Η αντιμετώπιση των δύο «Τ» (τοξίνες & τραύματα) μπορεί να είναι το κλειδί για την ανάκαμψη από την εξουθενωτική κόπωση των επινεφριδίων, υποστηρίζει  η Μαρσέλ Πικ.

Η Λ. ήρθε σε μένα αφού επισκέφθηκε τον έναν ειδικό μετά τον άλλο, οι οποίοι δεν μπορούσαν να της δώσουν απαντήσεις στα σχεδόν αφόρητα συμπτώματα που αντιμετώπιζε. Η έλλειψη ενέργειας, οι πόνοι και η κακή διάθεση δεν αντέχονταν, μου είπε, αλλά το πιο δύσκολο πράγμα που έπρεπε να αντιμετωπίσει ήταν η αίσθηση ότι κατά κάποιο τρόπο δεν ήταν πια ο εαυτός της. Όταν το έλεγε αυτό στους ειδικούς, εκείνοι απλώς το αγνοούσαν.
Ο γιατρός της πρότεινε φαρμακευτική αγωγή για το άγχος και την κατάθλιψη. Αλλά ενώ η Λ. σίγουρα ένιωθε άγχος για όσα συνέβαιναν, δεν πίστευε ότι αυτό ήταν η ρίζα του προβλήματός της -και αυτό ήταν κάτι με το οποίο συμφώνησα. Φυσικά και αισθανόταν άγχος για την απώλεια της προηγούμενης ζωτικότητας και της όρεξής της για ζωή. Ποιος δεν θα είχε;
Μία από τις πιο σημαντικές πτυχές της πρακτικής μου είναι η δέσμευσή μου να εξετάζω τη συνολική εικόνα, κάτι που οι ειδικοί δεν έχουν την δυνατότητα να το κάνουν. Υποπτεύθηκα αμέσως ότι η δυσλειτουργία των επινεφριδίων προκαλούσε τη δυσφορία της. Αυτό που δεν ήξερα ήταν γιατί τα επινεφρίδιά της δεν λειτουργούσαν σωστά εξαρχής.
Σε αντίθεση με τη συμβατική ιατρική, η λειτουργική ιατρική εστιάζει στο να φτάσει στη βασική αιτία ενός προβλήματος αντί να αντιμετωπίζει απλώς τα συμπτώματα. Εξάλλου, η συγκάλυψη των συμπτωμάτων δεν εξαφανίζει το πραγματικό πρόβλημα.
Η λειτουργική ιατρική έχει να κάνει με την ανακάλυψη των λόγων για τους οποίους η υγεία σας έχει πάρει άσχημη τροπή και τη δημιουργία συνηθειών που θα διατηρήσουν την καλή υγεία για μια ολόκληρη ζωή, όχι μόνο όσο παίρνετε ένα χάπι.

Κόπωση των επινεφριδίων: γεγονός ή φαντασία;
Υπάρχει μεγάλη συζήτηση μεταξύ των συμβατικών θεραπευτών σχετικά με το αν η κόπωση των επινεφριδίων είναι πραγματική. Νομίζω ότι ένα μεγάλο μέρος της αφορά τη σημειολογία. Είναι αλήθεια ότι τα επινεφρίδια σπάνια φτάνουν σε σημείο πλήρους διακοπής λειτουργίας.
Αντίθετα, αυτό που συμβαίνει συχνά είναι ότι τα επινεφρίδια διαστρεβλώνονται προς μία από τις δύο κατευθύνσεις - παράγοντας υπερβολικά πολλή ή υπερβολικά λίγη ορμόνη, ειδικά την ορμόνη του στρες κορτιζόλη. Και, για να περιπλέξουμε περαιτέρω τα πράγματα, πρόκειται για έναν κινούμενο στόχο. Μερικές φορές η παραγωγή είναι πολύ υψηλή. Άλλες φορές είναι πολύ χαμηλή. Και συχνά τα επίπεδα εξακολουθούν να βρίσκονται εντός του «φυσιολογικού» εύρους (το οποίο είναι πολύ ευρύ για να έχει πραγματικά νόημα).
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο συνήθως χρησιμοποιώ τον όρο επινεφριδιακή ανισορροπία ή επινεφριδιακή δυσλειτουργία για να περιγράψω το ζήτημα που είναι ευρέως γνωστό ως επινεφριδιακή κόπωση. Η ουσία είναι ότι αν τα επινεφρίδια δεν παράγουν τη σωστή ποσότητα κάθε ορμόνης, το σώμα θα αντιδράσει αρνητικά.

Σημάδια κόπωσης των επινεφριδίων
Εκ των υστέρων, οι γυναίκες συχνά λένε ότι το πρώτο πράγμα που παρατήρησαν όταν η υγεία τους άρχισε να κατρακυλάει ήταν μια αλλαγή στο επίπεδο της ενέργειάς τους. Διαπίστωσαν ότι χρειάζονταν όλο και περισσότερη καφεΐνη μόνο και μόνο για να βγάλουν τη μέρα. Ή ξυπνούσαν κουρασμένες ακόμη και μετά από μια ολόκληρη νύχτα ύπνου, δυσκολεύονταν να σηκωθούν από το κρεβάτι ή είχαν μια έκρηξη ενέργειας αργά το βράδυ, κάνοντας τον ύπνο δύσκολο.
Αυτές οι αλλαγές στην ενέργεια είναι ένα σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά στα επινεφρίδια. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν αλλαγές στη διάθεση (συμπεριλαμβανομένου του άγχους και της κατάθλιψης), πόνους στις αρθρώσεις και τους μυς, ανεξήγητη αύξηση βάρους, τριχόπτωση, δερματικά προβλήματα, χαμηλή αρτηριακή πίεση και ζαλάδα.
Αυτά τα συμπτώματα μπορεί επίσης να είναι αποτέλεσμα άλλων προβλημάτων, αλλά αξίζει να ρωτήσετε για τη λειτουργία των επινεφριδίων αν βρεθείτε αντιμέτωποι με αρκετά από αυτά. Υπάρχουν διάφορα στάδια της κόπωσης των επινεφριδίων και αν εντοπίσετε το πρόβλημα νωρίς, μπορείτε να αποφύγετε να φτάσετε σε κατάσταση πλήρους εξάντλησης και αδυναμίας λειτουργίας.

Τα δύο Τ
Η συζήτηση σχετικά με το τι προκαλεί την κόπωση των επινεφριδίων συχνά επικεντρώνεται στην ορμονική ανισορροπία και/ή σε θέματα εντέρου. Ενώ και οι δύο αυτοί παράγοντες είναι σημαντικοί, η εστίαση αποκλειστικά σε αυτούς χάνει το στόχο.
Αυτό συμβαίνει επειδή καθένα από αυτά είναι ένα άλλο σύμπτωμα, όχι πραγματικά μια βασική αιτία. Γιατί υπάρχει ανισορροπία των ορμονών; Τι κρύβεται πίσω από τη δυσβίωση στο έντερο; Αυτά είναι τα πράγματα που πρέπει πραγματικά να γνωρίζετε. Από πού προέρχονται αυτά τα προβλήματα;
Δύο Τ είναι συχνά οι βασικές αιτίες της δυσλειτουργίας των επινεφριδίων: οι τοξίνες και το τραύμα. Είναι σημαντικό να καταλάβετε πώς μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στα επινεφρίδια.

Τοξικότητα και κόπωση των επινεφριδίων
Είμαστε περιτριγυρισμένοι από τοξίνες στα τρόφιμα, το νερό, τον αέρα και τα προϊόντα προσωπικής φροντίδας. Περισσότερες από 300 συνθετικές χημικές ουσίες έχουν βρεθεί στους ιστούς του ανθρώπινου σώματος – κάποιες από αυτές ακόμη και στα νεογέννητα. Αυτό σημαίνει ότι αυτές οι τοξίνες μπορούν να περάσουν από τη μητέρα στο παιδί και να μεταφερθούν για πολλές γενιές. Αντιμετωπίζουμε επίσης το τοξικό στρες και την τοξικότητα στις σχέσεις.
Μερικές φορές δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για τις τοξίνες στις οποίες είμαστε εκτεθειμένοι. Αν δεν ζείτε σε μια πλαστική φούσκα, για παράδειγμα, δεν έχετε μεγάλο έλεγχο για το τι υπάρχει στον αέρα που αναπνέετε.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν πολλά που μπορούμε να ελέγξουμε. Γι' αυτό είναι τόσο σημαντικό να κατανοήσουμε το ρόλο που παίζουν οι τοξίνες στη λειτουργία των επινεφριδίων.
Η δυσλειτουργία των επινεφριδίων προκαλείται συνήθως από το χρόνιο στρες, και αυτό περιλαμβάνει το στρες που υφίσταται το σώμα σας όταν βομβαρδίζεται από περιβαλλοντικές τοξίνες. Η έκθεση σε βαρέα μέταλλα,¹ αμίαντο² και τοξικές χημικές ουσίες όπως τα πλαστικά³ μπορούν να μπλοκάρουν τις φυσικές διεργασίες των επινεφριδίων, ανατρέποντας τη φυσική αντίδραση στο στρες.
Οι τοξικές σχέσεις μπορεί να είναι εξίσου σοβαρές με τις περιβαλλοντικές τοξίνες όσον αφορά τον αντίκτυπο στα επινεφρίδια. Να θυμάστε ότι ο εγκέφαλός σας δεν μπορεί να κάνει διάκριση μεταξύ των τύπων στρες - ξεκινά την ίδια αντίδραση στρες κάθε φορά που γίνεται αντιληπτή μια απειλή, ακόμη και αν αυτή είναι συναισθηματική και όχι σωματική.
Έρευνες έχουν δείξει ότι όταν περιβάλλεστε από την αρνητικότητα των σχέσεων που απλώς δεν λειτουργούν καλά, η υγεία σας θα υποφέρει.

Τραύμα και κόπωση των επινεφριδίων
Το τραύμα -είτε πρόσφατο είτε στο μακρινό παρελθόν- έχει παρατεταμένες επιπτώσεις στο σώμα σας. Το σωματικό τραύμα είναι προφανές και είναι πιθανό να λάβετε τα απαραίτητα μέτρα για την αποκατάστασή του (όπως το να ξεκουράζετε έναν αστράγαλο που έχετε στραμπουλήξει ή να μένετε στο κρεβάτι όταν έχετε ημικρανία). Το συναισθηματικό τραύμα, από την άλλη πλευρά, είναι συχνά βαθιά θαμμένο.
Η μελέτη για τις Ανεπιθύμητες Παιδικές Εμπειρίες (ACEs) έχει καταδείξει με σαφήνεια τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει ένα τραύμα από την παιδική ηλικία στην υγεία των ενηλίκων.⁴ Αλλά εξακολουθεί να είναι δύσκολο για πολλούς από τους ασθενείς μου να επεξεργαστούν την ιδέα ότι κάτι που συνέβη πριν από δεκαετίες μπορεί να κρύβεται πίσω από τα δυσάρεστα συμπτώματά τους.
Συχνά επανέρχομαι στη φράση «Τα προβλήματά μας βρίσκονται στους ιστούς μας». Το σώμα μας κρατάει το τραύμα πολύ καιρό μετά την εξαφάνιση της πηγής. Και τελικά η συσσώρευση του συναισθηματικού τραύματος σε αυτούς τους ιστούς εκδηλώνεται με σωματικούς τρόπους, όπως τα συμπτώματα της κόπωσης των επινεφριδίων.
Το συναισθηματικό τραύμα μπορεί επίσης να δημιουργήσει χρόνιο άγχος που μερικές φορές οδηγεί σε συγκεκριμένες διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της διαταραχής μετατραυματικού στρες. Παρόλο που το οξύ τραύμα έχει περάσει, ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος είναι καταστροφικός.
Η φυσική αντίδραση του εγκεφάλου σε κάθε είδους τραύμα (πραγματικό ή αντιληπτό) είναι να πλημμυρίσει το σώμα με αδρεναλίνη και κορτιζόλη, οδηγώντας στις αντιδράσεις «μάχης, φυγής ή παγώματος». Τα άτομα με μετατραυματικό στρες έχουν ένα υπερδιεγερμένο σύστημα αντίδρασης, πράγμα που σημαίνει ότι ακόμη και η παραμικρή αντίληψη μιας απειλής μπορεί να οδηγήσει σε μια ολοκληρωμένη αντίδραση στρες.
Το να βρίσκεστε σε κατάσταση συναγερμού σημαίνει ότι καλείτε συνεχώς τα επινεφρίδιά σας να παράγουν περισσότερες ορμόνες στρες, οδηγώντας σε αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης (και σε μια σειρά από οδυνηρά συμπτώματα). Όσο περισσότερο διαρκεί αυτό, τόσο πιο δύσκολο είναι για το σώμα σας να παράγει αυτές τις ορμόνες, και τελικά τα επινεφρίδια μπορεί να μην είναι σε θέση να συμβαδίσουν, οδηγώντας σε ένα εντελώς διαφορετικό σύνολο προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένων των χρόνιων φλεγμονών και των αυτοάνοσων ασθενειών.

Μείωση των επιπτώσεων των τοξινών και του τραύματος
Τα καλά νέα είναι ότι μόλις καταλάβετε ότι τα προβλήματά σας μπορεί να έχουν ξεκινήσει από τις τοξίνες και τα τραύματα στα οποία έχετε εκτεθεί, μπορείτε να αρχίσετε να παίρνετε μέτρα προς την κατεύθυνση της θεραπείας. Αν και δεν μπορείτε να εξαλείψετε όλη την έκθεση σε τοξικές ουσίες, μπορείτε σίγουρα να τις μειώσετε. Και παρόλο που τα τραύματα του παρελθόντος δεν μπορούν να αλλάξουν, μπορούν να αντιμετωπιστούν, ώστε να μην πυροδοτούν συνεχώς την αντίδραση του στρες σας.

Φυλάξτε το σώμα σας
Πολλές από τις συμβουλές μου καταλήγουν στο να βεβαιωθείτε ότι επιλέγετε συνειδητά τι εισέρχεται στο σώμα σας. Τα επεξεργασμένα τρόφιμα δεν είναι ποτέ η καλύτερη επιλογή. Τα προϊόντα ολικής και τα βιολογικά προϊόντα είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε τα φυτοφάρμακα, τις αυξητικές ορμόνες και τα αντιβιοτικά που είναι τόσο διαδεδομένα στα τρόφιμα του εμπορίου.
Το νερό είναι απαραίτητο για την καλή υγεία, αλλά αν προέρχεται από πλαστικά μπουκάλια, μπορεί συχνά να περιέχει ανεπιθύμητες χημικές ουσίες. Συνιστώ το φιλτραρισμένο νερό έναντι του εμφιαλωμένου νερού για αυτόν ακριβώς το λόγο. Αν μπορείτε να επενδύσετε σε ένα σύστημα φιλτραρίσματος για όλο το σπίτι, δεν θα κάνετε ντους με ανεπιθύμητες τοξίνες.
Αποφύγετε τα ποτά που είναι φορτωμένα με ζάχαρη, τεχνητά αρώματα ή χρωστικές ουσίες. Αν το σκέτο νερό σας φαίνεται βαρετό, δοκιμάστε να προσθέσετε μερικά φρέσκα φρούτα ή να το εμπλουτίσετε με μέντα. Το τσάι από βότανα είναι επίσης εξαιρετική επιλογή.
Σε δημόσιο χώρο, δεν μπορείτε να κάνετε πολλά για την ποιότητα του αέρα. Αλλά στο σπίτι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε φίλτρο αέρα, να περιορίσετε στο ελάχιστο τη σκόνη και να αντιμετωπίσετε άμεσα τυχόν περιοχές με μούχλα.

Εξετάστε τις σχέσεις σας
Αυτό είναι πολύ πιο εύκολο να το λες παρά να το κάνεις μερικές φορές, αλλά αν αισθάνεσαι ότι μια σχέση δεν είναι αυτό που θα ήθελες να είναι, ήρθε η ώρα να δεις προσεκτικά πώς σε επηρεάζει. Το να εκθέτετε τον εαυτό σας σε τοξικούς ανθρώπους μόνο και μόνο επειδή είναι συγγενείς, για παράδειγμα, κάνει μεγάλο κακό στον εαυτό σας.
Βρείτε τρόπους να θέσετε υγιή όρια με τους γονείς, τα αδέλφια, τους φίλους και τους σημαντικούς άλλους. Δεν πειράζει να αφήσετε τις σχέσεις που δεν σας εξυπηρετούν, ειδικά αν έχετε προσπαθήσει να θέσετε όρια χωρίς επιτυχία.
Ξέρω ότι πολλές γυναίκες μου λένε ότι απλά δεν μπορούν να δουν διέξοδο από μια κακή σχέση. Αυτή είναι μια στιγμή που το να βάζετε τον εαυτό σας μπροστά από τους άλλους είναι απαραίτητο. Όσο περισσότερο περιμένετε, τόσο πιο δύσκολο γίνεται να φύγετε, ιδίως όταν εμπλέκονται παιδιά ή υπάρχουν οικονομικά ζητήματα. Αλλά ακόμη και αν είστε σε μια τοξική σχέση για χρόνια, μπορείτε να βγείτε.
Αν η σχέση έχει γίνει βίαιη -φυσικά ή συναισθηματικά- σας προτρέπω να απευθυνθείτε σε μια υπηρεσία ενδοοικογενειακής βίας για βοήθεια. Αν η σχέση είναι ανθυγιεινή αλλά όχι καταχρηστική, μπορείτε να απευθυνθείτε σε έναν έμπιστο φίλο ή να αναζητήσετε θεραπεία ή άλλες πηγές για να αποφασίσετε τι είναι καλύτερο για εσάς.

Αντιμετωπίστε κατά μέτωπο το τραύμα του παρελθόντος
Ξέρω πόσο δελεαστικό μπορεί να είναι να θάψετε το κεφάλι σας στην άμμο. Πολλές γυναίκες μου λένε ότι ένα τραύμα του παρελθόντος είναι πίσω τους και θέλουν απλώς να το ξεχάσουν. Δυστυχώς, το σώμα σας δεν θα σας αφήσει. Αν δεν έχετε αντιμετωπίσει πραγματικά το θέμα, θα συνεχίσετε να αισθάνεστε τις επιπτώσεις, ακόμη και χρόνια αργότερα.
Η θεραπεία από το τραύμα γίνεται καλύτερα με τη βοήθεια ενός επαγγελματία. Υπάρχουν πολλά καταπληκτικά προγράμματα με τα οποία οι ασθενείς έχουν βρει επιτυχία, όπως η διαδικασία Hoffman και η τεχνική συναισθηματικής απελευθέρωσης (EFT). Οι ψυχοθεραπευτές έχουν στη διάθεσή τους μια σειρά από προγράμματα και εργαλεία. Ίσως χρειαστεί να δοκιμάσετε μερικές επιλογές προτού βρείτε αυτή που σας ταιριάζει. Αλλά μην το βάζετε κάτω.

Επιλέξτε καλύτερα προϊόντα οικιακής χρήσης
Πολλές από τις γυναίκες με τις οποίες μιλάω μου λένε ότι δεν έχουν καν σκεφτεί ποτέ τι περιέχουν τα προϊόντα καθαρισμού, τα απορρυπαντικά ρούχων ή τα προϊόντα προσωπικής περιποίησης. Αυτό είναι λάθος. Πάρα πολλά έχουν χημικές ουσίες που μπορούν πραγματικά να προκαλέσουν πρόβλημα στην υγεία. Από εκεί προέρχονται πολλές από αυτές τις τοξίνες που καταλήγουν στο σώμα μας.
Υπάρχουν τόσες πολλές εξαιρετικές φυσικές επιλογές για καθαρισμό και προσωπική περιποίηση—και πολλές από αυτές είναι λιγότερο ακριβές από τα εμπορικά προϊόντα. Η μαγειρική σόδα και το ξύδι είναι τα δύο κορυφαία συστατικά για τη δημιουργία προϊόντων καθαρισμού και απορρυπαντικών που δεν θα προσθέσουν στο τοξικό σας φορτίο.
Εάν προτιμάτε εμπορικά προϊόντα, ανατρέξτε στον Οδηγό του  Environmental Working Group's Guide to Healthy Cleaning για τις καλύτερες επιλογές. Ο ιστότοπός τους (ewg.org) προσφέρει επίσης πολύτιμες συμβουλές για την ανάγνωση ετικετών και την επιλογή προϊόντων.
Φροντίστε να διαβάσετε τις ετικέτες όταν επιλέγετε προϊόντα περιποίησης δέρματος και καλλυντικά. Εάν χρειάζεστε καθοδήγηση για την επιλογή των καλύτερων προϊόντων για τις ανάγκες σας, ελέγξτε τη βάση δεδομένων Skin Deep στον ιστότοπο της Environmental Working Group.

Επιλέξτε συνήθειες πιο υγιεινού τρόπου ζωής
Ο καλύτερος τρόπος για την καταπολέμηση των επιπτώσεων του τραύματος και της τοξικότητας είναι να ζήσετε μία πιο υγιεινή ζωή. Αυτό περιλαμβάνει το κόψιμο των κακών συνηθειών, όπως το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και η κακή διατροφή.
Σημαίνει επίσης την οικοδόμηση υγιεινών συνηθειών, όπως η διαμόρφωση ρουτίνας που προάγουν τον ποιοτικό ύπνο και την σωματική δραστηριότητα. Το να περνάτε χρόνο σε εξωτερικούς χώρους είναι μια επιλογή υγιεινού τρόπου ζωής που ενισχύει φυσικά τη βιταμίνη D (όταν εκτίθεστε στον ήλιο χωρίς αντηλιακό για 20 λεπτά την ημέρα).
Η μείωση του στρες είναι ένα άλλο κρίσιμο στοιχείο για την υποστήριξη των επινεφριδίων σας, επομένως η εύρεση τρόπων χαλάρωσης και αναζωογόνησης είναι ιδιαίτερα σημαντική. Το να κάνετε γιόγκα ή διαλογισμό, να ασκείτε ευγνωμοσύνη και να αφιερώνετε χρόνο μόνο για τον εαυτό σας κάθε μέρα συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση του άγχους.

Πραγματικά αποτελέσματα
Θυμάσαι τη Λ.; Είμαι στην ευχάριστη θέση να πω ότι μπόρεσα να τη βοηθήσω όταν κανείς άλλος δεν μπορούσε. Χρειάστηκε λίγος χρόνος και μια δέσμευση για αλλαγή από την πλευρά της, αλλά τα καταφέραμε. Και κοιτάζοντας το τοξικό της φορτίο και τα τραύματα του παρελθόντος έπαιξαν μεγάλο ρόλο στην επιτυχία της.
Η κόπωση των επινεφριδίων μπορεί να είναι εξουθενωτική, αλλά όταν κατανοήσετε τους υποκείμενους παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε ορμονικές ανισορροπίες πίσω από την πάθηση, μπορείτε να κάνετε τη διαφορά στη ζωή σας.
Η αντιμετώπιση των τοξινών και του τραύματος μπορεί να σας βοηθήσει να αποκτήσετε καλή υγεία πιο γρήγορα, επιτρέποντάς σας να ζήσετε την υγιή ζωή που σας αξίζει.

Συμπτώματα κόπωσης των επινεφριδίων
Ανεξάρτητα από το στάδιο στο οποίο βρίσκεστε, είναι πιθανό να μπορέσετε να ανακάμψετε ακολουθώντας τις συμβουλές υγιεινής διατροφής και τρόπου ζωής που έχω μοιραστεί. Μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος αν βρίσκεστε σε μεταγενέστερο στάδιο, αλλά θα αξίζει τον κόπο.

ΣΤΑΔΙΟ 1

Κυμαινόμενα επίπεδα ενέργειας

Αίσθημα ταραχής

Δυσκολία στον ύπνο

Ήπια πεπτικά προβλήματα

ΣΤΑΔΙΟ 2

Αίσθημα ότι είσαι «κουρασμένος/η αλλά συνδεδεμένος/η»

Δυσκολία στον ύπνο

Αισθήματα άγχους

Ανησυχία

Συχνές μάχες με ιούς ή μολύνσεις

ΣΤΑΔΙΟ 3

Συνεχής κόπωση

Πρόβλημα εστίασης

Κυκλοθυμία ή ευερεθιστότητα

Χαμηλή σεξουαλική ορμή

Δυσκολία στον ύπνο

Υπογονιμότητα

Επιδεινωμένο PMS

Αντίσταση στην ινσουλίνη ή ανισορροπίες σακχάρου στο αίμα

ΣΤΑΔΙΟ 4

Εξάντληση ή υπερβολική/διαρκής κόπωση

Ευερεθιστότητα

Κατάθλιψη

Ανησυχία

Χαμηλή σεξουαλική ορμή

«Ομίχλη» εγκεφάλου

Διαρρέον έντερο

Σοβαρές ορμονικές ανισορροπίες

Αυτοάνοσες καταστάσεις

Πεπτικές διαταραχές

Υπογονιμότητα

Βιβλιογραφικές αναφορές

1. J Prev Med Public Health, 2014; 47(2): 74–83; Biol Trace Elem Res, 2014; 160(1): 1–14
2. BMC Cancer, 2020; 20(1): 1210
3. Environ Res, 2016: 151: 689–697
4. Am J Prev Med, 1998; 14(4): 245–58

Είναι γνωστό ότι η επινεφριδιακή εξάντληση περιγράφει τα συμπτώματα της κόπωσης, της αϋπνίας, της επιθυμίας για αλάτι και ζάχαρη, της αύξησης του βάρους όταν ένα άτομο εκτίθεται σε χρόνιο στρες. Το άγχος επηρεάζει τα επινεφρίδια που είναι οι αδένες που παράγουν τις ορμόνες του στρες με αποτέλεσμα να "καίγονται" (burn- out). Το ήπαρ επηρεάζεται επίσης και τίθεται υπό πίεση για να ρυθμίσει την ισορροπία των ορμονών στην κυκλοφορία του αίματος.
Η επαναφόρτιση των επινεφριδίων με την Κβαντική Βιοανάδραση είναι σημαντική γιατί μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη ή τη βελτίωση της αντίστασης στην ινσουλίνη και άλλων συναφών προβλημάτων που ρυθμίζουν την αντίδραση στο στρες, τοn μεταβολισμό, την αρτηριακή πίεση και άλλες ζωτικές λειτουργίες, αποκαθιστώντας τη βέλτιστη κατάσταση υγείας και ευεξίας του οργανισμού.

Για την εξισορρόπηση και την επαναφόρτιση των επινεφριδίων με την Κβαντική Βιοανάδραση, γίνεται χρήση των συσκευών Κβαντικής Βιοανάδρασης, όπως το SCIO, το INDIGO, το EDUCTOR ή το QUEX ED. Συνδέονται με το σώμα μέσω αισθητήρων που μετρούν λεπτά ηλεκτρομαγνητικά σήματα του οργανισμού. Στέλνουν μια σειρά συχνοτήτων για να ελέγξουν την ανταπόκριση του οργανισμού σε διάφορα ερεθίσματα, τα οποία παρουσιάζονται σε οθόνη, ενώ ταυτόχρονα γίνεται εξισορρόπηση σε ταχύτητα 1/1000 του δευτερολέπτου. Αναλύουν σε πάνω από 65 εκατομμύρια bits πληροφορίας μέσα σε τέσσερα λεπτά και παρέχουν ανατροφοδότηση για να διορθώσουν τυχόν ανισορροπίες ή ελλείψεις στον οργανισμό, όπως τα επινεφρίδια, τον εγκέφαλο (με το πρόγραμμα EEG Brain Rate Variability), την καρδιά (με το πρόγραμμα Heart Rate Variability ECG), μυών (με το πρόγραμμα EMG) ή άλλων οργάνων ή συστημάτων (όπως το ανοσοποιητικό σύστημα) που μπορεί να έχουν υποστεί πίεση. Η ανατροφοδότηση χρησιμοποιεί βολταμετρικές αντιδράσεις και εκπαιδεύει το σώμα να διορθώσει, να εξισορροπήσει και να εναρμονίσει τους νευροδιαβιβαστές και τις ορμόνες με ένα πρόγραμμα που ονομάζεται Λειτουργία Διαμόρφωσης (Shaping Function) για να εκπαιδεύσει για παράδειγμα την κορτιζόλη, την αδρεναλίνη, τη σεροτονίνη, τη ντοπαμίνη, την ωκυτοκίνη και τις ενδορφίνες, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ανθρώπου.

Η συνεδρία μπορεί να διαρκέσει κατά μέσο όρο από μία έως δύο ώρες, ανάλογα με τις προσωπικές ανάγκες και τους στόχους. Σε κάθε περίπτωση προτείνονται οι αντίστοιχες συνεδρίες για να έχουμε μια πλήρη εικόνα των στρεσογόνων του οργανισμού. Κατά τη διάρκεια, μπορεί κάποιος/α να αισθάνεται χαλάρωση, ενώ μετά τη συνεδρία ενεργοποίηση ή αναζωογόνηση. Μπορεί να χρειαστούν αρκετές συνεδρίες για τα επιθυμητά αποτελέσματα, ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασής του οργανισμού και την ικανότητα ανταπόκρισης του στη συνεδρία.

Μερικά από τα οφέλη της επαναφόρτισης των επινεφριδίων με την Κβαντική Βιοανάδραση είναι:

- Βελτιωμένα επίπεδα ενέργειας και αντοχής.
- Μείωση του στρες.
- Βελτιωμένη διάθεση και πνευματική διαύγεια.
- Ισορροπημένες ορμόνες και μεταβολισμός.
- Καλύτερη ποιότητα ύπνου και λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
- Αυξημένη ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα.

Η Κβαντική Βιοανάδραση είναι μια ολιστική και μη επεμβατική προσέγγιση που μπορεί να βοηθήσει στη συνολική υγεία και ευεξία. Ωστόσο, δεν αποτελεί αντικατάστατο ιατρικών συμβουλών ή παρεμβάσεων και θα πρέπει πάντα να συμβουλεύεστε το γιατρό σας πριν ξεκινήσετε οποιαδήποτε νέα θεραπεία ή κάνετε αλλαγές στη διατροφή ή τον τρόπο ζωής σας. Οι συσκευές Κβαντικής Βιοανάδρασης δεν προορίζονται για διάγνωση, θεραπεία ή πρόληψη οποιαδήποτε ασθένειας. Είναι ένας χρήσιμος ολιστικός τρόπος υγειονομικής περίθαλψης για την αντιμετώπιση των στρεσογόνων παραγόντων σε συνειδητό και υποσυνείδητο επίπεδο, που αυτό κατ’ επέκταση έχει οφέλη για την υγεία μας. Ταυτόχρονα στις συνεδρίες προτείνονται βότανα, συμπληρώματα και διατροφή σύμφωνα με τις προσωπικές ανάγκες  του κάθε ανθρώπου με στόχο τη βοήθεια και την υποστήριξη του για την επίτευξη Δυναμικής Υγείας σε όλα τα επίπεδα – Σώμα, Νου και Ψυχή.

---

 

Η Βιολλέτα Αννίνου είναι καθηγήτρια στην κβαντική Ακαδημία του Beverly Hills στην Καλιφόρνια των Η.Π.Α. Επίσης είναι εκπαιδεύτρια της κβαντικής βιοανάδρασης σε παγκόσμιο επίπεδο. Αριστούχος μοριακής βιολογίας (Delaware, USA). Είναι κάτοχος δύο διδακτορικών τίτλων: Αριστούχος Ολιστικής Διατροφολογίας (USA) και Κβαντικής Βιο-ανάδρασης (Medical Board Certified Biofeedback Doctorate Imune). Έχει μεταπτυχιακό στη Νευρο-Ανατομία, στη Νευροηλεκτρο-Φυσιολογία και στη Νευρολογία, Victor Babes University of Medicine and Pharmacy. Έχει βραβευτεί για τις έρευνές της στη Μοριακή Βιολογία από το Dupont, Delaware, U.S.A. (Dupont Ιατρικών Ερευνών). Είναι υποψήφια  Διδάκτωρ στην Κβαντική Ιατρική, U.S.A. Αναγνωρισμένη παγκοσμίως.

Η ινομυαλγία είναι ένα σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από ευαισθητοποίηση του κεντρικού νευρικού συστήματος, το οποίο εξηγεί επί της ουσίας το μεγάλο εύρος των συμπτωμάτων. Οι πάσχοντες, που στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι γυναίκες (75%-90% των ασθενών), υποφέρουν από εκτεταμένο, χρόνιο, αμείωτο πόνο και από μια σειρά άλλα συμπτώματα που επηρεάζουν δυστυχώς σοβαρά, και διαταράσσουν την καθημερινότητα ενός ατόμου.

Για την εμφάνισή της μπορεί να ευθύνονται παράγοντες περιβαλλοντικοί, γενετικοί ή ακόμα και ψυχολογικοί.

Στα βασικά συμπτώματα περιλαμβάνονται τα ακόλουθα, χωρίς όμως ο κατάλογος αυτός στην πραγματικότητα να κλείνει, όπως έχει καταγραφεί από πολλούς ερευνητές:

-βαθύς, διαπεραστικός και ανώμαλος μυϊκός πόνος, καθώς και δυσφορία μετά την άσκηση

-πρωινή δυσκαμψία

-μυρμηκίαση ή μούδιασμα στα χέρια και τα πόδια

-δυνατοί πονοκέφαλοι, ημικρανίες

-δυσκοιλιότητα, διάρροια

-ομιχλώδης σκέψη και ανωμαλίες της μνήμης

-επώδυνη έμμηνος ρύση

-κόπωση

-προβλήματα στον ύπνο

-Πόνος στο σαγόνι  

-ζάλη ή ζαλάδα

-δερματικές ευαισθησίες

-μη καρδιακός πόνος στο στήθος, αίσθημα παλμών της καρδιάς, δυσκολία στην αναπνοή, έντονη εφίδρωση

-αίσθημα πρησμένων άκρων

-ευαισθησίες σε όλες τις αισθήσεις (στους δυνατούς θορύβους, στα λαμπερά φώτα, σε ορισμένες τροφές, σε οσμές, κλπ ...)

-συναισθήματα κατάθλιψης και άγχους.

Φαρμακευτική αγωγή - είναι αποτελεσματική;
Η καλή επαφή με τον θεράποντα ιατρό είναι βασική, διότι ο γιατρός είναι σε θέση να ακούσει, να καταλάβει το πρόβλημα και να δουλέψει μαζί με τον ασθενή για να συμβάλλει αποτελεσματικά στη θεραπεία.
Ποικίλες μαρτυρίες ωστόσο που έρχονται κατά καιρούς στο φως δείχνουν ότι οι παραδοσιακές θεραπείες με τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα, δεν είναι συνήθως τόσο αποτελεσματικές και μόνιμες ώστε να καθιστούν τα συμπτώματα του συνδρόμου υποφερτά. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Αμερική, για δύο βασικά φάρμακα, το Cymbalta (αναστολέας πρόσληψης σεροτονίνης & νορεπινεφρίνης) και το Lyrica (αντιεπιληπτικό φάρμακο), φάνηκε ότι σε ένα ποσοστό 51% και 65,6% αντίστοιχα υπήρξαν παρενέργειες (όχι ισχυρές κατά βάση), ενώ κατά 33% και 23% αντίστοιχα, οι ασθενείς δεν είχαν κάποιο θετικό αποτέλεσμα, μετά από τακτική χρήση, καθ’ υπόδειξη του γιατρού.
Επιπρόσθετα, σχετική έρευνα έδειξε ότι θεραπείες που συνδυάζουν φάρμακα για την αντιμετώπιση χρόνιων παθήσεων, για παράδειγμα αντικαταθλιπτικά και οπιοειδή αναλγητικά, έχουν σημαντικές παρενέργειες, κάτι που χτυπάει το καμπανάκι στους επιστήμονες για περισσότερη και βαθύτερη έρευνα γύρω και από αυτό το ζήτημα.
Οι ασθενείς, ωστόσο, φαίνεται να έχουν καλύτερα και πιο μόνιμα αποτελέσματα μέσα από εναλλακτικές θεραπείες, τεχνικές χαλάρωσης, διατροφική υποστήριξη καθώς και μέσα από τακτική άσκηση.
Το γεγονός αυτό είναι λάθος αν ερμηνευτεί ότι φέρνει σε σύγκρουση τη συμβατική ιατρική με τις εναλλακτικές θεραπείες και τις λοιπές παρεμβάσεις, καθώς μπορούν κατά βάση να συνδυαστούν αποτελεσματικά, αλλά και συμπληρωματικά.

Οι μη φαρμακευτικές θεραπείες βοηθούν στην φυσική αποκατάσταση
Οι κυριότερες θεραπείες και μορφές άσκησης που αποδεδειγμένα έχουν θετική δράση σε όσους νοσούν είναι η φυσικοθεραπεία, οι θεραπευτικές χειρομαλάξεις, ο βελονισμός (ιδιαίτερα ο ηλεκτροβελονισμός), οι υδροθεραπείες, η ήπια αεροβική γυμναστική, η γιόγκα και οι ασκήσεις tai-chi. 
Το βασικό τους στοιχείο είναι το γεγονός ότι εστιάζουν στην τόνωση των μυών μέσω της χαλάρωσης, ενώ σταδιακά βοηθούν ενάντια στον πόνο.
Αξίζει να δούμε κάποιες θεραπείες αναλυτικά, υπό το πρίσμα ερευνών και επιστημόνων.

Βελονισμός
Πρόκειται για μία μέθοδο αντανακλαστικής θεραπείας, όταν ερεθίζονται με τις πολύ λεπτές ειδικές βελόνες ορισμένα σημεία του δέρματος. Από εκεί διοχετεύεται ένα μήνυμα που κατευθύνεται μέσω των νεύρων σε διάφορα νευρικά κέντρα. Ο βελονισμός δρα με αναστολή στο σύστημα των νευρώνων, που λαμβάνουν μέρος στην αντίληψη του πόνου, με αποτέλεσμα την αναλγησία.
Ο βελονισμός έχει δείξει ότι ιδιαίτερα αποτελεσματικός στη θεραπεία της ινομυαλγίας, όχι μόνο για την αναλγησία του ασθενούς αλλά και για τη γενικότερη ψυχική του διάθεση (στρες, άγχος, αϋπνίες κτλ).
Αξίζει να γνωρίζουμε ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.), έχει δώσει έγκριση για την αντιμετώπιση 40 παθήσεων με ωτοθεραπεία και βελονισμό.
Η ωτοθεραπεία έχει βρεθεί ότι μπορεί να καταστείλει την υπερδραστηριότητα του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος και κυρίως του Συμπαθητικού μέσω του ερεθισμού του πνευμονογαστρικού νεύρου, το οποίο αποτελεί μέρος της νεύρωσης του αυτιού. Μπορεί επίσης να αυξήσει τα επίπεδα σεροτονίνης, από διάφορες μελέτες που έχουν γίνει σε πειραματικά μοντέλα. Με αυτούς τους μηχανισμούς μπορεί να βοηθήσει ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση του συνδρόμου.

Ομοιοπαθητική
Η ομοιοπαθητική αποτελεί έναν ακόμα φυσικό τρόπο παρέμβασης με ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα.
Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι μετά την ομοιοπαθητική θεραπεία έχουν σημειωθεί σημαντικές βελτιώσεις στην ένταση του πόνου, στην κόπωση αλλά και στις βαθμολογίες στην κλίμακα πόνου McGill. Αναδείχθηκε επίσης ότι, η ομοιοπαθητική μείωσε τη χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και άλλων αναλγητικών, συμπεριλαμβανομένων των ναρκωτικών, σε ασθενείς με χρόνιες μυοσκελετικές διαταραχές.

Διατροφική αντιμετώπιση
Είναι αντιληπτό ότι η τροφή αποτελεί τη βάση της θεραπείας σε κάθε άνθρωπο. Ειδικά όμως για τους ασθενείς με ινομυαλγία, η ορθή και προσαρμοσμένη διατροφή είναι ένα σοβαρό κομμάτι της θεραπείας τους.
Απαιτείται η αποφυγή ορισμένων ουσιών, όπως: καφεΐνη, επεξεργασμένη ζάχαρη, ασπαρτάμη, κορεσμένα λίπη, κόκκινο κρέας (είναι πλούσιο σε κορεσμένα λιπαρά, τα οποία εμποδίζουν την σωστή κυκλοφορία του αίματος, κάτι που οδηγεί σε κόπωση και πόνο), υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, καθώς το αλκοόλ ευνοεί γενικά τη φλεγμονή και αυξάνει τον πόνο, λόγω των τοξικών μεταβολιτών.
Υπάρχουν συμπληρώματα που έχει φανεί ότι βοηθούν στη μείωση των συμπτωμάτων του συνδρόμου. Πρόκειται για ακόλουθα:

Σύμπλεγμα μαγνησίου/μηλικού οξέος/βιταμινών Β

Ω-3 λιπαρά οξέα

Βιταμίνες C και Ε

Συνένζυμο Q10

Οι φυσικοί χυμοί λαχανικών, οι σούπες, τα μαγειρεμένα λαχανικά, οι πράσινες σαλάτες, το τζίντζερ, η κουρκούμη, το κύμινο, το κόλιανδρο, αλλά και το σκόρδο φαίνεται να έχουν θετική δράση στην μείωση του πόνου.

Η βιταμίνη D παρουσιάζει σαφή επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα των ασθενών με ινομυαλγία. Όταν είναι σε επαρκή επίπεδα στον οργανισμό τα συμπτώματα φαίνεται να μειώνονται.

Η λήψη άφθονων υγρών είναι φυσικά απαραίτητη και αναντικατάστατη.

Βοτανοθεραπεία
Η βοτανοθεραπεία έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην αντιμετώπιση του πόνου, μέσω κατάλληλων αλοιφών και επιθεμάτων τοπικά, αλλά και βοτάνων με σπασμολυτικές και καταπραϋντικές ιδιότητες. Επίσης υπάρχει μεγάλη ποικιλία βοτάνων τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του άγχους, στην βελτίωση της διάθεσης και άλλων συμπτωμάτων. Δίνονται πάντα εξατομικευμένα και πάντα με την κατάλληλη ιατρική συνεκτίμηση.

Yoga
Αρκετές μελέτες τα τελευταία χρόνια στοιχειοθετούν την αποτελεσματικότητα της Yoga απέναντι στη συνολική κατάσταση της υγείας των συμμετεχόντων, αλλά και στα συμπτώματα της δυσκαμψίας, του άγχους και της κατάθλιψης.
Οι ερευνητές εντόπισαν σημαντικές βελτιώσεις στους δείκτες του πόνου, της κόπωσης και της πρωινής αίσθησης του σώματος. Τα αποτελέσματα κυμαίνονταν από μέτρια έως πολύ ικανοποιητικά, ενώ εκτιμάται ότι περαιτέρω έρευνα ενδεχόμενα να οδηγούσε σε καθιέρωση της yoga ως πρότυπη θεραπεία για την ινομυαλγία.
Άλλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή 53 γυναικών, σε ένα πρόγραμμα Yoga of Awareness διάρκειας 8 εβδομάδων - το οποίο περιελάμβανε ήπιες στάσεις γιόγκα, διαλογισμό, ασκήσεις αναπνοής, ομαδικές συζητήσεις και οδηγίες σχετικά με τη γιόγκα - έδειξε ότι η γιόγκα βοηθάει στην βελτίωση των συμπτωμάτων του συνδρόμου και στην αντιμετώπιση λειτουργικών αδυναμιών.

Ψυχοθεραπεία & Mindfulness
Στο κομμάτι της αμιγώς ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης, πλήθος ερευνών αποδεικνύουν τον ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο που μπορεί να παίξει στους ασθενείς με ινομυαλγία.
Αναφορικά με την μείωση του άγχους βάσει του Mindfulness, έρευνα που εστίασε στην αντίληψη, μέτρηση και αντιμετώπιση του πόνου σε 58 γυναίκες (περίπου 52 ετών κατά μέσο όρο) έδειξε ότι υπάρχουν μεγάλα οφέλη και στην αντιμετώπιση του πόνου, αλλά και στο θέμα του άγχους και της κατάθλιψης. Υπήρξε μάλιστα επιπλέον και μία τριετής παρακολούθηση ορισμένων ασθενών που επιβεβαίωσαν το αρχικό συμπέρασμα.
Η Γνωσιακή – Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία είναι περισσότερο αποτελεσματική από άλλες παρεμβατικές ομάδες, αναφορικά με τον πόνο, την γενική υγεία, τη λειτουργικότητα, τη συναισθηματική κατάσταση, τον ύπνο και την αίσθηση αυτο-αποτελεσματικότητας συμπεραίνει ερευνήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, της Ιατρικής Σχολής, η οποία εξέτασε τα αποτελέσματα 15 σχετικών ερευνών. Η ΓΣΨ φαίνεται να έχει πολύ καλή επίδραση σε όλα τα συμπτώματα της ινομυαλγίας, κατέληξε η έρευνα. 

Η ημέρα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την ινομυαλγία είναι η 12η Μαϊου.

Βιβλιογραφία

Σιούπουλης, Λ. Α., & Κορδιά, Ε. Α. (2016). Ινομυαλγία και σύγχρονες φυσικοθεραπευτικές μέθοδοι διαχείρισης.

Walitt, B., Nahin, R. L., Katz, R. S., Bergman, M. J., & Wolfe, F. (2015). The prevalence and characteristics of fibromyalgia in the 2012 National Health Interview Survey. PloS one, 10(9), e0138024.

National Fibromyalgia Association www.fmaware.org

Mao, J., & Gold, M. S. (2011). Combination drug therapy for chronic pain: a call for more clinical studies. The Journal of Pain, 12(2), 157-166.

Pioro‐Boisset, M., Esdaile, J. M., & Fitzcharles, M. A. (1996). Alternative medicine use in fibromyalgia syndrome. Arthritis & Rheumatism: Official Journal of the American College of Rheumatology, 9(1), 13-17.

Deare, J. C., Zheng, Z., Xue, C. C., Liu, J. P., Shang, J., Scott, S. W., & Littlejohn, G. (2013). Acupuncture for treating fibromyalgia. Cochrane Database of Systematic Reviews, (5).

Λλέσι, Μ., & Φωτιάδου, Α. (2018). Συμπληρωματικές/εναλλακτικές θεραπείες του πόνου και ο ρόλος του νοσηλευτή.

Shaver, J. L., Wilbur, J., Lee, H., Robinson, F. P., & Wang, E. (2009). Self-reported medication and herb/supplement use by women with and without fibromyalgia. Journal of Women's Health, 18(5), 709-716.

Janet Hennard (2011) A Protocol and Pilot Study for Managing Fibromyalgia with Yoga and Meditation. International Journal of Yoga Therapy: 2011, Vol. 21, No. 1, pp. 109-121.

Carson, J. W., Carson, K. M., Jones, K. D., Bennett, R. M., Wright, C. L., & Mist, S. D. (2010). A pilot randomized controlled trial of the Yoga of Awareness program in the management of fibromyalgia. PAIN®, 151(2), 530-539.

Grossman, P., Tiefenthaler-Gilmer, U., Raysz, A., & Kesper, U. (2007). Mindfulness training as an intervention for fibromyalgia: evidence of postintervention and 3-year follow-up benefits in well-being. Psychotherapy and psychosomatics, 76(4), 226-233.

Μαντέλη, Θ. Ε. (2008). η αποτελεσματικότητα της γνωσιακής-συμπεριφοριστικής ψυχοθεραπείας στην αντιμετώπιση της ινομυαλγίας.

 

Η All4therapy Κοσκερίδου-Νιάρχου Αγγελική είναι ψυχοθεραπεύτρια και φυσικοπαθητικός. Απόφοιτος της Φυσικοπαθητικής Ιατρικής από το Westbrook University της Αμερικής, μετεκπαιδεύεται στην Ψυχολογία της Υγείας «Msc Health Psychology” έχοντας ολοκληρώσει βασικές σπουδές στη Συνθετική Συμβουλευτική Ψυχολογία, τη Συστημική Ψυχοθεραπεία και την Οικογενειακή Παρέμβαση. Ταυτόχρονα ολοκλήρωσε την εκπαίδευση στις «Νέες Προσεγγίσεις Παιδοψυχιατρικής» στο Παίδων και την «Διαπαιδαγώγηση στην Παιδική & Εφηβική Ηλικία» στο ΕΚΠΑ. Μέλος του Βρετανικού Φορέα Συμβουλευτικής & Ψυχοθεραπείας, British Association of Counselling & Psychotherapy «BACP» , της Βρετανικής Ενωσης Συμπληρωματικής Ιατρικής CMA και Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Συμπληρωματικής Εναλλακτικής Ιατρικής & Ψυχολογικής Υποστήριξης «ΘΕΡΑΠΕΥΩ». Στο Πολυδύναμο Κέντρο Ολιστικής Υγείας "All4Therapy" το οποίο ίδρυσε το 2012, παρέχει εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες σε ενήλικες και παιδιά και υποστήριξη για αντιμετώπιση ψυχολογικών διαταραχών, όπως αγχώδεις διαταραχές και κατάθλιψη, κρίσεων πανικού, προβλήματα σχέσεων, διαχείριση ψυχαναγκαστικών συμπεριφορών, διαταραχές διατροφής, διακοπή καπνίσματος, χρόνιους πόνους και εξαρτήσεις. Παράλληλα προσφέρει μια ολιστική αντιμετώπιση πολλών προβλημάτων υγείας, εφαρμόζοντας μεθόδους της ολιστικής ιατρικής και εναλλακτικών θεραπειών, της φυσικοπαθητικής, της βοτανοθεραπείας, της θεραπευτικής yoga, του διαλογισμού, του Reiki και του ηλεκτροβελονισμού. Έτσι έχει δημιουργήσει μια καινούρια τεχνική θεραπείας, την Ολιστική Θεραπεία Απελευθέρωσης Ψυχοσωματικών | APD και την Αγγελική Θεραπεία Αναγέννησης | ART. Στον ίδιο χώρο θα βρείτε εξειδικευμένους συνεργάτες, ψυχολόγους, εναλλακτικούς θεραπευτές και ιατρούς για να αντιμετωπίσετε ολιστικά τα θέματα υγείας που σας απασχολούν. Ταυτόχρονα, λειτουργούν εκπαιδευτικά τμήματα με αναγνωρισμένους εκπαιδευτές στον τομέα της Ψυχολογίας, της Εναλλακτικής Θεραπείας & της Συμπληρωματικής Ιατρικής. Στόχος της είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων καθώς και μια πιο ευτυχισμένη καθημερινότητα γεμάτη Ευεξία και Υγεία.