Θεωρεί τα Ανθοϊάματα ένα εξαίρετο θεραπευτικό σύστημα ψυχικής εξισορρόπησης και προσωπικής εξέλιξης και για πολλά χρόνια ερευνά και εφαρμόζει τις θεραπευτικές και αναγεννητικές δυνατότητες ανθοϊαμάτων που προέρχονται από διάφορα μέρη του κόσμου. Έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα και εργασίες σχετικά με την αντιμετώπιση ψυχολογικών προβλημάτων με ανθοϊάματα και έχει παρουσιάσει τη θεραπευτική αυτή μέθοδο σε συνέδρια και εκδηλώσεις σχετικά με τις ολιστικές θεραπείες. Έχει εκπαιδευτεί και εφαρμόζει Θεραπευτική Ύπνωση, καθώς και τις μεθόδους EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing)BSP (Brainspotting) και EFT (Emotional Freedom Techniques). Είναι Certified Practitioner και επίτιμο μέλος της Flower Essence Society (FES) της California. Από τις εκδόσεις Πύρινος Κόσμος κυκλοφορεί το βιβλίο της "Ανθοθεραπεία με τα Ιάματα Μπαχ"