Στις 18 Οκτωβρίου, το Εθνικό Συμβούλιο της Αυστρίας ενέκρινε μια νέα κυβερνητική πρόταση για τη θέσπιση του δικού της νόμου για τα κτηνιατρικά φάρμακα, με βάση τις απαιτήσεις της ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι τα κτηνιατρικά φάρμακα θα ρυθμίζονται στο μέλλον από τον δικό τους νόμο. Ο νέος νόμος αναγνωρίζει ότι η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά αποτελεί πρόβλημα παγκοσμίως. Τόσο τα ζώα όσο και οι άνθρωποι κινδυνεύουν, οπότε ο νέος νόμος παραπέμπει στη νέα προσέγγιση “One Health” (μια συνεργατική, πολυτομεακή και διεπιστημονική προσέγγιση που λειτουργεί σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο με στόχο την επίτευξη βέλτιστων αποτελεσμάτων για την υγεία, αναγνωρίζοντας τη διασύνδεση μεταξύ των ανθρώπων, των ζώων, των φυτών και του κοινού τους περιβάλλοντος). Σκοπεύει να διασφαλίσει την ποιότητα και την ασφάλεια των κτηνιατρικών φαρμάκων και να εισαγάγει τον έλεγχο της χρήσης κτηνιατρικών φαρμάκων και της γενικότερης χρήσης φαρμάκων στα ζώα. Ειδικότερα, αποσκοπεί στην καλύτερη ρύθμιση της χρήσης αντιβιοτικών στα ζώα εκτροφής.

Ο νέος νόμος επιτρέπει πλέον στους Αυστριακούς να εκπληρώσουν την απαίτηση του κανονισμού 2018/848 της ΕΕ για τη βιολογική παραγωγή και την σήμανση των βιολογικών προϊόντων, ο οποίος καθορίζει την πρωταρχική χρήση ομοιοπαθητικών και φυτοθεραπευτικών προϊόντων στις βιολογικές φάρμες. Ο κανονισμός, που ισχύει από το 2018, δίνει έμφαση στη βέλτιστη χρήση των αντιβιοτικών και απαιτεί τη χρήση ομοιοπαθητικών και φυτοθεραπευτικών προϊόντων στις βιολογικές φάρμες κατά προτεραιότητα έναντι της θεραπείας με χημικά αλλοπαθητικά κτηνιατρικά φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των αντιβιοτικών. Απαιτεί να προτιμάται η ολοκληρωμένη ιατρική (συνδυασμός συμβατικής ιατρικής με συμπληρωματική ιατρική), όποτε αυτό είναι δυνατό. Επιτρέπεται επίσης η χρήση συμβατικών φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων των αντιβιοτικών, εάν είναι απαραίτητο, για να αποφευχθεί η ταλαιπωρία των ζώων και πρέπει να χορηγείται υπό την ευθύνη κτηνιάτρου, όταν η θεραπεία με φυτοθεραπευτικά, ομοιοπαθητικά ή άλλα φάρμακα δεν είναι αποτελεσματική.

Περισσότερες πληροφορίες:

• Το αυστριακό συμβούλιο περνάει νόμο για τα κτηνιατρικά φάρμακα
• Ευρωπαϊκός κανονισμός 2018/848 για την παραγωγή βιολογικών και την σήμανση βιολογικών προϊόντων

Τα φάρμακα που παράγει ο άνθρωπος έχουν μολύνει τα ποτάμια σε ολόκληρο τον κόσμο και αποτελούν "παγκόσμια απειλή για την περιβαλλοντική και την ανθρώπινη υγεία", σύμφωνα με την πιο ολοκληρωμένη μελέτη που έχει γίνει μέχρι σήμερα. 
Τα φαρμακευτικά προϊόντα και άλλες βιολογικά ενεργές ενώσεις που χρησιμοποιούνται από τον άνθρωπο είναι γνωστό ότι βλάπτουν την άγρια ζωή. Επίσης τα αντιβιοτικά στο περιβάλλον αυξάνουν τον κίνδυνο ανθεκτικότητας στα φάρμακα, μια ακόμη μεγάλη απειλή για την ανθρωπότητα.
Οι επιστήμονες μέτρησαν τη συγκέντρωση 61 δραστικών φαρμακευτικών συστατικών (Active Pharmaceutical Ingredients - APIs) σε περισσότερες από 1.000 τοποθεσίες κατά μήκος 258 ποταμών και σε 104 χώρες, καλύπτοντας όλες τις ηπείρους. Η έρευνα έδειξε ότι μόνο δύο μέρη ήταν αμόλυντα - η Ισλανδία και ένα χωριό της Βενεζουέλας, όπου οι ιθαγενείς δεν χρησιμοποιούν σύγχρονα φάρμακα.
Τα πιο συχνά ανιχνευόμενα APIs ήταν ένα αντιεπιληπτικό φάρμακο, η καρβαμαζεπίνη, η οποία διασπάται δύσκολα, το φάρμακο για τον διαβήτη μετφορμίνη και η καφεΐνη. Και οι τρεις αυτές ουσίες βρέθηκαν (τουλάχιστον) στο 50% των τοποθεσιών που ερευνήθηκαν. Στο 20% βρέθηκαν αντιβιοτικά σε επικίνδυνα επίπεδα και σε πολλές περιοχές βρέθηκε επίσης τουλάχιστον ένα API σε επίπεδα που θεωρούνται επιβλαβή για την άγρια ζωή, με επιπτώσεις όπως η θηλυκοποίηση των ψαριών.
Τα APIs καταλήγουν στα ποτάμια αφού πρώτα απορροφώνται από ανθρώπους και ζώα και στη συνέχεια αποβάλλονται στο αποχετευτικό σύστημα ή απευθείας στο περιβάλλον, αν και κάποια από αυτά μπορεί να διαρρεύσουν απευθείας από τα ίδια τα φαρμακευτικά εργοστάσια που τα παράγουν!
Στα hotspots με πολύ υψηλά επίπεδα APIs περιλαμβάνονταν η Λαχόρη στο Πακιστάν, η Λα Παζ στη Βολιβία και η Αντίς Αμπέμπα στην Αιθιοπία. Η Μαδρίτη στην Ισπανία βρισκόταν στο 10% των τόπων με τις υψηλότερες αθροιστικές συγκεντρώσεις και η Γλασκώβη στο Ηνωμένο Βασίλειο και το Ντάλας στις ΗΠΑ στο κορυφαίο 20%.

"Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και ο ΟΗΕ και άλλοι οργανισμοί λένε ότι η μικροβιακή αντοχή είναι η μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα - είναι η επόμενη πανδημία", δήλωσε ο John Wilkinson, στο Πανεπιστήμιο του York, στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης, στην οποία συμμετείχαν 127 ερευνητές από 86 ιδρύματα. "Στο 19% του συνόλου των περιοχών που παρακολουθήσαμε, οι συγκεντρώσεις [αντιβιοτικών] υπερέβαιναν τα επίπεδα που θα περιμέναμε να ενθαρρύνουν τα βακτήρια να αναπτύξουν ανθεκτικότητα".

Έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο εκτιμά ότι 5 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν το 2019 από βακτηριακές λοιμώξεις που ήταν ανθεκτικές στα αντιβιοτικά. Οι περιοχές που υπέστησαν τις μεγαλύτερες επιπτώσεις από την ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά στην εν λόγω μελέτη, συνδέονται άμεσα με εκείνες της μελέτης με τη χειρότερη ρύπανση από φάρμακα, γεγονός που υποδηλώνει ότι η μόλυνση των ποταμών μπορεί να παίζει ρόλο στην αύξηση της ανθεκτικότητας. Μια περιοχή στο Μπαγκλαντές είχε επίπεδα του αντιβιοτικού μετρονιδαζόλη, 300 φορές πάνω από τα ασφαλή επίπεδα, πιθανώς λόγω διαρροών από τη φαρμακοβιομηχανία.
Η φαρμακευτική ρύπανση ήταν ήδη γνωστό ότι βλάπτει την άγρια ζωή, όπως για παράδειγμα ότι τα Ψαρόνια αναγκάζονται να τρώνε λιγότερο από όσο πρέπει, λόγω των αντικαταθλιπτικών ή πάλι ότι τα αντισυλληπτικά φάρμακα μειώνουν τους πληθυσμούς των ψαριών. "Αν ήμουν ψάρι που ζει σε κάποια από αυτά τα ποτάμια, θα ανησυχούσα αυτή τη στιγμή", δήλωσε ο Wilkinson. Ωστόσο, συνέχισε λέγοντας ότι τα επίπεδα στα περισσότερα ποτάμια δεν θα μπορούσαν να αποδώσουν υψηλές δόσεις στους ανθρώπους που κολυμπούν.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences, είναι μακράν η μεγαλύτερη που έχει γίνει μέχρι σήμερα και αντιπροσωπεύει τον αντίκτυπο στη ρύπανση των ποταμών από 470 εκατομμύρια ανθρώπους. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα: "Η φαρμακευτική ρύπανση αποτελεί παγκόσμια απειλή για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία".
Σε προηγούμενη μελέτη, σχεδόν όλες οι μετρήσεις είχαν γίνει στη δυτική Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, αλλά η τελευταία έρευνα έδειξε ότι η ρύπανση από τα APIs είναι συχνά πολύ υψηλότερη σε άλλες περιοχές. Η εργασία περιελάμβανε 36 χώρες στις οποίες μετρήθηκαν για πρώτη φορά τα APIs, ιδίως στην Αφρική και τη Νότια Αμερική.
Μεταξύ των φαρμάκων που ανιχνεύθηκαν σε όλες τις ηπείρους εκτός από την Ανταρκτική ήταν τα αντικαταθλιπτικά citalopram και venlafaxine, τα αντιισταμινικά cetirizine και fexofenadine, το αντιβιοτικό trimethoprim και η λιδοκαΐνη, ένα αναισθητικό. Ο ποταμός Kai Tak στο Χονγκ Κονγκ είχε 34 διαφορετικά APIs σε ένα μόνο σημείο, τον υψηλότερο αριθμό που έχει καταγραφεί.

"Οι οικολογικοί κίνδυνοι θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι μεγαλύτεροι από τους προβλεπόμενους για τα μεμονωμένα APIs λόγω των τοξικολογικών αλληλεπιδράσεων αυτών των μειγμάτων", δήλωσαν οι ερευνητές. Υπάρχουν περισσότερα από 2.500 φαρμακευτικά προϊόντα σε χρήση, αλλά η τρέχουσα τεχνολογία επιτρέπει την ανάλυση μόνο 50-100 από ένα μόνο δείγμα, οπότε οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα.

Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις φαρμάκων βρέθηκαν σε χώρες με χαμηλό έως μεσαίο εισόδημα, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας και της Νιγηρίας. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι σε αυτά τα έθνη έχουν αρκετό εισόδημα για να αγοράζουν φαρμακευτικά προϊόντα, αλλά ζουν σε μέρη χωρίς καλά συστήματα αποχέτευσης, τα οποία μπορούν να απομονώσουν και να απομακρύνουν τα φάρμακα, αλλά είναι ακριβά.
Η μελέτη δεν περιελάμβανε μετρήσεις παράνομων ναρκωτικών όπως η κοκαΐνη και το MDMA, τα οποία έχουν ανιχνευθεί σε ποτάμια σε επίπεδα επιβλαβή για την άγρια ζωή, αν και μια μελλοντική ανάλυση των δειγμάτων μπορεί να τα ανιχνεύσει.
Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι η έρευνα θα βοηθήσει να επικεντρωθούν οι προσπάθειες καθαρισμού των φαρμακευτικών ουσιών στις περιοχές που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο. "Γνωρίζουμε ότι η σωστή διοχέτευση και η επεξεργασία των λυμάτων είναι το κλειδί για την ελαχιστοποίηση, αν και όχι απαραίτητα για την εξάλειψη, των συγκεντρώσεων φαρμακευτικών ουσιών", δήλωσε ο Wilkinson. "Ωστόσο, αυτό είναι εξαιρετικά δαπανηρό, καθώς απαιτούνται πολλές υποδομές". 
Η πιο προσεκτική χρήση των φαρμάκων είναι ένας άλλος τρόπος για τη μείωση της ρύπανσης, είπε, ιδίως των αντιβιοτικών, τα οποία είναι πολύ φθηνά και διατίθενται σε πολλές χώρες χωρίς συνταγή (και λαμβάνονται ευρέως χωρίς ιδιαίτερο λόγο), για παράδειγμα για τη θεραπεία του κρυολογήματος.

"Τα φαρμακευτικά προϊόντα βρίσκονται σχεδόν σε όλο το κόσμο, μέσω των ποταμών", δήλωσε ο καθηγητής Joakim Larsson, του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ της Σουηδίας, ο οποίος δεν συμμετείχε στην ομάδα μελέτης. "Η μελέτη δείχνει ότι ένα αρκετά μεγάλο σύνολο φαρμακευτικών ουσιών υπερβαίνει τα "ασφαλή επίπεδα", και συχνά σε πολύ μεγάλο αριθμό περιοχών. Τα βακτήρια δεν εμποδίζονται από τα εθνικά σύνορα, οπότε αν ένα νέο ανθεκτικό βακτήριο αναπτυχθεί σε μια πλευρά του πλανήτη μας, σύντομα γίνεται κίνδυνος για όλους".

Οι ερευνητές επιδιώκουν να επεκτείνουν τον αριθμό των χωρών που καλύπτονται, καθώς η πανδημία Covid-19 σταμάτησε τις έρευνές τους. Αυξάνουν επίσης τον αριθμό των φαρμάκων που μετρήθηκαν και ελπίζουν να αξιολογήσουν τα επίπεδα στα ποτάμια καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, προκειμένου να εξετάσουν τις εποχικές τάσεις.

Οι καρδιοπάθειες παραμένουν πεισματικά η πρώτη αιτία θανάτου στον κόσμο, παρά τα δισεκατομμύρια που δαπανώνται για τροφές με χαμηλά λιπαρά και φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερόλη. Δύο χρόνια μετά από την καθιέρωση αυστηρότερων ορίων, με ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού άνω των 50 ετών να ξεκινά θεραπεία με στατίνες, τα ποσοστά θνησιμότητας δεν έχουν μετατοπιστεί.
Και αυτό δεν συμβαίνει επειδή τα φάρμακα δεν λειτουργούν: πράγματι, οι στατίνες μειώνουν τα επίπεδα της «κακής» LDL (χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη) χοληστερόλης, η οποία εναποτίθεται γύρω από τα τοιχώματα της αρτηρίας μέχρι να αποκλειστεί η ροή του αίματος στην καρδιά, προκαλώντας καρδιακή προσβολή.
Ωστόσο, οι στατίνες δεν επιτυγχάνουν τον απώτερο στόχο της μείωσης των καρδιαγγειακών παθήσεων και των θανατηφόρων καρδιακών προσβολών. Αυτό πιθανώς να συμβαίνει επειδή όλη η θεωρία της χοληστερόλης και των λιπών είναι λάθος, όπως υποστηρίζει μια νέα ερευνητική εργασία.
Ερευνητές με επικεφαλής τον Robert DuBroff στο Πανεπιστήμιο του New Mexico ανέλυσαν τα αποτελέσματα από 35 κλινικές δοκιμές που είχαν αξιολογήσει τρεις τύπους φαρμάκων που μειώνουν τη χοληστερόλη, συμπεριλαμβανομένων των στατινών και του νέου φαρμάκου, των αναστολέων PCSK9, που συνταγογραφούνται σε άτομα με υψηλότερο κίνδυνο καρδιοπάθειας με βάση τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης τους. Σε άλλα άτομα με παρόμοιο προφίλ κινδύνου δόθηκε ένα εικονικό φάρμακο (placebo).¹ 
Ωστόσο σε περισσότερο από το 75 τοις εκατό των δοκιμών, εκείνοι που έλαβαν φάρμακο για τη μείωση της χοληστερόλης δεν έζησαν περισσότερο από εκείνους που πήραν το εικονικό φάρμακο, και στις μισές από τις μελέτες, εκείνοι που έλαβαν τα φάρμακα τελικά ανέπτυξαν καρδιαγγειακή πάθηση.
Σε όλες σχεδόν τις δοκιμές, τα φάρμακα έκαναν τη δουλειά τους: τα επίπεδα χοληστερόλης μειώθηκαν. Σε μία από τις αναθεωρημένες μελέτες, τα φάρμακα μείωσαν την LDL κατά 13 τοις εκατό, ωστόσο ο αριθμός των θανάτων και των ποσοστών καρδιαγγειακών παθήσεων ήταν υψηλότερος από ό, τι στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου, της οποίας τα επίπεδα χοληστερόλης δεν μειώθηκαν.
Τα φάρμακα PCSK (αναστολείς του ενζύμου PCSK9) είναι ακόμη πιο αποτελεσματικά στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης. Ένα από τα πρώτα στην αγορά, το Repatha (εβολοκουμάμπη), πέτυχε μείωση 60 τοις εκατό - και όμως αυτό δεν προστατεύει τους ανθρώπους από μια θανατηφόρα καρδιακή προσβολή.
Τα αποτελέσματα της δοκιμής FOURIER, η οποία εξέτασε το νέο φάρμακο σε 27.564 ασθενείς με καρδιακές παθήσεις, εκθειάστηκαν από τα παγκόσμια μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ήταν ένα νέο φάρμακο που θα μπορούσε να μειώσει δραματικά τα επίπεδα χοληστερόλης και, ως αποτέλεσμα, οι καρδιακές παθήσεις θα ήταν παρελθόν.
Αισθανόμενος τη στιγμή του θριάμβου, ένας από τους ερευνητές, ο καθηγητής Peter Sever στο Imperial College στο Λονδίνο, αναφέρει: “Το τελικό αποτέλεσμα ήταν τα επίπεδα χοληστερόλης να κατεβαίνουν όλο και περισσότερο και είδαμε τα χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης που έχουμε δει ποτέ στην πρακτική της ιατρικής.”
Όμως αυτό δεν είναι το τελικό αποτέλεσμα. Το τελικό αποτέλεσμα θα πρέπει να είναι ο αριθμός των ανθρώπων που πεθαίνουν από καρδιακές παθήσεις Κρυμμένη στα δεδομένα, και μακριά από το έντονο φως των μέσων ενημέρωσης, εμφανίστηκε η πραγματική εικόνα: Συνολικά 251 ασθενείς που έλαβαν το Repatha πέθαναν από καρδιακές παθήσεις, όπως και οι 240 στους οποίους δόθηκε εικονικό φάρμακο, αλλά των οποίων τα επίπεδα χοληστερόλης δεν είχαν μειωθεί. Οι συνολικοί θάνατοι από οποιαδήποτε αιτία ήταν 444 στην ομάδα Repatha και 426 μεταξύ εκείνων που έλαβαν εικονικό φάρμακο.²
Μυστηριωδώς, η μελέτη σταμάτησε πρόωρα δύο χρόνια νωρίτερα, και ο Dr Michel de Lorgeril, καρδιολόγος στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας της γαλλικής κυβέρνησης, υποπτεύεται ότι πρόκειται για απάτη. Περιγράφει τη μελέτη ως «ανεπιθύμητη επιστήμη».

Η σύνδεση που λείπει
Κοιτώντας πέρα από τις μελέτες που εξέτασαν, οι ερευνητές του New Mexico βρήκαν περαιτέρω στοιχεία για να υποστηρίξουν τα ευρήματά τους, υποδηλώνοντας ότι υπάρχει ελάχιστη, εάν υπάρχει, σχέση μεταξύ της LDL χοληστερόλης και των καρδιακών παθήσεων.
Οι βελγικές υγειονομικές αρχές ανέφεραν μια μικρή μείωση των καρδιακών παθήσεων μεταξύ του 1999 και του 2005, αλλά μόνο μεταξύ των ηλικιωμένων που δεν έπαιρναν καν στατίνη, ενώ η Σουηδία δεν έχει δει καμία μείωση των θανάτων από καρδιακή προσβολή παρά την αύξηση των συνταγογραφήσεων στατίνης.
Στις ΗΠΑ, οι συνταγές στατίνης διπλασιάστηκαν μεταξύ 2002 και 2013 και, δεν αποτελεί έκπληξη, ότι τα μέσα επίπεδα χοληστερόλης μειώθηκαν - αλλά οι καρδιαγγειακοί θάνατοι αυξήθηκαν.
Από το 2018, η American Heart Association (AHA) έχει μειώσει ακόμη περισσότερο το ανώτατο όριο τιμών που οδηγούν στη συνταγογράφηση φαρμάκων που μειώνουν τη χοληστερόλη, υποδηλώνοντας ότι πολλοί περισσότεροι θα ενταχθούν στα εκατομμύρια ανθρώπων που ήδη παίρνουν τα φάρμακα αυτά.
Αυτό αύξησε τα έσοδα των παρασκευαστών, οι οποίοι έχουν ήδη συγκεντρώσει πάνω από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια σε πωλήσεις από την πρώτη άδεια στατίνης πριν από 40 χρόνια, και τα νέα φάρμακα PSCK φαίνεται να διογκώνουν αυτά τα στοιχεία ακόμη υψηλότερα. Ο Dr Malcolm Kendrick, εκτιμά ότι η μετατροπή όλων των συνταγογραφήσεων από στατίνες σε PSCK θα κόστιζε στο Ηνωμένο Βασίλειο 28 δισεκατομμύρια λίρες το χρόνο, ισοδύναμο με ολόκληρο τον αμυντικό προϋπολογισμό της χώρας.

Απόκρυψη των στοιχείων
Γιατί η θεραπεία με στατίνη συνεχίζεται όταν υπάρχουν τόσες αντιφατικές ενδείξεις; Υπάρχουν «σημαντικά στοιχεία» για τις στατίνες, παραδέχονται οι ερευνητές του New Mexico, αλλά θα μπορούσαν να οφείλονται στα «εκτός στόχου» οφέλη των φαρμάκων. Δρα επίσης ως αντιπηκτικό, το οποίο μπορεί να σταματήσει την πήξη του αίματος και, σε ακραίες περιπτώσεις, να αποτρέψει καρδιακή προσβολή.
Όμως, πιο σημαντικό, οι δοκιμές στατίνης δεν έχουν επικυρωθεί ανεξάρτητα. Με άλλα λόγια, οι παρασκευάστριες εταιρείες φαρμάκων έχουν υποστηρίξει τις δοκιμές που έδωσαν θετικά αποτελέσματα, αλλά τα βασικά δεδομένα δεν έχουν δημοσιευτεί για αξιολόγηση. Οι εταιρείες φαρμάκων ήταν επίσης διστακτικές στο να αποκαλύψουν τα αποτελέσματα άλλων μελετών που δεν δημοσιεύθηκαν ποτέ, παρά τις προσπάθειες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων να δημοσιεύσουν τα ανεπεξέργαστα δεδομένα.³
Πρόκειται για στατιστική ταχυδακτυλουργία, λένε οι ερευνητές. Για να κάνουν ένα φάρμακο πιο αποτελεσματικό, οι ερευνητές χρησιμοποιούν συχνά ένα μέτρο γνωστό ως σχετικός κίνδυνος. Ο υπολογισμός του σχετικού κινδύνου περιλαμβάνει ό, τι κάνει ένα άτομο: παίρνει το φάρμακο, αλλά μπορεί επίσης να έχει βελτιώσει τη διατροφή του ή να άρχισε να ασκείται. Ωστόσο, το συνδυασμένο όφελος όλων αυτών των αλλαγών αποδίδεται μόνο στο φάρμακο.
Ενώ οι εταιρείες φαρμάκων υποστηρίζουν ότι περίπου οι μισοί άνθρωποι που λαμβάνουν στατίνη βλέπουν ένα όφελος, στην πραγματικότητα είναι μόνο ένα τοις εκατό και αυτό είναι πιθανώς μεταξύ των ομάδων υψηλότερου κινδύνου, εκτιμούν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα.⁴
Εξέτασαν μερικές από τις σημαντικότερες δοκιμές στατίνης - όπως οι Jupiter, Crestor και ASCOT - για να ανακαλύψουν ότι οι αρχικοί ερευνητές "χρησιμοποίησαν στατιστική εξαπάτηση για να δημιουργήσουν την ψευδαίσθηση ότι οι στατίνες είναι θαυμάσια φάρμακα, όταν η πραγματικότητα είναι ότι τα μέτρια οφέλη τους αντισταθμίζονται περισσότερο από τις δυσμενείς επιπτώσεις τους." Οι κύριες αντιδράσεις περιελάμβαναν καρκίνο, καταρράκτη, διαβήτη, γνωστική εξασθένηση και μυοσκελετικές διαταραχές.

Ήρωας, όχι εχθρός
Αυτές οι αντιδράσεις μπορεί να συμβαίνουν όχι ως απόκριση στη στατίνη αλλά από τη μείωση της LDL χοληστερόλης. Το λίπος, όχι μόνο δεν είναι βιολογικό «ατύχημα», αλλά είναι σημαντικό για την ψυχική και σωματική μας ευεξία, ειδικά καθώς μεγαλώνουμε.
Μία μελέτη ανακάλυψε ότι η LDL προλαμβάνει τη συσσώρευση χοληστερόλης στις αρτηρίες και προστατεύει έτσι από καρδιακές παθήσεις και αθηροσκλήρωση ή σκλήρυνση των αρτηριών.⁵
Σε μια άλλη μελέτη, μια διεθνής ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι μεταξύ 68.096 ατόμων ηλικίας 60 ετών και άνω, το 80% αυτών που έζησαν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα είχαν επίσης τα υψηλότερα επίπεδα χοληστερόλης LDL. Αυτό, σύμφωνα με τους ερευνητές, οφείλεται στο γεγονός ότι η χοληστερόλη εξουδετερώνει μικροοργανισμούς που προκαλούν θανατηφόρες ασθένειες όπως καρκίνο, αναπνευστικά προβλήματα και, παραδόξως, καρδιακές παθήσεις.⁶
Η LDL παίζει ακόμη ρόλο διατηρώντας τους ανθρώπους ζωντανούς όταν βρίσκονται στο τέλος του κύκλου της ζωής τους. Μια ομάδα 381 ασθενών με ασθένεια σε τελικό στάδιο, τα πήγε καλύτερα όταν σταμάτησαν να παίρνουν στατίνες. Εκείνοι που σταμάτησαν τα φάρμακα ανέφεραν υψηλότερη ποιότητα ζωής και έζησαν επίσης λίγο περισσότερο - κατά μέσο όρο 39 ημέρες - από εκείνους που συνέχισαν να παίρνουν στατίνες.⁷
Στις περισσότερες επιστήμες, όταν αρκετά στοιχεία έρχονται σε αντίθεση με την επικρατούσα άποψη ή θεωρία, δημιουργείται μια νέα θεωρία. Αυτό δεν συμβαίνει στην ιατρική με τη θεωρία της χοληστερόλης, αλλά τότε, με έσοδα 1 τρισεκατομμυρίου λιρών, γιατί να αλλάξει;

Τι είναι λοιπόν η καρδιακή νόσος;
Εάν η «κακή» χοληστερόλη LDL και τα τρανς λιπαρά δεν προκαλούν καρδιακές παθήσεις, τότε τι συμβαίνει; Εδώ είναι μερικές από τις θεωρίες που έχουν προβληθεί τα τελευταία χρόνια:
Είναι φλεγμονή: Η προσθήκη φυσικών αντιφλεγμονωδών στη διατροφή - όπως ντομάτα, σπανάκι και λάχανο, λιπαρά ψάρια και μούρα - θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Οι ερευνητές παρακολούθησαν περισσότερους από 10.000 καρδιακούς ασθενείς και εκείνοι των οποίων τα επίπεδα φλεγμονής μειώθηκαν φαρμακευτικά είχαν επίσης λιγότερες πιθανότητες να υποστούν δεύτερη καρδιακή προσβολή. Ο κίνδυνός τους μειώθηκε έως και 17 τοις εκατό, διαπίστωσαν ερευνητές στο Brigham and Women's Hospital στη Βοστώνη.⁸
Είναι ραφιναρισμένη ζάχαρη: Οι άνθρωποι που παίρνουν το ένα τέταρτο ή περισσότερες από τις ημερήσιες θερμίδες τους από ραφιναρισμένη ζάχαρη τριπλασιάζουν τον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακές παθήσεις. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) ανακάλυψαν τον κίνδυνο όταν ανέλυσαν τις διατροφικές συνήθειες χιλιάδων Αμερικανών. Η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων και ποτών προκαλεί επίσης παχυσαρκία και αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη, γεγονός που αυξάνει περαιτέρω την πιθανότητα εμφάνισης καρδιοπαθειών.⁹
Είναι άγχος: Οι άνθρωποι που αισθάνονται ότι δεν έχουν τον έλεγχο μιας κατάστασης, για παράδειγμα στην εργασία ή στο σπίτι, έχουν διπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν από καρδιοπάθεια. Μια μελέτη στη Φινλανδία παρακολούθησε τη ζωή 800 ατόμων που εργάζονταν για μια εταιρεία μηχανικών. Ενώ ο υψηλός φόρτος εργασίας και οι αυστηρές προθεσμίες δεν αύξησαν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών ασθενειών, αντίθετα το άγχος - συμπεριλαμβανομένων αρνητικών ψυχολογικών παραγόντων όπως το αίσθημα παγίδευσης ή η αδυναμία - έκανε τη ζημιά.¹⁰
Είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση: Τα τσιγάρα, τα καυσαέρια των αυτοκινήτων και η βιομηχανική ρύπανση είναι η πραγματική αιτία της καρδιαγγειακής ασθένειας, σύμφωνα με πολλές μελέτες. Ο κίνδυνος καρδιοπαθειών έχει σχεδόν διπλασιαστεί στις κινεζικές πόλεις που πρόσφατα εκβιομηχανίστηκαν, σύμφωνα με μια έκθεση του CDC, ενώ οι άνθρωποι που ζουν κοντά σε πολυσύχναστους δρόμους είναι επίσης πιο πιθανό να υποφέρουν από καρδιακές παθήσεις.

Αναφορές
1.BMJ Evid Based Med, 2020; bmjebm-2020-111413
2.N Engl J Med, 2017; 376: 1713-22
3.BMJ, 2015; 350: g7811
4.Exp Rev Clin Pharmacol, 2015; 8: 201-10
5.J Lipid Res, 2014; 55: 1648-56
6.BMJ Open, 2016; 6: e010401
7.JAMA Intern Med, 2015; 175: 691-700
8 New Engl J Med, 2017; 377: 1119-31
9 JAMA Intern Med, 2014; 174; 516-24
10 BMJ, 2002; 325: 857-60

Οι μέρες αποτελεσματικότητας των αντιβιοτικών φαίνεται να τελειώνουν. Η αντίσταση σε ένα από τα φάρμακα πρώτης γραμμής έχει υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία δύο χρόνια και έχει ξεκινήσει αγώνας για να βρεθεί άλλη θεραπεία για τις κοινές λοιμώξεις.

Δεκαέξι από τις 19 ευρωπαϊκές χώρες, λένε ότι η αντίσταση στην σιπροφλοξασίνη, δηλαδή σε ένα από τα ισχυρότερα αντιβιοτικά στον κόσμο, είναι τώρα υψηλή ή πολύ υψηλή.

Η σιπροφλοξασίνη είναι η θεραπεία επιλογής για τροφική δηλητηρίαση που προκαλείται από λοιμώξεις όπως η σαλμονέλλα (Salmonella) και το καμπυλοβακτήριο (Campylobacter) και τα βακτήρια της σαλμονέλλας είναι τώρα πολυανθεκτικά σε φάρμακα, πράγμα που σημαίνει ότι τρία ή περισσότερα αντιμικροβιακά είναι πλέον αναποτελεσματικά.

Τα βακτήρια Salmonella και E coli από τα πουλερικά γίνονται επίσης ανθεκτικά στην σιπροφλοξασίνη, σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων.

Η συνολική αντίσταση σε υψηλή δόση σιπροφλοξασίνης αυξήθηκε από 1,7% το 2016 σε 4,6% το 2018.

Όπως αναφέρει η έκθεση, θα μπορούσε να αποβεί επικίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία αν η σιπροφλοξασίνη και τα υπόλοιπα της οικογένειας των αντιβιοτικών φθοριοκινολόνης χάσουν την αποτελεσματικότητά τους, αλλά οι προοπτικές θα μπορούσαν να είναι ακόμα πιο άσχημες εάν αυξηθεί η συνδυασμένη αντίσταση σε δύο ή περισσότερα αντιβιοτικά.

(Πηγή: European Union Summary Report on Antimicrobial Resistance, released March 3, 2020).