Στις ευμαρείς κοινωνίες του σύγχρονου δυτικού κόσμου, η κατάθλιψη έχει πλέον αποκτήσει διαστάσεις επιδημίας: πλήττει αδιακρίτως ηλικίας, παιδείας και επαγγελματικής ενασχόλησης. Για την καταπολέμισή της συνταγογραφούνται καθημερινά τόνοι αντικαταθλιπτικών, χωρίς ωστόσο να μειώνονται τα θύματά της, ενώ οι παρενέργειες των χημικών που χορηγούνται για να βοηθήσουν στην απόδραση από αυτή, είναι συχνά εξοντωτικές.
Υπάρχει, ωστόσο, μια εναλλακτική θεραπευτική προσέγγιση: είτε πρόκειται για βαθιά κατάθλιψη, προερχόμενη από αδυναμία και νευρική εξάντληση (στην οποία είναι ευάλωτοι οι άνθρωποι με ενεργειακή ιδιοσυγκρασία Vata), είτε για χρόνια κατάθλιψη λόγω ελλιπούς κινητικότητας, ληθάργου και υπερβολικού βάρους (που απαντάται σε άτομα στα οποία υπερισχύει η ενέργεια Kapha) είτε ακόμα για κατάθλιψη που είναι προϊόν ανεπεξέργαστου θυμού (συχνή στους ενεργειακούς τύπους Pitta), για την Αγιουρβέδα η έξοδος από την εν λόγω ασθένεια είναι μια σειρά από βασικά βήματα.
1. Διατροφή / Βότανα - Αφεψήματα
Κάντε μια πράξη αγάπης προς τον εαυτό σας και ταΐστε τον μια αντικαταθλιπτική – γεμάτη θρεπτικά, αντι-φλεγμονώδη συστατικά και φτιαγμένη από αληθινές τροφές - δίαιτα. Αυξήστε την ψυχική και πνευματική σας ευφορία, αντλώντας ενισχύσεις από τις αντίστοιχες πηγές της φύσης: καταναλώστε άφθονα λαχανικά (σπανάκι, μάραθο, γλυκοπατάτα), φασόλια και όσπρια, λιπαρά ψάρια (σαρδέλες, αντσούγιες, σολωμό). Εντάξτε τα φρέσκα φρούτα (μπανάνες, ακτινίδια) στο πρωϊνό σας. Για το δεκατιανό, διαλέξτε καρύδια και ηλιόσπορους. Μαγειρέψτε με ελαιόλαδο και πασπαλίστε τα πιάτα σας με κουρκουμά. Για καλύτερη διάθεση και ηρεμία, πιείτε τσάι από μελισσόχορτο, αφού ρίξετε στο φλυτζάνι λίγες ίνες κρόκου.
2. Συμπληρώματα
Για τη βελτίωση της πνευματικής διαύγειας και για ευδιαθεσία, η Αγιουρβέδα χρησιμοποιεί το brahmi. Το συγκεκριμένο βότανο ενεργεί δυσδιάστατα: κατ’ αρχάς, συμβάλλει σε μια πιο συγκροτημένη αντίδραση του εγκεφάλου απέναντι σε στρεσογόνα ερεθίσματα∙ μειώνει την επίδραση του στρες στον εγκέφαλο και βοηθά στην καλύτερη λειτουργία του. Ταυτόχρονα, ρυθμίζει την ορμόνη ντοπαμίνη, αυξάνοντας τα ευχάριστα συναισθήματα και βελτιώνοντας τη συγκέντρωση και τη μνήμη. Για την καταλληλότερη για σας μορφή πρόσληψης του βοτάνου και τη σωστή δοσολογία, συμβουλεύεστε το γιατρό και το βοτανοθεραπευτή σας.
3. Προσωπική φροντίδα
Όσο οι αναπνευστικές οδοί και οι πνεύμονες είναι ανοιχτοί και η αναπνοή βαθιά και γεμάτη, είναι δύσκολο για κάποιον να ολισθήσει στην κατάθλιψη ή να παραμείνει φυλακισμένος σε αυτή. Μέρα παρά μέρα, καθαρίστε το οσφρητικό σας σύστημα, χρησιμοποιώντας ένα δοχείο neti για να διοχετεύσετε περισσότερη ζωτική ενέργεια (prana) στον εγκέφαλο.
Το συγκεκριμένο δοχείο έχει το σχήμα μιας μικρής τσαγέρας (φτιαγμένης συνήθως από πορσελάνη ή χαλκό) με μακρύ λαιμό – σε πολλούς θυμίζει το «λύχνο του Αλαντίν». Το γεμίζετε με αλατούχο διάλυμα (μισό κουταλάκι του γλυκού αλάτι, καλά διαλυμένου σε φιλτραρισμένο ή αποσταγμένο νερό) και κατόπιν, με τη βοήθεια του λαιμού του δοχείου, το ρίχνετε εναλλάξ σε κάθε ρουθούνι, με γυρτό το κεφάλι ώστε το διάλυμα να βγει από το άλλο. Διερχόμενο από τη ρινική κοιλότητα, το διάλυμα συμπαρασύρει την υπερβολική βλέννα και τη συσσωρευμένη σκόνη και σωματίδια, καθαρίζοντας και ανοίγοντας πλήρως τις αναπνευστικές οδούς.
4. Φυσική Άσκηση – Γιόγκα
Σαν άσκηση για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης η γιόγκα είναι ιδανική καθώς συνδυάζει διάφορα στοιχεία που εμπειρικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι είναι καταλυτικά για τη θεραπεία πνευματικών νοσημάτων: κίνηση, συγκέντρωση και εξάσκηση της αναπνοής. Δοκιμάστε στάσεις (asanas) με επικύψεις (π.χ. τη στάση της επίκυψης με ανοιχτά πόδια (prasarita padottanasana) ή την επίκυψη από όρθια θέση με κλειστά πόδια (uttanasana). Επίσης εξαιρετικές για να έλξουν ενέργεια στον εγκέφαλο είναι οι ανάστροφες στάσεις, στις οποίες το σώμα στηρίζεται στο κεφάλι, το οποίο μπορεί να υποστηρίζεται από τα χέρια (η στάση salamba sirsasana), ή τα πόδια που ακουμπούν στον τοίχο (η στάση viparita karani). Συμβουλευθείτε σχετικά τον δάσκαλο / εκπαιδευτή σας.
5. Πνευματική Άσκηση: εκδηλώστε Ευγνωμοσύνη
Η απόδοση αξίας σε κάθε πτυχή της ζωής και η ύπαρξη προοπτικής σε αυτή έχουν άμεση επίδραση στη συνολική ευεξία του ατόμου. Μελέτες αποδεικνύουν ότι εκείνοι οι οποίοι αισθάνονται περισσότερη ευγνωμοσύνη για όσα είναι, έχουν και για όσα τους περιβάλλουν είναι λιγότερο ευάλωτοι στην κατάθλιψη.
Πέρα από τις απτές εκδηλώσεις ευγνωμοσύνης προς τους γύρω σας, δοκιμάστε να βάλετε σε τάξη τις σκέψεις σας, να αφομοιώσετε τη ροή των πραγμάτων και να εκφράσετε τα «ευχαριστώ» σας καθημερινά, γράφοντας σ’ ένα σημειωματάριο. Η άσκηση της τήρησης ενός «ημερολογίου ευγνωμοσύνης» σας δίνει την ευκαιρία να επιβραδύνετε το ρυθμό της ζωής σας και να δώσετε προσοχή σε όλα τα καλά που συμβαίνουν σε αυτή. Είναι μια ευκαιρία να συνειδητοποιείτε, σε καθημερινή βάση, εκείνα για τα οποία νιώθετε τυχεροί και που, υπό άλλες συνθήκες, θα θεωρούσατε δεδομένα. Γράφοντας για όλα όσα αισθάνεστε ευγνώμονες, σκεφτείτε κάθε πράγμα – αντικείμενο, εμπειρία ή οικείο σας πρόσωπο – σαν ένα δώρο στη ζωή σας.
Μέσα από μια ολιστική προσέγγιση, όπως αυτή της Αγιουρβέδα που απευθύνεται και ακουμπά σε όλους τους τομείς του ανθρώπινου «είναι» –σωματικό, πνευματικό, συναισθηματικό, ψυχικό- η κατάθλιψη δεν αποτελεί ανεπίλυτη κατάσταση – είναι και διαχειρίσιμη και θεραπεύσιμη.
