Μια νέα, μεγάλης κλίμακας μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA Network Open [Οκτώβριος 2025] συνδέει την προγεννητική έκθεση στα λεπτά αιωρούμενα σωματίδια (PM₂.₅) με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αυτισμού στην παιδική ηλικία.
Η έρευνα, με επικεφαλής τον Dr. Maxime Cloutier και την ομάδα του από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, ανέλυσε δεδομένα από πάνω από δύο εκατομμύρια γεννήσεις στο Οντάριο του Καναδά, καλύπτοντας την περίοδο 2002–2022. Χρησιμοποιώντας δορυφορικές μετρήσεις και επιτόπια δεδομένα, οι ερευνητές εκτίμησαν τα επίπεδα ατμοσφαιρικών ρύπων που επηρεάζουν τις εγκύους και τα βρέφη.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η έκθεση σε θειικά άλατα, αμμώνιο και όζον κατά την κύηση, καθώς και η έκθεση σε όζον κατά τον πρώτο χρόνο ζωής, σχετίζονται με υψηλότερη πιθανότητα διάγνωσης αυτισμού. Ιδιαίτερα το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης φαίνεται να αποτελούν ευαίσθητες περιόδους για το αναπτυσσόμενο νευρικό σύστημα του εμβρύου.
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι τα ευρήματα δείχνουν συσχέτιση και όχι αιτιώδη σχέση, ωστόσο ενισχύουν την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα σχετικά με τις νευροαναπτυξιακές επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Την ώρα που η Ευρώπη επενδύει δισεκατομμύρια στην ενίσχυση της πολεμικής της βιομηχανίας, καλλιεργώντας ένα διαρκές πολεμικό περιβάλλον, παραμένει τυφλή απέναντι στα βαθύτερα προβλήματα της εξέλιξης των δυτικών κοινωνιών.
Η ποιότητα του αέρα που αναπνέουν τα παιδιά μας, η σιωπηλή υποβάθμιση της ζωής μέσα στις πόλεις, η αύξηση των νευροαναπτυξιακών διαταραχών — όλα δείχνουν ότι ο «πολιτισμός της προόδου» έχει αποκοπεί από την ίδια τη βάση της ανθρώπινης ύπαρξης.
Η έρευνα αυτή είναι περισσότερο από επιστημονική προειδοποίηση· είναι κάλεσμα επανεξέτασης των αξιών που ορίζουν το μέλλον μας.

Πηγή: Cloutier M. et al., “Prenatal Exposure to Fine Particulate Matter Components and Autism Risk in Childhood,” JAMA Network Open, 2025. DOI: [10.1001/jamanetworkopen.2025.38882]