Ακούμε συχνά, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες όπου ανεβαίνουν οι θερμοκρασίες, για τους ηλεκτρολύτες, πόσο αναγκαίοι είναι και πόσο ωφέλιμοι ώστε να έχουμε ενέργεια και να είμαστε λειτουργικοί. Τί είναι όμως οι ηλεκτρολύτες; Πού τους βρίσκουμε, τί κάνουν και, τέλος πάντων, σε τί τους χρειαζόμαστε; Πάμε να τα δούμε όλα αυτά μαζί, λοιπόν!
Οι ηλεκτρολύτες είναι μέταλλα που κυκλοφορούν στο αίμα, αλλά βρίσκονται επίσης και στα υγρά του στομάχου, στα περιεχόμενα του εντέρου, στα ούρα και στους ιστούς του σώματός μας. Το επιτραπέζιο αλάτι (χλωριούχο νάτριο), είναι ένα παράδειγμα ηλεκτρολύτη με το οποίο όλοι είμαστε εξοικειωμένοι. Άλλα περιλαμβάνουν το κάλιο, το ασβέστιο, το μαγνήσιο, και το χλώριο. Οι ηλεκτρολύτες βοηθούν σε πολλές διαφορετικές λειτουργίες του σώματος, όπως για παράδειγμα τον έλεγχο της λειτουργίας των νεύρων και των μυών, την εξισορρόπηση της ποσότητας του νερού στο σώμα μας, αλλά και την εξισορρόπηση των επιπέδων οξέος του σώματός μας. Κατά κύριο λόγο, είναι οι νεφροί μας που διατηρούν τη σωστή ισορροπία ηλεκτρολυτών στο αίμα μας. Ο λόγος, όμως, για τον οποίο γίνεται τόσος ντόρος κατά το καλοκαίρι είναι ότι η αυξημένη εφίδρωση που δημιουργεί η ζέστη, διαταράσσει αρκετά και τα επίπεδα των ηλεκτρολυτών του οργανισμού. Καλό είναι να γνωρίζουμε ότι τόσο η υπερβολική όσο και η πολύ μικρή ποσότητα ηλεκτρολυτών μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα υγείας1.
Ας δούμε μαζί αναλυτικά ορισμένους εκπροσώπους της ομάδας των ηλεκτρολυτών, για τους οποίους λίγο πολύ, όλοι έχουμε ήδη ακούσει:
Το Ασβέστιο
Το ασβέστιο είναι ένα μέταλλο που χρειάζεται το σώμα σας για να χτίσει και να διατηρήσει γερά οστά και για να εκτελέσει πολλές ακόμα σημαντικές λειτουργίες, ενώ αποτελεί και το πιο άφθονο μέταλλο στο σώμα, με σχεδόν όλη του την ποσότητα να αποθηκεύεται στα οστά και τα δόντια, δίνοντάς τους δομή και σκληρότητα. Το σώμα μας χρειάζεται ασβέστιο για να μπορέσουν να κινηθούν οι μύες και για να καταφέρουν τα νεύρα να μεταφέρουν μηνύματα μεταξύ του εγκεφάλου και κάθε μέρους του σώματος. Βοηθά, επίσης, τα αιμοφόρα αγγεία να μετακινούν το αίμα σε όλο τον οργανισμό μας και την απελευθέρωση ορμονών που επηρεάζουν πολλές λειτουργίες. Σημαντικός παράγοντας, ωστόσο, για την απορρόφηση του ασβεστίου είναι η βιταμίνη D, που καλό είναι να συνοδεύει την λήψη του.
Ο Φώσφορος
Ακριβώς όπως και το ασβέστιο, έτσι και ο φώσφορος είναι ένα μέταλλο που περιέχεται σε όλα μας τα κύτταρα, με την μεγαλύτερη ποσότητά του εντός του σώματός μας να βρίσκεται στα οστά και τα δόντια. Ο οργανισμός μας χρειάζεται φώσφορο για να παράγει ενέργεια και να πραγματοποιήσει πολλές σημαντικές χημικές διεργασίες. Και σε αυτή την περίπτωση, η ρύθμιση της ποσότητας εξαρτάται από την καλή υγεία των νεφρών, αλλά και από άλλους παράγοντες, με την ανισορροπία στην ποσότητα να μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην υγεία μας.
Το Νάτριο
Το νάτριο είναι ένα απαραίτητο θρεπτικό συστατικό που εμπλέκεται στη διατήρηση της φυσιολογικής κυτταρικής ομοιόστασης, δηλαδή της φυσιολογικής σύστασης και λειτουργικότητας των κυττάρων μας. Ακόμα, συμμετέχει ενεργά και στη ρύθμιση της ισορροπίας υγρών και ηλεκτρολυτών που υπάρχουν σε όλο μας το σώμα, ενώ η περιεκτικότητά του στον οργανισμό μας επηρεάζει και την αρτηριακή πίεση. Ο ρόλος του είναι κρίσιμος για τη διατήρηση της ισορροπίας των υγρών εντός και εκτός των κυττάρων μας, είναι εξίσου σημαντικός για τη διεγερσιμότητα των μυϊκών και νευρικών κυττάρων, αλλά και για τη μεταφορά θρεπτικών και άλλων ουσιών και μέσω των κυτταρικών μεμβρανών. Λόγω του πόσο διαδεδομένο, ωστόσο, είναι το επιτραπέζιο αλάτι στα τρόφιμα, η έλλειψη νατρίου είναι κάτι πολύ σπάνιο, η ανισορροπία του όμως σε σχέση με τους υπόλοιπους ηλεκτρολύτες είναι ένα σημαντικό ζήτημα για την υγεία μας.
Το Κάλιο
Το κάλιο, όπως και το νάτριο, είναι ένα μέταλλο που βρίσκεται σε πολλά τρόφιμα, κυρίως φυτικής προέλευσης, όπως είναι τα φρούτα. Ο οργανισμός μας χρειάζεται κάλιο για σχεδόν οτιδήποτε κάνει, συμπεριλαμβανομένης της σωστής λειτουργίας των νεφρών και της καρδιάς, της συστολής των μυών και της μετάδοσης των σημάτων του νευρικού συστήματος. Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, ακόμη και όταν τα τρόφιμα και τα συμπληρώματα διατροφής συνδυάζονται, η συνολική πρόσληψη καλίου για τους περισσότερους ανθρώπους είναι κάτω από τις συνιστώμενες ποσότητες, ενώ ένας από τους κυριότερους παράγοντες χαμηλών ποσοτήτων είναι η αυξημένη εφίδρωση. Η χαμηλή πρόσληψη και συγκέντρωση καλίου μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση, να μειώσει το ασβέστιο στα οστά και να αυξήσει τον κίνδυνο πέτρας στους νεφρούς.
Το Χλώριο
Το χλώριο είναι, μετά το νάτριο, ο πιο άφθονος ηλεκτρολύτης στον ορό, με βασικό ρόλο στη ρύθμιση των υγρών του σώματος, την ισορροπία των ηλεκτρολυτών, και πολλών άλλων βιοχημικών διεργασιών του οργανισμού μας, ενώ είναι απαραίτητο συστατικό για την εκτίμηση πολλών παθολογικών καταστάσεων. Κατά την αξιολόγηση των ηλεκτρολυτών ορού, τα μη φυσιολογικά επίπεδα χλωρίου από μόνα τους συνήθως υποδηλώνουν μια πιο σοβαρή υποκείμενη μεταβολική διαταραχή. Συνήθως, η πρόσληψη χλωρίου είναι με τη μορφή χλωριούχου νατρίου ή/και χλωριούχου καλίου, γεγονός που διασφαλίζει την ταυτόχρονη λήψη περισσότερων του ενός ηλεκτρολυτών2.
Σε κάποιο βαθμό, όλοι οι ηλεκτρολύτες που αναφέραμε, επηρεάζονται και επηρεάζουν τα υγρά στο σώμα μας. Επομένως, πολλές φορές η αδυναμία και η κόπωση που αισθανόμαστε κατά τους θερινούς μήνες οφείλονται σε αυτές ακριβώς τις ανισορροπίες. Είναι, λοιπόν, πολύ πιο εύκολο να αντιμετωπίσουμε την καλοκαιρινή πεσμένη διάθεση τώρα που γνωρίζουμε την αιτία της, το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να φροντίζουμε να πίνουμε αρκετό νερό, να διατηρούμε μια πλήρη και ισορροπημένη διατροφή και, όποτε χρειάζεται, μια ενισχυμένη δόση ηλεκτρολυτών για να ανέβουν ξανά τα επίπεδα της ενέργειάς μας!
Πηγές:
