Η αλλεργική ρινίτιδα είναι μια ήπιας βαρύτητας νόσος που προσβάλλει το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα. Είναι συχνή νόσος και εκδηλώνεται στη νεαρή ηλικία χωρίς να αποκλείεται η έναρξη των συμπτωμάτων σε μεγαλύτερα άτομα. Περίπου 10 -15 % του πληθυσμού πάσχει και λόγω των ενοχλητικών συμπτωμάτων επηρεάζεται η επαγγελματική και κοινωνική ζωή των πασχόντων
Αιτιολογία
Η αλλεργική ρινίτιδα είναι φλεγμονή του ρινικού βλεννογόνου η οποία προκαλείται από την εισπνοή μικρών ποσοτήτων ουσιών, που ονομάζονται αλλεργιογόνα, στις οποίες το άτομο έχει ευαισθητοποιηθεί. Πρόκειται για αντίδραση υπερευαισθησίας στο αλλεργιογόνο, το οποίο ο οργανισμός το αναγνωρίζει σαν ξένο και κινητοποιεί μηχανισμούς για να το απομακρύνει. Ο μηχανισμός δεν είναι τίποτα άλλο από τα συμπτώματα της νόσου.
Στις περισσότερες των περιπτώσεων συνυπάρχουν και συμπτώματα επιπεφυκίτιδας και λιγότερο συχνά η αλλεργική ρινίτιδα εξελίσσεται σε αλλεργικό άσθμα.
Στα άτομα που πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα παρατηρείται μια γενική τάση σε αλλεργίες. Μπορεί να έχουν αλλεργικές εκδηλώσεις από άλλα όργανα όπως το δέρμα και το βρογχικό δέντρο. Συχνά παρατηρείται εναλλαγή το οργάνου που παρουσιάζει αλλεργία. Ειδικά όταν η δερματική αλλεργική αντίδραση αντιμετωπίζεται συμπωματικά με κορτιζόνη και αντιισταμινικά, παρατηρείται μετατόπιση της αλλεργικής αντίδρασης στο αναπνευστικό σύστημα με συμπτώματα βρογχικού άσθματος. Αντίθετα στη πορεία αιτιολογικής θεραπείας της αλλεργικής προδιάθεσης παρατηρείται αντίστροφη πορεία, όσο δηλαδή βελτιώνονται τα συμπτώματα του άσθματος επανεμφανίζονται οι δερματικές εκδηλώσεις. Το ίδιο συμβαίνει με την αλλεργική ρινίτιδα και το άσθμα. Η βελτίωση των συμπτωμάτων του άσθματος ακολουθείται από επιδείνωση της ρινίτιδας. Το φαινόμενο αυτό της μετατόπισης των συμπτωμάτων από το σημαντικότερο για την ανθρώπινη ύπαρξη όργανο στο λιγότερο σημαντικό (από τον πνεύμονα στη μύτη) κατά την ομοιοπαθητική αντίληψη θεωρείται θετική εξέλιξη στην πορεία της ουσιαστικής και αποτελεσματικής θεραπείας της αλλεργικής προδιάθεσης.
Στις περισσότερες των περιπτώσεων της αλλεργικής ρινίτιδας υπάρχει κληρονομική προδιάθεση και παρατηρούνται αλλεργικές εκδηλώσεις στα μέλη της ίδιας οικογένειας.
Κλινική εικόνα
Η αλλεργική ρινίτιδ έχει μια ποικιλία συμπτωμάτων όπως
α) φταρνίσματα που σε μερικές περιπτώσεις είναι πολλαπλά και συνεχόμενα.
β) ρινική καυστική καταρροή
γ) κνησμός στη μύτη το φάρυγγα την υπερώα στο ένα ή και στα δύο αυτιά
δ) ρινική συμφόρηση
ε) βήχας, στην αρχή ξηρός και αργότερα παραγωγικός
στ) μια πολύ δυσάρεστη αίσθηση στη μύτη και στο λαιμό που οι ασθενείς την περιγράφουν σαν να τους τρυπούν καρφιά
ζ) συμπτώματα επιπεφυκίτιδας με δακρύρροια και κνησμό.
Συχνά επηρεάζεται η γεύση και η όσφρηση με μερική ή ολική αγευσία και ανοσμία.
Συνυπάρχουν και γενικά συμπτώματα όπως: γενική καταβολή των δυνάμεων, κεφαλαλγία, δεκατική πυρετική κίνηση ενώ τα ενοχλητικά συμπτώματα προκαλούν εκνευρισμό μ’ επακόλουθο την αϋπνία.
Οι κρίσεις της αλλεργικής ρινίτιδας ακολουθούνται σε αρκετές περιπτώσεις από ιγμορίτιδα, ωτίτιδα, τραχειοβρογχίτιδα, κρίσεις βρογχικού άσθματος.
Αλλεργιογόνα
Τα αλλεργιόνα είναι πάρα πολλά. Αυτά όμως που προκαλούν αλλεργική ρινίτιδα είναι τα ακόλουθα:
1) Ακάρεα. Είναι μικροσκοπικοί οργανισμοί που βρίσκονται στην οικιακή σκόνη και είναι ευαίσθητα στην ηλιακή ακτινοβολία. Δεν είναι φορείς μικροβίων και δεν μεταδίδουν ασθένειες στον άνθρωπο. Όμως στις εκκρίσεις τους περιέχονται αλλεργιογόνα, τα οποία εισπνεόμενα προκαλούν τα συμπτώματα της ρινίτιδας.
2) Αλλεργιογόνος γύρη. Οι συνηθέστερη γύρη είναι η γύρη της ελιάς, το περδικάκι και τα αγρωστώδη (ήρα σιτάρι).
3) Αλλεργιογόνα ζώων. Τα σπουδαιότερα είναι αυτά που περιέχονται στις εκκρίσεις της γάτας και του σκύλου. Το σάλιο των ζώων αυτών μεταφέρεται με το συνεχές γλείψιμο στο τρίχωμα και έτσι δημιουργείται η λανθασμένη εντύπωση ότι οι τρίχες είναι τα αλλεργιογόνα. Επίσης δυνατά αλλεργιογόνα περιέχονται στο επιθήλιο της γάτας.
Θεραπεία
Η Ομοιοπαθητική δεν θεωρεί τα αλλεργιογόνα σαν αιτίες των αλλεργιών αλλά την ιδιότητα του οργανισμού των αλλεργικών ατόμων να αναγνωρίζουν σαν ξένα και εχθρικά τα αλλεργιογόνα, με αποτέλεσμα να κινητοποιούν μηχανισμούς απομάκρυνσής τους. Η ομοιοπαθητική θεραπεία στοχεύει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και την κινητοποίηση αυτοθεραπευτικών μηχανισμών ώστε να τροποποιηθεί η αντίδραση του οργανισμού όταν έρχεται σ’ επαφή με αλλεργιογόνα.
Το θεραπευτικό οπλοστάσιο της ομοιοπαθητικής περιλαμβάνει μερικές χιλιάδες φάρμακα και από αυτά ο γιατρός πρέπει να επιλέξει το απόλυτο ειδικό για κάθε ασθενή. Αυτό επιτυγχάνεται με το πλήρες ιατρικό και ομοιοπαθητικό ιστορικό όπου καταγράφεται α) η ιδιοσυγκρασία του ασθενούς β) η ολότητα των συμπτωμάτων και γ) οι τροποποιητικοί παράγοντες των συμπτωμάτων (π.χ. τα συμπτώματα βελτιώνονται ή χειροτερεύουν από τις θερμοκρασιακές συνθήκες). Ο συνδυασμός των τριών αυτών παραμέτρων μαζί με την εμπειρία του θεράποντος γιατρού θα δώσει το ομοιοπαθητικό που χρειάζεται ο ασθενής.
Η αποτελεσματικότητα αποδεικνύεται καθημερινά στα ομοιοπαθητικά ιατρεία καθώς και σε μεγάλες δημοσιευμένες έρευνες στη χώρα μας αλλά και διεθνώς. Σύμφωνα με τις μελέτες αυτές το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών απαλλάσσονται μόνιμα από τα ενοχλήματα, ενώ σ’ ένα μικρότερο ελαχιστοποιούνται τα ενοχλήματα σε βαθμό που να μη διαταράσσεται η κοινωνική και επαγγελματική δραστηριότητα. Σε νεαρές ηλικίες τα αποτελέσματα της ομοιοπαθητικής θεραπείες είναι θεαματικά.
Αριστείδης Γιαννόπουλος
