Η παρουσία ψυχαναγκαστικών χαρακτηριστικών στην προσωπικότητα ενός ανθρώπου είναι μια κατάσταση πάρα πολύ συχνή. Κάποιοι άνθρωποι έχουν απλώς ορισμένες ψυχαναγκαστικές τάσεις και συνήθειες ενώ άλλοι διαθέτουν περισσότερα και εντονότερα χαρακτηριστικά, ώστε να θεωρούνται ότι έχουν ‘ψυχαναγκαστική προσωπικότητα’ ή ‘ψυχαναγκαστική διαταραχή προσωπικότητας’. Στο άρθρο αυτό θα διερευνήσουμε ανθοϊάματα που μπορούν να βοηθήσουν, να ανακουφίσουν και σταδιακά να αναμορφώσουν ανάλογα χαρακτηριστικά, είτε αφορούν σε απλές τάσεις και συνήθειες στη συμπεριφορά ενός ατόμου είτε και σε καταστάσεις που περιγράφονται ως η αντίστοιχη διαταραχή προσωπικότητας.

Σύμφωνα με τα ισχύοντα διαγνωστικά κριτήρια (DSM-5), το άτομο με ψυχαναγκαστική διαταραχή προσωπικότητας (Obsessive Compulsive Personality Disorder, OCPD)* διαθέτει τουλάχιστον τέσσερα από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

-Υπερβολική εμμονή στο να γίνονται τα πράγματα τέλεια, με τρόπο που συχνά εμποδίζεται ή δυσκολεύει η ολοκλήρωση ενός έργου.

-Υπερβολική προσήλωση στην εργασία και στην παραγωγικότητα με τρόπο που αγνοούνται οι ανάγκες προσωπικής χαλάρωσης, διασκέδασης, προσωπικών και φιλικών σχέσεων κλπ, (χωρίς αυτό να οφείλεται σε οικονομική ανάγκη ή άλλη εξωτερική πίεση).

-Ανάγκη να εκτελεί κανείς τις εργασίες του μόνος του, χωρίς να θέλει ή να μπορεί να αναθέσει και σε άλλους και να συνεργαστεί, επειδή έχει ανάγκη να γίνονται τα πράγματα με τον δικό του τρόπο και φοβάται ότι οι άλλοι δεν θα κάνουν τις δουλειές αυτές τόσο καλά και προσεκτικά όσο αυτός.

-Υπερβολική ευσυνειδησία, σχολαστικότητα και έλλειψη ευελιξίας αναφορικά με κανονισμούς και κανόνες.

-Δυσκολία στο να πετάξει και να αποχωριστεί άχρηστα πράγματα, ακόμη και πράγματα που δεν έχουν γι’ αυτόν συναισθηματική αξία.

-Μια μίζερη στάση και μια αποφυγή του να ξοδέψει χρήματα για τον εαυτό του ή για τους άλλους, επειδή θεωρεί ότι τα χρήματα πρέπει πάντα να τα μαζεύει για την αντιμετώπιση μελλοντικών καταστροφών.

-Ισχυρογνωμοσύνη και ακαμψία.

Γενικότερα, τα ‘ψυχαναγκαστικά’ άτομα έχουν υπερβολική ανάγκη για τάξη στο χώρο τους, μεγάλη προσκόλληση στις λεπτομέρειες και μεγάλη ανάγκη να ‘ελέγχουν’ τον εαυτό τους και το περιβάλλον τους (όχι επειδή τους αρέσει να εξουσιάζουν αλλά από την ανάγκη να γίνονται όλα ‘τέλεια’ ή να μη γίνει κάποιο λάθος). Συνέχεια νοιώθουν ότι ο χρόνος τρέχει, ότι δεν θα προλάβουν να κάνουν τις δουλειές τους και ότι χρειάζονται πάντα περισσότερη προσπάθεια για τους στόχους τους. Προσπαθούν να προγραμματίζουν τα πάντα και με κάθε λεπτομέρεια, χαρακτηριστικό της ανάγκης τους για έλεγχο, και απεχθάνονται τις αλλαγές ή τα απρόοπτα γεγονότα επειδή τους βγάζουν από το πρόγραμμά τους. Καθώς χάνονται στις λεπτομέρειες, μπορεί να ξεχνάνε ποιος είναι τελικά ο κύριος στόχος της δράσης τους. Διορθώνουν και επεξεργάζονται ξανά και ξανά τη δουλειά τους μήπως βρουν λάθη και συχνά έτσι καθυστερούν να την ολοκληρώσουν. Μπορεί να χάνουν προθεσμίες λόγω της ‘τελειομανίας’ και της ‘δυστοκίας’ που τους προκαλεί η στάση τους. Κριτικάρουν σκληρά τον εαυτό τους για ελλείψεις ή ατέλειες και τον αναγκάζουν να λειτουργεί με αυστηρούς και άκαμπτους κανόνες. Δεν κάνουν καλή χρήση του χρόνου τους, καθώς ‘κολλάνε’ στο καθετί που κάνουν, κι έτσι συχνά φτάνουν να αφήνουν τα πιο σημαντικά για την τελευταία στιγμή. Συχνά δυσκολεύονται να πάρουν αποφάσεις και φοβούνται μήπως κάνουν λάθος, επειδή δεν μπορούν να γνωρίζουν με βεβαιότητα και να ελέγχουν το αποτέλεσμα του εγχειρήματος. Όταν εστιάζουν σε ένα θέμα ή εργασία ‘απαρνούνται’ όλους τους άλλους τομείς της ζωής τους. Δεν μπορούν να αντιληφθούν το πώς η συμπεριφορά τους επηρεάζει τους άλλους. Δεν μπορούν να βιώσουν πολλή χαρά στη ζωή τους ούτε επιτρέπουν στον εαυτό τους να νοιώσει ιδιαίτερα συναισθήματα. Οι συναισθηματικές εκφράσεις περιορίζονται και ελέγχονται ασφυκτικά, η επικοινωνία βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στη λογική και στη νόηση και ο αυθορμητισμός πρακτικά αποκλείεται.

Η ύπαρξη βέβαια κάποιων ψυχαναγκαστικών στοιχείων στη συμπεριφορά χωρίς στοιχεία υπερβολής κάνει τους ανθρώπους σοβαρούς, προσεκτικούς, αποτελεσματικούς, αυτοπειθαρχημένους και πολύ αξιόπιστους.

Ας δούμε όμως τι μπορούν να κάνουν κάποια ανθοϊάματα στο να βοηθήσουν τον άνθρωπο που ταλαιπωρείται και δυσλειτουργεί λόγω ψυχαναγκαστικών εκδηλώσεων στην προσωπικότητά του.

Ένα κυρίαρχο χαρακτηριστικό, όπως αναφέραμε, της συγκεκριμένης κατάστασης είναι η υπερβολική ανάγκη αυτοελέγχου και ελέγχου του περιβάλλοντος και η έλλειψη της ικανότητας του να αφήνεται κανείς και να ‘κυλά’ με τα πράγματα, επιτρέποντας στη ζωή να εκφράζει και τη δική της δυναμική και όχι να της επιβάλλεται κανείς διαρκώς προσπαθώντας να διαμορφώνει τα πάντα μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. Το ανθοΐαμα του Bach που θα βοηθήσει σε αυτό είναι το CHERRY PLUM.

Η ανάγκη του να αποκτήσει το άτομο καλύτερη επαφή με τις προσωπικές του ανάγκες και να επιτρέπει στον εαυτό του περισσότερη χαρά ζωής, απόλαυση, παιγνίδι και επαφή με το περιβάλλον και τους άλλους θα βοηθηθεί από το ROCK WATER.

Τα δύο αυτά ανθοϊάματα θα βοηθήσουν στο να μειωθεί επίσης η υπερ-διανοητικοποίηση της ζωής που κάνει το άτομο με χαρακτηριστικά OCPD, ώστε να γίνει σταδιακά πιο ευέλικτο και με καλύτερη ισορροπία ανάμεσα στην άκαμπτη, συνειδητά ελεγχόμενη δράση και σε μια πιο αυθόρμητη ‘σύμπλευση’ με τις καταστάσεις – κάτι που θα επιτρέψει σε πολύ περισσότερες από τις ικανότητες του ανθρώπου αυτού να εκδηλωθούν και να εκφραστούν.

Το OAK θα ανακουφίσει τον συνήθως καταταλαιπωρημένο αυτόν άνθρωπο να νοιώσει πιο ανάλαφρος και λιγότερο ‘φορτωμένος’ από ατελείωτα καθήκοντα και βάρη.

Το CRAB APPLE θα εξυγιάνει τη στάση του ατόμου αυτού σχετικά με θέματα τάξης και εμμονής σε λεπτομέρειες που φαίνονται να αποκλείουν από τη ζωή του την τελειότητα που επιδιώκει.

Το IMPATIENS θα τον βοηθήσει να αισθανθεί περισσότερη άνεση χρόνου και θα ανακουφίσει το αφόρητο αίσθημα πίεσης και βιασύνης προκειμένου να προλάβει εργασίες, προθεσμίες κλπ.

Το WHITE CHESTNUT απαιτείται συχνά επειδή το μυαλό του ανθρώπου εδώ είναι συνήθως υπερφορτωμένο με σκέψεις γύρω από τις υποθέσεις του και δεν χαλαρώνει ποτέ.

Το GENTIAN θα τον βοηθήσει να μην αποθαρρύνεται αν υπάρχουν καθυστερήσεις ή αν τα πράγματα είναι λιγότερο τέλεια από όσο θα ήθελε.

Περιστασιακά, το SCLERANTHUS  θα βοηθήσει άμεσα στις περιπτώσεις όπου το άτομο δυσκολεύεται να πάρει αποφάσεις.

Σε κάποια συνήθως μεταγενέστερη φάση, όταν ο άνθρωπος θα θελήσει και θα είναι σε θέση να ασχοληθεί με βαθύτερες αιτιολογικές προδιαθέσεις, ανθοϊάματα όπως το PINE για την ενοχικότητα και την σκληρή αυτοκριτική διάθεση και το VERVAIN για τον υπερβάλλοντα ζήλο και την υπερπροσπάθεια, μπορεί να απαιτηθούν επίσης. Το RED CHESTNUT, λόγω της -μεγάλης ή μικρής- δυσκολίας αυτοπροσδιορισμού και ψυχολογικής και ενεργειακής οριοθέτησης στις σχέσεις -κάτι κοινό σχεδόν σε όλες τις ψυχολογικές δυσλειτουργίες- φαίνεται να βοηθά σε κάποιο στάδιο και εδώ, εξομαλύνοντας τις ασυνείδητες πιέσεις στις οποίες υποβάλλει τον εαυτό του το άτομο προκειμένου να ανταποκριθεί σε αυτά που πιστεύει ότι πρέπει να κάνει για κάποιους άλλους.

Εξαιρετική βοήθεια στην αντιμετώπιση των ψυχαναγκαστικού τύπου προβλημάτων στην εργασία και στη ζωή προσφέρουν επίσης τα ανθοϊάματα της Καλιφόρνιας (FES) RABBITBRUSH για την υπερ-προσκόλληση στις λεπτομέρειες (άτομο που «βλέπει τα δέντρα και χάνει το δάσος»), BORAGE για αισιοδοξία και ανάλαφρη διάθεση όταν η δουλειά μπροστά μας μας φαίνεται ‘βουνό’, και CALIFORNIA WILD ROSE για να νοιώθει κανείς ευεξία και διάθεση να εργαστεί με ευχαρίστηση για το στόχο του.

Το ανθοΐαμα NASTURTIUM της Pegasus είναι εξαιρετικό για τις δυσκολίες του ψυχαναγκαστικού χαρακτήρα.

Διάφορες συλλογές ανθοϊαμάτων διαθέτουν ιάματα για την καλλιέργεια αισθήματος αφθονίας και επάρκειας αγαθών στη ζωή και μπορούν να μετριάσουν τη μεγάλη υλική ανασφάλεια που -συχνά αδικαιολόγητα- αισθάνεται ο ψυχαναγκαστικός χαρακτήρας σχετικά με το μέλλον, παράλληλα, αν απαιτηθεί, με τα γνωστά ανθοϊάματα για συγκεκριμένους φόβους, όπως πχ το MIMULUS κλπ.

*Δεν αναφερόμαστε εδώ στην Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (Obsessive

Compulsive Disorder, OCD), καθώς αυτή, παρά την μεγάλη ομοιότητα στην ονομασία που συχνά προκαλεί συγχύσεις, αποτελεί ένα τελείως διαφορετικό θέμα. 

Η Μαρίνα Αγγελή σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και ειδικεύτηκε στην ψυχιατρική. Εκπαιδεύτηκε στην Συστημική Οικογενειακή Θεραπεία και εργάστηκε στην Κινητή Ψυχιατρική Μονάδα του Νομού Φωκίδας, στο Πρόγραμμα Ψυχιατρικής Περίθαλψης Υπαίθρου. Στη συνέχεια είχε πολυετή ενασχόληση με την Ομοιοπαθητική και με τη μέθοδο των Ανθοϊαμάτων. Θεωρεί τα Ανθοϊάματα ένα εξαίρετο θεραπευτικό σύστημα ψυχικής εξισορρόπησης και προσωπικής εξέλιξης και για πολλά χρόνια ερευνά και εφαρμόζει τις θεραπευτικές και αναγεννητικές δυνατότητες ανθοϊαμάτων που προέρχονται από διάφορα μέρη του κόσμου. Έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα και εργασίες σχετικά με την αντιμετώπιση ψυχολογικών προβλημάτων με ανθοϊάματα και έχει παρουσιάσει τη θεραπευτική αυτή μέθοδο σε συνέδρια και εκδηλώσεις σχετικά με τις ολιστικές θεραπείες. Έχει εκπαιδευτεί και εφαρμόζει Θεραπευτική Ύπνωση, καθώς και τις μεθόδους EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), BSP (Brainspotting) και EFT (Emotional Freedom Techniques). Είναι Certified Practitioner και επίτιμο μέλος της Flower Essence Society (FES) της California. Από τις εκδόσεις Πύρινος Κόσμος κυκλοφορεί το βιβλίο της "Ανθοθεραπεία με τα Ιάματα Μπαχ"

Η περίοδος του καλοκαιριού είναι ασφαλώς απόλυτα συνυφασμένη με την έννοια των διακοπών - όλα σταματούν, όλα όσα μας κουράζουν, μας πιέζουν, μας περιορίζουν, και η μαγική περίοδος της ξεκούρασης ξεκινά. Έστω και… στη φαντασία μας. Όχι μόνο επειδή οι διακοπές για πάρα πολύ κόσμο είναι σύντομες και οι δυνατότητες αποδράσεων περιορισμένες αλλά και επειδή, όπως γνωρίζουν πια πολλοί, η αργία συχνά δεν αρκεί για την ξεκούραση. Σε έναν κόσμο εντατικοποιημένης απασχόλησης, άγχους και ανασφάλειας, πιέσεων και μιας όλο και μεγαλύτερης απομάκρυνσης από τους ρυθμούς της φύσης, η κούραση δεν είναι μόνο ‘ποσοτική’ και οι διακοπές δεν είναι απλά θέμα ελεύθερου χρόνου. Η καταπόνηση δεν συμβαίνει μόνο στο επίπεδο του σώματος, αλλά συχνά επηρεάζει την ψυχή και τον νου.

Και διακοπές για τον νου και για την ψυχή δεν μπορούν να προγραμματιστούν. Το μαγιώ και η ξαπλώστρα στην παραλία δεν αρκούν αν οι έγνοιες μας συνοδεύουν και η στεναχώρια και οι ανησυχίες κάνουν την ψυχή μας βαριά.

Aς δούμε εδώ τι μπορούν να μας προσφέρουν τα πολύτιμα ανθοϊάματα ως προς κάποιες πολύ κοινές καταστάσεις σχετικά με το θέμα αυτό. Από τα (Ανθο-)ιάματα Bach γνωρίζουμε πολλοί πλέον το Oak, το ανθοΐαμα της Βελανιδιάς. Ανακουφίζει αυτόν που νοιώθει φορτωμένος με έγνοιες, υποχρεώσεις και βάρη. Ο άνθρωπος στην περίπτωση αυτή δεν μπορεί να χαλαρώσει επειδή δεν μπορεί - ή πιστεύει ότι δεν του επιτρέπεται από τις καταστάσεις - να νοιώσει ξέγνοιαστος και ανάλαφρος και να ξεκουραστεί πραγματικά ακόμη και στις διακοπές του. Φαίνεται σαν οι αντικειμενικές υποχρεώσεις να τον εμποδίζουν και να κάνουν τις αληθινές διακοπές, τουλάχιστον στην ψυχολογική τους διάσταση, αδύνατες. Το ανθοΐαμα Oak αποδεικνύει για άλλη μια φορά το πόσο καθοριστικά δρα η εσωτερική στάση μας στο πώς βιώνουμε τη ζωή μας: αν και οι συνθήκες που μας καταπονούν εξακολουθούν να μη μπορούν να αλλάξουν, εμείς, με τη βοήθεια του ανθοϊάματος αυτού, νοιώθουμε ότι η αίσθηση που μας δημιουργούν οι συνθήκες της ζωής μας δεν είναι τόσο βαριά πια, ότι μπορούμε να ‘πάρουμε ανάσα’, να ξεγνοιάσουμε περισσότερο και να διασκεδάσουμε στις διακοπές μας, να ξεκουραστούμε και να χαρούμε.

Συχνά, με την αίσθηση της μεγάλης ευθύνης και του βάρους συνυπάρχει άγχος και ανησυχία για τα καθημερινά πράγματα, φόβοι για το αν και το πώς θα τα βγάλουμε πέρα, έγνοιες και στεναχώριες γύρω από τις οικονομικές υποχρεώσεις και τα έξοδα που χρειάζεται να κάνουμε και που μπορεί να ταλαιπωρούν κατά βάθος τις ημέρες μας ή και να ταράζουν τον ύπνο μας τις νύχτες των διακοπών μας. Το ανθοΐαμα Bach Mimulus θα αποδειχθεί ιδιαίτερα υποστηρικτικό στην περίπτωση αυτή. Αν μάλιστα η ανησυχία και η έγνοια παίρνουν τις διαστάσεις πραγματικής αγωνίας για το πώς τελικά θα τα βγάλει πέρα κανείς, για το αν και το πώς θα επιβιώσει αυτός και όσοι βρίσκονται στη φροντίδα του (ο ελεύθερος χρόνος των διακοπών συχνά προσφέρεται για σκέψεις, αποτιμήσεις, προγραμματισμούς και ανησυχίες), το Sweet Chestnut (Bach) θα ανακουφίσει σημαντικά την κατάσταση, γαληνεύοντας αυτή την ειδική κατάσταση του νου και εξασφαλίζοντας την απαραίτητη υπαρξιακή ασφάλεια και ηρεμία. Και ας σκεφτούμε επίσης το πόσο συχνή είναι η κατάσταση όπου ο άνθρωπος κρύβει τα στενάχωρα συναισθήματα, τις αγωνίες, τις έγνοιες ή και τη θλίψη του προσπαθώντας να φανεί –στους άλλους ή και στον εαυτό του τον ίδιο- ότι ‘είναι μια χαρά’, ότι είναι δυνατός, χαρούμενος, ήρεμος κλπ., πιέζοντας και τυραννώντας έτσι ακόμη περισσότερο τον εαυτό του από όσο είναι πιεσμένος και βασανισμένος ήδη. Η πολύ συχνή αυτή κατάσταση αποτελεί μια μεγάλη και άμεση ανάγκη για το ανθοΐαμα Bach Agrimony.

Το ανθοΐαμα Gentian (επίσης Bach) θα τονώσει την αισιοδοξία, την ικανότητα να εστιάζουμε την προσοχή και την ψυχολογία μας στις θετικές όψεις των καταστάσεων, να βλέπουμε το ‘μισογεμάτο ποτήρι’ αντί για το ‘μισοάδειο’ και να μην απογοητευόμαστε μπροστά στις μικρές ή μεγάλες αναποδιές, τις ελλείψεις και τα απρόοπτα που μπορεί να συνοδεύουν τις εξορμήσεις, τα ταξίδια μας, τις συνθήκες και την καθημερινότητα των διακοπών μας κλπ. απειλώντας να μας χαλάσουν την ευχαρίστηση των ημερών που ονειρευόμασταν από τόσους μήνες πριν. Το ανθοΐαμα αυτό αποτελεί μια εγγυημένη βοήθεια για πολλούς και για την περίοδο των διακοπών.

Το καλοκαίρι και οι διακοπές είναι μια σημαντική ευκαιρία να έρθουμε σε μεγαλύτερη επαφή με τη φύση –γύρω μας αλλά και εντός μας. Αυτό προϋποθέτει μια καλύτερη και πιο εκτεταμένη επαφή με το σώμα μας και με τις ανάγκες του και πιο συγκεκριμένα με την ανάγκη για ευχαρίστηση, απόλαυση και φυσική χαρά – ανάγκες και ικανότητες που συχνά ατονούν ή και μοιάζουν να εξαφανίζονται μέσα στην εντατικοποιημένη, διανοητικοποιημένη, μονόπλευρη, συνήθη καθημερινότητα. Το ίαμα Rock Water (Bach) μπορεί να μας βοηθήσει σ’ αυτό.

Εκτός των ανθοϊαμάτων Bach, το ανθοΐαμα Zinnia (Ντάλια) από την συλλογή της Flower Essence Society (FES) συνδέεται με την ικανότητα του να μπορεί να παίρνει κανείς τη ζωή και τα προβλήματά της λιγότερο στα σοβαρά (και δεν εννοούμε βέβαια επιπόλαια), με την ικανότητα για γέλιο και παιγνίδι, με το να μπορεί να χαίρεται τη ζωή σαν παιδί, και βέβαια με την ικανότητα του να μπορεί να παίζει με τα παιδιά του, να χαίρεται την παρουσία τους και να τα κατανοεί σε αυτόν τον τόσο βασικό για την ύπαρξη και την ανάπτυξή τους τομέα. Και ποιος καλύτερος χρόνος για κάτι τέτοιο από τις διακοπές;

Στην ίδια συλλογή (FES) συναντάμε το ανθοΐαμα Corn (καλαμπόκι), που αφυπνίζει μέσα μας την βιωματική επίγνωση του ανοιχτού, ελεύθερου, άπλετου χώρου, βοηθώντας μας να ‘εκπτυχθούμε’, να αναζωογονηθούμε  και να απολαύσουμε την απεραντοσύνη που μας χαρίζουν οι θάλασσες και τα βουνά – ελευθερία και απεραντοσύνη που μας περιέχει και της οποίας γινόμαστε μέρος. Ένα ανθοΐαμα ιδιαίτερα χρήσιμο στους κατοίκους των αστικών περιοχών, των τσιμεντοποιημένων πόλεων και της ζωής εντός των διαμερισμάτων των πολυκατοικιών, όπου η επαφή με τη φύση είναι περιορισμένη.

Και βέβαια, ακόμη και αν θέλουμε, δεν μπορούμε ούτε και στις διακοπές να ξεχάσουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης εποχής που ζούμε: τη σκληρή βία, τον τρόμο και το χάος που μας φτάνει μέσα από τις καθημερινές ειδήσεις του κόσμου μας, τις ξαφνικές φυσικές καταστροφές, τις απρόβλεπτες καιρικές συνθήκες, την οικολογική απειλή κλπ. Σε ένα μεγάλο βαθμό, οι διακοπές δεν συνοδεύονται από την γαλήνη και τη χαρούμενη ξεγνοιασιά που παραδοσιακά σήμαιναν. Όλα αυτά συνιστούν ένα συχνά διαρκές ή επαναλαμβανόμενο σοκ για τον οργανισμό και τον ψυχισμό μας και επιβαρύνουν καθοριστικά το υποσυνείδητο ακόμη και των φαινομενικά πιο ‘ανθεκτικών’ και αδιάφορων. Τα ανθοϊάματα Bach Star of Bethlehem και Walnut, για την ανακούφιση από το σοκ και για τον περιορισμό του επηρεασμού από τις διαθέσεις και τις αντιδράσεις του περιβάλλοντος αντίστοιχα, όπως και το Bach Crab Apple και το FES Chaparral για την αποφόρτιση και τον ‘καθαρισμό’ του ψυχισμού από τις επιδράσεις που αφήνουν τέτοιες εντυπώσεις και εικόνες, μπορούν να είναι χρήσιμα ως προς το θέμα αυτό. Το ανθοΐαμα της FES Scotch Broom θα ανακουφίσει την αγωνία για το μέλλον του κόσμου απέναντι στις νέες και σε μεγάλο βαθμό άγνωστες αυτές απειλές. Το εξαιρετικό Yarrow Environmental Solution (YES), όπως περιγράφεται από την Flower Essence Society, σκοπεύει στο να ενισχύσει και να προστατέψει από τις τοξικές περιβαλλοντικές επιδράσεις, το γεωπαθητικό στρες, ακτινοβολίες και ηλεκτρομαγνητικά πεδία που δημιουργούν οι διάφορες ευρύτατα χρησιμοποιούμενες ηλεκτρονικές συσκευές που μας συνοδεύουν παντού – και στις διακοπές.

Με την πνοή των λουλουδιών στις αποσκευές λοιπόν, και βέβαια με το απαραίτητο Rescue Remedy (Bach) για άμεση υποστήριξη σε οποιεσδήποτε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης , καλές διακοπές!...

Η Μαρίνα Αγγελή σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και ειδικεύτηκε στην ψυχιατρική. Εκπαιδεύτηκε στην Συστημική Οικογενειακή Θεραπεία και εργάστηκε στην Κινητή Ψυχιατρική Μονάδα του Νομού Φωκίδας, στο Πρόγραμμα Ψυχιατρικής Περίθαλψης Υπαίθρου. Στη συνέχεια είχε πολυετή ενασχόληση με την Ομοιοπαθητική και με τη μέθοδο των Ανθοϊαμάτων. 
Θεωρεί τα Ανθοϊάματα ένα εξαίρετο θεραπευτικό σύστημα ψυχικής εξισορρόπησης και προσωπικής εξέλιξης και για πολλά χρόνια ερευνά και εφαρμόζει τις θεραπευτικές και αναγεννητικές δυνατότητες ανθοϊαμάτων που προέρχονται από διάφορα μέρη του κόσμου.
Έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα και εργασίες σχετικά με την αντιμετώπιση ψυχολογικών προβλημάτων με ανθοϊάματα και έχει παρουσιάσει τη θεραπευτική αυτή μέθοδο σε συνέδρια και εκδηλώσεις σχετικά με τις ολιστικές θεραπείες.
Έχει εκπαιδευτεί και εφαρμόζει Θεραπευτική Ύπνωση, καθώς και τις μεθόδους EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), BSP (Brainspotting) και EFT (Emotional Freedom Techniques). Είναι Certified Practitioner και επίτιμο μέλος της Flower Essence Society (FES) της California. Από τις εκδόσεις Πύρινος Κόσμος κυκλοφορεί το βιβλίο της ‘Ανθοθεραπεία με τα Ιάματα Μπαχ’.