Μια νέα επιστημονική μελέτη αποκαλύπτει πώς η ρεφλεξολογία επηρεάζει περιοχές του εγκεφάλου και ανοίγει νέους δρόμους για τη θεραπεία και την αποκατάσταση.

Πόσο βαθιά μπορεί να φτάσει ένα απαλό άγγιγμα στο πέλμα του ποδιού; Για τους θεραπευτές της ρεφλεξολογίας, η απάντηση είναι: πολύ πιο πέρα απ’ ό,τι φανταζόμασταν μέχρι σήμερα. Και πλέον, η επιστήμη έρχεται να το επιβεβαιώσει.
Μια πρωτοποριακή έρευνα που παρουσιάστηκε στο παγκόσμιο συνέδριο της Διεθνούς Εταιρείας Μαγνητικής Τομογραφίας στην Ιατρική το 2024, έβαλε τη ρεφλεξολογία κυριολεκτικά «μέσα στον εγκέφαλο», χρησιμοποιώντας εξελιγμένες τεχνικές μαγνητικής τομογραφίας για να παρακολουθήσει σε πραγματικό χρόνο τι συμβαίνει όταν ασκείται πίεση σε συγκεκριμένα σημεία των ποδιών.

Τι ανακάλυψαν οι επιστήμονες
Η έρευνα, με τίτλο “Neural Pathways of Applied Reflexology”, έδειξε ότι η ρεφλεξολογία δεν επηρεάζει μόνο τοπικά τους ιστούς των ποδιών. Οι περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την επεξεργασία των αισθήσεων, την κίνηση, την αντίληψη του πόνου και ακόμη και τη συνειδητότητα ενεργοποιήθηκαν δυναμικά κατά τη διάρκεια της εφαρμογής.
Και το πιο εντυπωσιακό; Οι αντιδράσεις αυτές δεν περιορίστηκαν μόνο σε υγιή άτομα. Ασθενείς που είχαν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο εμφάνισαν ενισχυμένη ενεργοποίηση περιοχών του εγκεφάλου που σχετίζονται με την αποκατάσταση και τη νευροπλαστικότητα, δηλαδή την ικανότητα του εγκεφάλου να «επανεκπαιδεύεται» και να αναπλάθεται.

Τα πέλματα ως χάρτης του σώματος (και του νου)
Η ρεφλεξολογία στηρίζεται στην ιδέα ότι ολόκληρο το σώμα αντιπροσωπεύεται σε μικρογραφία στα πέλματα. Με σωστά στοχευμένες πιέσεις, ο θεραπευτής μπορεί να επιδράσει σε αντίστοιχα όργανα ή περιοχές του οργανισμού. Μέχρι τώρα, αυτό ήταν αποδεκτό κυρίως σε επίπεδο εμπειρίας. Πλέον, η σύγχρονη τεχνολογία απεικόνισης το κάνει ορατό.
Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν υψηλής ακρίβειας fMRI για να παρακολουθήσουν τον εγκέφαλο τη στιγμή που εφαρμόζονταν η ρεφλεξολογία. Είδαν να «φωτίζονται» περιοχές που δεν σχετίζονται μόνο με τα πόδια, αλλά με ολόκληρο το σωματοαισθητικό σύστημα – ενισχύοντας την υπόθεση ότι πρόκειται για μια μορφή «νευρωνικού διαλόγου» ανάμεσα στα άκρα και το κέντρο.

Τι σημαίνει αυτό για τη φυσική θεραπεία
Τα αποτελέσματα της μελέτης προσφέρουν κάτι πολύτιμο: έναν επιστημονικό σύνδεσμο ανάμεσα στην αρχαία τέχνη της ρεφλεξολογίας και τη σύγχρονη νευροεπιστήμη. Αν και χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να ενισχυθούν αυτά τα ευρήματα, το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: οι φυσικές θεραπείες όπως η ρεφλεξολογία έχουν βαθύτερη επίδραση απ’ ό,τι συχνά τους αναγνωρίζεται.
Σε έναν κόσμο που αναζητά λύσεις πιο φυσικές, πιο ανθρώπινες, και λιγότερο φαρμακευτικές, η επιστήμη φαίνεται να κάνει ένα βήμα πιο κοντά στην κατανόηση του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει το άγγιγμα στην ίαση.

Πηγή: Neural Pathways of Applied Reflexology using Real-Time Task-Based and Resting-State fMRI in Healthy Controls and Patients with Stroke, ISMRM 2024.

Διαθέσιμο στο: https://archive.ismrm.org/2024/2310.html

Holistic Life: Τεύχος 127 (Μάιος - Ιούνιος 2025)

Το περιοδικό Holistic Life σε συνεργασία με τη σχολή Natural Health Science (N.H.S.) διεξάγει διαγωνισμό για την κλήρωση 5 τυχερών που θα κερδίσουν απο ένα εκπτωτικό κουπόνι 200€ για επαγγελματική εκπαίδευση στην Ρεφλεξολογία. Συμπλήρωσε τα στοιχεία σου στη πλατφόρμα για να συμμετέχεις στη κλήρωση!

Μεταφορά στη πλατφόρμα

Ο υποθάλαμος είναι ο κύριος όλων των αδένων. Βρίσκεται στον εγκέφαλο και εκκρίνει ορμόνες οι οποίες στέλνουν σήματα στην υπόφυση για περαιτέρω δράση από άλλον αδένα ή απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος.
Ο υποθάλαμος είναι ένας πολύ μικρός αδένας στη βάση του εγκεφάλου, πάνω από την υπόφυση και παράγει επτά ορμόνες. Παίζει έναν από τους πιο σημαντικούς, αν όχι τον πιο σημαντικό ρόλο στο ενδοκρινικό σύστημα, διότι όταν δεν λειτουργεί, ειδικά για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, είναι πιθανό να υπάρξει ένα φαινόμενο ντόμινο.
Ακολουθεί μια μικρή επισκόπηση της κάθε ορμόνης και του ρόλου τους και στη συνέχεια λίγα λόγια για το πώς δουλεύω τον υποθάλαμο στη ρεφλεξολογία.

Εκλυτική ορμόνη της κορτικοτροπίνης (CRH).
Η CRH στέλνεται στην υπόφυση η οποία ενεργοποιεί την έκκριση της αδρενοκορτικοτροπικής ορμόνης (ΑCTH). Η αδρενοκορτικοτροπική ορμόνη ταξιδεύει μέσω της κυκλοφορίας του αίματος στα επινεφρίδια, όπου προκαλεί την απελευθέρωση κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες. Κατά την εγκυμοσύνη, η CRH παράγεται σε μεγαλύτερες ποσότητες από το έμβρυο και τον πλακούντα προκειμένου να αυξηθεί η κορτιζόλη. Τα υψηλά επίπεδα της CRH, μεταξύ άλλων ορμονών, είναι αυτά που πιστεύεται ότι ξεκινούν τον τοκετό.

Ορμόνη απελευθέρωσης θυρεοτροπίνης (TRH).
Μια πολύ σημαντική ορμόνη, από τις μικρότερες του σώματος, αλλά και πολύ βραχύβια. Μπορεί να καταφέρει μόνο να φτάσει προς την υπόφυση πριν αρχίσει να διασπάται. Η TRH ταξιδεύει στο αίμα που περιβάλλει την υπόφυση, η οποία στη συνέχεια πυροδοτεί την απελευθέρωση της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH) και, όπως μαντέψατε, ρυθμίζει την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών στον θυρεοειδή αδένα. Η TRH, μπορεί επίσης να διεγείρει την υπόφυση να εκκρίνει προλακτίνη (της οποίας ο ρόλος είναι να προτρέπει τη γαλουχία).

Εκλυτική ορμόνη γοναδοτροπινών (GnRH).
Η GnRH ταξιδεύει στην υπόφυση μέσω μικροσκοπικών αιμοφόρων αγγείων. Διεγείρει την παραγωγή τόσο της ωοθυλακιοτρόπου ορμόνης (FSH) όσο και της ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH). Και οι δύο αυτές ορμόνες εργάζονται προς τις ωοθήκες/τους όρχεις για να ξεκινήσουν και να ρυθμίσουν τις αναπαραγωγικές τους λειτουργίες ελέγχοντας τα επίπεδα των παραγόμενων ορμονών. Παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των ωαρίων από τα ωοθυλάκια των ωοθηκών και στη συνέχεια στην απελευθέρωση των ωαρίων, καθώς και στην παραγωγή σπέρματος στους άνδρες.

Οξυτοκίνη.
Γνωστή και ως η ορμόνη της αγάπης. Πρώτα απ' όλα, αυτή η ορμόνη ξεκινά από τον υποθάλαμο (και η ποσότητα ή το πότε απελευθερώνεται εξαρτάται από τη διέγερση συγκεκριμένων νευρώνων στον υποθάλαμο - όπως ένα φιλί εραστή). Μόλις διεγερθεί, ταξιδεύει μέσω της κυκλοφορίας του αίματος στην οπίσθια υπόφυση. Εδώ δεν παράγει άλλη ορμόνη, αλλά στέλνει σήματα στο σώμα. Αυτά μπορεί να είναι η διέγερση των μυών της μήτρας για συσπάσεις και επίσης η αύξηση της παραγωγής προσταγλανδινών, οι οποίες αυξάνουν περαιτέρω τις συσπάσεις. Και επίσης, εξίσου σημαντικό, βοηθάει τη γαλουχία.

Έχει επίσης αποδειχθεί ότι είναι σημαντική σε ανθρώπινες συμπεριφορές, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής διέγερσης, της αναγνώρισης, της εμπιστοσύνης, του άγχους και του δεσμού μητέρας-βρέφους.

Αντιδιουρητική ορμόνη (ADH).
Αυτή η ορμόνη περνά και πάλι αρχικά από την υπόφυση και στη συνέχεια ταξιδεύει απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος και όχι σε άλλο αδένα. Ο ρόλος της είναι να ελέγχει την αρτηριακή πίεση μέσω των νεφρών που ρυθμίζουν τα επίπεδα νερού στο σώμα.

Ορμόνη απελευθέρωσης αυξητικής ορμόνης (GHRH).
Αυτή η υπέροχη ορμόνη διεγείρει την υπόφυση να απελευθερώσει αυξητική ορμόνη στην κυκλοφορία του αίματος. Η αυξητική ορμόνη λειτουργεί ουσιαστικά σε κάθε ιστό του σώματος για να ελέγχει το μεταβολισμό και την ανάπτυξη. Η GNRH επηρεάζει επίσης τον ύπνο, την πρόσληψη τροφής και τη μνήμη μας.

Σωματοστατίνη.
Η σωματοστατίνη λειτουργεί για να σταματήσει την υπόφυση να απελευθερώνει ορισμένες ορμόνες, συμπεριλαμβανομένων των αυξητικών ορμονών και των ορμονών διέγερσης του θυρεοειδούς. Είναι γνωστή ως ανασταλτική ορμόνη και παράγεται από πολλούς ιστούς στο σώμα, όχι μόνο από τον υποθάλαμο.

Ο υποθάλαμος στη ρεφλεξολογία
Όπως μπορείτε να δείτε, ο υποθάλαμος είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό μέρος της φυσιολογίας μας. Και είναι αυτός ο λόγος για τον οποίο, χωρίς την παραμικρή αμφιβολία, πάντα θα τον δουλεύω στο πλαίσιο μιας θεραπείας.
Είναι ζωτικής σημασίας για αυτόν τον αδένα να παραμείνει σε ισορροπία, διότι αν βγει εκτός ισορροπίας για κάποιο χρονικό διάστημα, τότε είναι πιθανό να αρχίσουν να βγαίνουν εκτός ισορροπίας και άλλα στοιχεία.
Θα ασχοληθώ με το ενδοκρινικό σύστημα σε κάποιο σημείο κάθε θεραπείας, είτε πρόκειται για το άγχος, είτε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, είτε για τη γονιμότητα, είτε για ημικρανίες, είτε για πόνους κ.ο.κ. και πιθανώς θα το εξετάσω περισσότερες από μία φορές. Στο πόδι, το σημείο του υποθαλάμου μπορεί να βρεθεί στο μαλακό κομμάτι του μεγάλου δακτύλου του ποδιού σας (το κομμάτι που ακουμπάει στο έδαφος) και υπάρχουν μερικοί τρόποι με τους οποίους μπορώ να δουλέψω μαζί του. Είτε με σταθερό τρίψιμο με τον αντίχειρα, είτε με τρίψιμο με τις αρθρώσεις των δαχτύλων, αν θέλω πραγματικά να εισχωρήσω εκεί μέσα (όπως όταν κάνω την τεχνική προετοιμασίας για τον τοκετό σε εγκυμοσύνη 37 εβδομάδων), είτε μπορώ να περάσω απαλά τον αντίχειρά μου πάνω του και να το συνδέσω με την υπόφυση για να ενθαρρύνω μια καλή ροή ενέργειας μεταξύ των δύο.

Ο υποθάλαμος και οι επτά ζωτικής σημασίας ορμόνες

Στο φθινοπωρινό τεύχος του περιοδικού Holistic Life, έχετε την ευκαιρία να διαβάσετε νέες προσεγγίσεις από το χώρο της φυσικής (ολιστικής) ιατρικής, των εναλλακτικών και συμπληρωματικών θεραπειών & της διατροφής.

Σε αυτό το τεύχος θα βρείτε εκτεταμένο αφιέρωμα:
- Συμβουλές για έξυπνα παιδιά. Ο σημαντικός ρόλος των ωμέγα-3 και των βιταμινών στη σχολική επίδοση των παιδιών (Aimée Benbow)
- Πως λειτουργεί η ρεφλεξολογία στον υποθάλαμο κατά την εγκυμοσύνη (Τζέσι Μόρισον)
- Φυσική αντιμετώπιση του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου (Τζενι Γκούντμαν)
- Πως να νικήσετε τις κρίσεις πανικού με φυσικό τρόπο

Επίσης θα ανακαλύψετε πόσο σημαντικό είναι το σύμπλεγμά βιταμινών Β (Μαρλέν Σταματοπούλου) καθώς και ποια Ανθοϊάματα υποστηρίζουν τις ανάγκες για ηρεμία και γαλήνη σε συνθήκες αναστάτωσης (Μαρίνα Αγγελή).
Μην χάσετε την ενότητα Natural Health που σε αυτό το τεύχος εμβαθύνει στα συμπληρώματα διατροφής & τα βότανα για την αντιμετώπιση της υπέρτασης (Μάριος Δημόπουλος).
Σε αυτό το τεύχος έχουμε την τιμή να φιλοξενούμε τη συνέντευξη των Ελλήνων δημιουργών της πρώτης σοκολάτας με φιλικά βακτήρια!

Εδώ κατεβάστε το τεύχος 117

Μέχρι το επόμενο τεύχος να θυμάστε να αναζητάτε πάντα εναλλακτικές λύσεις σε προβλήματα που φαίνονται αδιέξοδα. 
www.holisticlife.gr | Facebook: holisticlifegr | Holistic life TV