Με την πάροδο του χρόνου και λόγω διαφόρων παραγόντων, όλο και περισσότεροι άνθρωποι στρέφονται στα πολυβιταμινούχα συμπληρώματα διατροφής. Η ανάγκη για λήψη πολυβιταμινών ξεκινά από τις διατροφικές ελλείψεις και το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα και αυξάνεται επίσης από το στρες, την έλλειψη ύπνου και πολλούς άλλους παράγοντες. Επομένως, αν και δεν επιλέγουν όλοι να λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής, είναι σημαντικό να είναι ενημερωμένοι για το τι περιέχουν και πώς να τα χρησιμοποιούν˙ με απλά λόγια, τι προσφέρουν οι πολυβιταμίνες και τι κάνει ένα συμπλήρωμα ωφέλιμο!

Πολλοί τύποι πολυβιταμινών είναι διαθέσιμοι στα καταστήματα και στο διαδίκτυο. Οι εταιρείες επιλέγουν ποιες βιταμίνες και μέταλλα —και πόσα— θα συμπεριλάβουν στα προϊόντα τους, δεν υπάρχει τυπικό πολυβιταμινούχο συμπλήρωμα ή τυπική λίστα συστατικών. Ωστόσο, μεταξύ των πιο ευρέως χρησιμοποιούμενων, είναι τα βασικά προϊόντα που περιέχουν όλες ή τις περισσότερες βιταμίνες και μέταλλα σε ποσότητες κοντά στις συνιστώμενες, ενώ ορισμένα σκευάσματα περιέχουν υψηλότερες από τις συνιστώμενες ποσότητες βιταμινών και μετάλλων. Οι κατασκευαστές προωθούν ορισμένα συμπληρώματα πολυβιταμινών για συγκεκριμένους σκοπούς, όπως καλύτερες αθλητικές επιδόσεις ή ενέργεια, έλεγχος βάρους, βελτιωμένη ανοσία ή υγεία των ματιών. Αυτά τα προϊόντα περιέχουν συχνά φυτικά και άλλα συστατικά (όπως πράσινο τσάι, συνένζυμο Q10, προβιοτικά ή και φυτικές ίνες, αλλά και ελεύθερα αμινοξέα) εκτός από βιταμίνες και μέταλλα.

Κάποια από τα κυριότερα οφέλη λήψης πολυβιταμινών αφορούν στα εξής:

  • · Αύξηση της συνολικής πρόσληψης θρεπτικών συστατικών. Η λήψη ενός πολυβιταμινούχου σκευάσματος αυξάνει τις ποσότητες των θρεπτικών συστατικών που λαμβάνετε κάθε μέρα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει να καλύψετε τις απαραίτητες ποσότητες βιταμινών και μετάλλων όταν δεν μπορείτε ή δεν λαμβάνετε αρκετές από αυτές μόνο από το φαγητό. Μερικοί άνθρωποι που παίρνουν πολυβιταμίνες ως μια μορφή διατροφικής ασφάλισης, συχνά καταναλώνουν περισσότερες βιταμίνες και μέταλλα από τη διατροφή τους σε σύγκριση με εκείνους που δεν παίρνουν κάποιο συμπλήρωμα.
  • · Προαγωγή της υγείας και πρόληψη χρόνιων ασθενειών. Είναι δύσκολο να προσδιοριστούν με ακρίβεια τα οφέλη για την υγεία, επειδή οι μελέτες συχνά χρησιμοποιούν διαφορετικά προϊόντα, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη σύγκριση των αποτελεσμάτων τους. Οι επιστήμονες έχουν μελετήσει εάν η λήψη πολυβιταμινών επηρεάζει τον κίνδυνο προβλημάτων υγείας και ασθενειών όπως ο καρκίνος, οι καρδιακές παθήσεις, η οστεοπόρωση, οι πνευμονικές διαταραχές, και οι ψυχιατρικές διαταραχές, αλλά και συνολικά τον κίνδυνο θανάτου. Παρόλο που η φύση αυτών των μελετών είναι ιδιαίτερα ετερογενείς, υπάρχει μία τάση συμφωνίας για ήπια θετική επίδραση της λήψης πολυβιταμινών στα προηγούμενα.

Υπάρχουν ορισμένες κατηγορίες ανθρώπων που έχει φανεί να ωφελούνται περισσότερο από τη λήψη συμπληρωμάτων πολυβιταμινών:

  • - Γυναίκες που προγραμματίζουν κάποια εγκυμοσύνη στο εγγύς μέλλον.
  • - Γυναίκες σε κύηση, με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού τους.
  • - Άτομα που ακολουθούν μια χορτοφαγική ή vegan διατροφή.
  • - Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα μωρά που θηλάζουν μπορεί επίσης να χρειαστούν συμπλήρωμα βιταμίνης, εάν η μητέρα ακολουθεί μια vegan ή άλλου τύπου περιοριστική/αυστηρή διατροφή.
  • - Άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών, λόγω της πιθανής μειωμένης απορρόφησης βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων που βρίσκονται φυσικά στα τρόφιμα.
  • - Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, στα οποία η λήψη ενός συμπληρώματος πολυβιταμινών μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση ή τη βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας, της μνήμης και των σχετικών νοητικών δεξιοτήτων.

Τα βασικά πολυβιταμινούχα σκευάσματα συνήθως δεν αλληλεπιδρούν με φάρμακα, με μια σημαντική εξαίρεση. Εάν παίρνετε φάρμακα για τη μείωση της πήξης του αίματος, όπως η βαρφαρίνη, μιλήστε με τον ιατρό ή άλλον επαγγελματία υγείας που σας παρακολουθεί, πριν πάρετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα πολυβιταμινών ή συμπλήρωμα διατροφής με βιταμίνη Κ. Η βιταμίνη Κ μειώνει την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου και οι γιατροί βασίζουν τη δόση εν μέρει στην ποσότητα βιταμίνης Κ που συνήθως καταναλώνετε από τροφές και συμπληρώματα.

Τα περισσότερα συμπληρώματα πολυβιταμινών παρέχουν πολλές, αν όχι όλες, τις βιταμίνες, τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία κοντά στις συνιστώμενες ποσότητες. Ωστόσο, οι ενισχυμένες περιεκτικότητες εξασφαλίζουν την καλύτερη βιοδιαθεσιμότητα, κι έτσι την αυξημένη πρόσληψη και απορρόφηση από τον οργανισμό. Επομένως, μεγάλες δόσεις σε πολλές περιπτώσεις είναι συνυφασμένες με την αυξημένη αποτελεσματικότητα του πολυβιταμινούχου συμπληρώματος και άρα την αύξηση του οφέλους που έχει για την υγεία.

Επίσης, μπορείτε να εξετάσετε το ενδεχόμενο να επιλέξετε ένα συμπλήρωμα σχεδιασμένο για την ηλικία, το φύλο σας και άλλους παράγοντες (όπως για παράδειγμα η εγκυμοσύνη). Αυτά μπορεί να περιέχουν έναν συνδυασμό βιταμινών και μετάλλων, αλλά και επιπρόσθετων λειτουργικών θρεπτικών συστατικών, που ταιριάζουν καλύτερα στις ανάγκες σας. Για παράδειγμα, τα συμπληρώματα που στοχεύουν στη βελτίωση της καρδιαγγειακής υγείας μπορεί να είναι ενισχυμένα με φυτικά βιοφλαβονοειδή τα οποία έχουν επιπρόσθετη αντιοξειδωτική δράση, που οδηγούν σε καλύτερη προστασία μαζί με τα τυπικά αντιοξειδωτικά, όπως η βιταμίνη C, η Ε, το σελήνιο και άλλα. Ακόμα, ορισμένοι κατασκευαστές επιλέγουν να προσθέσουν στα συμπληρώματα πολυβιταμινών και πρεβιοτικά ή φυτικές ίνες, όπως είναι το ψύλλιο ή σκόνες λαχανικών, προκειμένου η λήψη τους να ενισχύσει, μεταξύ άλλων και την καλή υγεία και σωστή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Τέλος, ένας πολύ καλός τρόπος να γίνει ακόμα πιο ωφέλιμη η πολυβιταμίνη, είναι να περιέχει ελεύθερης μορφής αμινοξέα, είτε μόνο τα απαραίτητα είτε, ακόμα καλύτερα, όλα τα θρεπτικά και χρήσιμα για τον άνθρωπο αμινοξέα, ώστε η λειτουργική τους χρηστικότητα να βοηθήσει στην καλύτερη δόμηση των μυών, αλλά και όλων των ιστών του σώματος.

Ο πιεστικός, σύγχρονος τρόπος ζωής έχει οδηγήσει σε μια συνεχώς αυξανόμενη ανάγκη για ενίσχυση του οργανισμού και της λειτουργικότητας για όλους μας. Παράγοντες όπως η κακή διατροφή, ο λιγότερος ύπνος και το συνεχές στρες μπορούν εύκολα να επηρεάσουν τη διάθεση, τα επίπεδα ενέργειας και την άμυνα του οργανισμού μας. Επομένως, η επιλογή της καλύτερης πηγής βιταμινών, μετάλλων, ιχνοστοιχείων, και όχι μόνο, κρίνεται απαραίτητη!

  1. https://ods.od.nih.gov/factsheets/MVMS-Consumer/
  2. https://medlineplus.gov/minerals.html
Δευτέρα, 04 Νοεμβρίου 2024 07:20

Φυσική αποτοξίνωση: Πώς θα την πετύχω;

“Νοῦς ὑγιὴς ἐν σώματι ὑγιεῖ”, ποιος δεν το ξέρει αυτό; Και πώς κρατάμε το σώμα μας υγιές; Η απάντηση είναι πως το προσέχουμε, τρέφοντάς το σωστά, πίνοντας αρκετό νερό, μειώνοντας το άγχος όσο μπορούμε, κάνοντας άσκηση και γενικά παρέχοντάς του όσο περισσότερη φροντίδα γίνεται. Δυστυχώς αυτό δεν είναι πάντα εφικτό, καθώς είναι αρκετοί οι επιβαρυντικοί παράγοντες στην καθημερινότητά μας. Το άγχος, το κάπνισμα, η κακή διατροφή, η σύγχρονη βεβαρυμμένη ατμόσφαιρα, το αλκοόλ και τα φάρμακα αποτελούν μερικούς από αυτούς, καθώς δυστυχώς δημιουργούν μία συσσώρευση βλαβερών ουσιών, αλλά και αρνητικών συναισθημάτων και κακής διάθεσης ως απόρροια αυτών, στον οργανισμό μας.
Πώς, λοιπόν, θα απαλλαγούμε από αυτές τις βλαβερές ουσίες; Και πολύ περισσότερο, πώς θα αποτοξινωθούμε με όσο το δυνατόν πιο φυσικό τρόπο; Σαφώς η λύση ποτέ δεν είναι μία, ωστόσο κάποιες επιλογές είναι καλύτερες από άλλες. Μία από τις πιο γνωστές και ευρέως προτεινόμενες για την αποτοξίνωση του οργανισμού είναι το γαϊδουράγκαθο.
Το γαϊδουράγκαθο, γνωστό αλλιώς και ως “γάλα του αγκαθιού” (milk thistle) με δραστική ουσία την σιλυμαρίνη, είναι εγγενές στην Ευρώπη και εισήχθη στη Βόρεια Αμερική από τους πρώτους αποίκους, πλέον ωστόσο φύεται σε όλες τις ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες, την Καλιφόρνια, τη Νότια Αμερική, την Αφρική, την Αυστραλία και την Ασία. Αγκαθωτό αλλά και όμορφο, το γαϊδουράγκαθο είναι ένα φυτό με μακρύ, λεπτό μίσχο, αιχμηρά φύλλα και ένα μωβ-ροζ λουλούδι στην κορυφή. Αν και συχνά θεωρείται ζιζάνιο, έχει χρησιμοποιηθεί για εκατοντάδες χρόνια ως ένας φυσικός τρόπος για τη θεραπεία ασθενειών του ήπατος και της χοληδόχου κύστης. Το γαϊδουράγκαθο συστήνεται ως συμπλήρωμα διατροφής για την ηπατίτιδα, την κίρρωση, τον ίκτερο, τον σακχαρώδη διαβήτη, τη δυσπεψία και άλλες παθήσεις.
Ας επιστρέψουμε, όμως, στο κομμάτι της αποτοξίνωσης. Η αποτοξίνωση, η απομάκρυνση δηλαδή των βλαβερών, έστω “τοξικών”, ουσιών που συσσωρεύονται στο σώμα μας, είναι μια διαδικασία που πραγματοποιείται με διάφορους τρόπους από πλήθος οργάνων και ιστών. Το πεπτικό, το ουροποιητικό, το λεμφικό, αποτελούν τα κύρια συστήματα που συμμετέχουν στην αποτοξίνωση του οργανισμού, ωστόσο πιο πολύ μας ενδιαφέρει ένα συγκεκριμένο όργανο, το συκώτι ή ήπαρ. Το συκώτι φιλτράρει τις τροφές, το αλκοόλ και τα φάρμακα, με σκοπό να “καθαρίσει” τον οργανισμό μας από τις αρνητικές τους επιδράσεις. Ακριβώς επειδή αυτή είναι μια συνεχής διαδικασία, η οποία σπάνια συνοδεύεται από αλλαγή των κακών συνηθειών μας, είναι λογικό το ήπαρ να “κουράζεται” και έτσι, από ένα σημείο και μετά να δυσκολεύεται βιοχημικά να ολοκληρώσει αποτελεσματικά τη διαδικασία της αποτοξίνωσης. Ακριβώς, λοιπόν, σε αυτό το σημείο έρχεται να δράσει το γαϊδουράγκαθο!
Ένας από τους βασικούς τρόπους με τους οποίους το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου ενισχύει τις αντιδράσεις αποτοξίνωσης είναι η πρόληψη της εξάντλησης της γλουταθειόνης. Το επίπεδο αυτού του πολύτιμου βοηθήματος αποτοξίνωσης, αντιοξειδωτικού και κυτταρικού προστάτη εντός του ήπατος συνδέεται με την ικανότητά του να προστατεύει τον εαυτό του και να αποτοξινώνει το σώμα από τις επιβλαβείς ουσίες. Ουσιαστικά, όσο υψηλότερη είναι η περιεκτικότητα σε γλουταθειόνη, τόσο μεγαλύτερη είναι η ικανότητα του ήπατος να αποτοξινώνει τις χημικές ουσίες που τείνουν να επιβαρύνουν και να βλάψουν την υγεία μας. Τυπικά, όταν εκτίθεται σε χημικές ουσίες που μπορούν να βλάψουν το ήπαρ, όπως για παράδειγμα το αλκοόλ, η συγκέντρωση γλουταθειόνης μέσα του μειώνεται σημαντικά. Αυτή η μείωση της γλουταθειόνης καθιστά τα ηπατικά κύτταρα ευαίσθητα σε βλάβες. Το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου όχι μόνο αποτρέπει την εξάντληση της γλουταθειόνης που προκαλείται από τις βλαβερές χημικές ουσίες, αλλά επίσης έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τα επίπεδα γλουταθειόνης στο ήπαρ έως και 35% σε άτομα με φυσιολογική ηπατική λειτουργία. Δεδομένου ότι η ικανότητα του ήπατος να αποτοξινώνεται σχετίζεται με το επίπεδο γλουταθειόνης στο ήπαρ, τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δείχνουν ότι το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου μπορεί να αυξήσει τις αντιδράσεις αποτοξίνωσης έως και 35%, ακόμη και σε υγιή άτομα1.
Σε πολυάριθμες κλινικές μελέτες, η σιλυμαρίνη έχει αποδειχθεί ότι έχει θετικά αποτελέσματα στην υποστήριξη της υγείας του ήπατος. Τα οφέλη τυπικά επιβεβαιώνονται από κλινικά και εργαστηριακά δεδομένα. Για παράδειγμα, μια πρώιμη μελέτη τόνισε το όφελος της σιλυμαρίνης, του εκχυλίσματος γαϊδουράγκαθου δηλαδή, σε άτομα που εκτίθενται σε τοξικές χημικές ουσίες. Σε αυτή τη μελέτη, μη φυσιολογικά αποτελέσματα των δοκιμών ηπατικής λειτουργίας (αυξημένα επίπεδα ηπατικών ενζύμων στο αίμα (AST και ALT) ή/και μη φυσιολογικός αριθμός αιμοπεταλίων ή λευκών αιμοσφαιρίων παρατηρήθηκαν σε 49 από τους 200 εργαζόμενους που εκτέθηκαν σε τοξικές ουσίες του εργασιακού περιβάλλοντος για χρονικό διάστημα από 5 έως και 20 χρόνια. Τριάντα προσβεβλημένοι εργαζόμενοι υποβλήθηκαν σε θεραπεία με σιλυμαρίνη και οι υπόλοιποι 19 έμειναν χωρίς θεραπεία. Η λήψη εκχυλίσματος γαϊδουράγκαθου βελτίωσε τις παραμέτρους της ηπατικής λειτουργίας και τον αριθμό των αιμοπεταλίων και των λευκών αιμοσφαιρίων, οδηγώντας σε βελτιωμένη συνολική υγεία2.
Το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου είναι επίσης χρήσιμο στο λιπώδες ήπαρ που σχετίζεται με την παχυσαρκία, τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ και το μεταβολικό σύνδρομο (κοιλιακή παχυσαρκία, αυξημένα λιπίδια του αίματος, αντίσταση στην ινσουλίνη κ.λπ.). Σε μελέτες με άτομα με αυτές τις διαταραχές, το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου οδήγησε σε σημαντικές βελτιώσεις στη λειτουργία του ήπατος και, ως εκ τούτου, στο μεταβολισμό του σακχάρου στο αίμα και της χοληστερόλης. Το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου βελτίωσε επίσης ορισμένους αντιοξειδωτικούς δείκτες (SOD, GPX και TAC) και μείωσε τον δείκτη φλεγμονής (C-αντιδρώσα πρωτεΐνη)3.
Καταλήγουμε, επομένως, πως η αποτοξίνωση του οργανισμού είναι μία από τις πιο σημαντικές και ωφέλιμες διαδικασίες για τη διασφάλιση της υγείας μας. Κι ενώ όλο μας το σώμα φροντίζει για εμάς, εμείς μπορούμε να του παρέχουμε τους απαραίτητους συμμάχους για την επιτυχία!

Αναφορές

  1. “The Longevity Matrix: How to Live Better, Stronger, and Longer”, By Michael T. Murray, N.D.
  2. Protective effect of Legalon in workers exposed to organic solvents. Acta Med Hung. 1988;45(2):249-56. PMID: 3073356.
  3. Effects of Silybum marianum (L.) Gaertn. (silymarin) extract supplementation on antioxidant status and hs-CRP in patients with type 2 diabetes mellitus: a randomized, triple-blind, placebo-controlled clinical trial. Phytomedicine. 2015 Feb 15;22(2):290-6.

Ακούμε συχνά, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες όπου ανεβαίνουν οι θερμοκρασίες, για τους ηλεκτρολύτες, πόσο αναγκαίοι είναι και πόσο ωφέλιμοι ώστε να έχουμε ενέργεια και να είμαστε λειτουργικοί. Τί είναι όμως οι ηλεκτρολύτες; Πού τους βρίσκουμε, τί κάνουν και, τέλος πάντων, σε τί τους χρειαζόμαστε; Πάμε να τα δούμε όλα αυτά μαζί, λοιπόν!

Οι ηλεκτρολύτες είναι μέταλλα που κυκλοφορούν στο αίμα, αλλά βρίσκονται επίσης και στα υγρά του στομάχου, στα περιεχόμενα του εντέρου, στα ούρα και στους ιστούς του σώματός μας. Το επιτραπέζιο αλάτι (χλωριούχο νάτριο), είναι ένα παράδειγμα ηλεκτρολύτη με το οποίο όλοι είμαστε εξοικειωμένοι. Άλλα περιλαμβάνουν το κάλιο, το ασβέστιο, το μαγνήσιο, και το χλώριο. Οι ηλεκτρολύτες βοηθούν σε πολλές διαφορετικές λειτουργίες του σώματος, όπως για παράδειγμα τον έλεγχο της λειτουργίας των νεύρων και των μυών, την εξισορρόπηση της ποσότητας του νερού στο σώμα μας, αλλά και την εξισορρόπηση των επιπέδων οξέος του σώματός μας. Κατά κύριο λόγο, είναι οι νεφροί μας που διατηρούν τη σωστή ισορροπία ηλεκτρολυτών στο αίμα μας. Ο λόγος, όμως, για τον οποίο γίνεται τόσος ντόρος κατά το καλοκαίρι είναι ότι η αυξημένη εφίδρωση που δημιουργεί η ζέστη, διαταράσσει αρκετά και τα επίπεδα των ηλεκτρολυτών του οργανισμού. Καλό είναι να γνωρίζουμε ότι τόσο η υπερβολική όσο και η πολύ μικρή ποσότητα ηλεκτρολυτών μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα υγείας1.

Ας δούμε μαζί αναλυτικά ορισμένους εκπροσώπους της ομάδας των ηλεκτρολυτών, για τους οποίους λίγο πολύ, όλοι έχουμε ήδη ακούσει:

Το Ασβέστιο
Το ασβέστιο είναι ένα μέταλλο που χρειάζεται το σώμα σας για να χτίσει και να διατηρήσει γερά οστά και για να εκτελέσει πολλές ακόμα σημαντικές λειτουργίες, ενώ αποτελεί και το πιο άφθονο μέταλλο στο σώμα, με σχεδόν όλη του την ποσότητα να αποθηκεύεται στα οστά και τα δόντια, δίνοντάς τους δομή και σκληρότητα. Το σώμα μας χρειάζεται ασβέστιο για να μπορέσουν να κινηθούν οι μύες και για να καταφέρουν τα νεύρα να μεταφέρουν μηνύματα μεταξύ του εγκεφάλου και κάθε μέρους του σώματος. Βοηθά, επίσης, τα αιμοφόρα αγγεία να μετακινούν το αίμα σε όλο τον οργανισμό μας και την απελευθέρωση ορμονών που επηρεάζουν πολλές λειτουργίες. Σημαντικός παράγοντας, ωστόσο, για την απορρόφηση του ασβεστίου είναι η βιταμίνη D, που καλό είναι να συνοδεύει την λήψη του.

Ο Φώσφορος
Ακριβώς όπως και το ασβέστιο, έτσι και ο φώσφορος είναι ένα μέταλλο που περιέχεται σε όλα μας τα κύτταρα, με την μεγαλύτερη ποσότητά του εντός του σώματός μας να βρίσκεται στα οστά και τα δόντια. Ο οργανισμός μας χρειάζεται φώσφορο για να παράγει ενέργεια και να πραγματοποιήσει πολλές σημαντικές χημικές διεργασίες. Και σε αυτή την περίπτωση, η ρύθμιση της ποσότητας εξαρτάται από την καλή υγεία των νεφρών, αλλά και από άλλους παράγοντες, με την ανισορροπία στην ποσότητα να μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην υγεία μας.

Το Νάτριο
Το νάτριο είναι ένα απαραίτητο θρεπτικό συστατικό που εμπλέκεται στη διατήρηση της φυσιολογικής κυτταρικής ομοιόστασης, δηλαδή της φυσιολογικής σύστασης και λειτουργικότητας των κυττάρων μας. Ακόμα, συμμετέχει ενεργά και στη ρύθμιση της ισορροπίας υγρών και ηλεκτρολυτών που υπάρχουν σε όλο μας το σώμα, ενώ η περιεκτικότητά του στον οργανισμό μας επηρεάζει και την αρτηριακή πίεση. Ο ρόλος του είναι κρίσιμος για τη διατήρηση της ισορροπίας των υγρών εντός και εκτός των κυττάρων μας, είναι εξίσου σημαντικός για τη διεγερσιμότητα των μυϊκών και νευρικών κυττάρων, αλλά και για τη μεταφορά θρεπτικών και άλλων ουσιών και μέσω των κυτταρικών μεμβρανών. Λόγω του πόσο διαδεδομένο, ωστόσο, είναι το επιτραπέζιο αλάτι στα τρόφιμα, η έλλειψη νατρίου είναι κάτι πολύ σπάνιο, η ανισορροπία του όμως σε σχέση με τους υπόλοιπους ηλεκτρολύτες είναι ένα σημαντικό ζήτημα για την υγεία μας.

Το Κάλιο
Το κάλιο, όπως και το νάτριο, είναι ένα μέταλλο που βρίσκεται σε πολλά τρόφιμα, κυρίως φυτικής προέλευσης, όπως είναι τα φρούτα. Ο οργανισμός μας χρειάζεται κάλιο για σχεδόν οτιδήποτε κάνει, συμπεριλαμβανομένης της σωστής λειτουργίας των νεφρών και της καρδιάς, της συστολής των μυών και της μετάδοσης των σημάτων του νευρικού συστήματος. Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, ακόμη και όταν τα τρόφιμα και τα συμπληρώματα διατροφής συνδυάζονται, η συνολική πρόσληψη καλίου για τους περισσότερους ανθρώπους είναι κάτω από τις συνιστώμενες ποσότητες, ενώ ένας από τους κυριότερους παράγοντες χαμηλών ποσοτήτων είναι η αυξημένη εφίδρωση. Η χαμηλή πρόσληψη και συγκέντρωση καλίου μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση, να μειώσει το ασβέστιο στα οστά και να αυξήσει τον κίνδυνο πέτρας στους νεφρούς.

Το Χλώριο
Το χλώριο είναι, μετά το νάτριο, ο πιο άφθονος ηλεκτρολύτης στον ορό, με βασικό ρόλο στη ρύθμιση των υγρών του σώματος, την ισορροπία των ηλεκτρολυτών, και πολλών άλλων βιοχημικών διεργασιών του οργανισμού μας, ενώ είναι απαραίτητο συστατικό για την εκτίμηση πολλών παθολογικών καταστάσεων. Κατά την αξιολόγηση των ηλεκτρολυτών ορού, τα μη φυσιολογικά επίπεδα χλωρίου από μόνα τους συνήθως υποδηλώνουν μια πιο σοβαρή υποκείμενη μεταβολική διαταραχή. Συνήθως, η πρόσληψη χλωρίου είναι με τη μορφή χλωριούχου νατρίου ή/και χλωριούχου καλίου, γεγονός που διασφαλίζει την ταυτόχρονη λήψη περισσότερων του ενός ηλεκτρολυτών2.

Σε κάποιο βαθμό, όλοι οι ηλεκτρολύτες που αναφέραμε, επηρεάζονται και επηρεάζουν τα υγρά στο σώμα μας. Επομένως, πολλές φορές η αδυναμία και η κόπωση που αισθανόμαστε κατά τους θερινούς μήνες οφείλονται σε αυτές ακριβώς τις ανισορροπίες. Είναι, λοιπόν, πολύ πιο εύκολο να αντιμετωπίσουμε την καλοκαιρινή πεσμένη διάθεση τώρα που γνωρίζουμε την αιτία της, το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να φροντίζουμε να πίνουμε αρκετό νερό, να διατηρούμε μια πλήρη και ισορροπημένη διατροφή και, όποτε χρειάζεται, μια ενισχυμένη δόση ηλεκτρολυτών για να ανέβουν ξανά τα επίπεδα της ενέργειάς μας!

Πηγές: 

https://www.msdmanuals.com/home/quick-facts-hormonal-and-metabolic-disorders/electrolyte-balance/overview-of-electrolytes

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK541123/

Δευτέρα, 15 Ιουλίου 2024 09:06

Στέρηση Ύπνου. Μας αφορά όλους..

Ως γνωστό ο ύπνος είναι πολύτιμος και απαραίτητος για όλα τα έμβια όντα και ακόμα περισσότερο για τον άνθρωπο. Αρκούν λίγες μέρες στέρησης του ύπνου για να διαταραχθούν όχι μόνον οι νοητικές μας λειτουργίες αλλά και οι λειτουργίες ζωτικών οργάνων του οργανισμού μας. 

Όμως, πέραν της ολικής στέρησης ύπνου που είναι σπάνια και θανατηφόρος υπάρχει η μερική στέρηση ύπνου η οποία φορά τους περισσότερους ανθρώπους ανεξαρτήτου φύλου, κοινωνικής θέσης, ηλικίας κ.λ.π. Ο καταγεγραμμένος μέσος όρος διάρκειας ύπνου είναι περίπου 7 ώρες ανά 24ωρο ωστόσο υπάρχουν ελάχιστες διαφορές μεταξύ χωρών και η κυμαινόμενη διάρκεια ύπνου είναι μεταξύ 6,7 – 7,3 ώρες. Η ποσοτική αυτή στέρηση μπορεί να έχει πολλές αιτίες αλλά σίγουρα έχει μόνο αρνητικό αποτέλεσμα, την αρνητική ποιότητα ζωής και τις ελλιπείς σωματικές και πνευματικές επιδόσεις κατά την επόμενη ημέρα. Στις νεαρές ηλικίες όπου παρατηρείται η μεγαλύτερη – θεωρητικά – διάρκεια ύπνου συνήθως υπάρχει έλλειψη λόγω σπουδαστικών (διάβασμα,άγχος, εξετάσεις), διασκεδαστικών (ψυχαγωγία, ξενύχτια), και άλλων παραγόντων που αφορούν τον τρόπο ζωής των εφήβων και νέων. Στις παραγωγικές ηλικίες (25-50) η στέρηση μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες όπως άγχος επαγγελματικό ή ψυχολογικό, εργασιακές ανησυχίες (ανταγωνισμός, ανασφάλεια ) καθώς και γονικές υποχρεώσεις που αφορούν κυρίως την μέριμνα και την φροντίδα για τα παιδιά από τα πρώτα βρεφικά χρόνια μέχρι και την “ βαθιά ενηλικίωση”. Όσον αφορά δε στη μέση και Τρίτη ηλικία το πρόβλημα της στέρησης επιδεινώνεται λόγω οργανικών (ως γνωστό με την πάροδο της ηλικίας μειώνονται οι ημερήσιες ανάγκης ύπνου), ορμονικών και ψυχοσωματικών παραγόντων με ότι αυτό συνεπάγεται.

just sleep product
Πέραν όμως την ποσοτικής στέρησης υπάρχει και η ποιοτική στέρηση του ύπνου που συνήθως παρατηρείται όταν υπάρχει κακός ύπνος δηλαδή πολλές μικρές αφυπνίσεις, εφιάλτες, άπνοιες και ενδεχομένως πρώιμη αφύπνιση.

Το justsleep® αποτελεί φυσική και αποτελεσματική λύση για τις αϋπνίες, τις δυσυπνίες και τις άλλες διαταραχές ύπνου, που προέρχονται από τον σύγχρονο τρόπο ζωής και εμποδίζουν την υγιή λειτουργία του οργανισμού.

Η καινοτόμος τεχνολογία του βελτιώνει τη ποιότητα του ύπνου και χαρίζει ένα  φυσιολογικό ύπνο χωρίς αφυπνίσεις.  Επιπλέον, το justsleep® μπορεί να μειώσει τη νευρικότητα, την ένταση και το άγχος και είναι πολύ χρήσιμο για ταξιδιώτες που έχουν υποστεί jet lag.  Είναι απόλυτα ασφαλές, δεν προκαλεί εθισμό & χανγκόβερ.

Δείτε το video στο YouTube

just sleep video link

Πέμπτη, 20 Ιουνίου 2024 07:28

Έξυπνα συμπληρώματα διατροφής!

Όλοι μας χρειαζόμαστε μερικές φορές μια μικρή γνωστική ώθηση, από τον φοιτητή που χρειάζεται να βγάλει την εξεταστική μέχρι τον ηλικιωμένο που περιστασιακά ξεχνάει πράγματα και θέλει να οξύνει τη μνήμη του.

Ενίσχυση της λειτουργίας του εγκεφάλου προσφέρει η καλή διατροφή. Μπορεί ο καφές να μας δίνει αυτή τη στιγμιαία ώθηση, αλλά τα αβγά είναι επίσης σημαντικά για την πνευματική συγκέντρωση. Περιέχουν βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως το φυλλικό οξύ, που βοηθούν στην παραγωγή σεροτονίνης και άλλων νευροδιαβιβαστών που ρυθμίζουν τη διάθεση. Τα αβγά είναι επίσης γεμάτα χολίνη, ένα σημαντικό θρεπτικό συστατικό για τη μνήμη, τη μάθηση και την εστίαση- χολίνη υπάρχει επίσης στα κόκκινα κρέατα και το συκώτι, καθώς και σε λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός. Η μαύρη σοκολάτα και τα βατόμουρα είναι επίσης καλά για την υγεία του εγκεφάλου μας.

Αλλά η ιδέα των τροφίμων και των συμπληρωμάτων που ενισχύουν τον εγκέφαλο άρχισε να αποκτά επιστημονική χροιά όταν τους δόθηκε ένα όνομα: νοοτροπικά ή έξυπνα φάρμακα. Ο όρος επινοήθηκε από τον Ρουμάνο ψυχολόγο και χημικό Corneliu E. Giurgea το 1972.

Οκτώ χρόνια νωρίτερα, είχε συνθέσει την πιρακετάμη μία ένωση για τη βελτίωση της μάθησης και της μνήμης. Δεν έχει εγκριθεί ποτέ από την αμερικανική ρυθμιστική αρχή φαρμάκων, τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), για τον σκοπό αυτό και διατίθεται στο Ηνωμένο Βασίλειο μόνο με ιατρική συνταγή ως θεραπεία για τον μυοκλονισμό ή τις ακούσιες συσπάσεις.

Η πιρακετάμη έχει ερευνηθεί ανεπαρκώς. Οι μελέτες που υπάρχουν την έχουν δοκιμάσει σε οξείες και χρόνιες καταστάσεις που δεν έχουν καμία σχέση με τη νοητική οξύτητα, όπως το εγκεφαλικό επεισόδιο, η άνοια, η εμβρυϊκή δυσφορία κατά τον τοκετό, η δρεπανοκυτταρική νόσος, η αφασία μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο (δυσκολία κατανόησης ή έκφρασης λόγου) κ.α. Η μία μελέτη που εξέτασε τις ικανότητες για τον εγκέφαλο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν βοήθησε 25 παιδιά με σύνδρομο Down να βελτιώσουν τη συμπεριφορά ή τη νόησή τους, αλλά αντίθετα τα έκανε πιο επιθετικά, ταραγμένα και ευερέθιστα.1

Εκτός από τα φάρμακα και νοοτροπικά συμπληρώματα διατροφής, κυκλοφορούν επίσης "έξυπνα" ποτά που περιέχουν αμινοξέα και βιταμίνες και, σε αντίθεση με τα ενεργειακά ποτά, δεν προκαλούν νευρικότητα. Αλλά είτε πρόκειται για κάψουλα είτε για ποτό, τα νοοτροπικά μας κάνουν πνευματικά πιο οξυδερκείς και βοηθούν τη μνήμη, τη συγκέντρωσή μας, τη διάθεση, ακόμα και την ποιότητα του ύπνου μας.

Βότανα με νοοτροπική δράση

Ερευνητές από το Ινστιτούτο Ερευνών Τροφίμων IMDEA στην Ισπανία ανακάλυψαν 256 εργασίες από τρεις ιατρικές βάσεις δεδομένων που είχαν ερευνήσει τον αντίκτυπο των νοοτροπικών στη μνήμη και τη νοητική εστίαση. Υπήρχαν ξεκάθαροι τέσσερις νικητές, συμπεριλαμβανομένης της παλιάς καλής καφεΐνης:

  • • Το τζίνγκο (Gingko biloba) είναι το καλύτερο για τη βελτίωση των αντιληπτικών και κινητικών λειτουργιών.
  • • Το μπακόπα (Bacopa monnieri) είναι ο καλύτερος για τη βελτίωση της γλώσσας, της μάθησης και της μνήμης.
  • • Η ασβαγκάντα (Withania somnifera) είναι το πιο αποτελεσματικό για ηρεμία και διαχείριση του άγχους.
  • • Η καφεΐνη είναι η καλύτερη για τη βελτίωση της προσοχής και των εκτελεστικών λειτουργιών.

Ερευνητές από το Τσεχικό Πανεπιστήμιο Επιστημών Ζωής συμφωνούν ότι το τζίνγκο, η ασβαγκάντα και το μπακόπα είναι αποτελεσματικά νοοτροπικά και πρόσθεσαν άλλα επτά που θα μπορούσαν επίσης να βελτιώσουν την εστίαση και τη μνήμη:

  • • Το τζίνσενγκ (Panax ginseng) έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τη σωματική και πνευματική ανθεκτικότητα και εξαλείφει την κούραση και 200mg μπορούν να ληφθούν με ασφάλεια κάθε μέρα, ωστόσο τα άτομα με άσθμα και υπέρταση πρέπει να το αποφεύγουν.
  • • Το gotu kola (Centella asiatica) φαίνεται να ανακουφίζει από το άγχος και βελτιώνει τον ύπνο.
  • • Το γκουαράνα (Paullinia cupana) περιλαμβάνει περίπου 12% καφεΐνη και μπορούν να ληφθούν 75mgμε ασφάλεια. Όμως άτομα που έχουν καρδιακά προβλήματα, λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα για το άσθμα ή υποφέρουν από χρόνιους πονοκεφάλους, διαβήτη, αϋπνία ή έλκη θα πρέπει να το αποφεύγουν. Μελέτες έχουν δείξει ότι έχει σημαντικά νοοτροπικά αποτελέσματα, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της μνήμης, και μπορεί ακόμη και να βοηθήσει τους πάσχοντες από αλτσχάιμερ και πάρκινσον.
  • • Ο ελευθερόκοκκος (Eleutherococcus senticosus) μειώνει το στρες και βελτιώνει τη μνήμη, αν και αυτά είναι τα ευρήματα από μελέτες σε πειραματόζωα. Στους ανθρώπους, έχει άλλα οφέλη, όπως η βελτίωση της κυτταρικής υγείας, και έχει χρησιμοποιηθεί για την αποτοξίνωση των εργαζομένων σε ορυχεία με δηλητηρίαση από μόλυβδο. Η συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα είναι 2-3g αποξηραμένης ρίζας. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται από άτομα με υπέρταση.
  • • Η ροντιόλα (Rhodiola rosea) μειώνει το στρες και το άγχος και βελτιώνει τη γνωστική λειτουργία, τουλάχιστον σύμφωνα με μια μελέτη που το εξέτασε σε μια ομάδα μαθητών, σε ορισμένους από τους οποίους χορηγήθηκε εικονικό φάρμακο.
  • • Η σισάνδρα (Schisandra chinensis) λειτουργεί ως αντιοξειδωτικό και αντιφλεγμονώδες για την προστασία από νευροεκφυλιστικές ασθένειες και βοηθά στη βελτίωση των διαταραχών των νευροδιαβιβαστών.
  • • Η ρίζα maca (Lepidium meyenii) μπορεί να βελτιώσει τη γνωστική λειτουργία, τον κινητικό συντονισμό και την αντοχή, σύμφωνα με μελέτη. Θα μπορούσε να είναι «μια αποτελεσματική λειτουργική τροφή για να επιβραδύνει τη γνωστική έκπτωση που σχετίζεται με την ηλικία», προτείνουν οι ερευνητές.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα νοοτροπικά φάρμακα μπορούν να βελτιώσουν τη μνήμη, τη γνώση και την εστίαση, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν βλέπουν αποτελέσματα άμεσα, από την πρώτη χρήση, αλλά μετά από μέρες. Στιγμιαία δράση φαίνεται να έχει η καφεΐνη.

Αντίθετα, τα νοοτροπικά φάρμακα έχουν αθροιστική επίδραση, αν και τα προβλήματα υγείας από τη μακροχρόνια χρήση δεν έχουν ποτέ ερευνηθεί. Οι ερευνητές αμφιβάλλουν ότι θα δουν κάτι, κρίνοντας από την ασφάλεια αυτών που έχουν δοκιμαστεί.

Τα νοοτροπικά φάρμακα δεν είναι πανάκεια για γνωστικά προβλήματα. Αντίθετα, θα πρέπει να αποτελούν μέρος ενός υγιεινού τρόπου ζωής που περιλαμβάνει επίσης άσκηση, καλή διατροφή χαμηλή σε επεξεργασμένα τρόφιμα, μείωση του στρες, κοινωνική αλληλεπίδραση και ποιοτικό ύπνο. Αυτά θα έχουν τόσο μεγάλο αντίκτυπο στις γνωστικές σας ικανότητες όσο κάθε χάπι που έχει σχεδιαστεί για να κάνει την ίδια δουλειά.

Άλλοι τρόποι για να παραμείνετε σε εγρήγορση

Επίλυση παζλ και παιχνίδια με λέξεις. Οι τακτικές προπονήσεις του εγκεφάλου σας βοηθούν να τον διατηρήσετε σε ευκρίνεια. Το BrainHQ, το οποίο συγκεντρώνει εγκεφαλικά παιχνίδια και παζλ σε μια εφαρμογή smartphone, συζητήθηκε σε περισσότερες από 60 επιστημονικές εργασίες πέρυσι, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 30 ερευνητικών μελετών, και έχει επιβραδύνει τη γνωστική έκπτωση στους ασθενείς με Αλτσχάιμερ.

Φωτοθεραπεία. Γνωστή ως φωτοβιοτροποποίηση, η θεραπεία με φως έχει επίσης αποδειχθεί ότι βελτιώνει τη λειτουργία του εγκεφάλου. Το κόκκινο φως και το κοντινό υπέρυθρο φως «τροφοδοτούν» τους νευρώνες στον εγκέφαλο, μειώνοντας τη φλεγμονή και βοηθώντας τα εγκεφαλικά κύτταρα να επισκευαστούν.

Σε μια ανασκόπηση, οι ερευνητές εξέτασαν 10 μελέτες των επιπτώσεων της θεραπείας φωτοβιοτροποποίησης σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ. Βρήκαν ότι επανόρθωνε τις βλάβες που προκλήθηκαν από αμυλοειδείς πλάκες που είναι χαρακτηριστικές της νόσου, όπως η φλεγμονή, το οξειδωτικό στρες και ο κυτταρικός θάνατος (απόπτωση).

Βιβλιογραφικές αναφορές

  1. Nutrients, 2022; 14(16): 3367
  2. Fitoterapia, 2000: 71(suppl 1): 51–65
  3. Phytother Res, 2016; 30(4): 671–80
  4. J Ethnopharmacol, 1997; 55(3): 223–29
  5. Phytother Res, 2015; 29(12): 1934–39
  6. Metab Brain Dis, 2016; 31: 653–66
  7. Evid Based Complement Alternat Med, 2016; 2016: 4394261
  8. J Lasers Med Sci, 2020; 11(suppl 1): S16–S22.

Η βιταμίνη C, γνωστή και ως L-ασκορβικό οξύ, είναι μία υδατοδιαλυτή βιταμίνη. Ο άνθρωπος δεν έχει την ικανότητα να την συνθέσει και πρέπει να την λαμβάνει από την διατροφή του. Η βιταμίνη C είναι ένας απαραίτητος συμπαράγοντας σε πολλές ενζυµικές αντιδράσεις, όπως η βιοσύνθεση κολλαγόνου, καρνιτίνης, νευροπεπτιδίων, ενώ επίσης συμβάλει στη ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης. Επιπλέον είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό.

Η ανεπάρκεια της βιταμίνης C μπορεί να δημιουργήσει συμπτώματα όπως η κακή επούλωση των τραυμάτων, η ανεπαρκής σύνθεση κολλαγόνου, καρνιτίνης και κατεχολαμινών. Ένα ακόμα σύμπτωμα που μπορεί να δημιουργήσει η ανεπάρκεια της Βιταμίνης C, είναι η διοξυγενάση, που εμπλέκεται στη ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης.

Τα βιοφλαβονοειδή είναι μία μεγάλη οικογένεια, με περισσότερες από 5000 υδροξυλιωμένες πολυφαινολικές ενώσεις, που εκτελούν βασικές λειτουργίες στα φυτά, όπως η προσέλευση εντόμων επικονίασης, ενώ βοηθούν στην καταπολέμηση του περιβαλλοντικού στρες και την ρύθμιση ανάπτυξης των κυττάρων. Στους ανθρώπους η βιοδιαθεσιμότητα και οι βιολογικές τους δραστηριότητες φαίνεται να επηρεάζονται έντονα από τη χημική τους φύση. Μερικά από τα πιο γνωστά φλαβονοειδή είναι η κερσετίνη, η ρουτίνη και η εσπεριδίνη. Όσο πιο πολύχρωμο είναι ένα τρόφιμο, τόσο πιο πλούσιο είναι σε φλαβονοειδή. Έχει αποδειχθεί ότι παρουσιάζουν αντιφλεγμονώδη, αντιθρομβογόνο, αντιδιαβητική, αντικαρκινική και νευροπροστατευτική δράση. Αυτά τα ένζυμα, όπως απόδειξαν οι έρευνες, συμβάλλουν στη επιγενετική ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης, καταλύοντας αντιδράσεις, που εμπλέκονται στην απομεθυλίωση του DNA και των ιστονών.

Μελέτες επίσης έδειξαν ότι υψηλότερα ποσοστά βιταμίνης C, σχετίζονται με χαμηλότερους κινδύνους υπέρτασης, στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικών. Επίσης θεωρείται ως ένα χρήσιμο συμπλήρωμα για την μείωση του μυοκαρδιακού τραυματισμού και αρρυθμίας μετά από την καρδιοχειρουργική επέμβαση σε ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο.

Η τακτική χρήση συμπληρωμάτων βιταμίνης C μειώνει την διάρκεια του κρυολογήματος. Το ασκορβικό οξύ ρυθμίζει την απορρόφηση, την μεταφορά και την αποθήκευση του σιδήρου. Επίσης, σε συνδυασμό με βιοφλαβονοειδή, ρυθμίζουν την σύνθεση των προσταγλανδινών και έτσι ασκούν την προστατευτική τους δράση που επεκτείνεται:

  • Σε κιρσούς, φλεβίτιδα (ρουτίνη), λόγω της στήριξης που παρέχει στα τοιχώματα των φλεβών.
  • Στις αιμορροΐδες, λόγω της βελτίωσης της μικροκυκλοφορίας, της ροής των τριχοειδών και του αγγειακού τόνου.
  • Στην καρδιαγγειακή υγεία, όπου μελέτες απέδειξαν ότι υψηλότερες προσλήψεις φλαβονοειδών συσχετίστηκαν σημαντικά με μειωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων.
  • Στην ηπατίτιδα. Το πράσινο τσάι matcha, έχει αποδειχθεί ότι βοηθά τους ανθρώπους, που πάσχουν από οξεία ιογενή ηπατίτιδα (κατεχίνη).
  • Σε μώλωπες (όταν τα αιμοφόρα αγγεία σπάνε εύκολα) συνιστάται σύγχρονη λήψη φλαβονοειδών και βιταμίνης C για την ενίσχυση των τριχοειδών αγγείων. Επίσης η εσπεριδίνη αυξάνει την αποτελεσματικότητα της βιταμίνης C.
  • Επιχείλιος έρπης. Τα βιοφλαβονοειδή μαζί με την βιταμίνη C μπορεί να βοηθήσουν στην επιτάχυνση της επούλωσης του έρπητα.
  • Αλλεργίες (κυρίως η κερσετίνη). Η κερσετίνη είναι ένα φυσικό αντισταμινικό και αντιφλεγμονώδες, που μπορεί να μειώσει τις επιπτωσεις της εποχιακής αλλεργίας, των τροφικών αλλεργιών, καθώς και του άσθματος και των δερματικών αντιδράσεων. Μπορεί να βοηθήσει στη σταθεροποίηση της απελευθέρωσης ισταμίνης από ορισμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος με αποτέλεσμα την μείωση του βήχα, καταρροής, ερεθισμού οφθαλμών, κνίδωσης και δυσπεψίας.
  • Υπέρταση. Η δράση τους προστατεύει από εμφάνιση αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων (μειώνουν την υπέρταση και τη πρόληψη εμφάνισης υπέρτασης).

Τα βιοφλαβονοειδή βοηθούν στην μεγιστοποίηση των οφελών της βιταμίνης C, αναστέλλοντας την διάσπασή της στο σώμα. Προσοχή σε όσους παίρνουν αντιπηκτικά, διότι μπορούν να επηρεάσουν στη δράση των βιοφλαβονοειδών. Μπορεί να αυξήσουν την τοξικότητα φαρμάκων, όταν λαμβάνονται σε μεγάλες δόσεις. Τα φλαβονοειδή των εσπεριδοειδών έχουν συσχετιστεί με βελτιωμένα καρδιαγγειακά αποτελέσματα, καθαρίζουν τις ελεύθερες ρίζες, βελτιώνουν την ανοχή στην γλυκόζη και την ευαισθησία στην ινσουλίνη, ρυθμίζουν τον μεταβολισμό των λιπιδίων και την διαφοροποίηση των λιποκυττάρων, καταστέλλουν την φλεγμονή, την απόπτωση και βελτιώνουν την δυσλειτουργία του ενδοθηλίου.

Ο ψευδάργυρος είναι ένα απαραίτητο μικροθρεπτικό συστατικό για τον ανθρώπινο μεταβολισμό. Καταλύει περισσότερα από 100 ένζυμα, διευκολύνει την αναδίπλωση των πρωτεϊνών και βοηθά στη ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης. Η ανεπάρκεια του ψευδαργύρου έχει τα εξής συμπτώματα:

  • Καθυστέρηση ανάπτυξης, διάρροια, αλωπεκία, γλωσσίτιδα, δυστροφία νυχιών, μειωμένη ανοσία και υπογοναδισμός στους άνδρες.
  • Είναι ενεργητικός στη πρόληψη λοίμωξης ανώτερου αναπνευστικού και μαζί με αντιοξειδωτικά μπορεί να είναι ενεργητικός στην επιβράδυνση της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Επίσης αποτελεί μία αποτελεσματική θεραπεία για την νόσο Wilson.

Ο ψευδάργυρος απορροφάται στο λεπτό έντερο και είναι ένας απαραίτητος συμπαράγοντας για τη θυμουλίνη, μία θυμική ορμόνη που είναι απαραίτητη για την ωρίμανση του Τ-κυττάρου. Κατά την διάρκεια της πανδημίας από το SARS-COV-2, έγιναν έρευνες και υπήρξαν ενδείξεις ότι η χρήση της βιταμίνης C μαζί με τον ψευδάργυρο ήταν ευεργετικές για την καλύτερη αντιμετώπιση της λοίμωξης και του μετριασμού των δυσμενών φυσιολογικών επιπτώσεων του COVID-19. Επίσης κρίσιμος είναι ο ρόλος, που διαδραματίζει η βιταμίνη C σαν ένας μεσολαβητής, στην επιγενετική ρύθμιση της αντιοξειδωτικής άμυνας και στη ρύθμιση του μεταγραφικού παράγοντα που επάγεται από την υποξία (παράγοντας 1α [HIF-1a]), πράγμα που έχει αποδειχθεί προστατευτικό έναντι του COVID-19.

Η δε συγχορήγηση του ψευδαργυρου μαζί με την βιταμίνη C, ευνοεί τον μετριασμό του υπερβολικού οξειδωτικού στρες και της φλεγμονής, ρυθμίζοντας την θυμουλίνη, υπεύθυνη για την λειτουργία του επιθηλιακού φραγμού και με την σειρά της την λειτουργία του ανοσοποιητικού. Επίσης ενισχύει την παραγωγή αντιφλεγμονωδών κυτοκινών. Ως εκ τούτου, η επαρκής πρόσληψη της βιταμίνης C και των συνοδών βιοφλαβονοειδών και η ενίσχυση της πρόσληψης του ψευδαργύρου παίζει σημαντικό ρόλο στην ρύθμιση της ανοσοαπάντησης του αμυντικού μας συστήματος σε πολλές καταστάσεις, αλλά και στην καλύτερη αντιμετώπιση των εποχικών λοιμώξεων.

Στον χώρο της υγιεινής διατροφής και των εναλλακτικών θεραπειών η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος ήταν πάντα πρώτη προτεραιότητα. Ωστόσο μετά την δοκιμασία των χρόνων του κορονοιού, η άμυνά μας απέναντι σε ιούς, βακτήρια, λοιμώξεις ,ιώσεις αποδυναμώθηκε. Η μειωμένη επαφή με μικρόβια, ο εγκλεισμός στο σπίτι, η διακοπή κοινωνικών επαφών αποκοίμησαν και χαλάρωσαν τους μηχανισμούς άμυνας που τώρα εμφανίζονται πιο ευάλωτοι από ποτέ.
Το φθινόπωρο ήταν πάντα μια δύσκολη εποχή. Κάτι τα μικρά παιδιά που κουβαλούν μικρόβια από το σχολείο και τα μεταδίδουν, κάτι οι καιρικές συνθήκες που είναι ασταθείς και απρόβλεπτες, τελικά σε κάθε σπίτι κάποιος κυκλοφορεί με τα χαρτομάντηλα στο χέρι.
Η συνήθεια να καταφεύγουμε σε αντιβιοτικά με το πρώτο φτέρνισμα ή βηχαλάκι είναι καταστροφική. Είναι καιρός να στραφούμε στην πρόληψη, στην σωστή διατροφή και στις υγιεινές επιλογές τρόπου ζωής, να στραφούμε δηλαδή στη δύναμη του «φυσικού» φαρμακείου.
Μία αλλαγή στην διατροφή της οικογένειας με διαιτολόγιο βασισμένο σε πράσινα λαχανικά, όσπρια και φρούτα εποχής θα δώσει σε όλους τις βιταμίνες και τα αντιοξειδωτικά που χρειάζεται το ανοσοποιητικό. Προσθέστε ακόμη στα πιάτα σας σκόρδο και πιπέρι καγιέν. Κλινικές δοκιμές έδειξαν πως το σκόρδο μειώνει τον αριθμό, την διάρκεια και την σοβαρότητα των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού.
Η λήψη βιταμίνης C μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα και τη συχνότητα των ιώσεων.Την ίδια στιγμή έχει διαπιστωθεί πως αυξάνει την παραγωγή ιντερφερόνης και έτσι ενεργοποιείται η άμυνα κατά των ιών. Οι διατροφικές πηγές της είναι γνωστές σε όλους, ωστόσο επειδή αποβάλλεται γρήγορα από το σώμα πιθανόν να μην αρκούν. Μερικές φορές η συμπλήρωση με βιταμίνη είναι πραγματικά επιβεβλημένη .Τα βιοφλαβονοειδή είναι σύμμαχοι της C και την βοηθούν να παραμείνει περισσότερη ώρα στο σώμα. Η καλύτερη πηγή βιοφλαβονοειδών στην διατροφή είναι όλα τα εσπεριδοειδή με κυριότερο το λεμόνι, οι πράσινες πιπεριές, το μπρόκολο.
Τα συμπληρώματα βιταμίνης D3 προστατεύουν τους ανθρώπους από την πνευμονία, τη γρίπη και τα κρυολογήματα, σύμφωνα με διεθνή έρευνα. Η μελέτη εστιάστηκε στη σχέση της D3 με τις λοιμώξεις του αναπνευστικού, από τις απλές (κρυολογήματα) έως τις πιο σοβαρές (πνευμονίες). Διαπιστώθηκε ότι η λήψη συμπληρωμάτων D3 γλιτώνει από τέτοιες λοιμώξεις περίπου τρεις στους εκατό. Η αναλογία αυτή είναι καλύτερη και από τα εμβόλια γρίπης, τα οποία εμποδίζουν μία λοίμωξη για κάθε 40 άτομα. Αν δεν υπάρχει επάρκεια βιταμίνης D στο αίμα, τα λεμφοκύτταρά μας δεν ενεργοποιούνται και το ανοσοποιητικό δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην απειλή.
Ένα ισχυρό «φυσικό»αντιβιοτικό, είναι αναμφίβολα το πρωτόγαλα. Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε αντιμικροβιακούς παράγοντες και αντισώματα, σε κυτοκίνες, και ολιγοσακχαρίτες. Δεν έχει παρενέργειες και περιορισμούς χρήσης. Στην αγορά θα βρείτε κατσικίσιο και αγελαδινό πρωτόγαλα, εξίσου ισχυρά και αποτελεσματικά.
Ο ψευδάργυρος στηρίζει το ανοσοποιητικό και μάλιστα η συνεργασία του με την βιταμίνη C δίνει πολλαπλάσια αποτελέματα στην προστασία από ιώσεις, κρυολόγημα και γρίπη. Εμπλουτίστε την διατροφή σας με τροφές που περιέχουν ψευδάργυρο για να αποκομίσετε αυτά τα οφέλη. Τέτοιες είναι ο κολοκυθόσπορος, ο κρόκος αυγού, το φύτρο σταριού, το κρέας, τα όσπρια,τα καρύδια, τα κάσιους και η μαύρη σοκολάτα.
Έχετε πάντα στο σπίτι προιόντα πρόπολης, σαμπούκου και εχινάκειας. Η πρόπολη διακόπτει τον πολλαπλασιασμό βακτηρίων και ιών, ο σαμπούκος είναι φυσικό αποχρεμπτικό και η εχινάκεια φυσικό αντιβιοτικό.
Και μην ξεχνάμε τα μπαχαρικά και τα βότανα, τα «γιατροσόφια» της γιαγιάς μας από γενιά σε γενιά. Ένα αφέψημα με μολόχα, με αλθαία, με φλισκούνι μαζί με μέλι, λεμόνι και κανέλλα είναι πραγματικά θαυματουργό στο συνάχι, την καταρροή και τον βήχα.
Οι ερευνητές ανέδειξαν την ισχυρή αντιμικροβιακή δράση πολλών φυτικών προιόντων, όπως τα φύλλα της ελιάς, ο αστράγαλος, ο σαμπούκος, ο κίστος. Ειδικά θα αναφέρουμε τον κίστο που παρέχει πανίσχυρη αντι-ιική προστασία από σχεδόν όλα τα στελέχη της γρίπης, ακόμη και από τα πιο ισχυρά, ενώ έχει ισχυρή αντι-ιική επίδραση στους ιούς H1N1 και H7N7. Αυτό ανακαλύφθηκε από τους βιολόγους του Institut fur Molekulare Virologie στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Munster. Ο καθηγητής Stefan Ludwig επισημαίνει ότι ότι το εκχύλισμα του κίστου επιτίθεται στους ιούς αυτούς, και δεν βλάπτει τα σωματικά κύτταρα που επηρεάζονται από τον ιό. Σε αντίθεση με τις θεραπείες με τα αντιβιοτικά, ο ιός δεν αναπτύσσει οποιοδήποτε σημάδι αντίστασης ή εξοικείωσης με τον κίστο και δεν γίνεται ποτέ ανθεκτικός σε αυτόν.

Βιβλιογραφικές αναφορές

1 Effect of Vitamin D Supplement on Influenza A Illness during the 2009 H1N1 Pandemic: A Randomized Controlled Trial Food Funct., 2014, DOI: 10.1039/C4FO00371C, First published online 14 Jul 2014 Mitsuyoshi Urashima, Hidetoshi Mezawa, Miki Noya and Carlos A. Camargo
2. Am J Clin Nutr. 2010 May;91(5):1255-60. Epub 2010 Mar 10. Urashima M, Segawa T, Okazaki M, Kurihara M, Wada Y, Ida H.
3. Division of Molecular Epidemiology, Jikei University School of Medicine, Nishi-shimbashi 3-25-8, Minato-ku, Tokyo 105-8461, Japa3. McGrath, Brian A.; Fox, Patrick F.; McSweeney, Paul L. H.; Kelly, Alan L. (2016-03-01). «Composition and properties of bovine colostrum: a review» (στα αγγλικά). Dairy Science & Technology 96 (2): 133–158. doi:10.1007/s13594-015-0258-x. ISSN 1958-5586.
4.https://www.iatronet.gr/diatrofi/threptikes-oysies/article/47627/psevdargyros-gia-to-anosopoiitiko
5. Diane L. Kamen, Vin Tangpricha. Vitamin D and molecular actions on the immune system: modulation of innate and autoimmunity. J Mol Med (Berl) Author manuscript; available in PMC 2011 May 1. Published in final edited form as: J Mol Med (Berl). 2010 May; 88(5): 441–450. Published online 2010 February 1. doi: 10.1007/s00109-010-0590-9
6. www.scientificamerican.com/Nature 7 March 2010
7. http://www.kathimerini.gr/896819/article/ygeia/h-vitaminh-d-enisxyei-to-anosopoihtiko
8. San Valentino-Spoltore Vascular Screening Project, Department of Biomedical Sciences, G D’annunzio University, Chieti, Pescara, Italy. PMID: 17456621 [PubMed – indexed for MEDLINE]
9. https://lpi.oregonstate.edu/mic/health-disease/immunity
10.Shankar AH, Prasad AS. Zinc and immune function: the biological basis of altered resistance to infection. Am J Clin Nutr. 1998;68(2 Suppl):447S-463S. (PubMed)
11. Barnes J, Anderson LA, Gibbons S, Phillipson JD. Echinacea species (Echinacea angustifolia (DC.). Hell Echinacea pallida (Nutt.) Nutt Echinacea purpurea (L.) Moench): A review of their chemistry, pharmacology and clinical properties. J Pharm Pharmacol. 2005;57:929–54. [PubMed]

Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β είναι μια ομάδα βασικών θρεπτικών συστατικών που παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της συνολικής υγείας και ευεξίας του σώματός μας. Αποτελούνται από οκτώ διαφορετικές βιταμίνες. Συγκεκριμένα Β1 (θειαμίνη), Β2 (ριβοφλαβίνη), Β3 (νιασίνη), Β5 (παντοθενικό οξύ), Β6 (πυριδοξίνη), Β7 (βιοτίνη), Β9 (φολικό) και Β12 (κοβαλαμίνη). Οι βιταμίνες συμμετέχουν σε πολλές σωματικές λειτουργίες και είναι απαραίτητες για τη διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής.

Τις χρειαζόμαστε όλες; Είναι εξίσου σημαντικές;
Η Β1 (θειαμίνη) είναι απαραίτητη για τη μετατροπή της τροφής σε ενέργεια και την υποστήριξη της φυσιολογικής λειτουργίας της καρδιάς, των μυών και του νευρικού συστήματος. Την θειαμίνη θα την βρούμε σε δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, ξηρούς καρπούς και χοιρινό. Η ανεπάρκεια θειαμίνης μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως κόπωση, μυϊκή αδυναμία, κακή μνήμη και νευρική βλάβη.
Η B2 (ριβοφλαβίνη) βοηθά στην παραγωγή ενέργειας, την κυτταρική ανάπτυξη και τη διατήρηση υγιούς δέρματος και ματιών. Καταναλώνοντας γαλακτοκομικά προϊόντα, άπαχα κρέατα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά και εμπλουτισμένα δημητριακά προσλαμβάνουμε την ριβοφλαβίνη. Η ανεπάρκεια ριβοφλαβίνης μπορεί να οδηγήσει σε δερματικές διαταραχές, σκασμένα χείλη, πονόλαιμο και αναιμία.
Η B3 (νιασίνη) εμπλέκεται στον μεταβολισμό, στη λειτουργία του νευρικού συστήματος και στη διατήρηση υγιούς δέρματος. Η νιασίνη εντοπίζεται σε πουλερικά, ψάρια, φιστίκια, μανιτάρια και δημητριακά ολικής αλέσεως. Τα ανεπαρκή επίπεδά της μπορεί να οδηγήσουν σε συμπτώματα όπως κόπωση, πεπτικά προβλήματα και δερματικά εξανθήματα.
Το Β5 (παντοθενικό οξύ) παίζει καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή ενέργειας, στη σύνθεση ορμονών και στη διάσπαση των λιπών και των υδατανθράκων. Αβοκάντο, κρέας, ψάρι, όσπρια και δημητριακά ολικής αλέσεως πρέπει να καταναλώνει κάποιος για την πρόσληψή της. Τα ανεπαρκή επίπεδα Β5 μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως κόπωση, αϋπνία, ευερεθιστότητα και μούδιασμα στα χέρια και τα πόδια.
Η Β6 (πυριδοξίνη) εμπλέκεται στην ανάπτυξη του εγκεφάλου, στο σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων και στη διατήρηση ενός υγιούς ανοσοποιητικού συστήματος. Η πυριδοξίνη εντοπίζεται στα πουλερικά, τα ψάρια, τις μπανάνες, τις πατάτες και τα εμπλουτισμένα δημητριακά. Η ανεπάρκεια Β6 μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως κατάθλιψη, σύγχυση, αναιμία και εξασθενημένη ανοσοποιητική λειτουργία.
Η Β7 (βιοτίνη) είναι απαραίτητη για υγιή μαλλιά, δέρμα και νύχια, καθώς και για το μεταβολισμό και τη διατήρηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Πηγές της βιοτίνης είναι τα αυγά, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι, ο σολομός και οι γλυκοπατάτες. Η ανεπάρκεια βιοτίνης μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια μαλλιών, εύθραυστα νύχια, δερματικά εξανθήματα και νευρολογικά συμπτώματα όπως κατάθλιψη και παραισθήσεις.
Το Β9 (φολλικό οξύ) είναι ζωτικής σημασίας για τη σωστή κυτταρική διαίρεση, τη σύνθεση DNA και το σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων. Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα εσπεριδοειδή, τα φασόλια και και τα ενισχυμένα δημητριακά είναι κάποιες από τις πηγές του φολλικού οξέος. Τα ανεπαρκή επίπεδα φολλικού οξέος μπορεί να οδηγήσουν σε αναιμία, γενετικές ανωμαλίες, κακή ανάπτυξη και αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
Η Β12 (κοβαλαμίνη) είναι απαραίτητη για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, τη λειτουργία των νεύρων και τη σύνθεση DNA. Πηγές της Β12 είναι το κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα ενισχυμένα εναλλακτικά γάλατα φυτικής προέλευσης. Η ανεπάρκεια της  μπορεί να προκαλέσει κόπωση, αδυναμία, νευρολογικά προβλήματα, απώλεια μνήμης και κακοήθη αναιμία.

Επιδράσεις της ανεπάρκειας βιταμινών του συμπλέγματος Β
Όπως είδαμε παραπάνω, οι ελλείψεις σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β μπορεί να έχουν εκτεταμένες επιπτώσεις σε διάφορα συστήματα του οργανισμού. Η κόπωση, η αδυναμία, η δυσπεψία, η κακή μνήμη, οι διαταραχές της διάθεσης, οι δερματικές διαταραχές και τα νευρολογικά συμπτώματα είναι κοινές συνέπειες της ανεπαρκούς πρόσληψης βιταμινών του συμπλέγματος Β. Επιπλέον, αυτές οι ανεπάρκειες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο αναιμίας, γενετικών ανωμαλιών, καρδιαγγειακών παθήσεων, μειωμένης ανοσοποιητικής λειτουργίας, ακόμα και κατάθλιψης. 

Γιατί να πάρετε συμπλήρωμα B-βιταμινών
Παρόλο που μία ισορροπημένη διατροφή θα ήταν η ιδανική πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β, σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να απαιτείται η λήψη συμπληρωμάτων. Άτομα με περιοριστικές δίαιτες (π.χ. χορτοφάγοι ή vegans), άτομα με προβλήματα απορρόφησης λόγω γαστρεντερικών διαταραχών ή χειρουργικών επεμβάσεων, έγκυες ή θηλάζουσες και οι ηλικιωμένοι είναι πιο επιρρεπείς σε ανεπάρκειες βιταμινών του συμπλέγματος Β και μπορεί να ωφεληθούν από τα συμπληρώματα.
Επιπλέον, άτομα με αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, ορισμένες ιατρικές παθήσεις ή άτομα που υποβάλλονται σε έντονη σωματική δραστηριότητα ή στρες μπορεί να χρειάζονται υψηλότερα επίπεδα βιταμινών του συμπλέγματος Β για να υποστηρίξουν τις αυξημένες διατροφικές τους ανάγκες.

Πότε όμως, να καταναλώσω ένα συμπλήρωμα B-βιταμινών;
Ιδανικά, επειδή οι βιταμίνες Β ανήκουν στις υδατοδιαλυτές βιταμίνες, η καλύτερή τους απορρόφηση είναι το πρωί με άδειο στομάχι, δεδομένου ότι μετατρέπουν την τροφή σε ενέργεια και προωθούν τον μεταβολισμό. Μπορείτε να τις καταναλώσετε και πριν τα γεύματα σας, αλλά προσοχή όχι το βράδυ καθώς είναι πιθανό να σας δημιουργήσει αϋπνίες και υπερένταση.
Συμπερασματικά, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β είναι απαραίτητες για διάφορες λειτουργίες του οργανισμού, την παραγωγή ενέργειας και τη γενική ευεξία. Κάθε βιταμίνη στην ομάδα του συμπλέγματος Β παίζει ένα ξεχωριστό ρόλο στην υποστήριξη διαφορετικών συστημάτων μέσα στο σώμα. Οι ανεπάρκειες σε αυτές τις βιταμίνες μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία. Κατανοώντας τη σημασία των βιταμινών του συμπλέγματος Β, αναγνωρίζοντας τα σημάδια ανεπάρκειας και λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα για τη διατήρηση των βέλτιστων επιπέδων, μπορούμε να υποστηρίξουμε τη γενική υγεία και την αντοχή μας, διασφαλίζοντας ότι το σώμα μας λειτουργεί όσο το δυνατόν καλύτερα.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία
1.Institute of Medicine (US) Standing Committee on the Scientific Evaluation of Dietary Reference Intakes and its Panel on Folate, Other B Vitamins, and Choline. (1998). Dietary Reference Intakes for Thiamin, Riboflavin, Niacin, Vitamin B6, Folate, Vitamin B12, Pantothenic Acid, Biotin, and Choline. National Academies Press.   
2.Gropper, S. S., Smith, J. L., & Groff, J. L. (2018). Advanced Nutrition and Human Metabolism. Cengage Learning.         
3.Leklem, J. E. (2004). Vitamin B6—A status report. Journal of Nutrition, 134(1), 290-293.
4.MedlinePlus. (2022). Niacin (Vitamin B3). Retrieved from https://medlineplus.gov/niacinvitaminb3.html    
5.Zempleni, J., Rucker, R. B., McCormick, D. B., & Suttie, J. W. (Eds.). (2019). Handbook of vitamins. CRC Press.              
6.National Institutes of Health. (2022). Vitamin B12. Retrieved from https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminB12-Consumer/
7.WebMD. (2022). The Benefits of Vitamin B12. Retrieved from https://www.webmd.com/diet/vitamin-b12-health-professional-fact-sheet
8.Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute, Oregon State University. (2021). Thiamin. Retrieved from   https://lpi.oregonstate.edu/mic/vitamins/thiamin
9.Harvard T.H. Chan School of Public Health. (2021). Biotin. Retrieved from       https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/biotin/

Στο άρθρο αυτό θα παρουσιάσουμε μελέτες που δείχνουν πως διάφορα συμπληρώματα διατροφής και βότανα είναι αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση της υπέρτασης.

Συνένζυμο Q10
Μια δοκιμή που περιλάμβανε 109 συμπτωματικούς υπερτασικούς ασθενείς που λάμβαναν συμπλήρωμα CoQ10 (75–360mg/ημέρα) ανέφερε σημαντική μείωση στη μέση συστολική (από 159 σε 147mmHg) και διαστολική (από 94 σε 85mmHg) αρτηριακή πίεση. Μετά από 4,4 μήνες κατά μέσο όρο, το 37% των ασθενών μπόρεσε να διακόψει ένα αντιυπερτασικό φάρμακο, το 11% διέκοψε δύο φάρμακα και το 4% διέκοψε τρία φάρμακα. Μόνο το 3% απαιτούσε την προσθήκη ενός αντιυπερτασικού φαρμάκου και κανένα δεν χρειάστηκε την προσθήκη περισσότερων από ένα φαρμάκων. Είναι σημαντικό ότι το 25% όλων των ασθενών ήταν σε θέση να ελέγξουν την αρτηριακή τους πίεση μόνο με συμπλήρωμα CoQ10 (1). Σε ασθενείς που δίδονταν 60mg/ημέρα CoQ10 για 12 εβδομάδες μειώθηκε η συστολική τους πίεση 18mmHg, κάτι που δείχνει ότι «το CoQ10 μπορεί να προσφέρεται με ασφάλεια σε υπερτασικούς ασθενείς ως μια εναλλακτική θεραπευτική επιλογή» (2). Μια μελέτη σε ασθενείς με υπέρταση και στεφανιαία αρτηριακή νόσο που λάμβαναν 60mg CoQ10 δυο φορές την ημέρα αποκάλυψε ότι «το συνένζυμο Q10 μείωσε την αρτηριακή πίεση πιθανώς μειώνοντας το οξειδωτικό στρες και την απόκριση ινσουλίνης σε ασθενείς που λάμβαναν αντιυπερτασικά φάρμακα» (3). Μια σε βάθος ανασκόπηση εξέτασε τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές που χρησιμοποίησαν συμπληρώματα CoQ10, για τουλάχιστον τρεις εβδομάδες, για τη θεραπεία της πρωτοπαθούς υπέρτασης. Η θεραπεία με CoQ10 είχε ως αποτέλεσμα τη μέση μείωση της συστολικής αρτηριακής πίεσης 11mmHg και τη μέση μείωση της διαστολικής αρτηριακής πίεσης 7mmHg (4). Μια μετα-ανάλυση 12 κλινικών δοκιμών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η συμπλήρωση CoQ10 σε υπερτασικούς ασθενείς μπορεί να μειώσει τη συστολική αρτηριακή πίεση έως και 17mmHg και τη διαστολική αρτηριακή πίεση έως και 10mmHg χωρίς σημαντικές παρενέργειες. Αυτή η μετα-ανάλυση σημείωσε ότι σε πολλές από τις μελέτες που συμπεριλήφθηκαν, οι ασθενείς ήταν σε θέση να διακόψουν τη φαρμακευτική αγωγή (5).

Μαγνήσιο
Σε μια μετα-ανάλυση επτά μελετών στις οποίες συμμετείχαν ασθενείς με συστολική αρτηριακή πίεση άνω των 155mmHg που είχαν λάβει αντιϋπερτασική φαρμακευτική αγωγή για τουλάχιστον έξι μήνες, η λήψη μαγνησίου έδειξε ότι μειώνει σημαντικά την συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση κατά μέσο όρο 18,7mmHg και 10,9mmHg αντίστοιχα (6).
Σε μια κλινική δοκιμή συμμετείχαν 48 ασθενείς με ήπια χωρίς επιπλοκή υπέρταση και τυχαιοποιήθηκαν σε 600mg/ημέρα από του στόματος πιδολικού μαγνησίου και συστάσεις για τρόπο ζωής ή συστάσεις τρόπου ζωής ως ομάδα ελέγχου για 12 εβδομάδες. Οι μέσες συστολικές πιέσεις 24 ωρών μειώθηκαν κατά 5,6±2,7mmHg και οι διαστολικές πιέσεις μειώθηκαν κατά 2,8±1,8mmHg σε σύγκριση με τα άτομα της ομάδας ελέγχου (7).
Σε 82 διαβητικούς υπερτασικούς ενήλικες με τεκμηριωμένη υπομαγνησιαιμία που λάμβαναν καπτοπρίλη (αναστολέας του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης) αλλά όχι διουρητικά, η συμπλήρωση με 2,5 g χλωριούχου μαγνησίου σε διάστημα 4 μηνών μείωσε τη συστολική πίεση κατά 20,4±15,9mmHg σε σύγκριση με 4,7±12,7mmHg με εικονικό φάρμακο. Η παρέμβαση με μαγνήσιο μείωσε τη διαστολική πίεση κατά 8,7±16,3mmHg έναντι 1,2±12,6mmHg στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου (8).

Κουερσετίνη
Μια δοκιμή σε 93 υπέρβαρους ή παχύσαρκους ανθρώπους έδειξε ότι 150mg κουερσετίνης ημερησίως για έξι εβδομάδες μείωσε τη συστολική αρτηριακή πίεση κατά 2,6mmHg (9). Σε μια ξεχωριστή τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή, 49 άντρες κατανάλωναν 150mg κουερσετίνης ή εικονικό φάρμακο κάθε μέρα για οκτώ εβδομάδες. Τα άτομα που λάμβαναν κουερσετίνη εμφάνισαν μείωση 5,7mmHg στην 4ωρη μεταγευματική αρτηριακή πίεση, ενώ η αρτηριακή πίεση των αποδεκτών του εικονικού φαρμάκου δεν άλλαξε σημαντικά (10). Μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή του 2015 διαπίστωσε ότι σε υπερτασικούς ασθενείς έξι εβδομάδες θεραπείας με 162mg κουερσετίνης καθημερινά μείωσαν την 24ωρη περιπατητική αρτηριακή πίεση κατά 3,6mmHg σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (11). Άλλες δοκιμές που χρησιμοποίησαν διαφορετικές δόσεις κουερσετίνης και διάρκεια θεραπείας έδειξαν επίσης ότι αυτό το φλαβονοειδές μειώνει αποτελεσματικά την αρτηριακή πίεση (12-13).

Μελατονίνη
Η μη ελεγχόμενη νυχτερινή υπέρταση είναι ένα σοβαρό πρόβλημα. Η αύξηση της αρτηριακής πίεσης τη νύχτα συμβάλλει σε καρδιαγγειακή νόσο και θνησιμότητα και είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε άτομα με υπνική άπνοια. Σε μία μετα-ανάλυση των δεδομένων από επτά μελέτες, 2-3mg μελατονίνης ελεγχόμενης απελευθέρωσης κατά την κατάκλιση μείωσαν τη νυχτερινή συστολική αρτηριακή πίεση κατά 6mmHg και τη νυχτερινή διαστολική πίεση κατά 3,5mmHg (14).

Ιχθυέλαιο
Μια ανασκόπηση σε 36 διαφορετικές δοκιμές που χρησιμοποίησαν συμπληρώματα ιχθυελαίου για τη θεραπεία της υπέρτασης διαπίστωσε ότι το ιχθυέλαιο μειώνει τόσο τη συστολική όσο και τη διαστολική αρτηριακή πίεση. Η μέση δόση ιχθυελαίου που χρησιμοποιήθηκε σε αυτές τις δοκιμές ήταν 3,7 γραμμάρια ανά ημέρα (15). Μια ανάλυση 70 τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών διαπίστωσε ότι τα συμπληρώματα ιχθυελαίου μείωσαν τόσο την συστολική όσο και τη διαστολική αρτηριακή πίεση, με τα ισχυρότερα αποτελέσματα σε εκείνους με μη θεραπευμένη υπέρταση. Απαιτήθηκαν ποσά άνω των 2000mg για τη μείωση της διαστολικής αρτηριακής πίεσης (16).

Σκόρδο
Δύο ξεχωριστές μετα-αναλύσεις κατέδειξαν σημαντικές επιδράσεις του σκόρδου στη μείωση της αρτηριακής πίεσης σε άτομα με υπέρταση. Η πρώτη μετα-ανάλυση έδειξε μέση μείωση στην υπερτασική υποομάδα κατά 8,4±2,8mmHg για συστολική πίεση και 7,3±1,5mmHg για διαστολική πίεση (17). Στη δεύτερη μετα-ανάλυση για τους υπερτασικούς συμμετέχοντες, οι παρεμβάσεις με σκόρδο μείωσαν τη συστολική πίεση κατά μέσο όρο 16,3mmHg και τη διαστολική πίεση κατά μέσο όρο 9,3mmHg σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (18).

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Mol Aspects Med. 1994;15 Suppl:S265-72.
2. South Med J. 2001 Nov;94(11):1112-7.
3. J Hum Hypertens. 1999 Mar;13(3):203-8.
4. Cochrane Database Syst Rev. 2009 Oct 7;(4):CD007435.
5. J Hum Hypertens. 2007 Apr;21(4):297-306.
6. Magnes Res. 2013 Jul-Sep;26(3):93-9.
7. Am J Hypertens. 2009 Oct;22(10):1070-5.
8. J Hum Hypertens. 2009 Apr;23(4):245-51.
9. Br J Nutr. 2009 Oct;102(7):1065-74.
10. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2013 May;23(5):403-9.
11. Br J Nutr. 2015 Oct 28;114(8):1263-77.
12. J Nutr. 2007 Nov;137(11):2405-11.
13. Int J Prev Med. 2013 Jul;4(7):777-85.
14. Vasc Health Risk Manag. 2011;7:577-84.
15. J Hypertens. 2002 Aug;20(8):1493-9.
16. Am J Hypertens. 2014 Jul;27(7):885-96.
17. BMC Cardiovasc Disord. 2008 Jun 16;8:13.
18. Ann Pharmacother. 2008 Dec;42(12):1766-71.


Δημόπουλος Μάριος
Ο Μάριος Δημόπουλος γεννήθηκε το 1975 στον Πειραιά. Σπούδασε αρχικά φιλολογία με ειδικότητα στη γλωσσολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη συνέχεια λόγω του ενδιαφέροντός του στις φυσικές και εναλλακτικές θεραπείες σπούδασε στο εξωτερικό διατροφολογία και φυσικοπαθητική (naturopathy). Έχει ειδικευθεί στη χρήση διατροφικών συμπληρωμάτων και εστιάζει την έρευνά του στην πρόληψη των ασθενειών με σωστή διατροφή, με χορήγηση βιταμινών, μετάλλων και αντιοξειδωτικών ουσιών υπό μορφή διατροφικών συμπληρωμάτων και με χορήγηση φαρμακευτικών φυτών και βοτάνων. Είναι καθηγητής διατροφολογίας στη σχολή Natural Health Science (Ελλάδα), όπου διδάσκει για τα διατροφικά συμπληρώματα σε φαρμακοποιούς, διαιτολόγους, διατροφολόγους και εναλλακτικούς θεραπευτές. Ο Μάριος Δημόπουλος έχει γράψει 36 βιβλία για θέματα υγείας. Εδώ το πλήρες βιογραφικό του.

Η εφηβική ηλικία ορίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως η περίοδος μεταξύ του 10ου και του 19ου έτους ζωής1. Αποτελεί το στάδιο της ζωής του ανθρώπου που χαρακτηρίζεται από έντονη και ταχεία ανάπτυξη, η οποία επιφέρει πολλαπλές αλλαγές στο σώμα, τόσο εμφανείς όσο και αφανείς. Συγκεκριμένα, ενώ στην εξωτερική εμφάνιση είναι εύκολο να παρατηρήσει κανείς τις μεταβολές, εκείνες που γίνονται στο επίπεδο του εγκεφάλου και αφορούν την κρίση, τη μνήμη και τη συγκέντρωση, είναι πολύ εύκολο να μας ξεφύγουν. Ωστόσο, οι τελευταίες είναι υψίστης σημασίας, καθώς διαμορφώνουν την νοητική λειτουργία του ατόμου συνολικά, και για το λόγο αυτό, η ορθή υποστήριξη αυτών των διαδικασιών ανάπτυξης θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα των γονέων.

Οι γονείς, επιθυμώντας το καλύτερο για τα παιδιά τους, έχουν υψηλές προσδοκίες από αυτά σχετικά με την σχολική τους απόδοση. Πραγματικά, στο γυμνάσιο και, ακόμα περισσότερο, στο λύκειο, οι μαθητές καλούνται να μελετήσουν, να κατανοήσουν και να αποστηθίσουν έναν εξαιρετικά μεγάλο όγκο μαθημάτων. Από αρχαία και έκθεση έως χημεία και μαθηματικά, οι απαιτήσεις είναι τρομερά μεγάλες, και είναι λογικό οι έφηβοι να βρίσκονται σε μια συνεχή κατάσταση άγχους. Η συγκέντρωση και η μνήμη αποτελούν το κλειδί για την επιτυχία! Πολλές πρόσφατες μελέτες στο εξωτερικό έχουν συνδέσει την διατροφή με τη σχολική απόδοση, τονίζοντας τη σημασία της σωστής διατροφικής υποστήριξης σε αυτή τη δύσκολη περίοδο της ζωής2-4. Σαφώς μία διατροφή κοντά στο μεσογειακό πρότυπο, πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, καλές πηγές ζωικής πρωτεΐνης, ξηρούς καρπούς και φυτικά έλαια, μπορεί να προσφέρει μία ικανή ποσότητα θρεπτικών συστατικών, αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητα αρκετό.

Το ιδανικό σενάριο μας θέλει να παρέχουμε, ως γονείς, όλα τα καλά του κόσμου στο οικογενειακό τραπέζι, όμως στη σύγχρονη κοινωνία δεν μπορούμε να μιλάμε για ιδανικά σενάρια. Το πιο σύνηθες, λόγω του τρόπου ζωής στην εποχή μας, είναι είτε οι ίδιοι οι γονείς να μην προλαβαίνουν να ετοιμάσουν σπιτικά γεύματα για τα παιδιά τους όσο συχνά θα ήθελαν, ή οι ίδιοι οι έφηβοι να προτιμούν να καταναλώσουν σνακς και φαγητό απ’ έξω. Έχει παρατηρηθεί, μάλιστα πως πολλές φορές οι έφηβοι επίτηδες αποφεύγουν την καλή διατροφή για να αισθάνονται πως διαφοροποιούνται από τους γονείς και να κάνουν, σε κάποιο βαθμό, την επανάστασή τους.

Αποφεύγοντας, όμως τα πράσινα της διατροφής, δεν προσλαμβάνουν πολύ σημαντικές φυτικές ουσίες, όπως είναι τα βιοφλαβονοειδή, τα αντιοξειδωτικά και οι φυτικές ίνες, συστατικά που δίνουν ενέργεια στον οργανισμό και προστατεύουν την καλή υγεία. Καταλήγουμε, λοιπόν, δυστυχώς με μαθητές με βασικές ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά, που δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν στο διάβασμα και πέφτει η απόδοσή τους.

Σαφώς, λύσεις υπάρχουν, αφού εντοπίζοντας τα θρεπτικά στοιχεία εκείνα που βοηθούν στη συγκέντρωση, μπορούμε να τα παρέχουμε στα παιδιά μας ώστε να ενισχύσουμε την πνευματική τους προσπάθεια. Από τις κυριότερες ουσίες για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος συνολικά είναι η βιταμίνη Β12. Η βιταμίνη Β12 είναι υψίστης σημασίας για τη μνήμη και τη συγκέντρωση, αφού χωρίς αυτήν αυξάνονται πολύ οι πιθανότητες ψυχικών και νευρολογικών διαταραχών. Ενώ τη βιταμίνη αυτή τη βρίσκουμε σε όλα τα ζωικά προϊόντα, δεν απορροφάται τόσο εύκολα από τον οργανισμό, με αποτέλεσμα ενώ θεωρούμε πως παρέχουμε αρκετή ποσότητα από τη διατροφή, τελικά το παιδί μας να μην λαμβάνει ποσότητα ικανή να βοηθήσει στην απόδοσή του. Ακόμα, πολύ σημαντική είναι και η βιταμίνη Β1, που αλλιώς λέγεται και “θειαμίνη”. Η Β1 βρίσκεται σε τρόφιμα που οι έφηβοι συνήθως αποφεύγουν όπως όσπρια, λαχανικά και προϊόντα ολικής άλεσης. Αυτό οδηγεί σε έλλειψή της σε πολλές περιπτώσεις, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε απάθεια, σύγχυση, μειωμένη μνήμη και ευερεθιστότητα. Επίσης, η βιταμίνη Β2, αλλιώς “ριβοφλαβίνη”, συμμετέχει κι εκείνη στην ενίσχυση της συγκέντρωσης και της μνήμης. Βρίσκεται και αυτή σε τρόφιμα που τα νέα παιδιά τείνουν να αποφεύγουν, με αποτέλεσμα τα επίπεδά της να μην είναι πάντα καλά. Η έλλειψη της συγκεκριμένης βιταμίνης όμως επηρεάζει κυρίως την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων, την κυκλοφορία του αίματος και τελικά την αιμάτωση του εγκεφάλου. Υπάρχει, φυσικά ένα πολύ μεγάλο πλήθος βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων, όπως η βιταμίνη D, που παίζουν σημαντικό ρόλο στη σωστή ανάπτυξη και τη συνολική υγεία των παιδιών. Επιπλέον, παρατηρούνται συχνά ελλείψεις σε απαραίτητα αμινοξέα λόγω κακής διατροφής, γεγονός που κάνει ξεκάθαρο πως δεν αρκεί η διατροφή μόνο. Είναι τόσο μεγάλος ο αριθμός των θρεπτικών συστατικών που απαιτούνται για την καλή υγεία, την ανάπτυξη και την εξέλιξη των εφήβων, που καθίσταται υποχρεωτικό η προσέγγισή μας να είναι ολιστική.

Συμπερασματικά, λοιπόν, ο σύγχρονος τρόπος ζωής είναι τόσο απαιτητικός, που είναι πολύ εύκολο να μην μπορούμε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των εφήβων μας. Η ενίσχυση της συγκέντρωσης και της μνήμης, αλλά και συνολικά η σωστή ανάπτυξη και η υγεία, είναι ο νούμερο ένα στόχος. Μπορεί, επομένως η διατροφή από μόνη της να μην αρκεί, και άρα ως υπεύθυνοι γονείς καλό είναι να προσφέρουμε στα παιδιά μας συμπληρωματικές λύσεις που θα τους παρέχουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά ως σύνολο σε ικανές ποσότητες.

Βιβλιογραφία:

  1. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ). Health topics: Adolescent health. Μέσω του συνδέσμου: https://www.who.int/health-topics/adolescent-health#tab=tab_1
  2. V. Busch, L. Laninga-Wijnen, A. J. P. Schrijvers et al. Associations of health behaviors, school performance and psychosocial problems in adolescents in The Netherlands. Health Promot Int. 2017 Apr 1;32(2):280-291.
  3. M. Barchitta, A. Maugeri, O. Agrifoglio et al. Dietary patterns and school performance: evidence from a sample of adolescents in Sicily, Italy. Ann Ig. 2019 Mar-Apr;31(2 Supple 1):72-80.
  4. J. F. López-Gil, A. E. Mesas, C. Álvarez-Bueno et al. Association Between Eating Habits and Perceived School Performance: A Cross-Sectional Study Among 46,455 Adolescents From 42 Countries. Front Nutr. 2022 Feb 3;9:797415.

 Κόκκου Ματίνα

Η Κόκκου Ματίνα είναι διαιτολόγος-διατροφολόγος, απόφοιτος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών με μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην αθλητική διατροφή. Διαθέτει εμπειρία σε πλήθος κλινικών περιστατικών στον τομέα της διατροφής, καθώς επίσης και σε περιπτώσεις ανθρώπων άνευ προβλημάτων υγείας, που επιδιώκουν να πετύχουν τα βέλτιστα επίπεδα ευεξίας για τον οργανισμό τους. Έχει ασχοληθεί με την παιδική διατροφή, στα πλαίσια των μεταπτυχιακών σπουδών της, και πλέον κατέχει γνώσεις εις βάθος σχετικά με την  προαγωγή υγείας στην παιδική ηλικία μέσω της διατροφής και του τρόπου ζωής. Πιστεύει πως η γνώση έχει αξία μόνο όταν μεταφέρεται, κι επιδιώκει να την μοιράζεται με όλους, προκειμένου να βελτιώσουν την ποιότητα της υγείας και της ζωής τους.