Έξι συμπτώματα της υπερανάπτυξης Candida και πώς μπορείτε να απαλλαγείτε
Τα συμπτώματα της υπερανάπτυξης του μύκητα Candida περιλαμβάνουν στοματικούς ερεθισμούς, κόπωση και πεπτικά προβλήματα. Η αντιμετώπιση της υποκείμενης αιτίας μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στην πρόληψη επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων.
Πολλοί τύποι μυκήτων ζουν μέσα και πάνω στο ανθρώπινο σώμα, συμπεριλαμβανομένου του γένους των ζυμομυκήτων που είναι γνωστό ως Candida. Βρίσκεται συνήθως σε μικρές ποσότητες στο έντερο, στο στόμα και στο δέρμα.
Σε φυσιολογικά επίπεδα, ο μύκητας δεν είναι προβληματικός. Ωστόσο, όταν αρχίζει να αναπτύσσεται ανεξέλεγκτα, μπορεί να προκαλέσει μια λοίμωξη γνωστή ως καντιντίαση.
Στην πραγματικότητα, η Candida είναι μία από τις πιο κοινές αιτίες μυκητιασικών λοιμώξεων στον άνθρωπο.1,2
Αυτό το άρθρο διερευνά 6 συμπτώματα της υπερανάπτυξης Candida, πώς προκαλείται και πώς μπορείτε να την αντιμετωπίσετε.
Ποια είναι η κύρια αιτία της υπερανάπτυξης Candida;
Συνήθως, τα φιλικά βακτήρια στο σώμα διατηρούν τα επίπεδα Candida υπό έλεγχο. Ωστόσο, εάν τα επίπεδα των φιλικών βακτηρίων διαταραχτούν ή το ανοσοποιητικό σύστημα βρίσκεται σε κίνδυνο, ο μύκητας Candida μπορεί να αρχίσει να υπερπαράγεται.
Παρακάτω αναφέρονται μερικοί παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε υπερανάπτυξη του μύκητα Candida 3,4,5,6
- λήψη αντιβιοτικών
- κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και επεξεργασμένους υδατάνθρακες
- υψηλή κατανάλωση αλκοόλ
- εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
- λήψη αντισυλληπτικών από το στόμα
- διαβήτης
- υψηλά επίπεδα στρες.
Η υπερανάπτυξη Candida μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας.
Ποια είναι τα σημάδια και τα συμπτώματα της υπερανάπτυξης Candida;
Η Candida μπορεί να προκαλέσει μια σειρά από συμπτώματα, ανάλογα με το μέρος του σώματος που επηρεάζει.
1. Συμπτώματα στο στόμα
Η καντιντίαση που αναπτύσσεται στο στόμα είναι πιο συχνή στα νεογέννητα, στους ηλικιωμένους και σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.7
Τα άτομα με κακή στοματική υγιεινή ή αφαιρούμενες οδοντοστοιχίες διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο.8
Τα άτομα με στοματική μυκητίαση αναπτύσσουν συνήθως λευκά, εξανθήματα στη γλώσσα, τα εσωτερικά μάγουλα, τα ούλα, τις αμυγδαλές ή το λαιμό τους. Οι βλάβες μπορεί να είναι επώδυνες και μπορεί να αιμορραγούν ελαφρώς. Επίσης συνδέονται συχνά με ερυθρότητα ή ευαισθησία της γλώσσας και του στόματος. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να εξαπλωθεί στον οισοφάγο και να προκαλέσει πόνο ή δυσκολία στην κατάποση.
2. Κούραση και κόπωση
Ένα από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα που σχετίζονται με την υπερανάπτυξη Candida είναι η κόπωση.
Ενώ δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η Candida προκαλεί κόπωση, υπάρχουν μερικοί τρόποι με τους οποίους θα μπορούσε να συμβάλει σε αυτήν.
Πρώτον, η καντιντίαση συχνά συνοδεύεται από διατροφικές ελλείψεις, όπως η βιταμίνη Β6, τα απαραίτητα λιπαρά οξέα και το μαγνήσιο9. Ειδικότερα, η έλλειψη μαγνησίου είναι γνωστό ότι προκαλεί κόπωση.10
Δεύτερον, οι λοιμώξεις από Candida εμφανίζονται συνήθως όταν το ανοσοποιητικό σύστημα είναι εξασθενημένο. Ένα χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα από μόνο του μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε κούραση.
Μια παλαιότερη μελέτη από το 1995 δείχνει ότι η παρατεταμένη καντιντίαση του εντέρου μπορεί να είναι ακόμη και μια πιθανή αιτία του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης. Ωστόσο, χρειάζονται περισσότερες έρευνες.11
3. Επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις των γεννητικών οργάνων ή του ουροποιητικού συστήματος
Η υπερανάπτυξη της Candida μπορεί να οδηγήσει σε καντιντίαση του γυναικείου κόλπου (ζυμομύκητες).
Υπολογίζεται ότι 1,4 εκατομμύρια άνθρωποι επισκέπτονται γιατρό για κολπική μυκητίαση κάθε χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι άνδρες μπορούν επίσης να πάθουν μολύνσεις από ζυμομύκητες των γεννητικών οργάνων, αλλά είναι πολύ λιγότερο συχνές.12
Τα συμπτώματα της κολπικής καντιντίασης περιλαμβάνουν ερυθρότητα, πρήξιμο, κνησμό, επώδυνη επαφή και παχύρρευστη, λευκή έκκριση από τον κόλπο.13
Αν και δεν είναι συχνή, η Candida μπορεί επίσης να προκαλέσει λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος.
Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος που σχετίζονται με τον μύκητα Candida είναι πιο συχνές σε ηλικιωμένους ενήλικες και σε άτομα που νοσηλεύονται σε νοσοκομεία ή σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.14
Τα συμπτώματα μιας ουρολοίμωξης περιλαμβάνουν αίσθημα καύσου κατά την ούρηση, συχνή ανάγκη για ούρηση, θολά, σκούρα ή με περίεργη οσμή ούρα και πόνο ή πίεση στην κάτω κοιλιακή χώρα. Άλλα βακτήρια όπως το E. coli είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν ουρολοίμωξη.15
Ωστόσο, αν αντιμετωπίζετε επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις και πιστεύετε ότι είναι αποτέλεσμα της υπερανάπτυξης της Candida, μπορείτε να μιλήσετε με έναν γιατρό για να κάνετε εξετάσεις ούρων για να το διαπιστώσετε.
4. Προβλήματα του πεπτικού
Η υγεία του πεπτικού συστήματος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την καλή ισορροπία μεταξύ των «καλών» και των «κακών» βακτηρίων που ζουν στο έντερο. Τα «καλά» βακτήρια που κανονικά κατοικούν στο έντερο είναι σημαντικά για την πέψη, καθώς βοηθούν στην επεξεργασία αμύλων, ινών και ορισμένων σακχάρων. Όταν εμφανίζεται ανισορροπία στα βακτήρια αυτά, μπορεί αν εμφανιστούν προβλήματα του πεπτικού, όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια, ναυτία, αέρια, κράμπες και φούσκωμα.16
Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η υπερανάπτυξη του μύκητα Candida σχετίζεται με διάφορες ασθένειες του γαστρεντερικού σωλήνα, συμπεριλαμβανομένης της ελκώδους κολίτιδας και της νόσου του Crohn.17,18
5. Συμπτώματα του δέρματος και των νυχιών
Ακριβώς όπως και στο έντερο, υπάρχουν βακτήρια στο δέρμα που εμποδίζουν την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη του μύκητα Candida.
Όλα τα βακτήρια ευδοκιμούν σε διαφορετικές συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων των διαφορετικών επιπέδων θερμοκρασίας, υγρασίας ή οξύτητας. Για το λόγο αυτό, μια αλλαγή στο περιβάλλον στο δέρμα σας μπορεί να επιτρέψει στην Candida να υπερπαραχθεί.19
Για παράδειγμα, τα αντιβακτηριδιακά καλλυντικά, τα σαπούνια και οι ενυδατικές κρέμες μπορούν συχνά να μεταβάλλουν τις συνθήκες του δέρματος.20
Ενώ η δερματική καντιντίαση μπορεί να προσβάλει οποιοδήποτε μέρος του σώματος, οι περιοχές που είναι ζεστές και υγρές, όπως οι μασχάλες και η βουβωνική χώρα, είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στη μόλυνση.21
Ο κνησμός και το ορατό εξάνθημα είναι τα δύο πιο συνηθισμένα συμπτώματα των μυκητιασικών λοιμώξεων του δέρματος. Αν και δεν είναι απειλητικές για τη ζωή, οι δερματικές μυκητιασικές λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν αρκετά δυσάρεστα συμπτώματα.
6. Πόνος στις αρθρώσεις
Εάν μια μόλυνση Candida εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος και ταξιδέψει στο σώμα, μπορεί να μολύνει τις αρθρώσεις και να προκαλέσει αρθρίτιδα.22
Αυτό συνήθως συμβαίνει μόνο μετά από χειρουργική επέμβαση ή όταν η υπερανάπτυξη της Candida παραμένει χωρίς θεραπεία για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η αρθρίτιδα Candida συνδέεται με πόνο, δυσκαμψία και πρήξιμο στις αρθρώσεις και συχνά επηρεάζει τους γοφούς και τα γόνατα.
Η Candida μπορεί επίσης να προκαλέσει λοιμώξεις των οστών ή οστεομυελίτιδα, η οποία μπορεί να προκαλέσει πόνο και ευαισθησία στη μολυσμένη περιοχή.23
Ενώ οι λοιμώξεις των οστών και των αρθρώσεων δεν είναι πολύ συχνές, μπορεί να είναι δύσκολη η αντιμετώπισή τους και συχνά απαιτούν φαρμακευτική αγωγή από τον γιατρό.
Διατροφή για την αντιμετώπιση της Candida
Η τροφή παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ισορροπίας των ωφέλιμων βακτηρίων στο έντερο.
Ειδικότερα, οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, επεξεργασμένα δημητριακά, γαλακτοκομικά προϊόντα, επεξεργασμένα κρέατα και αλκοόλ μπορεί να προάγουν την ανάπτυξη της Candida. Αν και χρειάζονται περισσότερες έρευνες, μια μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα που απέφευγαν αυτά τα τρόφιμα κατά τη διάρκεια της θεραπείας για Candida είχαν καλύτερα αποτελέσματα μετά από 3 μήνες. 24
Επιπλέον, κάποιες τροφές μπορεί να βοηθήσουν στην προστασία από τις λοιμώξεις Candida, όπως τα παρακάτω:
Σκόρδο: Το σκόρδο περιέχει διάφορες αντιμυκητιασικές ενώσεις όπως η αλλισίνη, μερικές από τις οποίες έχει αποδειχθεί ότι δρουν κατά των ζυμομυκήτων Candida.25,26
Έλαιο καρύδας: Το έλαιο καρύδας έχει υψηλή περιεκτικότητα σε λαυρικό οξύ (lauric acid), το οποίο έχει αποδειχθεί σε πολλαπλές μελέτες ότι καταπολεμά τις λοιμώξεις Candida.27,28
Κουρκουμίνη: Μελέτες δείχνουν ότι η κουρκουμίνη μπορεί να σκοτώσει τους ζυμομύκητες Candida ή τουλάχιστον να μειώσει την ανάπτυξή τους.29
Ξυλιτόλη: Σύμφωνα με μελέτη, η ξυλιτόλη μπορεί να διαθέτει ισχυρές αντιμικροβιακές ιδιότητες και θα μπορούσε να βοηθήσει στη μείωση της ανάπτυξης της Candida.30
Αλόη βέρα: Μελέτες υποδεικνύουν ότι το τζελ αλόης βέρα μπορεί να αναστέλλει την ανάπτυξη της Candida, γεγονός που θα μπορούσε να βοηθήσει στην προστασία από τη μόλυνση.31
Ρόδι: Μια μελέτη σε ζώα έδειξε ότι ορισμένες ενώσεις που βρίσκονται στο εκχύλισμα φλούδας ροδιού θα μπορούσαν να είναι ευεργετικές κατά των ζυμομυκήτων Candida.32
Kombucha: Το τσάι Kombucha είναι πλούσιο σε πολυφαινόλες και οξικό οξύ, τα οποία σε μελέτες στο εργαστήριο έχουν αποδειχθεί ότι σκοτώνουν την Candida.33
Προβιοτικά: Τα προβιοτικά, όπως οι Lactobacillus και ο Saccharomyces boulardii, μπορούν να μειώσουν την ανάπτυξη της Candida και να προστατεύσουν από λοιμώξεις.34,35
Βιβλιογραφικές αναφορές
1. J Appl Microbiol. 2021 Jul;131(1):11-22. doi: 10.1111/jam.14949.
2. Biomed Res Int. 2013;2013:204237.
3. Mem Inst Oswaldo Cruz. 2017 Sep;112(9):587-592.
4. The American Journal of Gastroenterology 115():p S1776, October 2020.
5. Iran Red Crescent Med J. 2016 Aug 17;18(10):e38909.
6. PLoS One. 2016 Jul 14;11(7):e0158870.
7. Oral Candidiasis. [Updated 2023 Jul 4]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan.
8. Int J Dent. 2021 Oct 13;2021:7338143.
9. Front Microbiol. 2015 Dec 17;6:1391. doi: 10.3389/fmicb.2015.01391.
10. Nutrients. 2020 Nov 28;12(12):3672.
11. Med Hypotheses. 1995 Jun;44(6):507-15.
12. Candidiasis. [Updated 2023 May 29]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan.
13. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2022 Jul;36(7):952-972. doi: 10.1111/jdv.18102. Epub 2022 Apr 12.
14. Cent European J Urol. 2015;68(1):96-101.
15. Pathogens. 2023 Jun 28;12(7):885. doi: 10.3390/pathogens12070885.
16. GH Open. 2021 Mar 23;5(9):976-987.
17. Aliment Pharmacol Ther. 2019 Dec;50(11-12):1159-1171.
18. Mycoses. 2018 Jun;61(6):366-376. doi: 10.1111/myc.12753.
19. Microorganisms. 2017 Jun 7;5(2):32.
20. BMC Biol. 2019 Jun 12;17(1):47.
21. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2019 Oct;33(10):1863-1873.
22. Open Forum Infect Dis. 2015 Dec 23;3(1):ofv207.
23. Medicine, 96(31):p e7525, August 2017.
24. J Mycol Med. 2018 Dec;28(4):623-627.
25. Saudi Dent J. 2021 Feb;33(2):105-111.
26. Sci Rep. 2016 Mar 7;6:22805.
27. Scientifica (Cairo). 2016;2016:7061587.
28. Microb Biotechnol. 2021 Jul;14(4):1353-1366.
29. Curr Drug Discov Technol. 2021;18(3):379-390.
30. J Contemp Dent Pract. 2018 Feb 1;19(2):125-129.
31. Med Glas (Zenica). 2020 Aug 1;17(2):485-489.
32. Evid Based Complement Alternat Med. 2020 Nov 18;2020:4397543.
33. Microbiol Biotechnol. 2016 Jul;100(14):6415-6426.
34. J Fungi (Basel). 2020 Sep 25;6(4):189.