Τα προβιοτικά μπορούν να καταπολεμήσουν τα υπερβακτήρια στο έντερο που έχουν γίνει ανθεκτικά στα αντιβιοτικά.

Μελέτη έδειξε ότι μπορούν να επιτεθούν αποτελεσματικά σε μια αποικία MRSA (Χρυσίζοντα σταφυλόκοκκου ανθεκτικού στη μεθικιλλίνη), μικροβίων δηλαδή που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις του δέρματος, των οστών, των πνευμόνων και του αίματος εάν παραβιαστεί ο δερματικός φραγμός.
Μια ερευνητική ομάδα από το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων στις ΗΠΑ χρησιμοποίησε το προβιοτικό Bacillus subtilis σε 115 συμμετέχοντες, οι οποίοι είχαν όλοι μολυνθεί από το μικρόβιο MRSA. Στους μισούς περίπου χορηγήθηκε το προβιοτικό κάθε μέρα για τέσσερις εβδομάδες, ενώ οι υπόλοιποι έλαβαν εικονικό φάρμακο.
Μετά τις τέσσερις εβδομάδες, όσοι έπαιρναν το προβιοτικό είχαν 96,8% μείωση του MRSA στα κόπρανά τους και υπήρξε 65,4% μείωση της ποσότητας που βρισκόταν στις ρινικές διόδους.
Το προβιοτικό δεν σκότωσε το βακτήριο, αλλά το εμπόδισε να αναπαραχθεί και να αναπτυχθεί, δήλωσε ο Michael Otto, ένας από τους ερευνητές. Επιπλέον, σε αντίθεση με τα αντιβιοτικά, δεν καταστρέφει τα "καλά" βακτήρια στο έντερο.

Πηγή: Lancet Microbe, 2023; doi: 10.1016/S2666-5247(22)00322-6

Η βία στις ανθρώπινες σχέσεις και η έκφρασή της και στη σφαίρα της σεξουαλικότητας δεν είναι βέβαια κάτι νέο. Οι συνθήκες όμως που παρακολουθούμε να εξελίσσονται και να παίρνουν μεγάλη έκταση μέσα από την πληροφόρηση και τη δημοσιότητα αποτελούν μέρος της καθημερινής ζωής όλων, επηρεάζοντας και τραυματίζοντας σε συνειδητό ή υποσυνείδητο επίπεδο το σύνολο του κοινωνικού σώματος -και αυτό είναι κάτι μάλλον πρωτόγνωρο. Επιπλέον, στα πλαίσια νέων πραγματικοτήτων που δημιουργούνται μέσα από τη χρήση της τεχνολογίας, πολλά νέα παιδιά, ακόμη και της παιδικής ηλικίας, καλούνται να μυηθούν στον κόσμο των στενών διαπροσωπικών σχέσεων με οδηγό αποτροπιαστικές ειδήσεις, αλλά και παραστάσεις πορνογραφίας, συμπεριφορών bullying στα σχολεία, εκφοβισμών και εκβιασμών κ.α. Η κοινωνία εμφανίζεται αρκετά ευαισθητοποιημένη στο να τιμωρούνται οι παραβιάσεις αφού συμβούν, υπάρχει όμως λίγη έως καθόλου μέριμνα πρόληψης και ψυχικής αγωγής μέσα από την παροχή θετικών προτύπων που θα προστατεύουν από ψυχοπαθητικές (αντικοινωνικές, psychopathic) εκδηλώσεις και θα προάγουν μια υγιή ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη και συμπεριφορά. Αθέατη είναι επίσης η μεγάλη ζημιά που γίνεται στην ψυχή, τόσο μέσα από τα βιώματα, σε όσους αυτά έχουν συμβεί, όσο και μέσα από το γενικότερο βαθύτατα αρρωστημένο κλίμα μέσα στο οποίο καλούνται τα νεαρά άτομα να αναπτυχθούν και να δομήσουν την ταυτότητά τους και τις προσδοκίες τους από τη ζωή.

Από πλευράς ανθοϊαμάτων υπάρχουν ευτυχώς αρκετά πράγματα που μπορούν να γίνουν για να απαλυνθεί ή και να επουλωθεί αυτού του είδους το τραύμα και να διατηρηθεί υγιής και ανέπαφος ο ιερός αυτός χώρος της ψυχής. Στην συλλογή της Flower Essence Society συμπεριλαμβάνονται πολλές προτάσεις για την ψυχική προστασία και θεραπεία προβλημάτων που απορρέουν από ακατάλληλα ψυχοσεξουαλικά βιώματα και τραυματικές συμπεριφορές. Το ανθοΐαμα HIBISCUS (Hibiscus moscheutos red), ένα ανθοΐαμα με διαχρονική χρησιμότητα, εμφανίζεται εντελώς επίκαιρο στην ιδιαίτερα απαιτητική στον τομέα αυτόν εποχή που ζούμε. Σαν συνέπεια της εκμετάλλευσης και της εμπορευματοποίησης της σεξουαλικότητας, κατεξοχήν της γυναικείας -αν και στις σημερινές συνθήκες όχι μόνον- αλλά και γενικότερα του αρνητικού και χυδαίου γενικά τρόπου με τον οποίο οι κοινωνίες μας αναφέρονται τόσο συχνά στη σεξουαλικότητα, η ψυχή πληγώνεται βαθιά και συχνά δημιουργείται εντός του ατόμου ένα ψυχικό ‘διαζύγιο’ ανάμεσα στη σεξουαλικότητά του και στα βαθύτερα συναισθήματα αγάπης και ψυχικής ζεστασιάς που προέρχονται από την καρδιά. Το συναίσθημα παγώνει, το σώμα ‘αυτονομείται’ και αποσύρεται και η επαφή ανάμεσα στο σώμα και την ψυχή στον τομέα αυτόν διακόπτεται, ως ο μόνος τρόπος για να διασώσουν υποσυνείδητα πολλές γυναίκες κάποια ίχνη της πληγωμένης τους ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Το ανθοΐαμα βοηθά στην κάθαρση και την απελευθέρωση από τις επιδράσεις των αρρωστημένων προτύπων και στην αποκατάσταση της αυτονομίας της σεξουαλικότητας σαν κάτι που πηγάζει πρωτογενώς από το εσωτερικό του ανθρώπου σε αρμονία με την πραγματική του φύση και όχι σαν κάτι που υπακούει και διαμορφώνεται από παραβιαστικές εξωτερικές συνθήκες.  Βοηθητικό για τις γυναίκες που έχουν βιώσει σεξουαλικό τραύμα αλλά και για όλες όσες νοιώθουν να πληγώνονται και να αποσύρονται λόγω της βίας, της παραμόρφωσης και του διασυρμού της γυναικείας σεξουαλικότητας, όπου αυτή εκδηλώνεται.

Το ανθοΐαμα BABY BLUE EYES (Nemophila menziesii, της FES) καλείται να βοηθήσει  στην επανεύρεση και την αποκατάσταση της χαμένης αθωότητας στον ψυχισμό του ατόμου. Τα άμεσα ή και έμμεσα τραυματικά βιώματα στην περίπτωση αυτή έχουν στερήσει από το άτομο τη δυνατότητα να εμπιστεύεται, να επιθυμεί την κοντινότητα και να περιμένει από τους ανθρώπους που εμφανίζονται στη ζωή του αλλά και από τον κόσμο γενικότερα να είναι καλοί, να φέρονται όμορφα, να δίνουν, να σέβονται, να μην το εκμεταλλεύονται και να μην το απογοητεύουν. Το ανθοΐαμα θεωρείται ιδιαίτερα χρήσιμο στις περιπτώσεις όπου από τη ζωή του ατόμου απουσιάζει μια υγιής σχέση με τον πατέρα ή με ένα πατρικό πρότυπο που έχει αποτελέσει πηγή προστασίας και καθοδήγησης στα παιδικά χρόνια αλλά και σε όλες τις περιπτώσεις όπου τραυματικά και απογοητευτικά βιώματα στις στενές διαπροσωπικές σχέσεις έχουν κλονίσει και πρακτικά εξαφανίσει μέσα στην ψυχή του ατόμου την πίστη στους άλλους και την ελπίδα ότι θα μπορέσει να εμπιστευτεί, να πιστέψει και να αγαπήσει ξανά. Το ανθοΐαμα έχει την θαυμαστή ικανότητα να απαλείφει από την ψυχή την έντονη αρνητική προσδοκία και να επιτρέπει την επανεμφάνιση της ελπίδας και της πίστης στον άλλο άνθρωπο, έτσι ώστε το άτομο να θελήσει να ελπίσει και να δοκιμάσει ξανά, και να δώσει ευκαιρίες όταν η ζωή φέρει τη δυνατότητα για μια νέα αρχή, ιδιαίτερα μάλιστα στον ευαίσθητο τομέα των στενών διαπροσωπικών σχέσεων και των ερωτικών επαφών.

Ο μεγάλος διχασμός που ενυπάρχει εσωτερικά σε πολλούς ανθρώπους σχετικά με το κατά πόσον η σεξουαλικότητα είναι κάτι ‘βρώμικο’, ‘κατώτερο’ και ‘ταπεινό’ οδηγεί αρκετά συχνά σε μια εσωτερική διάσπαση, όπου η προσωπικότητα διχάζεται, με το ένα μέρος της να παραμένει ‘συνεπές’ προς μια ‘ανώτερη θεώρηση’ και συμπεριφορά (‘ενάρετος, καθωσπρέπει άνθρωπος’) και το άλλο να αφήνεται έρμαιο ισχυρών ενστικτωδών παρορμήσεων οι οποίες βρίσκουν τρόπο να εκφραστούν μόνον μέσα από κρυφές σεξουαλικές φαντασιώσεις ή και παραβατικές συμπεριφορές. Είναι η λυπηρή πραγματικότητα που ευθύνεται για πολλές περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης, σωματικής και ψυχικής. Το ανθοΐαμα BASIL (Ocimum basilicum) της FES βοηθά τον άνθρωπο που επιθυμεί να απελευθερωθεί από τη φαινομενικά αδιέξοδη αυτή συνθήκη, να συμφιλιωθεί ουσιαστικά με τη σεξουαλικότητά του διαποτίζοντας με ψυχή το ενστικτώδες στοιχείο, αποκαθιστώντας μια σχέση μεταξύ νοοτροπίας και υγιούς σεξουαλικά ψυχισμού και υποβοηθώντας τελικά μια ενοποίηση μέσα από την οποία το άτομο δεν αισθάνεται την ανάγκη να διχάζεται ή και να παρεκτρέπεται.

Επουλωτικά για την ψυχική εμπειρία του τραύματος δρα η ARNICA (Arnica mollis) της FES, βοηθώντας τα μουδιασμένα και ‘αποκομμένα’ τμήματα της ψυχής να επουλώσουν τις πληγές τους και να ξαναγίνουν μέρος της συνολικής έκφρασης και εμπειρίας του ατόμου. Η τραυματική εμπειρία ‘μεταβολίζεται’ εσωτερικά ώστε το άτομο να μπορεί να επανακτήσει σε σημαντικό βαθμό την υγεία, την αυθεντικότητα και τον αυθορμητισμό που σαν αποτέλεσμα της κακοποίησης και του τραύματος είχε στερηθεί.

Η Rosa Damascena Bifera (Autumn Damask, pink) της Pegasus φαίνεται να βοηθά σημαντικά στο ξεπέρασμα των εξαρτητικών τάσεων στην προσωπικότητα. Είναι γνωστό ότι πολλά από τα άσχημα συμβαίνοντα στις κακοποιητικές σχέσεις και στις βίαιες συμπεριφορές που μπορεί να τις συνοδεύουν απορρέουν από μια έντονη ψυχολογική εξάρτηση των ατόμων μεταξύ τους (το να θεωρούν ότι ο άλλος ‘τους ανήκει’, ότι ‘δεν μπορούν να υπάρξουν χωρίς αυτόν/ήν’ κλπ). Το ανθοΐαμα αυτό, το οποίο έχει προφανώς ευρύτερες ενδείξεις όσον αφορά τις εξαρτήσεις, βοηθά την προσωπικότητα να έχει και να εμπεδώσει το βίωμα του να ‘στέκεται στα πόδια της’ χωρίς την ακραία ψυχολογική προσκόλληση σε σχέσεις ή σε υποκατάστατά τους.

Η WISTERIA (Wisteria sinensis) των Australian Bush Flower Essences συστήνεται για προβλήματα στην γυναικεία σεξουαλική συμπεριφορά που αποτελούν συνέπεια ακαταλληλότητας στη διαπαιδαγώγηση ή και κακοποίησης. Βοηθητικό επίσης και στην αντρική ‘macho’ στάση ζωής που αρνείται να αντιληφθεί, να αναγνωρίσει και να συνδεθεί με τις πιο ευαίσθητες και συναισθηματικές όψεις της ανθρώπινης φύσης, που σε μια υγιή πραγματικότητα αποτελούν μέρος και του αντρικού ψυχισμού.

Η Μαρίνα Αγγελή είναι ιατρός με ειδίκευση στην ψυχιατρική, εκπαίδευση στην Συστημική Ψυχοθεραπεία και πολυετή ενασχόληση με εναλλακτικές θεραπείες και κυρίως με τη μέθοδο των Ανθοϊαμάτων και τις θεραπευτικές εφαρμογές τους στην αντιμετώπιση ψυχολογικών προβλημάτων. Έχει γράψει πολλά άρθρα και εργασίες για τα Ανθοϊάματα καθώς και το βιβλίο 'Ανθοθεραπεία με τα Ιάματα Μπαχ'. 

Οι κίνδυνοι που μπορεί να προκληθούν από ένα νέο εμβόλιο για τον Covid-19 δεν πονοκεφαλιάζουν ιδιαίτερα τους κατασκευαστές του. Η κάλυψη αποζημίωσης που εντάσσεται στο πλαίσιο εκτάκτων μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας είναι ακόμη ένα δώρο που απονέμουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής για την υγεία. Ακόμη και πριν κηρύξει ο ΠΟΥ την πανδημία του COVID, και ενώ υπήρχαν λιγότερες από 12 ενεργές περιπτώσεις Covid-19 στις ΗΠΑ, στις 4 Φεβρουαρίου 2020 το Υπουργείο Υγείας και Ανθρώπινων Υπηρεσιών των ΗΠΑ πέρασε σιωπηλά τη νομοθεσία για την Δημόσια ετοιμότητα και την Ετοιμότητα Έκτακτης Ανάγκης (“PREP” Act) -το ίδιο έγινε και σε άλλες χώρες της Ευρώπης- η οποία περιλαμβάνει μια ρήτρα που παρέχει στις φαρμακευτικές εταιρίες οικονομική ασυλία, στη περίπτωση που κάτι πάει στραβά με τα νέα προϊόντα για τον COVID-19.¹ Ωστόσο αυτό δεν είναι και τόσο ασυνήθιστο – ο νόμος περί βλαβών από το εμβόλιο για παιδιά το 1986, αποζημείωνε τις φαρμακευτικές εταιρείες στις ΗΠΑ για οποιαδήποτε οικονομική ευθύνη προέκυπτε και σχετιζόταν με βλάβη από εμβολιασμό. Το Ηνωμένο Βασίλειο είχε επίσης έναν παρόμοιο νόμο, ο οποίος αρχικά κωδικοποιήθηκε στον Νόμο του 1979 περί πληρωμών από βλάβες που προκλήθηκαν από Εμβολιασμό. Αυτό φυσικά είναι ένα ισχυρό κίνητρο για τις εταιρείες κατασκευής φαρμάκων εφόσον τους παρέχεται μηδενική βάση ευθύνης και τους προστατεύει ο νόμος από μηνύσεις λόγω της βλάβης που προκαλούν τα προϊόντα τους.
Όταν λοιπόν και εφόσον εμφανιστεί ένα εμβόλιο για τον COVID-19, να θυμάστε ότι δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει το εργαλείο της μήνυσης ως αντίμετρο για την προστασία σας για οποιαδήποτε γνωστή ή άγνωστη παρενέργεια.

Πηγή: wddty July 2020
1. US Department of Health and Human Services, Notice of Declaration under the Public Readiness and Emergency Preparedness Act, March 10, 2020

Είμαστε κατακλυσμένοι από βακτήρια, ιούς, παράσιτα και μύκητες που μπορούν να μας κάνουν να αρρωστήσουμε. Και το μοναδικό πράγμα που στέκεται ανάμεσα σε αυτά και τον αφανισμό μας είναι το ανοσοποιητικό μας σύστημα.

Το ανοσοποιητικό σύστημα κάνει τόσο καλή δουλειά τις περισσότερες φορές που το σκεφτόμαστε μόνο όταν τα πράγματα πάνε στραβά. Αλλά για να παρέχεται τέτοια εξαιρετική προστασία εναντίον πλήθους παθογόνων, το ανοσοποιητικό σύστημα πρέπει να μαθαίνει συνεχώς.

Μέρη του συνόλου

Το ανοσοποιητικό σύστημα αποτελείται από δύο εξίσου σημαντικά μέρη: την έμφυτη (φυσική) ανοσία και την επίκτητη (προσαρμοστική) ανοσία.

Η έμφυτη ανοσία ανταποκρίνεται γρήγορα στους εισβολείς: τα κύτταρα φυσικής ανοσίας αντιμετωπίζουν πάνω από το 90% των μολύνσεων και τις εξαφανίζουν μέσα σε ώρες ή ημέρες. Αυτά τα κύτταρα αναγνωρίζουν τους εισβολείς αναζητώντας ευρέως κοινά μοτίβα, όπως συνήθη μόρια στην επιφάνεια των περισσότερων βακτηρίων. Για παράδειγμα, μπορούν να αναζητήσουν λιποπολυσακχαρίτες, ένα μόριο που βρίσκεται σε πολλά βακτηριακά κυτταρικά τοιχώματα.

Όταν η φυσική ανοσολογική απάντηση αποτυγχάνει να αποτρέψει μια εισβολή, οι εισβολείς αντιμετωπίζονται με την προσαρμοστική ανοσία. Αντί για γενικά πρότυπα, κάθε προσαρμοστικό κύτταρο βλέπει ένα πολύ συγκεκριμένο μοτίβο. Αυτό θα μπορούσε να είναι μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη στην επιφάνεια ενός ιού ή βακτηρίου.

Αλλά επειδή το προσαρμοστικό ανοσοποιητικό σύστημα δεν γνωρίζει τι εισβολείς μπορεί να συναντήσει, φτιάχνει εκατομμύρια διαφορετικά κύτταρα, κάθε ένα από τα οποία δημιουργείται για να αναγνωρίσει ένα τυχαίο διαφορετικό μοτίβο. Ένα προσαρμοστικό κύτταρο μπορεί να αναγνωρίσει μόνο τον ιό της γρίπης, για παράδειγμα, ενώ ένα άλλο μπορεί να αναγνωρίσει μόνο έναν τύπο βακτηρίων.

Όταν τα προσαρμοστικά ανοσοκύτταρα αναγνωρίσουν έναν εισβολέα, αναπαράγονται έτσι ώστε να σχηματίσουν έναν στρατό για να τον σκοτώσει. Αυτή η πολύ εξειδικευμένη διαδικασία μπορεί να πάρει μια εβδομάδα την πρώτη φορά που μολυνθήκαμε από έναν νέο εισβολέα. Εάν είμαστε εκτεθειμένοι σε έναν ιό της γρίπης, για παράδειγμα, ενεργοποιείται μόνο ο μικρός αριθμός προσαρμοστικών κυττάρων που μπορούν να αναγνωρίσουν τυχαία τους ιούς της γρίπης, έτσι ώστε να καταπολεμηθεί η λοίμωξη, γι’ αυτό και χρειάζεται αρκετός χρόνος για να τον αντιμετωπίσει.

Αφού αφαιρεθεί ο εισβολέας, διατηρούνται τα προσαρμοστικά κύτταρα που τον αναγνωρίζουν, ως εξειδικευμένα "κύτταρα μνήμης". Αν ο οργανισμός έρθει σε επαφή ξανά με τον ίδιο εισβολέα, αυτά τα κύτταρα μπορούν να ανταποκριθούν πριν αρρωστήσουμε. Με αυτό τον τρόπο μαθαίνει το προσαρμοστικό ανοσοποιητικό σύστημα.

Συνεχής εκπαίδευση

Η παραδοσιακή κατανόηση του ανοσοποιητικού συστήματος θεωρούσε ότι τα κύτταρα φυσικής ανοσολογικής απάντησης δεν μπορούσαν να μάθουν και ότι ασχολούνταν με κάθε εισβολέα με τον ίδιο τρόπο κάθε φορά. Όμως νέα στοιχεία υποδηλώνουν ότι οι έμφυτες (φυσικές) αντιδράσεις μεταβάλλονται από προηγούμενες λοιμώξεις ή εμβολιασμούς, μέσω της "έμφυτης εκμάθησης" ή "εκπαιδευμένης ανοσίας".

Επειδή η έμφυτη εκμάθηση αλλάζει τα έμφυτα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, έχει ευρείες συνέπειες για το πώς το ανοσοποιητικό σύστημα ασχολείται με τις λοιμώξεις. Αυτό σημαίνει ότι η μόλυνση από έναν εισβολέα μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα αντιμετωπίζει έναν εντελώς διαφορετικό εισβολέα. Αντίθετα, η προσαρμοστική μάθηση οδηγεί σε πολύ ειδική προστασία από την επαναλαμβανόμενη μόλυνση από τον ίδιο εισβολέα.

Η έμφυτη μάθηση μπορεί να έχει απροσδόκητες επιπτώσεις στο πώς το ανοσοποιητικό μας σύστημα ασχολείται με δευτερογενείς λοιμώξεις (λοιμώξεις που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια ή μετά από μια διαφορετική μόλυνση). Ακολουθεί ένα παράδειγμα: το εμβόλιο "Bacillus Calmette-Guerin" (BCG) έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει από τη φυματίωση και κάνει καλή δουλειά στην προστασία από τη φυματίωση, όπως αναμενόταν. Επίσης προστατεύει από τη μόλυνση από έναν εντελώς ανεξάρτητο εισβολέα, τον μύκητα Candida albicans.

Η λοίμωξη από Candida albicans προκαλεί «καντιντίαση», πιο γνωστή ως λοίμωξη από μύκητες. Μελέτες εμβολιασμένων ασθενών με BCG είχαν προηγουμένως υποδείξει ότι ο εμβολιασμός προστατεύει από άλλες λοιμώξεις εκτός από τη φυματίωση. Αλλά το πώς συνέβη αυτό δεν ήταν κατανοητό.

Στη συνέχεια, οι ερευνητές έδειξαν ότι η προστασία από τον μύκητα συνέβη μέσα από μια βελτιωμένη έμφυτη ανοσοαπόκριση. Τα έμφυτα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος «μαθαίνουν» από το εμβόλιο και προστατεύουν από τη μόλυνση από κάντιντα για έως και τρεις μήνες μετά. Και αυτό είναι μόνο μία από τον αυξανόμενο αριθμό μελετών που δείχνουν ότι τα έμφυτα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος μπορούν να μάθουν.

Αυτές οι μελέτες επεκτείνονται σε πρωτόγονα ασπόνδυλα, συμπεριλαμβανομένων των μυγών και των κουνουπιών. Τα ασπόνδυλα στερούνται εντελώς προσαρμοστικών κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, οπότε οποιεσδήποτε αποκρίσεις ανοσοποιητικής μνήμης έχουν, προέρχονται από την έμφυτη μάθηση.

Σε ποντικούς, οι λοιμώξεις από τον ιό του έρπητα μπορούν να προστατέψουν από εντελώς διαφορετικές βακτηριακές λοιμώξεις. Αντί να αντιδρούμε με τον ίδιο τρόπο σε κάθε εισβολέα, η έμφυτη μάθηση αλλάζει τις ανοσολογικές μας απαντήσεις βάσει προηγούμενων εμπειριών.

Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι η εκμάθηση του ανοσοποιητικού επηρεάζεται έντονα από περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η διατροφή, ο τρόπος ζωής, το περιβάλλον και οι προηγούμενες λοιμώξεις.

Οι ανοσολογικές αντιδράσεις στο ετήσιο εμβόλιο της γρίπης, για παράδειγμα, επηρεάζονται περισσότερο από περιβαλλοντικούς παράγοντες από ότι από τις γενετικές διαφορές. Αυτό υποδηλώνει ότι μπορούμε να βελτιώσουμε τις ανοσολογικές μας απαντήσεις μεταβάλλοντας τις εμπειρίες ζωής μας.

Αντί να παραμείνουμε κολλημένοι στο ανοσοποιητικό σύστημα που κληρονομούμε γενετικά, η έρευνα δείχνει ότι οι ανοσολογικές αντιδράσεις διαμορφώνονται από τις εμπειρίες της ζωής. Αυτό μας δίνει την ελπίδα ότι μπορούμε να βελτιώσουμε την ανοσία μας και να μειώσουμε την ασθένεια μέσω των αλλαγών στον τρόπο ζωής μας και στο περιβάλλον μας.

Steven Maltby, Μετα-διδακτορικός συνεργάτης Ανοσολογίας & Γενετικής, Πανεπιστήμιο του Newcastle.
Πηγή: The Conversation