Μια νέα μελέτη διαπίστωσε ότι η μείωση του μικροβιώματος σε ποντίκια εξαιτίας των αντιβιοτικών είχε επίδραση στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα τους και στην ευαισθησία στην ινσουλίνη. Η έρευνα αυτή έχει επιπτώσεις στην κατανόηση του ρόλου του μικροβιώματος στο διαβήτη. Θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε καλύτερη κατανόηση των παρενεργειών που παρατηρούνται σε άτομα που έχουν λάβει μεγάλες ποσότητες αντιβιοτικών. Η μελέτη εμφανίστηκες το περιοδικό Nature Communications τον Ιούλιο του 2018.

"Αυτή η έρευνα είναι πολύ συναρπαστική, επειδή η κατάσταση που έχουμε δημιουργήσει σε αυτά τα ποντίκια είναι παρόμοια με αυτή σε ανθρώπους όταν έχουν υποβληθεί σε θεραπεία με πολλαπλά αντιβιοτικά", αναφέρει ο Satchidananda Panda, καθηγητής στο Εργαστήριο Βιολογίας του Salk και υπεύθυνος της μελέτης. "Τώρα που γνωρίζουμε για αυτές τις επιδράσεις στον μεταβολισμό της γλυκόζης, μπορούμε να αναζητήσουμε συστατικά του μικροβιώματος που τις επηρεάζουν".

Το μικροβίωμα είναι η συλλογή μικροοργανισμών που ζουν στο σώμα ενός ζώου, πολλοί από τους οποίους είναι απαραίτητοι για την υγεία. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι οι ποντικοί των οποίων το μικροβίωμα είναι ανεπαρκές σε ορισμένους τύπους βακτηρίων είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν διαβήτη. Υπάρχουν επίσης ορισμένες ενδείξεις ότι ορισμένα μικρόβια μπορεί να προστατεύουν από τον διαβήτη.

"Πολλοί επιστήμονες που κάνουν πειράματα για το μικροβίωμα σε ποντίκια χρησιμοποιούν αντιβιοτικά για να καθαρίσουν τα βακτήρια πριν παρέμβουν", λέει ο Amir Zarrinpar, βοηθός καθηγητής στο UC San Diego και ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης. «Δείχνουμε ότι αυτή η εκκαθάριση έχει τεράστιες επιπτώσεις στο μεταβολισμό του ποντικιού. Έτσι, κάποια μεταβολικά αποτελέσματα μπορούν να αποδοθούν σε αυτή την μείωση του μικροβιώματος παρά στην παρέμβαση".

Οι ερευνητές δεν σχεδίαζαν να εξετάσουν συγκεκριμένα πώς η εξαφάνιση του μικροβιώματος που προκαλείται από τα αντιβιοτικά επηρεάζει τα επίπεδα γλυκόζης. Ήθελαν να εξετάσουν τους κιρκαδικούς (24ωρους) ρυθμούς του μεταβολισμού του ποντικού όταν εξαντλείται το μικροβίωμα. Αυτός ο τύπος έρευνας συχνά γίνεται με ποντίκια που εκτρέφονται σε περιβάλλον χωρίς μικρόβια.

"Επειδή δεν είχαμε πρόσβαση σε αυτά τα ποντίκια χωρίς μικρόβια, αποφασίσαμε να εξαφανίσουμε το μικροβίωμα χρησιμοποιώντας κοινά αντιβιοτικά από την κλινική", λέει ο Panda. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα κοκτέιλ τεσσάρων διαφορετικών αντιβιοτικών στα ποντίκια για να το κάνουν αυτό. "Αυτή η αδυναμία - που δεν είχαμε το σωστό είδος ποντικών - έγινε δύναμη που μας επέτρεψε να κάνουμε αυτή την απροσδόκητη ανακάλυψη", λέει ο Panda.

Μετά τη θεραπεία των ποντικών, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι υπήρξε μεγάλη μείωση στην ποικιλία των μικροοργανισμών που υπήρχαν στα έντερα τους, όπως αναμενόταν. Όταν εξέτασαν τους μεταβολισμούς των ποντικών, διαπίστωσαν ότι ήταν σε θέση να καθαρίσουν τη γλυκόζη από το αίμα τους πολύ πιο γρήγορα από το αναμενόμενο.

Περαιτέρω μελέτες έδειξαν ότι ο ιστός του παχέος εντέρου στα ποντίκια λειτουργούσε σαν ένα είδος καταβόθρας της γλυκόζης  - απορροφώντας το επιπλέον σάκχαρο και έτσι μειώνοντας τα επίπεδά του στο αίμα. Αυτή η συμπεριφορά ταιριάζει με την παρατήρηση ότι τα ποντίκια είχαν έντερα αυξημένα σε μεγάλο βαθμό σε μέγεθος.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν τότε ότι αυτές οι μεταβολικές αλλαγές σχετίζονταν στην πραγματικότητα με αλλαγές στη λειτουργία του ήπατος και στα χολικά οξέα που απελευθερώνονταν από το ήπαρ. Τα ποντίκια δεν είχαν αλλαγές στη σύνθεση σωματικού λίπους ή σε αυτά που έτρωγαν - τα δύο πράγματα που συνήθως επηρεάζουν το μεταβολισμό της γλυκόζης και είναι γνωστό ότι παίζουν ρόλο στον διαβήτη τύπου 2 στους ανθρώπους.

"Δεν υπονοούμε ότι ο διαβήτης τύπου 2 πρέπει να αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά", εξηγεί ο Panda.

Ο Zarrinpar προσθέτει: "Είναι ενδιαφέρον να δούμε ότι υπάρχει ένας τρόπος με τον οποίο το μικροβίωμα μπορεί να διαχειριστεί έτσι ώστε το έντερο να παράγει υψηλά επίπεδα ορμονών που καθιστούν το σώμα πιο ευαίσθητο στην ινσουλίνη".

Τα επόμενα βήματα είναι να δούμε πώς συμβαίνουν οι αλλαγές στο ήπαρ και ποια συνιστώσα του μικροβιώματος επηρεάζει τις αλλαγές. "Ίσως θα μπορούσαμε να βρούμε τρόπους για να υποστηρίξουμε την ανάπτυξη ορισμένων μικροβίων του εντέρου και να προκαλέσουμε αυτές τις αλλαγές για τη ρύθμιση της γλυκόζης στους ανθρώπους", καταλήγει ο Panda. "Είμαστε τώρα ένα βήμα πιο κοντά στη μετάφραση αυτής της έρευνας."

Πηγή: Salk Institute.

Αναφορές της δημοσίευσης:

Amir Zarrinpar, Amandine Chaix, Zhenjiang Z. Xu, Max W. Chang, Clarisse A. Marotz, Alan Saghatelian, Rob Knight, Satchidananda Panda. Antibiotic-induced microbiome depletion alters metabolic homeostasis by affecting gut signaling and colonic metabolism. Nature Communications, 2018; 9 (1) DOI: 10.1038/s41467-018-05336-9

Τα αντιβιοτικά είναι χωρίς αμφιβολία ένα από τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα σήμερα. Όμως η αλόγιστη χρήση τους ενέχει κινδύνους. Η κατάχρηση αντιβιοτικών έχει όχι μόνο άμεσες συνέπειες για την υγεία (διαταραχή της ευαίσθητης ισορροπίας της εντερικής μικροχλωρίδας) αλλά και πιο ευρείες ανησυχίες όπως η αύξηση των ανθεκτικών στα φάρμακα βακτηρίων.

Η ιστορία είναι γνωστή: Οι γονείς πηγαίνουν το άρρωστο παιδί τους στο γιατρό και περιμένουν να κάνει κάτι για να το θεραπεύσει. Όμως για τον παιδικό βήχα και τη ρινική καταρροή, τα αντιβιοτικά αποτελούν πάντα τη λύση; Νέα έρευνα απαντά με ένα τεράστιο «όχι». Ενώ η συνταγογράφηση φαρμάκων μπορεί να κάνει τους γονείς να αισθάνονται καλύτερα, δεν κάνει και πολλά για να θεραπεύσει το παιδί μακροπρόθεσμα.

 Η έρευνα δείχνει ότι τα αντιβιοτικά δεν είναι η καλύτερη επιλογή

Σε μια συστηματική μετα-ανάλυση δέκα μελετών, επιστήμονες στο Bandolier διαπίστωσαν ότι τα αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του βήχα κατά την παιδική ηλικία δεν προσφέρουν μεγαλύτερη ανακούφιση στα παιδιά από ό,τι τα εικονικά φάρμακα (placebo). Η ομάδα τόνισε: «Δεν υπήρξε καμία απόδειξη ότι έχει καμία αξία να δίνονται στα παιδιά αντιβιοτικά για μια απλή λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού. Δεδομένων των ευρέων προβληματισμών για το ζήτημα που αφορά στην αντοχή στα αντιβιοτικά, πιθανώς αυτό δημιουργεί περισσότερο κακό παρά καλό. "

Όπως εξηγούν οι επιστήμονες στο Choosing Wisely, τα αντιβιοτικά μπορεί να βοηθήσουν τα παιδιά που έχουν προσβληθεί από βακτηριακές λοιμώξεις. Αλλά όταν πρόκειται για άλλους τύπους ασθενειών όπως οι ιοί, τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά. Τα περισσότερα κρυολογήματα προκαλούνται από ιούς - συμπεριλαμβανομένων των κρυολογημάτων του αναπνευστικού όπως η βρογχίτιδα και ακόμη και οι λοιμώξεις του ιγμορείου.

Χάρη στη σύγχρονη ιατρική, πολλοί άνθρωποι είναι πεπεισμένοι ότι η φαρμακευτική συνταγογράφηση είναι η απάντηση σε κάθε πρόβλημα υγείας – είτε είναι αποδεδειγμένο ότι βοηθά είτε όχι. Ωστόσο κάποιες φορές, ο χρόνος και οι φυσικές θεραπείες για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της ασθένειας είναι πραγματικά καλύτερη λύση από οποιαδήποτε φαρμακευτική συνταγογράφηση.

Οι κίνδυνοι των αντιβιοτικών

Τα αντιβιοτικά έχουν μια σημαντική θέση στην ιατρική αλλά έχουν γίνει τόσο πολύχρηστα στην κοινωνία μας, που οι άνθρωποι δεν τα θεωρούν καν «φάρμακα». Είναι συνηθισμένο να ακούσουμε κάποιον να λέει, «Ω, αυτό είναι απλώς αντιβίωση», έτσι δεν είναι; Όμως πρόκειται στην πραγματικότητα για ισχυρά φάρμακα που έχουν τόσο άμεσες όσο και μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία και, όταν χορηγούνται μαζικά όπως συμβαίνει σήμερα, έχουν καταστροφικές συνέπειες συνολικά για τη δημόσια υγεία.

Μετά τη λήψη των αντιβιοτικών, είναι συνηθισμένο να παρατηρήσετε διάφορες ανεπιθύμητες ενέργειες. Οι πιο συνηθισμένες περιλαμβάνουν πεπτικά προβλήματα όπως διαταραχές στομάχου, διάρροια και έμετο. Μερικοί άνθρωποι είναι επίσης αλλεργικοί στα αντιβιοτικά. Και οι αρνητικές συνέπειες μπορεί να επεκταθούν ακόμη περισσότερο – για παράδειγμα, η έρευνα έχει επισημάνει ότι η χρήση αντιβιοτικών στην παιδική ηλικία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για παχυσαρκία.

Όμως οι κίνδυνοι από τα αντιβιοτικά δεν περιορίζονται στη δική μας υγεία: Η μαζική κατάχρηση αντιβιοτικών σε ανθρώπους και ζώα έχει συμβάλλει στην αύξηση του αριθμού των ανθεκτικών στα φάρμακα βακτηρίων - και αυτό θα οδηγήσει σε μεγάλα προβλήματα στο μέλλον. Όπως εξηγεί το Choosing Wisely:

Η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών ενθαρρύνει την ανάπτυξη ισχυρότερων βακτηρίων που δεν ανταποκρίνονται πια σε αυτά. Αυτό σημαίνει ότι την επόμενη φορά που το παιδί σας θα χρειάζεται αντιβιοτικά για κάποια βακτηριακή λοίμωξη, αυτά δεν θα λειτουργήσουν καλά. Αυτό ονομάζεται «αντοχή στα αντιβιοτικά.» Τα ισχυρότερα βακτήρια μπορούν να εξαπλωθούν από το παιδί σας σε άλλα μέλη της οικογένειας και τους συμμαθητές του, προκαλώντας λοιμώξεις που είναι πιο δύσκολο να θεραπευτούν και επίσης απαιτούν πιο δαπανηρές θεραπείες.

Σήμερα, περίπου 700.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από λοιμώξεις που είναι ανθεκτικές στα αντιβιοτικά. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι, αν δεν αλλάξουν οι σημερινές συνήθειες συνταγογράφησης, από το 2050 ο αριθμός θα φτάσει μέχρι και τα 10 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο. Προκειμένου να καταπολεμηθεί η εξάπλωση της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά, είναι καθοριστική η μείωση των συνταγογραφήσεων. Η επιλογή εναλλακτικών φαρμάκων και θεραπειών μπορεί να γίνει ζωτικής σημασίας για την υγειονομική περίθαλψη στο εγγύς μέλλον.

Πηγές: Bandolier, ChoosingWisely

Μια νέα ανασκόπηση των πρακτικών συνταγογράφησης 7.300 ιατρείων γενικής ιατρικής στο Ηνωμένο Βασίλειο δείχνει ότι τα ιατρεία που έχουν γενικούς γιατρούς που έχουν επιμορφωθεί επιπρόσθετα στην ενοποιημένη ιατρική ή τη συμπληρωματική ή εναλλακτική ιατρική έχουν χαμηλότερα ποσοστά συνταγογράφησης αντιβιοτικών.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο British Medical Journal, επιδιώκει να προσδιορίσει τις διαφορές στα ποσοστά συνταγογράφησης αντιβιοτικών μεταξύ συμβατικών ιατρείων γενικής ιατρικής και ιατρείων που έχουν γιατρούς επιμορφωμένους επιπλέον στην ενοποιημένη ιατρική ή τη συμπληρωματική ή την εναλλακτική ιατρική. Η ανάλυση έδειξε ότι στατιστικά έχουν συνταγογραφηθεί λιγότερα αντιβιοτικά γενικά και αντιβιοτικά της αναπνευστικής οδού ειδικότερα σε ιατρεία ενοποιημένης ιατρικής σε σύγκριση με τα συμβατικά ιατρεία. Αντίθετα, ο αριθμός των αντιβιοτικών που συνταγογραφούνται για τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος ήταν παρόμοιος μεταξύ των δύο ειδών πρακτικής.

Η μελέτη συνιστά τη διερεύνηση πρόσθετων στρατηγικών θεραπείας που χρησιμοποιούνται από τους γενικούς ιατρούς ολοκληρωμένης ιατρικής για την πρωτοβάθμια φροντίδα των κοινών λοιμώξεων, για να διαπιστωθεί εάν θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής.

Η έρευνα σε pdf : BMJ Open 2018;8:e020488. doi:10.1136/bmjopen-2017-020488

Η αυξανόμενη εμφάνιση και η επικράτηση των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά μικροβίων (superbugs) που είναι ικανά να σκοτώσουν ανθρώπους δεν ήταν πάντα το σοβαρότατο πρόβλημα που είναι σήμερα, καθώς μερικά από αυτά τα θανατηφόρα στελέχη προέρχονται στην πραγματικότητα από αβλαβή παθογόνα για τον άνθρωπο. Όμως η ευρέως διαδεδομένη πρακτική της υπερχρήσης αντιβιοτικών σε ζώα που εκτρέφονται σε εργοστασιακές μονάδες είναι τουλάχιστον ένα από τα βασικά αίτια που έχει προκαλέσει τη μετατροπή αυτών των αβλαβών βακτηριακών στελεχών σε ισχυρούς δολοφόνους.

Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στην περιοδική έκδοση του Αμερικανικού Συλλόγου Μικροβιολόγων, mBio, εξηγεί πως για παράδειγμα, το περίφημο ανθεκτικό στη μεθικιλλίνη στέλεχος CC398 του χρυσίζοντα σταφυλόκοκκου (Staphylococcus aureus - MRSA), φαίνεται να προέρχεται από ένα είδος αβλαβούς προβιοτικού στο σώμα, γνωστού ως ευαίσθητου στη μεθικιλλίνη σταφυλόκοκκου (Staphylococcus aureus - MSSA). Σύμφωνα με τον Lance Price και τους συναδέλφους του, το αβλαβές MSSA μεταμορφώθηκε σε θανατηφόρο MRSA ως αποτέλεσμα της μετανάστευσής του στα ζώα μαζικής εκτροφής, στα οποία χορηγούνται υπερβολικές ποσότητες αντιβιοτικών.

"Η σύγχρονη παραγωγή ζωικών ειδών διατροφής χαρακτηρίζεται από υπερβολικά συνωστισμένα ζώα και συνήθη χρήση αντιβιοτικών, γεγονός που μπορεί να διευκολύνει την εμφάνιση νέων παθογόνων ζωονοσογόνων παραγόντων ανθεκτικών στα αντιβιοτικά", γράφουν οι συγγραφείς στην περιοδική έκδοσή τους. "Τα συμπεράσματά μας υποστηρίζουν έντονα την ιδέα ότι το σχετικό με τα ζώα στέλεχος MRSA CC398 προήλθε από το MSSA στον άνθρωπο" (http://mbio.asm.org/content/3/1/e00305-11).

Τα ζώα στα εργοστάσια μαζικής εκτροφής ταΐζονται συνήθως με αντιβιοτικά όπως η τετρακυκλίνη και η μεθικιλλίνη, προκειμένου να αυξηθούν ταχύτερα. Αυτά τα φάρμακα συμβάλλουν επίσης στο να αποφευχθούν ασθένειες που προκαλούνται από τη βρωμιά, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του εργοστασιακού συστήματος διατροφής, το οποίο περιορίζει τα ζώα σε συνθήκες ανθυγιεινής διαβίωσης και τα αναγκάζει σε αφύσικη διατροφή που τα αναγκάζει να αναπτύξουν συχνές λοιμώξεις (https: //www.naturalnews. com / 028031_antibiotics_infections.html).

Διάφορες περιβαλλοντικές ομάδες και ομάδες δημόσιας υγείας έχουν προσπαθήσει επανειλημμένα να πείσουν τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) να ρυθμίσει σωστά τη χρήση αντιβιοτικών στις ζωοτροφές, αλλά ο οργανισμός έχει απορρίψει κάθε τέτοιο αίτημα. Ακόμη και μετά την καταγγελία εναντίον του το περασμένο καλοκαίρι, ο FDA αντέστρεψε ήσυχα μια προηγούμενη υπόσχεση ότι θα αρχίσει μία ρύθμιση για τα αντιβιοτικά και δημοσίευσε (βολικά) μια ανακοίνωση σχετικά με αυτό το κατά την περίοδο των Χριστουγέννων όταν λίγοι έδιναν ιδιαίτερη προσοχή (http://www.guardian.co.uk).

Αργότερα, ωστόσο, ο FDA αποφάσισε τελικά να προστατεύσει ορισμένα αντιβιοτικά από το να αχρηστευθούν, απαγορεύοντας τη χρήσης τους στη ζωική παραγωγή, όμως αυτά τα συγκεκριμένα φάρμακα αντιπροσωπεύουν το 0,2% αυτών που χρησιμοποιούνται συνήθως σε μονάδες μαζικής εκτροφής ούτως ή άλλως, σύμφωνα με το New Scientists. Ως εκ τούτου, οι φάρμες παραγωγής ανθεκτικών στελεχών μικροβίων (superbugs) είναι ελεύθερες να συνεχίσουν να εκσφενδονίζουν θανάσιμα παθογόνα ενώ ο FDA προσποιείται ότι όλα είναι καλά.

Πηγές: motherjones.com