Στη Δανία, τα social media θα επιτρέπονται πλέον μόνο από την ηλικία των 15 ετών και άνω. Το Υπουργείο Ψηφιοποίησης ανακοίνωσε ότι θα θεσπιστεί ελάχιστο όριο ηλικίας για ορισμένες πλατφόρμες, χωρίς όμως να τις κατονομάζει. Από την ανακοίνωση δεν προκύπτει με ποιον ακριβώς τρόπο θα εφαρμοστεί το μέτρο. Σύμφωνα με το Υπουργείο, ο νόμος θα αφορά τις μεγαλύτερες πλατφόρμες όπου μπορούν να δημιουργηθούν δημόσια προφίλ χρηστών και οι οποίες συνδέονται αποδεδειγμένα με κινδύνους για παιδιά και εφήβους.
«Ως μία από τις πρώτες χώρες της ΕΕ, η Δανία κάνει τώρα ένα πρωτοποριακό βήμα στην εισαγωγή ορίων ηλικίας για τα κοινωνικά δίκτυα», αναφέρεται στην ανακοίνωση του Υπουργείου Ψηφιοποίησης. Ωστόσο, μετά από αξιολόγηση, οι γονείς θα μπορούν να λάβουν το δικαίωμα να επιτρέπουν στα παιδιά τους την πρόσβαση ήδη από τα 13 έτη.
Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των κρατών-μελών της ΕΕ είχαν πρόσφατα εκφραστεί υπέρ ενός τέτοιου ορίου ηλικίας στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες. Παρ’ όλα αυτά, τα επιμέρους κράτη θα έχουν περιθώριο ευελιξίας για τον τρόπο εφαρμογής του σε εθνικό επίπεδο.

Αμφιλεγόμενο το όριο ηλικίας για τα social media στη Γερμανία
Στη Γερμανία, η εισαγωγή αντίστοιχων ορίων ηλικίας αποτελεί αντικείμενο έντονης συζήτησης. Η Ομοσπονδιακή Υπουργός Δικαιοσύνης Στεφανίε Χούμπιγκ (SPD) έχει ταχθεί υπέρ μιας τέτοιας ρύθμισης, όπως και η συμπρόεδρος των Πρασίνων, Φραντσέσκα Μπράντνερ. Αντιθέτως, ο πρόεδρος της CSU, Μάρκους Ζέντερ, άσκησε κριτική στην πρόταση. Ένα τέτοιο μέτρο θα έκανε το TikTok, το Instagram και άλλες πλατφόρμες ακόμη πιο ελκυστικές για τους νέους, δήλωσε ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας.
Στην Αυστραλία, τον Δεκέμβριο του 24 το Κοινοβούλιο είχε εγκρίνει όριο ηλικίας στα 16 χρόνια για τα social media. Αργότερα, πλατφόρμες όπως το TikTok, το Facebook, το X και το Instagram τιμωρήθηκαν με πρόστιμα έως και 50 εκατομμύρια αυστραλιανά δολάρια (28 εκατομμύρια ευρώ) για ελλείψεις στην προστασία των παιδιών.

Μελέτη:
Οι νέοι υποφέρουν ολοένα και περισσότερο από τον κυβερνο-εκφοβισμό

Παίρνετε συμπληρώματα βιταμίνης D; Ίσως νομίζετε ότι η D2 και η D3 είναι παρόμοιες, γιατί τελικά, και οι δύο έχουν σχεδιαστεί για να συμπληρώνουν τα επίπεδα σας κατά τη διάρκεια των μακρών, σκοτεινών χειμερινών μηνών, αλλά νέα έρευνα δείχνει ότι η μία μειώνει την άλλη. Αν παίρνετε μόνο συμπληρώματα D2, θα μειώσετε τα επίπεδα της D3, της πιο «φυσικής» μορφής που παράγει ο οργανισμός μας από τον ήλιο, σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου του Surrey. Μια ανασκόπηση προηγούμενων μελετών έδειξε ότι τα επίπεδα της βιταμίνης D3 ήταν χαμηλότερα σε όσους έπαιρναν συμπληρώματα D2. Τα ευρήματά τους επιβεβαιώνουν προηγούμενη έρευνα του Colin Smith, καθηγητή μικροβιολογίας, ο οποίος ανακάλυψε ότι η D2 και η D3 δεν έχουν τον ίδιο ρόλο στην υποστήριξη της ανοσολογικής λειτουργίας. Η βιταμίνη D3 έχει τροποποιητική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα που μπορεί να ενισχύσει τον οργανισμό ενάντια σε ιογενείς και βακτηριακές ασθένειες. Ο ίδιος δήλωσε: «Έχουμε δείξει ότι η βιταμίνη D3, αλλά όχι η βιταμίνη D2, φαίνεται να διεγείρει το σύστημα σηματοδότησης της ιντερφερόνης στον οργανισμό, ένα βασικό μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος που παρέχει την πρώτη γραμμή άμυνας κατά των βακτηρίων και των ιών. Τα φυσιολογικά επίπεδα βιταμίνης D3 μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη της εγκατάστασης ιών και βακτηρίων στον οργανισμό».

Nutrition Reviews, 2025; doi: 10.1093/nutrit/nuaf166

Οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία από περισσότερους από 130.000 ενήλικες με διάγνωση χρόνιας αϋπνίας, χρησιμοποιώντας το ηλεκτρονικό αρχείο TriNetX Global Research Network. Medical Xpress+2News-Medical
Τα βασικά ευρήματα είναι τα εξής:

• Οι συμμετέχοντες που είχαν τεκμηριωμένη χρήση μελατονίνης για τουλάχιστον ένα έτος είχαν περίπου 90% υψηλότερη πιθανότητα διάγνωσης καρδιακής ανεπάρκειας μέσα σε πέντε χρόνια (4,6% έναντι 2,7%). News-Medical
• Το ίδιο δείγμα εμφάνισε περίπου 3,5 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα νοσηλείας για καρδιακή ανεπάρκεια. ScienceDaily
• Επίσης, η πιθανότητα θανάτου από οποιαδήποτε αιτία ήταν σχεδόν διπλάσια στους χρήστες μελατονίνης. nutritioninsight.com

Οι ερευνητές τονίζουν ότι δεν μπορεί να αποδειχθεί αιτιώδης σχέση — πρόκειται για παρατηρητική μελέτη που καταγράφει συσχέτιση, όχι τεκμηριωμένη αιτία. sciencemediacentre.org Ενδεικτικά: πολλοί που λαμβάνουν μελατονίνη μπορεί να έχουν πιο βαριά αϋπνία ή άλλες καταστάσεις που επηρεάζουν την καρδιά, και κάποια άτομα που λαμβάνουν μελατονίνη χωρίς συνταγή ίσως να μην καταγράφονται ως «χρήστες». SMC España

Η μελατονίνη, αν και ευρέως θεωρείται «φυσική» και «ασφαλής» λύση ύπνου, φαίνεται ότι ενδέχεται να σχετίζεται με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο όταν χρησιμοποιείται για μεγάλο διάστημα. Τα αποτελέσματα απαιτούν επαλήθευση μέσω τυχαιοποιημένων κλινικών μελετών και δεν πρέπει να οδηγήσουν σε άμεσο πανικό — αλλά είναι μια υπόμνηση ότι η χορήγηση συμπληρωμάτων δεν εξομοιώνεται με απλή «ελάφρυνση» ενός προβλήματος ύπνου.

Ερευνητική αναφορά: «Effect of long-term melatonin supplementation on incidence of heart failure in patients with insomnia». Παρουσιάστηκε ως περίληψη στο AHA Scientific Sessions 2025 από τον Ekenedilichukwu Nnadi et al.

Η ιατρική διαθέτει πολλούς τρόπους για τη θεραπεία της αρθρίτιδας στο γόνατο, αλλά κανένας δεν είναι τόσο αποτελεσματικός όσο η άσκηση.
Οι μη φαρμακευτικές προσεγγίσεις, που περιλαμβάνουν επίσης επιγονατίδες και υδροθεραπεία, είναι οι πιο αποτελεσματικές, σύμφωνα με ερευνητές από το First People's Hospital of Neijiang στην Κίνα.
Ανέλυσαν 139 κλινικές δοκιμές στις οποίες συμμετείχαν περισσότερα από 10.000 άτομα με αρθρίτιδα στο γόνατο, προκειμένου να ανακαλύψουν τις πιο αποτελεσματικές μη φαρμακευτικές μεθόδους, οι οποίες περιλάμβαναν θεραπεία με λέιζερ, ηλεκτρική διέγερση, επιγονατίδες, πάτοι, ταινίες κινησιολογίας, θεραπεία με βάση το νερό, άσκηση και υπερήχους.
Οι επιγονατίδες κατέλαβαν την πρώτη θέση στις περισσότερες κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του πόνου, της βελτίωσης της λειτουργίας και της ανακούφισης της δυσκαμψίας. Η υδροθεραπεία, οι ασκήσεις ή οι θεραπείες που πραγματοποιούνται σε ζεστό νερό, ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικές στην ανακούφιση του πόνου, ενώ η γενική άσκηση ήταν επίσης σταθερά αποτελεσματική, βελτιώνοντας τόσο τον πόνο όσο και τη σωματική λειτουργία. Η θεραπεία με λέιζερ υψηλής έντασης και η θεραπεία με κρουστικά κύματα έδειξαν κάποια οφέλη, ενώ οι υπέρηχοι είχαν σταθερά τη χαμηλότερη βαθμολογία σε αποτελεσματικότητα.
Οι επιγονατίδες, η υδροθεραπεία και η άσκηση είναι οι πιο αποτελεσματικές μη φαρμακευτικές θεραπείες για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος και είναι εξίσου αποτελεσματικές με τα παυσίπονα φάρμακα, όπως τα ΜΣΑΦ, τα οποία ενέχουν γαστρεντερικούς και καρδιαγγειακούς κινδύνους, σύμφωνα με τους ερευνητές.

PLOS One, 2025; 20 (6): e0324864; doi:10.1371/journal.pone.0324864

Νέα έρευνα στο JAMA Pediatrics δείχνει ότι η πλήρης κατάργηση των μη ιατρικών εξαιρέσεων οδήγησε σε στατιστικά σημαντική αύξηση των εμβολιασμών μεταξύ νηπίων.
Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2025 στο ιατρικό περιοδικό JAMA Pediatrics έρχεται να φωτίσει τις επιπτώσεις που έχουν οι νομοθετικές αποφάσεις γύρω από τους παιδικούς εμβολιασμούς στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η έρευνα, που υπογράφεται από τους Anthony Bald, Samantha Gold και Y. Tony Yang, εξέτασε δεδομένα από περίπου 2,8 εκατομμύρια μαθητές νηπιαγωγείου μεταξύ των σχολικών ετών 2011 και 2023. Οι ερευνητές μελέτησαν πώς επηρέασε η κατάργηση των μη ιατρικών εξαιρέσεων (δηλαδή των εξαιρέσεων για λόγους θρησκευτικής ή προσωπικής πεποίθησης) τα ποσοστά εμβολιασμού παιδιών σε έξι πολιτείες.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι πολιτείες που κατάργησαν πλήρως τις μη ιατρικές εξαιρέσεις —Καλιφόρνια (2015), Νέα Υόρκη (2019), Μέιν (2019) και Κονέκτικατ (2021)— παρουσίασαν αύξηση 2 έως 4 ποσοστιαίων μονάδων στα ποσοστά εμβολιασμού, σε σύγκριση με πολιτείες που διατήρησαν το δικαίωμα εξαίρεσης.
Αντίθετα, οι πολιτείες με μερική κατάργηση των εξαιρέσεων (όπως το Βερμόντ και η Ουάσινγκτον) είδαν μικρότερες και λιγότερο σταθερές αυξήσεις.

Τα ποσοστά εμβολιασμού αυξήθηκαν αισθητά για όλα τα βασικά παιδικά εμβόλια:

• DTaP (διφθερίτιδα–τετάνου–κοκκύτη): +4,1%
• Ηπατίτιδα B: +2,8%
• Ιλαρά–παρωτίτιδα–ερυθρά (MMR): +4,0%
• Πόλιο: +3,8%

Παράλληλα, η μετατόπιση προς ιατρικές εξαιρέσεις ήταν ελάχιστη (μόλις +0,4%), γεγονός που υποδηλώνει ότι οι γονείς δεν κατέφυγαν μαζικά σε εναλλακτικά κανάλια εξαίρεσης.
Οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι τα δεδομένα αυτά αποκτούν ιδιαίτερη σημασία μέσα σε μια περίοδο αυξανόμενης διστακτικότητας απέναντι στα εμβόλια, η οποία εντάθηκε μετά την πανδημία. Η κατάργηση των μη ιατρικών εξαιρέσεων φαίνεται πως συνέβαλε στη διατήρηση της εμβολιαστικής κάλυψης στις πολιτείες αυτές.

Μια ευρύτερη οπτική
Η μελέτη ανοίγει ξανά τη συζήτηση για την ισορροπία ανάμεσα στη δημόσια υγεία και την ατομική ελευθερία επιλογής. Ενώ οι ερευνητές επικεντρώνονται στα στατιστικά δεδομένα, το κοινωνικό ερώτημα παραμένει: Μέχρι ποιο σημείο μπορεί ή πρέπει ένα κράτος να επιβάλλει υποχρεωτικούς εμβολιασμούς;
Η Αμερικανική εμπειρία δείχνει ότι οι πολιτικές παρεμβάσεις μπορούν να αυξήσουν τους δείκτες εμβολιασμού, αλλά η εμπιστοσύνη παραμένει το καθοριστικό στοιχείο. Όπως υπογραμμίζουν οι ειδικοί, η μακροπρόθεσμη ασφάλεια ενός πληθυσμού δεν στηρίζεται μόνο στους νόμους, αλλά στη διαφάνεια, την ενημέρωση και τον διάλογο μεταξύ πολιτείας, επιστημόνων και πολιτών.

Πηγή: Bald A, Gold S, Yang YT. State Repeal of Nonmedical Vaccine Exemptions and Kindergarten Vaccination Rates. JAMA Pediatrics. Published online October 27, 2025. [doi:10.1001/jamapediatrics.2025.4185]

Η ζεαξανθίνη, γνωστή για τα οφέλη της στην υγεία των ματιών, φαίνεται ότι έχει και μια ακόμη, απρόσμενη δράση: ενισχύει τα Τ-κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που καταπολεμούν τους όγκους.
Σύμφωνα με έρευνα του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου του Σικάγου, η ζεαξανθίνη βελτιώνει τη λειτουργία των υποδοχέων των Τ-κυττάρων, ενισχύει την ανοσολογική σηματοδότηση και αυξάνει την αποτελεσματικότητα των ανοσοθεραπειών.
Σε πειράματα με ποντίκια, το συμπλήρωμα επιβράδυνε την ανάπτυξη του καρκίνου και ενίσχυσε τη δράση των αναστολέων σημείων ελέγχου, μιας σύγχρονης μορφής ανοσοθεραπείας που χρησιμοποιείται ήδη σε πολλούς τύπους καρκίνου.
Πέρα από τη μορφή συμπληρώματος διατροφής, η ζεαξανθίνη υπάρχει φυσικά σε τροφές όπως οι πορτοκαλί πιπεριές, το σπανάκι και το λάχανο.
Τα ευρήματα αυτά, όπως σημειώνουν οι ερευνητές, αναδεικνύουν για ακόμη μία φορά τη σημασία μιας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής στην υποστήριξη του ανοσοποιητικού και στη διατήρηση της συνολικής υγείας.

Η έρευνα: Cell Reports Medicine, 2025; 6 (9): 102324; doi: 10.1016/j.xcrm.2025.102324

Σύμφωνα με μια σημαντική νέα μελέτη, τα εμβόλια κατά του Covid ενδέχεται να αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου. Αν και τα εμβόλια φαίνεται να αυξάνουν τα ποσοστά καρκίνου γενικά, ο κίνδυνος φαίνεται να είναι μεγαλύτερος για έξι τύπους καρκίνου: θυρεοειδούς, γαστρικού, παχέος εντέρου, πνεύμονα, μαστού και προστάτη.
Οι καρκίνοι εμφανίζονται έως και ένα χρόνο μετά τον εμβολιασμό, και οι άνω των 65 ετών είναι πιο πιθανό να προσβληθούν, σύμφωνα με ερευνητές από τη Νότια Κορέα.
Αξιολόγησαν τον κίνδυνο μετά τη συλλογή δεδομένων από 8,4 εκατομμύρια Κορεάτες που παρακολουθήθηκαν για δύο χρόνια έως το 2023, και από τα 2,9 εκατομμύρια που είχαν εμβολιαστεί, 711.000 είχαν λάβει αναμνηστική δόση.
Οι άνδρες ήταν πιο επιρρεπείς σε καρκίνο του στομάχου και των πνευμόνων, ενώ οι γυναίκες αντιμετώπιζαν μεγαλύτερο κίνδυνο καρκίνου του θυρεοειδούς και του παχέος εντέρου, ενώ ο καρκίνος του προστάτη ήταν πιο συχνός στους άνω των 75 ετών. Οι αναμνηστικές δόσεις αύξησαν τον κίνδυνο καρκίνου του στομάχου κατά περίπου 23% και υπερδιπλασίασαν τον κίνδυνο καρκίνου του παγκρέατος.

BMC Biomarker Research, 2025; 13: 114; doi: 10.1186/s40364-025-00831-w

Το Αλτσχάιμερ μπορεί να είναι μια διαφορετική ασθένεια για τους άνδρες και τις γυναίκες — και υπάρχει κάτι πολύ απλό που μπορούν να κάνουν όλες οι γυναίκες για να μειώσουν τον κίνδυνο.
Για τις γυναίκες, η ασθένεια φαίνεται να σχετίζεται με μια δραματική μείωση των ωμέγα λιπαρών οξέων, και αυτό υποδηλώνει επίσης ότι η λήψη συμπληρωμάτων ωμέγα-3 και η κατανάλωση πολλών λιπαρών ψαριών μπορεί να είναι σημαντικοί τρόποι πρόληψης.
Ωστόσο αυτό δεν ισχύει για τους άνδρες, σύμφωνα με ερευνητές του King’s College London, γεγονός που υποδηλώνει ότι η νόσος έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά σε άνδρες και γυναίκες.
Οι ερευνητές ανέλυσαν δείγματα αίματος από 841 γυναίκες με νόσο Αλτσχάιμερ και ήπια γνωστική δυσλειτουργία, τα οποία συγκρίθηκαν με δείγματα από υγιείς γυναίκες για σημάδια φλεγμονής και εγκεφαλικής βλάβης.
Οι γυναίκες με Αλτσχάιμερ παρουσίασαν δραματική απώλεια ακόρεστων λιπαρών μορίων σε σύγκριση με τις υγιείς γυναίκες. Το φαινόμενο αυτό δεν παρατηρήθηκε σε δείγματα που ελήφθησαν από άνδρες.
Καθώς η νόσος Αλτσχάιμερ επηρεάζει δυσανάλογα τις γυναίκες άνω των 80 ετών, είναι επιτακτική ανάγκη να αρχίσουν να λαμβάνουν συμπληρώματα και να τρώνε περισσότερο ψάρι, λένε οι ερευνητές.

Alzheimer's, 2025; 21 (8); doi:10.1002/alz.70512

Ένα δυναμικό ξεκίνημα: Σωματική και γνωστική ανάπτυξη
Αναγνωρίζουμε εύκολα τον ρόλο του παιχνιδιού στην κινητική ανάπτυξη. Είτε σκαρφαλώνουν, είτε χτίζουν, είτε ισορροπούν, τα παιδιά ενισχύουν τις λεπτές και τις αδρές κινητικές τους δεξιότητες μέσα από την κίνηση.
Αλλά το παιχνίδι αναπτύσσει και τον εγκέφαλο. Ένας αυξανόμενος αριθμός ερευνών δείχνει ότι εκτελεστικές λειτουργίες όπως η λειτουργική μνήμη, η γνωστική ευελιξία και ο έλεγχος των παρορμήσεων αναπτύσσονται όλες μέσω της δραστηριότητας του παιχνιδιού. Η επίλυση προβλημάτων, η δημιουργικότητα, ο σχεδιασμός και η συμβολική σκέψη καλλιεργούνται πιο αποτελεσματικά μέσω της πρακτικής, ανοιχτής συμμετοχής.
Μια σημαντική μελέτη, μια συστηματική ανασκόπηση του 2025 στο Journal of Intelligence, ανέλυσε 25 εμπειρικές μελέτες και διαπίστωσε ότι το παιχνίδι με αποσπώμενα εξαρτήματα (LPP), που περιλαμβάνει υλικά ανοιχτού τύπου, βελτιώνει σημαντικά την επίλυση προβλημάτων, τη διασταυρούμενη σκέψη και την ακαδημαϊκή ετοιμότητα.
Επιπλέον, μια ανασκόπηση του 2024 στο περιοδικό Frontiers επιβεβαιώνει ότι το σωματικό παιχνίδι συμβάλλει καθοριστικά στην πρώιμη κινητική συντονιστικότητα, ενώ το παιχνίδι με προσποίηση επιτρέπει στα παιδιά να εξερευνήσουν τις συνέπειες, να ενσωματώσουν νέες γνώσεις και να προσομοιώσουν πραγματικές καταστάσεις. Διαπίστωσε επίσης ότι τόσο το δομημένο όσο και το μη δομημένο παιχνίδι στην προσχολική ηλικία βελτίωσε σημαντικά τις κινητικές και γνωστικές δεξιότητες, ειδικά όταν τα προγράμματα ξεπέρασαν τα 3.000 λεπτά.

Ο εγκέφαλος στο παιχνίδι
Για να μελετήσουν πιο προσεκτικά τις εσωτερικές λειτουργίες του εγκεφάλου, οι ερευνητές συχνά στρέφονται σε ζωικά μοντέλα. Μια μελέτη του 2018 που δημοσιεύτηκε στο Science Direct και αφορούσε νεαρά ποντίκια έδειξε ότι το κοινωνικό παιχνίδι είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη των ανασταλτικών συνάψεων στον μεσαίο προμετωπιαίο φλοιό, ο οποίος είναι βασικός για τη λήψη αποφάσεων και τον έλεγχο των παρορμήσεων. Τα ποντίκια που στερήθηκαν το κοινωνικό παιχνίδι παρουσίασαν μόνιμες ελλείψεις στη γνωστική ευελιξία, υπογραμμίζοντας την αναγκαιότητα της πρώιμης, μη δομημένης αλληλεπίδρασης.
Αυτά τα ευρήματα επιβεβαιώνονται και σε μελέτες σε ανθρώπους. Μια μακροχρόνια αυστραλιανή μελέτη (Science Direct, 2022) παρακολούθησε παιδιά ηλικίας 2 έως 7 ετών και διαπίστωσε ότι 1-5 ώρες ενεργού, μη δομημένου παιχνιδιού την ημέρα είχαν ως αποτέλεσμα σημαντικά ισχυρότερη αυτορρύθμιση, ανεξάρτητα από τα προηγούμενα γνωστικά επίπεδα. 

Εσωτερική κινητοποίηση και δια βίου μάθηση
Πέρα από τη γνωστική και κοινωνική ανάπτυξη, το παιχνίδι καλλιεργεί κάτι βαθύτερο: την εσωτερική κινητοποίηση. Τα παιδιά παίζουν για το ίδιο το παιχνίδι, για τη χαρά της ανακάλυψης, της κατάκτησης και της έκφρασης, όχι για εξωτερικές ανταμοιβές. Αυτός ο εσωτερικός κινητήριος μοχλός είναι το κλειδί για τη δια βίου μάθηση.
Η έρευνα το επιβεβαιώνει. Η μακροχρόνια μελέτη Free Play Predicts Self-Regulation Years Later, δείχνει μια σαφή σχέση μεταξύ του ελεύθερου παιχνιδιού και της μακροπρόθεσμης αυτονομίας και δημιουργικής σκέψης. Η Εγκυκλοπαίδεια της Πρώιμης Παιδικής Ανάπτυξης (2023) επιβεβαιώνει επίσης ότι το εξερευνητικό παιχνίδι καλλιεργεί τη φαντασία, την ανεξαρτησία και την αγάπη για τη μάθηση.

 Ψυχική υγεία και συναισθηματική ανθεκτικότητα
Μεταξύ των πιο συναρπαστικών και συχνά παραβλεπόμενων οφελών του παιχνιδιού είναι αυτά που σχετίζονται με την ψυχική υγεία. Το παιχνίδι βοηθά στη ρύθμιση του στρες, ενισχύει την ανθεκτικότητα και προστατεύει από το άγχος και την κατάθλιψη.
Η πολιτική δήλωση της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής του 2018 με τίτλο «The Power of Play» (Η δύναμη του παιχνιδιού) συνιστά στους παιδίατρους να προωθούν το παιχνίδι όπως προωθούν τον ύπνο και τη διατροφή. Το παιχνίδι φαντασίας και το σωματικό παιχνίδι, όπως υποστηρίζουν, μειώνουν το τοξικό άγχος και προάγουν την συναισθηματική ευεξία.
Μια μελέτη του 2020 (National Library of Medicine) ενίσχυσε αυτό το συμπέρασμα, δείχνοντας μετρήσιμη αύξηση της ευχαρίστησης και της παιχνιδιάρικης διάθεσης των παιδιών μετά από παρεμβάσεις βασισμένες στο παιχνίδι.

Το συμπέρασμα για τους εκπαιδευτικούς και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής
Όσον αφορά στη διαμόρφωση του προγράμματος σπουδών, της παιδαγωγικής και της πολιτικής, η έρευνα είναι σαφής. Το παιχνίδι είναι απαραίτητο. Είναι το έργο της παιδικής ηλικίας και το θεμέλιο της εκτελεστικής λειτουργίας, της δημιουργικότητας, της κοινωνικής ευημερίας και της συναισθηματικής ανθεκτικότητας. Η μείωση ή η περιθωριοποίηση του χρόνου παιχνιδιού στο όνομα της «ακαδημαϊκής εστίασης» όχι μόνο έρχεται σε αντίθεση με την έρευνα, αλλά υπονομεύει τις ίδιες τις ικανότητες που χρειάζονται τα παιδιά για να πετύχουν στο σχολείο και στη ζωή.
Η εκπαίδευση Waldorf έχει από καιρό τοποθετήσει το παιχνίδι στο επίκεντρο της πρώιμης μάθησης. Ενσωματώνοντας το φανταστικό παιχνίδι, τις πλούσιες αισθητηριακές εμπειρίες και την αδόμητη εξερεύνηση, τα σχολεία Waldorf προσφέρουν στα παιδιά τα αναπτυξιακά θεμέλια που χρειάζονται για να εξελιχθούν σε ικανούς, ανθεκτικούς και χαρούμενους μαθητές.
Επενδύοντας σε περιβάλλοντα, πρακτικές και πολιτικές που δίνουν προτεραιότητα στο παιχνίδι, επενδύουμε όχι μόνο στα παιδιά, αλλά και σε πιο υγιείς, ικανούς και ευπροσάρμοστους ενήλικες.

Παρά τη θεαματική πρόοδο των τελευταίων δεκαετιών, τα ποσοστά παιδικού εμβολιασμού παγκοσμίως έχουν κολλήσει τα τελευταία 20 χρόνια. Η κάλυψη για ασθένειες όπως η ιλαρά μειώθηκε σε 100 χώρες, ενώ ακόμη και χώρες υψηλού εισοδήματος, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, παρουσίασαν υποχωρήσεις.
Η πανδημία COVID-19 όξυνε το πρόβλημα: το 2023, 15,7 εκατομμύρια παιδιά δεν είχαν λάβει ούτε μία βασική δόση εμβολίου, κυρίως στην υποσαχάρια Αφρική και τη νότια Ασία.
Οι παγκόσμιοι στόχοι για το 2030 δεν πρόκειται να επιτευχθούν χωρίς στοχευμένες στρατηγικές, ενίσχυση της πρωτοβάθμιας υγείας και αντιμετώπιση της διστακτικότητας. 
Αυτό που γίνεται σαφές είναι ότι ετοιμάζονται μεγάλες επικοινωνιακές καμπάνιες με στόχο να επηρεάσουν το κοινό, προκειμένου να καμφθούν οι αντιστάσεις και οι επιφυλάξεις. Είναι αναγκαίο να δούμε με κριτική ματιά τέτοιες πρωτοβουλίες, διότι συχνά δεν υπηρετούν την πραγματική ενημέρωση αλλά την κατευθυνόμενη πειθώ. Ο δημόσιος διάλογος γύρω από τα εμβόλια δεν μπορεί να περιορίζεται σε μονόπλευρες αφηγήσεις· απαιτείται διαφάνεια, σεβασμός στην ελευθερία της συνείδησης και ισορροπία ανάμεσα στην υγεία του πληθυσμού και στο δικαίωμα της ατομικής επιλογής.

Πηγή: The Lancet, Volume 406, Issue 10500, 235 – 260