Μελέτη σε 15.000 οικογένειες αποκαλύπτει ότι η “ψηφιακή απόσπαση” υπονομεύει τον δεσμό γονέα–παιδιού

Δεν πρόκειται για κάποιο ασυνήθιστο θέαμα: ένας γονιός με το βλέμμα στραμμένο στο κινητό του, ενώ το παιδί δίπλα του προσπαθεί να του τραβήξει την προσοχή. Για πολλούς, το τηλέφωνο είναι εργαλείο, ανάγκη ή συνήθεια. Όμως μια νέα αυστραλιανή έρευνα δείχνει ότι αυτή η καθημερινή “ψηφιακή απόσπαση” μπορεί να έχει βαθύτερες συνέπειες απ’ ό,τι νομίζουμε.
Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Wollongong και αναλύθηκε στο Goetheanum, συγκέντρωσε δεδομένα από 21 διαφορετικές έρευνες σε δέκα χώρες, με συνολικά 15.000 συμμετέχοντες (γονείς, φροντιστές και τα παιδιά τους). Το αντικείμενο της μελέτης ήταν το φαινόμενο της λεγόμενης “technoference” — δηλαδή, της διακοπής της ανθρώπινης επικοινωνίας από ψηφιακές συσκευές.

Τι βρήκαν οι ερευνητές
Τα αποτελέσματα είναι ανησυχητικά, ιδιαίτερα για παιδιά κάτω των πέντε ετών. Σύμφωνα με τα ευρήματα, τα παιδιά των οποίων οι γονείς ή οι φροντιστές χρησιμοποιούν συχνά κινητά ή τάμπλετ όταν βρίσκονται μαζί τους, παρουσιάζουν:

• χαμηλότερα επίπεδα γνωστικής και κοινωνικής ανάπτυξης,
• περισσότερα συναισθηματικά προβλήματα,
• πιο αδύναμο δεσμό με τους γονείς και
• αυξημένη ίδια χρήση οθονών σε μικρή ηλικία.

Με άλλα λόγια, η οθόνη των γονιών γίνεται και καθρέφτης της συμπεριφοράς των παιδιών.

Περισσότερη εκπαίδευση, λιγότερη απόσπαση
Οι ερευνητές τονίζουν ότι η συσχέτιση ανάμεσα στον χρόνο που περνάνε μπροστά την οθόνη οι γονείς και την υγιή ανάπτυξη των παιδιών είναι ισχυρή και χρειάζεται περαιτέρω μελέτη. Προτείνουν, ωστόσο, ως άμεσο βήμα, την ενίσχυση της εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης των γονέων, ώστε να κατανοήσουν πόσο βαθιά επηρεάζει η δική τους προσοχή την ψυχολογία και τη συμπεριφορά του παιδιού.
Σε μια εποχή όπου οι οθόνες έχουν γίνει προέκταση του σώματός μας, αυτή η μελέτη έρχεται να θυμίσει ότι η ανθρώπινη παρουσία δεν μπορεί να αντικατασταθεί από την ψηφιακή. Η προσοχή (ίσως η πιο σπάνια μορφή αγάπης σήμερα) είναι θεμέλιο για τη συναισθηματική και ψυχολογική ανάπτυξη του παιδιού.

Πηγή: Parental Technology Use in a Child’s Presence and Health and Developmental Outcomes of Young Children: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA Pediatrics. Published online 2025.