Κατά τη διάρκεια της φθινοπωρινής περιόδου, με τη φθορά που έχει προκληθεί στα μαλλιά από τα μπάνια και τον ήλιο, καθώς και με την πτώση της θερμοκρασίας, τα μαλλιά τείνουν να γίνονται πιο ξηρά, πιο εύθραυστα και μπορεί να πέφτουν πιο συχνά. Ωστόσο, μπορείτε να καταπολεμήσετε αυτές τις εποχιακές προκλήσεις των μαλλιών με τη σωστή διατροφή. Πολλά θρεπτικά συστατικά παίζουν καθοριστικό ρόλο στην διατήρηση της υγιούς ανάπτυξης των μαλλιών και στη μείωση της τριχόπτωσης, όπως τα παρακάτω:

Σίδηρος: Βοηθά στη μεταφορά οξυγόνου στους θύλακες της τρίχας και η έλλειψή του μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη των μαλλιών και να οδηγήσει στην απώλειά τους.
Βιταμίνη D: Παίζει ρόλο στην ανακύκλωση των τριχοθυλακίων και μπορεί να βοηθήσει στην τόνωση της ανάπτυξης των μαλλιών.
Βιοτίνη (Βιταμίνη Β7): Βελτιώνει την υγεία των μαλλιών και προλαμβάνει την τριχόπτωση.
Ψευδάργυρος: Η έλλειψή του μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια μαλλιών και ξηρότητα του τριχωτού.
Βιταμίνη Ε: Είναι ένα αντιοξειδωτικό που μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της υγείας των μαλλιών και του δέρματος του κεφαλιού.
Βιταμίνη C: Βοηθά στην παραγωγή κολλαγόνου, το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για τη δομή των μαλλιών.
Πυρίτιο: Υποστηρίζει την υγεία των μαλλιών, ενισχύοντας την τρίχα.
Σελήνιο: Βοηθά στη διατήρηση της υγείας του τριχωτού της κεφαλής.
Φολικό οξύ (Βιταμίνη Β9): Είναι σημαντικό για την κυτταρική διαίρεση στα κύτταρα που είναι υπεύθυνα για την ανάπτυξη των μαλλιών.
Χαλκός: Συμμετέχει στην παραγωγή μελανίνης, η οποία δίνει στα μαλλιά το χρώμα τους. 

Μην αμελείτε την κατανάλωση νερού
Η διατήρηση της ενυδάτωσης είναι ζωτικής σημασίας για τη γενική υγεία, συμπεριλαμβανομένης της υγείας των μαλλιών. Η αφυδάτωση μπορεί να κάνει τα μαλλιά ξηρά και εύθραυστα, οπότε φροντίστε να πίνετε αρκετό νερό καθημερινά.

Βεβαιωθείτε ότι παίρνετε αρκετή πρωτεΐνη
Πάνω από το 80% της τρίχας αποτελείται από πρωτεΐνη, που είναι το βασικό δομικό συστατικό των μαλλιών. Οπότε είναι σημαντική η επαρκής πρόσληψη πρωτεϊνών για τη διατήρηση της υγείας των μαλλιών.
Δύο βασικά στοιχεία για τη διατήρηση υγιών και λαμπερών μαλλιών κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου, και όχι μόνο, είναι το κολλαγόνο και το Horsetail (εκουιζέτο).

Η σημασία του κολλαγόνου
Το κολλαγόνο, που συχνά αναφέρεται ως "δομικό στοιχείο του σώματος", είναι μια ζωτικής σημασίας πρωτεΐνη που παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία και την εμφάνιση των μαλλιών, του δέρματος και των νυχιών. Ενώ είναι γνωστό για τα οφέλη του στη διατήρηση της νεανικής επιδερμίδας, είναι εξίσου απαραίτητο για τη ζωτικότητα των μαλλιών.

Ενίσχυση της δομής των μαλλιών: Το κολλαγόνο παρέχει δομική υποστήριξη στα μαλλιά, καθιστώντας τα λιγότερο ευαίσθητα στο σπάσιμο και την ψαλίδα. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου, καθώς ο ήλιος και η θάλασσα όλο το καλοκαίρι αφαίρεσαν από τα μαλλιά τη φυσική τους υγρασία και τα έκαναν πιο ευάλωτα.

Ενίσχυση της ανάπτυξης των μαλλιών: Το κολλαγόνο συμβάλλει επίσης στην ανάπτυξη νέων τριχοθυλακίων και στην αναγέννηση των υπαρχόντων. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της αυξημένης πτώσης μαλλιών που μερικοί άνθρωποι βιώνουν κατά τους φθινοπωρινούς μήνες.

Ενίσχυση της ελαστικότητας των μαλλιών: Το κολλαγόνο βελτιώνει την ελαστικότητα των μαλλιών, καθιστώντας τα λιγότερο εύθραυστα και πιο ανθεκτικά απέναντι σε περιβαλλοντικούς στρεσογόνους παράγοντες, όπως ο άνεμος και οι χαμηλές θερμοκρασίες.

Η δύναμη του Horsetail (Εκουιζέτο)
To Horsetail, ένα φυτό γνωστό για τη μοναδική του εμφάνιση που μοιάζει με ουρά αλόγου, χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες στη βοτανοθεραπεία για τη δράση του στην ενίσχυση των μαλλιών. Είναι πλούσιο σε διάφορα θρεπτικά συστατικά που ωφελούν την υγεία των μαλλιών, καθιστώντας το μια εξαιρετική επιλογή για την φροντίδα τους το φθινόπωρο.

Περιέχει πυρίτιο: To Horsetail είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε πυρίτιο, ένα μέταλλο που είναι ζωτικής σημασίας για το σχηματισμό του κολλαγόνου στο σώμα. Το πυρίτιο συμβάλλει στη βελτίωση της υφής των μαλλιών, μειώνει την ευθραυστότητα και ενισχύει τη λάμψη.

Μείωση της τριχόπτωσης: Οι φυσικές αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες του Horsetail μπορούν να δημιουργήσουν ένα υγιές περιβάλλον στο τριχωτό της κεφαλής, μειώνοντας την πιθανότητα τριχόπτωσης.

Ενίσχυση της κυκλοφορίας: To Horsetail είναι γνωστό ότι βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος στο τριχωτό της κεφαλής, εξασφαλίζοντας ότι οι θύλακες των τριχών λαμβάνουν τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται, γεγονός που είναι ιδιαίτερα ευεργετικό κατά τη διάρκεια των εποχών που τα μαλλιά τείνουν να αραιώνουν.

Μία ισορροπημένη διατροφή που περιλαμβάνει μια ποικιλία θρεπτικών συστατικών είναι απαραίτητη για τη συνολική υγεία, συμπεριλαμβανομένης της υγείας των μαλλιών. Ωστόσο όταν υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις, η επιλογή ενός ποιοτικού συμπληρώματος διατροφής που εξειδικεύεται στην υγεία των μαλλιών, μπορεί να κάνει τη διαφορά. Καθώς τα μαλλιά μπορεί να χρειάζονται κάποια επιπλέον φροντίδα κατά τη διάρκεια της φθινοπωρινής περιόδου, το κολλαγόνο και το Horsetail μπορούν να είναι ισχυροί σύμμαχοι στη διατήρηση υγιών, ζωντανών μαλλιών, στη μείωση του σπασίματος και στη διατήρηση της καλύτερης εμφάνισής τους και τους φθινοπωρινούς μήνες. Γιατί η υγεία και η ομορφιά των μαλλιών ξεκινά εκ των έσω.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο Κιθ ΜακΚόρμικ  κέρδισε το Εθνικό Πρωτάθλημα μοντέρνου πένταθλου, έναν αθλητικό διαγωνισμό που αποτελείται από πέντε αθλήματα: σκοποβολή, ξιφασκία, κολύμβηση, ιππασία, ανώμαλος δρόμος.

Το αρχαίο Ολυμπιακό πένταθλο - τρέξιμο, άλμα εις μήκος, ακοντισμός, δισκοβολία και πάλη – θεωρείται το πιο δύσκολο από όλα, αλλά και το σύγχρονο ισοδύναμό του είναι εξίσου εξαντλητικό.

Ο Κιθ ήταν ένας ισχυρός αθλητής που έκανε προπονήσεις 12 με 15 ώρες την ημέρα για χρόνια. Το 1976, ήταν αναπληρωματικό μέλος της ομάδας των ΗΠΑ στο πένταθλο για τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στο Μόντρεαλ του Καναδά. Επίσης, αγωνίστηκε και κατέλαβε τη δεύτερη και τέταρτη θέση με πολλές ομάδες του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος.

Το πάθος του για τη φυσική κατάσταση επεκτάθηκε στην καριέρα του και το 1982 αποφοίτησε από το Εθνικό Κολέγιο Χειροπρακτικής και έγινε χειροπράκτης με κύρια ενασχόληση τους αθλητές. Συνέχισε επίσης να προπονείται τακτικά και να αγωνίζεται σε αγώνες τρίαθλου.

Και τότε, το 1999, σε ηλικία 45 ετών, άρχισε να πονάει άσχημα το ισχίο του κατά τη διάρκεια μιας προπόνησης. "Δεν μπορούσα καν να τελειώσω την προπόνηση, κάτι το οποίο ήταν πολύ περίεργο", λέει. "Το άφησα έτσι χωρίς να ασχολούμαι για μερικές εβδομάδες, και επειδή δεν γινόταν καλύτερα, πήγα σε έναν φίλο μου που είναι ορθοπεδικός χειρουργός και έβγαλε ακτινογραφίες των ισχίων μου." Δεν του άρεσε αυτό που είδε, οπότε ζήτησε σάρωση πυκνότητας οστού. Προέκυψε τιμή Τ ίση με -4,3. Ο δείκτης Τ δείχνει πόσο διαφέρει η οστική πυκνότητα ενός ατόμου από την οστική πυκνότητα ενός υγιούς 20χρονου. Μια τιμή Τ ίση με 2,5 ή χαμηλότερη διαγιγνώσκεται ως οστεοπόρωση.

Ο ΜακΚόρμικ στη συνέχεια πήγε σε έναν ενδοκρινολόγο στην περιοχή του στο Μπέλτσερτάουν της Μασαχουσέτης, αλλά ο νέος γιατρός δεν ήξερε τίποτα περισσότερο για την οστεοπόρωση από τον ασθενή του.

"Τότε, πριν από 20 χρόνια, δεν ήξερα τίποτα", λέει ο ΜακΚόρμικ. "Με κάθισε στο γραφείο του, τράβηξε το βιβλίο από το ράφι και το άνοιξε στην οστεοπόρωση με αυτήν τη λίστα με 20 πράγματα που πρέπει να ελεγχθούν και ξεκίνησε στην κορυφή της λίστας. Ήμουν απλά έντρομος."

Ο ΜακΚόρμικ δεν ταιριάζει με καμία από τις γνωστές αιτίες της οστεοπόρωσης. Δεν κάπνιζε. Δεν έπινε. Έκανε άσκηση σε όλη του τη ζωή και δεν ήταν παχύσαρκος. Κληρονομικότητα οστεοπόρωσης δεν υπήρχε στην οικογένειά του. Όταν έφτασε στο τέλος της λίστας, ο γιατρός του είπε, "Λοιπόν, φαίνεται ότι έχετε κανονική οστεοπόρωση" και του έδωσε συνταγές για διφωσφονικά (μια κατηγορία φαρμάκων που αποτρέπει την απώλεια οστικής πυκνότητας ) και ένα θειαζιδικό διουρητικό για τη μείωση της απώλειας ασβεστίου στα ούρα του.

"Είπα, γιατρέ, δεν ήρθα εδώ για ιατρική συνταγή. Θέλω απλώς να μάθω γιατί έχω οστεοπόρωση. Είμαι 45 ετών και θέλετε να πάρω αυτά τα φάρμακα για τα επόμενα 45 χρόνια; Δεν το καταλαβαίνω αυτό."

Αποφασισμένος να μην πάρει φαρμακευτική αγωγή, να κατανοήσει την ασθένειά του και να θεραπευτεί με φυσικό τρόπο, ο Κιθ ξεκίνησε μια μακρά περίοδο μελέτης και τελικά συνεργάστηκε με τον Δρ Λόρενς Ράιζ, επικεφαλής του Τμήματος Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού στο Κέντρο Υγείας του Πανεπιστημίου του Κονέκτικατ, ο οποίος έκανε πειραματική έρευνα για την ασθένεια.

Με τη βοήθεια του Δρ Ράιζ, ο Κιθ βελτίωσε τη διατροφή του, προσθέτοντας περισσότερα λαχανικά πλούσια σε ασβέστιο και άρχισε να παίρνει συμπληρώματα. Όμως η διαδικασία ανάκαμψης ήταν αργή - πολύ αργή. Με τιμή Τ -4.3, τα οστά του ήταν πολύ αδύναμα για τον τρόπο ζωής του και παρόλο που μείωσε ριζικά τις αθλητικές του δραστηριότητες, μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια έσπασε ή ράγισε τουλάχιστον 15 οστά.

"Χωρίς να κάνω τίποτα, έσπαγα ένα πλευρό», λέει. «Ήμουν πραγματικά εύθραυστος και δεν ήξερα τι στο καλό έκανα. Ήταν τρομερό. Παγιδεύεσαι τόσο πολύ στον εαυτό σου και ανησυχείς και νομίζεις ότι είσαι αυτό το εύθραυστο τρομερό άτομο που δεν φρόντισε τον εαυτό του. Ποτέ δεν έπαιρνα φάρμακα στη ζωή μου. Ποτέ δεν έπινα αλκοόλ. Δεν έκανα ποτέ τίποτα κακό. Αλλά η οστεοπόρωση αφήνει αυτή την τεράστια ενοχή ότι δεν φρόντισες τον εαυτό σου. Ψυχολογικά, είναι τραυματικό."

Μετά το δέκατο πέμπτο σπασμένο οστό, συμβιβάστηκε και ξεκίνησε αγωγή με Forteo (τεριπαρατίδη), μια ενέσιμη ορμόνη που διεγείρει τη δραστηριότητα των κυττάρων οστικής ανάπτυξης (οστεοβλάστες και οστεοκλάστες) στη μήτρα των οστών. Σε δύο χρόνια, πήγε από T -4,3 σε Τ -3,3, οπότε σταμάτησαν τα κατάγματα και σταμάτησε το φάρμακο, ενισχύοντας τη δική του φυσική θεραπευτική προσέγγιση.

Είχε μάθει πολλά τα προηγούμενα χρόνια - ειδικά για τη σχέση μεταξύ της υγείας του εντέρου, του ανοσοποιητικού συστήματος και της οστεοπόρωσης. Ανακάλυψε ότι είχε δείκτες που υποδηλώνουν αλλεργία στη γλουτένη και σταμάτησε την κατανάλωση γλουτένης. Άρχισε να παίρνει άλφα-λιποϊκό οξύ επειδή η έρευνά του έδειξε ότι είναι ένα από τα πιο σημαντικά συμπληρώματα για την οστεοπόρωση, μαζί με Ν-ακετυλο κυστεΐνη (NAC), το ασβέστιο, το μαγνήσιο, ιχνοστοιχεία και βιταμίνες D και K και προβιοτικά στη διατροφή του.

Μέχρι το 2010, επέστρεψε σε αγώνες διεθνούς επιπέδου, που τον κατέταξαν έβδομο στην ηλικιακή του ομάδα στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Τρίαθλου Ironman στη Χαβάη. Το 2011, κατέλαβε την ένατη θέση. Σήμερα εξακολουθεί να είναι ανταγωνιστικός αθλητής και παγκοσμίως γνωστός ειδικός που βοηθά ανθρώπους να ανακάμψουν από την οστεοπόρωση.

"Όταν δουλεύω με ασθενείς, στοχεύω να κερδίσω αυτό το παιχνίδι", λέει. "Δεν με νοιάζει πώς πρέπει να το κερδίσω εκτός από το να μην βλάψω το άτομο μέσα από τη διαδικασία. Δεν σκοπεύω να τους αφήνω υπό φαρμακευτική αγωγή για μεγάλο χρονικό διάστημα, και αν δεν χρειάζεται να πάρουν φάρμακα τότε δεν τα συμπεριλαμβάνω. Απλώς προσαρμόζουμε τη διατροφή, τη δίαιτα και την άσκηση, τέτοια πράγματα.

Οι άνθρωποι έρχονται σε μένα με τιμές T συνήθως κάτω από -4,5, και αυτό είναι κάτι επείγον. Πρέπει να απαλλάξουμε γρήγορα αυτούς τους ανθρώπους από το πρόβλημα. Εάν έχουν μόνο -2.8 ή -3.0, αυτό δεν είναι δύσκολη υπόθεση. Συνήθως μπορούμε να το χειριστούμε με μόνο διατροφή. Ωστόσο καθένας είναι μια διαφορετική περίπτωση."

Φτάνοντας στην αιτία
Η οστεοπόρωση δεν συμβαίνει απλώς ξαφνικά. Ο καθιστικός τρόπος ζωής, η παχυσαρκία, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και μια διατροφή πολύ πλούσια σε πρωτεΐνη αναφέρονται συνήθως ως παράγοντες και το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο κατάγματος των οστών κατά 15 τοις εκατό.¹ Το χρόνιο ψυχολογικό στρες αυξάνει επίσης τον κίνδυνο για οστεοπόρωση.²

Πολλά φάρμακα μπορεί να αυξήσουν την απώλεια οστού και τον κίνδυνο κατάγματος. Κάποια από αυτά είναι τα αντιπηκτικά ηπαρίνη και βαρφαρίνη, τα διουρητικά, τα ανοσοκατασταλτικά κυκλοσπορίνη και κορτιζόνη, τα αντικαταθλιπτικά SSRI (εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης), η μεδροξυπρογεστερόνη (χρησιμοποιείται για αντισύλληψη), τα φάρμακα για τον διαβήτη, η ορμόνη του θυρεοειδή, φάρμακα χημειοθεραπείας και φάρμακα όπως οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων που μειώνουν την ποσότητα οξέος στο στομάχι.³

Ένα χαρακτηριστικό πολλών από αυτές τις κατηγορίες φαρμάκων είναι ότι παρεμβαίνουν, άμεσα ή έμμεσα, στον μεταβολισμό του φωσφόρου και του ασβεστίου στο σώμα.

Αλλά ο κοινός παρονομαστής στις περισσότερες, αν όχι όλες οι "αιτίες" της οστεοπόρωσης που αναφέρονται παραπάνω είναι το γεγονός ότι επηρεάζουν αρνητικά την υγεία του εντέρου και προκαλούν φλεγμονώδεις αντιδράσεις που επηρεάζουν δυσμενώς το ανοσοποιητικό σύστημα.

"Οτιδήποτε αυξάνει το ανοσοποιητικό σύστημα θα επηρεάσει τα οστά σας, επειδή οι οστεοκλάστες που διαλύον τα οστά είναι μια μορφή λευκών αιμοσφαιρίων", λέει ο ΜακΚόρμικ. "Άρα σχετίζονται στενά με το ανοσοποιητικό σας σύστημα."

Ο μυελός των οστών περιέχει δύο είδη βλαστικών κυττάρων, των «αρχικών» δηλαδή κυττάρων που αναπτύσσονται σε όλα τα κύτταρα του σώματος: αιμοποιητικά και μεσεγχυματικά. Τα μεσεγχυματικά γίνονται, μεταξύ άλλων, οστεοβλάστες, τα κύτταρα που χτίζουν οστά, ενώ οι οστεοκλάστες που διασπούν τα οστά είναι ένας από τους τύπους κυττάρων που προέρχονται από αιμοποιητικά κύτταρα.⁴

Κανονικά, οι οστεοβλάστες και οι οστεοκλάστες συνεργάζονται για να διαλύσουν τους παλαιότερους, πιο αδύναμους οστικούς ιστούς και να τους ξαναχτίσουν ισχυρότερους από πριν. Όμως, όπως εξηγεί ο ΜακΚόρμικ, εάν υπάρχει διαταραχή στον τρόπο με τον οποίο διαφοροποιούνται τα αιμοποιητικά και τα μεσεγχυματικά κύτταρα, μπορεί να δημιουργηθεί αυξημένη δραστηριότητα οστεοκλαστών και μειωμένη δραστηριότητα οστεοβλαστών.

Αυτό σημαίνει ότι, με την πάροδο του χρόνου, όλο και περισσότερα κύτταρα καταστρέφουν τα οστά και όλο και λιγότερα κύτταρα δημιουργούν, με αποτέλεσμα την απώλεια οστού.

"Οτιδήποτε προκαλεί το ανοσοποιητικό σας σύστημα, όπως τα προβλήματα του εντέρου, προκαλεί στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος να στείλουν αυτό που ονομάζεται προφλεγμονώδεις κυτοκίνες όπως οι ιντερλευκίνες και ο παράγοντας νέκρωσης όγκων και όλοι αυτοί οι διαφορετικοί χημικοί αγγελιοφόροι αυξάνουν το σύστημα ανοσολογικής απόκρισης", λέει ο ΜακΚόρμικ. "Οι οστεοκλάστες ανταποκρίνονται σε αυτήν την φλεγμονώδη απόκριση στο έντερο και εντείνουν τη δράση τους."

Επειδή είναι ουσιαστικά εξειδικευμένα λευκά αιμοσφαίρια, οι οστεοκλάστες είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι στις φλεγμονώδεις κυτοκίνες. Η χρόνια φλεγμονή σε οποιαδήποτε περιοχή του σώματος μπορεί να τους υποκινήσει να επιταχύνουν την αποδόμηση των οστών.¹

Η οστεοπόρωση σχετίζεται επίσης πολύ με το κολλαγόνο. "Τα οστά σας αποτελούνται από μέταλλα, οστεοβλάστες, οστεοκλάστες και κολλαγόνο, το οποίο αποτελείται από πολλούς τύπους πρωτεϊνών, οι οποίοι με τη σειρά τους αποτελούνται από διάφορα αμινοξέα", λέει ο Δρ Γιουτζίν Ζαμπιέρον, φυσικοπαθητικός και ειδικός στην οστεοπόρωση από του Γούντμπερι του Κονέκτικατ.

"Τα αμινοξέα είναι το μικρότερα μέρη της πρωτεΐνης και χωρίς το σωστό υδροχλωρικό οξύ στο στομάχι δεν μπορείτε να αφομοιώσετε αμινοξέα όπως η γλυκίνη, η λυσίνη, η θειαμίνη, η γλουταμίνη και η προλίνη. Και όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά αμινοξέα που δημιουργούν κολλαγόνο.

"Αν δεν έχετε τις πρώτες ύλες για το σώμα ώστε να δημιουργήσει αρχικά κολλαγόνο, τότε δεν θα μπορείτε ποτέ να το ξαναφτιάχνετε. Έτσι η οστεοπόρωση θεωρείται μια ασθένεια του κολλαγόνου."

Ο Ζαμπιέρον έχει βοηθήσει με επιτυχία πολλούς ασθενείς με σοβαρή οστεοπόρωση χωρίς φαρμακευτική αγωγή και λέει ότι εξαρτάται πραγματικά από το πόσο αφοσιωμένο είναι ένα άτομο στο να βρει την υποκείμενη αιτία, αναζητώντας τα πράγματα που οι συμβατικοί γιατροί δεν λαμβάνουν υπόψη, και στη συνέχεια, μένοντας συνεπείς σε ένα πρόγραμμα θεραπείας.

"Μπορεί να χρειαστεί λίγος χρόνος και ερευνητική δουλειά, αλλά πρέπει να το κάνετε με τη δέουσα επιμέλεια", λέει. "Είχα μία ασθενή που είχε οστεοπόρωση για χρόνια. Δοκίμασε μεταλλικά στοιχεία και άλλαξε εντελώς τη διατροφή της, και δεν είχε καμία επίδραση. Τελικά ήρθε σε μένα και έκανα μια ανάλυση κοπράνων αναζητώντας δείκτες δυσαπορρόφησης.

"Κοίταξα τις τροφές που έτρωγε, και σίγουρα, ήταν πολύ ευαίσθητη στη γλουτένη σίτου που της δημιούργησε σχεδόν μια υποκλινική κοιλιοκάκη. Έτσι, ανεξάρτητα από το πόσα μέταλλα θα έπαιρνε, δεν μπορούσε να τα απορροφήσει. Διέκοψε αυτές τις φλεγμονώδεις τροφές, τα επίπεδα αμινοξέων της αυξήθηκαν και τώρα επιτέλους σημειώνουμε πρόοδο."

Η επιστήμη μόλις τώρα αρχίζει να προχωρά στις λεπτές και συστημικές αιτίες της οστεοπόρωσης. Μετά από 20 χρόνια εργασίας και μελέτης, μέχρι σήμερα ο ΜακΚόρμικ δεν είναι σίγουρος τι προκάλεσε την οστεοπόρωση σε αυτόν.

"Νομίζω ότι συνήθως είναι ένας συνδυασμός πραγμάτων", λέει. "Για μένα, η γλουτένη ήταν ένα σημαντικός λόγος. Αλλά νομίζω ότι ένα μεγάλο μέρος ήταν ότι καταπονήθηκα από τις σκληρές προπονήσεις όταν ήμουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες του76. Έχω πάει σε επτά ομάδες παγκόσμιου πρωταθλήματος. Έχω πάρει μέρος σε πέντε Ironmans. Έκανα ποδήλατο πέντε ωρών και δεν θα έπαιρνα καθόλου τροφή μαζί μου.

"Νομίζω ότι όλα αυτά συνδυάστηκαν. Νόμιζα ότι ήμουν άφθαρτος. Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι είμαι λίγο ευάλωτος. Όλοι είμαστε."

Τεστ οστεοπόρωσης
Η μέτρηση οστικής πυκνότητας είναι το μόνο τεστ που χρησιμοποιείται για τη διάγνωση της οστεοπόρωσης επειδή σας λέει εάν έχετε φυσιολογική οστική πυκνότητα, χαμηλή οστική πυκνότητα (οστεοπενία) ή οστεοπόρωση.

Ωστόσο, όπως προειδοποιεί ο Δρ Γιουτζίν Ζαμπιέρον, "Μια σάρωση οστών δείχνει ότι υπάρχει οστεοπόρωση, αλλά δεν δείχνει την αιτία. Πρέπει πραγματικά να κάνετε εργαστηριακή ανάλυση που θα καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να προχωρήσει ο επαγγελματίας υγείας την συγκεκριμένη κατάσταση."

Ο Δρ Κι ΜακΚόρμακ συμφωνεί. Λέει ότι δύο από τους πιο σημαντικούς ελέγχους που πρέπει να γίνουν είναι αυτοί για δείκτες επαναρρόφησης οστών και σχηματισμού οστών. Οι δείκτες επαναρρόφησης οστών περιλαμβάνουν την ανθεκτική σε τρυγικό οξύ φωσφατάση (TRAP) και προϊόντα διάσπασης κολλαγόνου (όπως συνδέσεις πυριδινίου, γαλακτοζυλ-υδροξυλυσίνη και τελοπεπτίδια CTx και NTx.)

Εάν αυτοί οι δείκτες είναι υψηλοί, αυτό δείχνει ότι οι οστεοκλάστες αυξάνονται και εάν οι οστεοκλάστες πολλαπλασιάζονται, αυτός είναι ένας ισχυρός δείκτης ότι μπορεί να εμπλέκεται κάποιο είδος φλεγμονής.

Ένα τεστ για το P1nP (ολικό προκολαγόνο τύπου 1 Ν-τερματικό προπεπτίδιο) είναι ο προτιμώμενος δείκτης για το σχηματισμό οστού και μια ένδειξη για το πόση δραστηριότητα οστεοβλαστών υπάρχει. Χαμηλή τιμή, σημαίνει ότι το σώμα δεν φτιάχνει οστά.

Ένα 24ωρο τεστ ασβεστίου ούρων ελέγχει την απώλεια ασβεστίου από τον ορό του αίματος. Εάν αυτό είναι υψηλό, αυτό δείχνει ότι ενδέχεται να έχετε πρόβλημα παραθυρεοειδούς. Υπάρχει ένα τεστ PTH για να δείτε εάν οι παραθυρεοειδικές ορμόνες είναι αυξημένες.

Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός (PHPT) θεωρείται αιτία δευτερογενούς οστεοπόρωσης επειδή η πάθηση αυτή προάγει τη δραστηριότητα των οστεοκλαστών και την επαναρρόφηση των οστών.⁵

Ένα τεστ αίματος για κυτοκίνες μετρά κυτοκίνες- μικρές πρωτεΐνες που χρησιμοποιούν τα ανοσοκύτταρα για επικοινωνία - συμπεριλαμβανομένων της ιντερλευκίνης (IL) -1 βήτα, IL-6, IL-8 και του παράγοντα νέκρωσης όγκου άλφα, που εμπλέκονται στη φλεγμονή και μπορούν να προκαλέσουν βλάβη όταν αυξάνονται.

Ο Δρ Ζαμπιέρον συνιστά τεστ για το αμινοξύ ομοκυστεΐνη, επειδή η υψηλή συγκέντρωση ομοκυστεΐνης μπορεί να αποδυναμώσει το οστό παρεμβαίνοντας στις δομές κολλαγόνου, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο οστεοπορωτικού κατάγματος.⁶

Εάν χρησιμοποιείτε φαρμακευτική αγωγή
Όπως επισημαίνει ο Δρ Ζαμπιέρον, οι ασθενείς που λαμβάνουν συγκεκριμένα φαρμακευτικά σκευάσματα μακροπρόθεσμα είναι πιθανώς υποψήφιοι για οστεοπόρωση.

Εάν χρησιμοποιείτε για προβλήματα του στομάχου αναστολείς αντλίας πρωτονίων ή H2 αποκλειστές, αυτά τα φάρμακα θα εμποδίσουν την ικανότητά σας να απορροφάτε αμινοξέα και δημιουργείται μια γενική δυσαπορρόφηση θρεπτικών ουσιών ζωτικής σημασίας για την οικοδόμηση και διατήρηση των οστών.

Εάν παίρνετε τέτοια φάρμακα, προτείνει να κάνετε τεστ για να εξετάσετε τα επίπεδα ασβεστίου, μαγγανίου, μαγνησίου, στροντίου, βορίου, ψευδαργύρου και άλλων θρεπτικών συστατικών στον οργανισμό.

Ο Δρ Ζαμπιέρον συνιστά επίσης τον έλεγχο για ανεπάρκειες βιταμίνης D και βιταμίνης Κ, ειδικά για άτομα που λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα.

Το πρόβλημα με το DXA
Το χρυσό πρότυπο για τον έλεγχο των οστών είναι η «διπλής ενέργειας απορροφησιομετρία ακτίνων Χ» ή αλλιώς DXA (dual energy x-ray absorptiometry) μία τεχνική ακτίνων Χ. Γίνεται ένεση με ένα ραδιενεργό υγρό εκ των προτέρων, στη συνέχεια ζητείται να ξαπλώσετε σε οριζόντια επιφάνεια, ενώ γίνεται σάρωση για μισή ώρα έως μια ώρα, ή ακόμη περισσότερο εάν απαιτείται πλήρης τρισδιάστατη προβολή. Οι μετρήσεις λαμβάνονται συνήθως από τη σπονδυλική στήλη, το ισχίο, τη φτέρνα και το αντιβράχιο.

Όμως, η ακρίβεια αυτού του τύπου σάρωσης μπορεί εύκολα να αποσυντονιστεί. ‘Μια βόλτα γύρω από το δωμάτιο προκαλεί αλλαγές στη μέτρηση μέχρι και 6 τοις εκατό (στο ισχίο), το οποίο αντιστοιχεί σε έξι έτη απώλειας οστών, σύμφωνα με τα συνήθη ποσοστά’, αναφέρει η Σούζαν Οτ, καθηγήτρια ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ.¹

Η κακή ποιότητα του μηχανήματος ελέγχου και το υψηλό ποσοστό σφάλματος του χειριστή μπορούν επίσης να επηρεάσουν τα αποτελέσματα. Η τεχνική αυτή μετρά πολλές διαφορετικές περιοχές ταυτόχρονα, αλλά αυξάνει επίσης τον κίνδυνο ψευδών θετικών αποτελεσμάτων.

‘Προφανώς μπορούν να ληφθούν μεγάλες αλλαγές ως ένδειξη βελτίωσης ή δραματικής απώλειας οστικής μάζας, αλλά μπορεί απλώς να οφείλονται στην μειωμένη ακρίβεια των μετρήσεων και την κακή τεχνική’, έγραψε ο Ντέιβιντ Ρέιντ, ρευματολόγος στο Νοσοκομείο του Αμπερντίν, στη Σκοτία, μαζί με τους συνεργάτες του.²

Οι μελέτες δείχνουν ότι τα τεστ DXA δεν είναι απαραίτητα πολύ ακριβή. Σε μια μελέτη, οι σαρώσεις απέτυχαν να ανιχνεύσουν οστεονέκρωση στο ένα έκτο των επιβεβαιωμένων περιπτώσεων.³

Τα προβλήματα βάρους (είτε λιποβαρή είτε υπέρβαρα άτομα), η ηλικία (άνω των 60) και ακόμη και η αρθρίτιδα μπορεί να επηρεάσουν πολύ τα αποτελέσματα. Στην πραγματικότητα, ολόκληρη η προσπάθεια μέτρησης οστικής μάζας μπορεί να είναι άχρηστη, καθώς η οστική μάζα δεν έχει απαραίτητα τίποτα να κάνει με την αντοχή των οστών. Το φθόριο, για παράδειγμα, προκαλεί μεγάλη αύξηση της οστικής μάζας, αλλά μειώνει τη δύναμή της. Αυτός είναι ο λόγος που ηλικιωμένοι πληθυσμοί σε κοινότητες που ακολουθούν φθορίωση δείχνουν αυξημένη οστεοπόρωση.

Επίσης, κάποια φάρμακα μπορούν να αυξήσουν την οστική μάζα κατά 5 τοις εκατό, αλλά επειδή η δομή των οστών έχει καταστραφεί, τα φάρμακα δεν τα κάνουν πιο δυνατά.

Η έρευνα δείχνει ότι μόνο το 50 τοις εκατό των ανθρώπων που θεωρείται ότι βρίσκονται σε κίνδυνο κατάγματος εξαιτίας της μειωμένης οστικής του πυκνότητας, τελικά θα υποστούν ένα τέτοιο κάταγμα.⁴

Βιβλιογραφικές αναφορές

1. 1. BMJ, 1994; 308: 931-2
2. 2. BMJ, 1994; 308: 1567
3. 3. Παρουσίαση στην 66^οετήσια συνάντηση της Αμερικανικής Ακαδημίας Ορθοπεδικών Χειρουργών, 1999, Καλιφόρνια
4. 4. BMJ, 1996; 312: 296-7

 

Ο μύθος του γάλακτος
Το ασβέστιο έχει πολλές λειτουργίες στο σώμα, όπως στην ανάπτυξη και συντήρηση των οστών, στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, στην πήξη του αίματος και την επούλωση πληγών. Ωστόσο, παρά τη συνεχιζόμενη επιμονή της βιομηχανίας γάλακτος ότι το ασβέστιο από γαλακτοκομικά προϊόντα χτίζει ισχυρά οστά, η έλλειψη ασβεστίου δεν θεωρείται πλέον ο ένοχος πίσω από την οστεοπόρωση.

Μελέτες τώρα δείχνουν ότι η διατροφική πρόσληψη ασβεστίου δεν σχετίζεται με κίνδυνο κατάγματος. Και δεν υπάρχουν κλινικά στοιχεία που να δείχνουν ότι η αύξηση του ασβεστίου από τις πηγές τροφίμων αποτρέπει τα κατάγματα.⁷

Στην πραγματικότητα, μελέτες δείχνουν ότι οι γυναίκες που πίνουν μεγάλες ποσότητες γάλακτος έχουν υψηλότερη συχνότητα καταγμάτων οστού από εκείνες που δεν το κάνουν. ⁸ Και τα κατάγματα του ισχίου είναι πιο συχνά σε άτομα που καταναλώνουν περισσότερα γαλακτοκομικά προϊόντα και λαμβάνουν μεγάλες ποσότητες ασβεστίου.⁹

Τι πρέπει να κάνετε
"Η οστεοπόρωση είναι κάτι παραπάνω από έλλειψη ασβεστίου", λέει ο φυσικοπαθητικός Γιουτζίν Ζαμπιέρον. "Και δεν πρόκειται για αυτά που τρώτε, αλλά για αυτά που απορροφάτε. Όσον αφορά τη διατροφή, μπορείτε να βρείτε πολύ κακή οστεοπόρωση σε χορτοφάγους και πραγματικά κακή οστεοπόρωση σεκρεατοφάγους. Δεν υπάρχει πραγματικά μία βέλτιστη διατροφή. Εξαρτάται από το άτομο."

Ωστόσο, εδώ παρατίθενται μερικές προτάσεις για την πρόληψη της οστεοπόρωσης εξαρχής.

Συμπληρώματα διατροφής
Ασβέστιο (προτεινόμενη μορφή: Calcium malate chelate). Συνιστώμενη ημερήσια δόση: 500-700 mg/μέρα.

Μαγνήσιο (προτεινόμενη μορφή: Magnesium malate chelate). Συνιστώμενη ημερήσια δόση: 300-400mg/μέρα.

Συμπύκνωμα μικροκρυσταλλικού υδροξυαπατίτη. Συνιστώμενη ημερήσια δόση: 500mg/μέρα.

Βιταμίνη K. (σε μορφή MK4). Συνιστώμενη ημερήσια δόση: 50-90 micrograms/μέρα.

Βιταμίνη D. Κάντε εξέταση για να δείτε πόση ποσότητα χρειάζεστε. "Κάποιοι ασθενείς μου παίρνουν 7.000 mg τη μέρα, και κάποιοι παίρνουν 1,000," λέει ο ΜακΚόρμικ. "Κάνετε τον έλεγχο τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο γιατί τότε είναι το τέλος του χειμώνα. Αν είστε στο 50 [ng/mL] τότε πάρτε 1,000mg τη μέρα. Αν είστε στο 20 [ng/mL], τότε ανεβάστε τη δοσολογία στα 5,000 mg τη μέρα."

Βότανα
Rehmannia: Πρόκειται για ένα βότανο που χρησιμοποιείται στην κινεζική ιατρική και βοηθά τους οστεοβλάστες να δημιουργήσουν νέα οστά ενώ μειώνει το ρυθμό που οι οστεοκλάστες καταστρέφουν τα οστά. Το Rehmannia μπορεί να μειώσει τη γλυκόζη στο αίμα. Μην το πάρετε εάν λαμβάνετε φάρμακα για διαβήτη.

Προτεινόμενη ημερήσια δόση: ως βάμμα, χρησιμοποιήστε 4-12mL/μέρα. αποξηραμένο βότανο, 10-30g/μέρα

Black cohosh (Σιμισιφούγκα): Το βότανο αυτό είναι ένας εκλεκτικός διαμορφωτής υποδοχέα οιστρογόνων που έχει αποδειχθεί ότι έχει καλές επιδράσεις στα οστά. Μπορεί όμως να μην είναι ασφαλές για γυναίκες που είναι έγκυες, είχαν καρκίνο του μαστού ή που έχουν ενδομητρίωση. Μην πάρετε εάν διατρέχετε κίνδυνο επιληπτικών κρίσεων, εγκεφαλικού επεισοδίου, θρόμβων στο αίμα ή έχετε ηπατική νόσο ή αν χρησιμοποιείτε αντισυληπτικά χάπια, θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, φάρμακα αρτηριακής πίεσης ή ηρεμιστικά.

Προτεινόμενη ημερήσια δόση: 20-40 mg δισκία εκχυλίσματος δύο φορές/μέρα. Δεν συνιστάται η λήψη του για χρονικό διάστημα πάνω από έξι μήνες.

Drynaria fortunei (Gu-Sui-Bu): Πρόκειται για ένα κινέζικο φυτικό φάρμακο, ωφέλιμο για τραύμα στα οστά και πιθανώς οστεοπόρωση.

Προτεινόμενη ημερήσια δόση: 1mL/μέρα.

Άσκηση
Περπατήστε, παίξτε τένις ή τρέξτε. Σκούντημα. Εάν παίζετε γκολφ, περπατήστε αντί να χρησιμοποιήσετε αμαξίδιο και μεταφέρετε τη δική σας τσάντα. Πάρτε τις σκάλες αντί για τον ανελκυστήρα. Η προπόνηση δύναμης και η άσκηση με αντιστάσεις είναι γνωστό ότι είναι εξαιρετικά ευεργετική για τη διατήρηση της οστικής και μυϊκής μάζας. Εάν δεν μπορείτε να κινηθείτε, χρησιμοποιήστε μια μηχανή δόνησης ολόκληρου του σώματος όπως αυτή που ανέπτυξε η NASA για να διατηρήσει την οστική μάζα στους αστροναύτες.

---

Πηγές

Dr Keith McCormick, DC: www.mccormickdc.com
Dr Eugene Zampieron, ND: www.drznaturally.com

Βιβλιογραφικές αναφορές

1 Clin Cases Miner Bone Metab, 2015; 12: 111-5
2 J UOEH, 2015; 37: 245-53
3 Mayo Clin Proc, 2011; 86: 338-43; Osteoporos Int, 2017; 28: 2741-6
4 Exp Hematol, 1997; 25: 19-25
5 Aging (Milano), 1998; 10: 225-31
6 N Engl J Med, 2004; 350: 2042-9
7 BMJ, 2015; 351: h4580
8 Am J Public Health, 1997; 87: 992-7
9 J Nutr, 1986; 116: 2316-9

Θέλουμε να αποφύγουμε την εμφάνιση κινητικών προβλημάτων, πόνου, δυσκινησίας και των ενοχλήσεων που φέρνουν στην ζωή μας οι «γερασμένες» αρθρώσεις. Έχει ωστόσο περάσει στην συνείδησή μας και το δεχόμαστε αδιαμαρτύρητα ότι με το πέρασμα της ηλικίας έρχονται και τα «αρθριτικά».

Η οστεοαρθρίτιδα προκαλεί φλεγμονή στις αρθρώσεις, διάσπαση και βαθμιαία απώλεια του χόνδρου των αρθρώσεων. Καθώς ο χόνδρος φθείρεται, αισθανόμαστε πόνο και δυσκολία στην κίνηση. Όμως εκτός από την φυσιολογική ηλικιακή φθορά ποιά είναι όμως τα αίτια που πυροδοτούν και επιδεινώνουν την κατάσταση; Μήπως είμαστε εμείς που δημιουργούμε τις δυσοίωνες συνθήκες; Ξεκάθαρα ναι! Μπορούμε να αλλάξουμε πολλά για να προστατέψουμε τις αρθρώσεις μας και να διατηρήσουμε την κινητικότητά μας νεανική για μακρύτερο χρονικό διάστημα.

Το Α και το Ω εδώ είναι ο τρόπος που ζούμε και η διατροφή μας

Η άσκηση είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να αποτρέψετε προβλήματα σε μύες,αρθρώσεις και οστά. Ένα ήπιο πρόγραμμα άσκησης μπορεί να βοηθήσει να διατηρήσετε τη δύναμη και την ευελιξία σας. Οι ενδυναμωμένοι μύες λειτουργούν σαν μοχλοί και στηρίζουν την σωστή κίνηση των αρθρώσεων.

Το σωματικό βάρος παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς όσα παραπάνω κιλά έχουμε τόσο μεγαλύτερο φορτίο και φθορά δέχονται οι αρθρώσεις μας.

Η διατροφή είναι η πρωταγωνίστρια της πρόληψης αλλά και της αντιμετώπισης κάθε φλεγμονής. Όσο πιο υγιεινή και ισορροπημένη, τόσο τα προβλήματα απομακρύνονται χρονικά και μειώνονται σε ένταση.

• Αποφεύγετε λευκά ζυμαρικά και αρτοσκευάσματα. Προτιμάτε προιόντα ολικής άλεσης. H γλουτένη επιτείνει τις φλεγμονές.
• Μειώστε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος, ζάχαρης, καθώς και τα κορεσμένα λιπαρά.
• Καταναλώστε όσπρια, λαχανικά (κυρίως μπρόκολο, σπανάκι, λαχανάκια). Αποφύγετε ντομάτες, μελιτζάνες, πιπεριές γιατί επιτείνουν τις φλεγμονές.
• Μην ξεχνάτε τα φρούτα, κυρίως τα κόκκινα μούρα που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και βιταμίνη C, απαραίτητα για την διατήρηση των δομών κολλαγόνου.
• Περιορίστε την κατανάλωση γαλακτοκομικών. Η πρόσληψη ασβεστίου όταν τα καταναλώνει ενήλικας είναι ελάχιστη. Προτιμήστε σαν πηγή ασβεστίου τα αμύγδαλα, τον αμάρανθο, το σουσάμι.
• Σολομός, τόνος, σαρδέλλα ,σκουμπρί, πρέπει να καταναλώνονται συχνά, γιατί έχουν ω-3 λιπαρά και σελήνιο, το οποίο αν υπάρχει επάρκεια,μειώνει στο 50% την πιθανότητα εμφάνισης αρθρίτιδας. Ω3 και σελήνιο θα σας δώσουν και οι ξηροί καρποί.

Χρειαζόμαστε τα συμπληρώματα διατροφής; Σίγουρα ναι!

Πολλές ουσίες απαραίτητες για τη διατήρηση της υγείας των αρθρώσεων είναι σχεδόν αδύνατο να τις εξασφαλίσουμε αποκλειστικά από τη διατροφή, ειδικά όταν η ηλικία μας ξεπερνά τα 50.

Σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της φλεγμονής έχουν τα ω-3 λιπαρά οξέα. Συγκεκριμένα, έχει βρεθεί πως η χορήγηση συμπληρωμάτων λιπαρών οξέων μειώνει και το εύρος της φλεγμονής και την δυσκαμψία.

Το υδρολυμένο κολλαγόνο συντελεί στην αναγέννηση χόνδρου και στον ανασχηματισμό της άρθρωσης. Αποτελείται από πεπτίδια φυσικού κολλαγόνου από ζωικούς ιστούς, με πολύ χαμηλό μοριακό βάρος που παράγονται από ζελατινοποίηση και ενζυματική υδρόλυση. Μέχρι σήμερα, υπάρχουν πάνω από 60 μελέτες (in vitro, in vivo, κλινικές και βιοδιαθεσιμότητας) σχετικά με την αποτελεσματικότητα του υδρολυμένου κολλαγόνου στη μείωση του ρυθμού βλάβης των χόνδρων, την μείωση του πόνου και τον περιορισμό των εκφυλιστικών καταστάσεων στις αρθρώσεις. Και μην ξεχνάμε ότι όσο μεγαλώνουμε τόσο το κολλαγόνο αλλά και ο ρυθμός ενδογενούς παραγωγής του φθίνουν φυσιολογικά.

Ο συνδυασμός γλυκοζαμίνης - χονδροϊτίνης έχει χρησιμοποιηθεί εκτεταμένα για τη διαχείριση της οστεοαρθρίτιδας ως αποτελεσματική εναλλακτική λύση έναντι των κλασσικών αντιφλεγμονωδών και αναλγητικών.

Η θειική χονδροϊτίνη ανήκει στις γλυκοζαμινογλυκάνες , ενώσεις που βρίσκονται στους συνδετικούς ιστούς και έχουν δομικές και συνεκτικές λειτουργίες. Στην οστεοαρθρίτιδα, η χονδροϊτίνη έχει επίδραση στη βελτίωση του πόνου και της λειτουργικότητας.

Η γλυκοζαμίνη είναι ένα φυσικό συστατικό των γλυκοζαμινογλυκανών στην δομή του χόνδρου και στο αρθρικό υγρό. Η ταυτόχρονη και συστηματική χρήση γλυκοζαμίνης και χονδροιτίνης μειώνει την δράση των φλεγμονωδών και εκφυλιστικών μεσολαβητών, με αποτέλεσμα την εξασθένιση της αποικοδόμησης του χόνδρου και τη μείωση της εξέλιξης της νόσου.

Το υαλουρονικό οξύ είναι το «λιπαντικό» των αρθρώσεων. Η έλλειψή του δημιουργείται ούτως ή άλλως με την πάροδο του χρόνου, οι διατροφικές πηγές του είναι ελάχιστες και η αναπλήρωσή του αναγκαία.

Φυσικά παυσίπονα

Το MSM, ο κουρκουμάς, το τζίντζερ, το πιπέρι καγιέν βοηθούν στην ανακούφιση του χρόνιου αρθριτικού πόνου.

Το μαγνήσιο είναι «όπλο» πρώτης γραμμής γιατί δρώντας σαν μυοχαλαρωτικό θα βοηθήσει να μειωθούν οι σπασμοί στην φλεγμαίνουσα περιοχή, ενώ παράλληλα θα ενδυναμώσει τους μύες που συγκρατούν την άρθρωση.

---

 Βιβλιογραφία

• Osteoarthritis. (2019).
  rheumatology.org/I-Am-A/Patient-Caregiver/Diseases-Conditions/Osteoarthritis
• Osteoarthritis (OA). (2019).
  cdc.gov/arthritis/basics/osteoarthritis.htm
• Gregson CL. Bone and joint aging. In: Fillit HM, Rockwood K, Young J, eds. Brocklehurst's Textbook of Geriatric Medicine and Gerontology. 8th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2017:chap 20.
• US Department of Health & Human Services. National Institutes of Health, Office of Dietary Supplements website. Vitamin D: fact sheet for health professionals. ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminD-HealthProfessional. Updated March 2, 2018. Accessed July 24, 2018.
• Walston JD. Common clinical sequelae of aging. In: Goldman L, Schafer AI, eds. Goldman-Cecil Medicine. 25th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2016:chap 25.
• Weber TJ. Osteoporosis. In: Goldman L, Schafer AI, eds. Goldman-Cecil Medicine. 25th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2016:chap 243.
• Castiglioni, S et al. Magnesium and Osteoporosis: current state of knowledge and future research directions. Nutrients (2013) 5: 3022-33.
• https://www.arthritis.org/living-with-arthritis/arthritis-diet/
• PLoS One. 2009;4(4):e5258. doi: 10.1371/journal.pone.0005258. Epub 2009 Apr 23.
• Fatty fish intake decreases lipids related to inflammation and insulin signaling--a lipidomics approach.
• Lankinen M1, Schwab U, Erkkilä A, Seppänen-Laakso T, Hannila ML, Mussalo H, Lehto S, Uusitupa M, Gylling H, Oresic
• Bioorg Chem.2001 Jun;29(3):156-63.
• Effect of ginger constituents and synthetic analogues on cyclooxygenase-2 enzyme in intact cells.
• Tjendraputra E¹, Tran VH, Liu-Brennan D, Roufogalis BD, Duke CC.
• https://health.clevelandclinic.org/the-best-food-to-help-relieve-your-joint-pain/