Η σημασία των βιταμινών για τους έφηβους και το διάβασμα

Κατηγορία Natural Medicine
Δευτέρα, 24 Απριλίου 2023 07:52 Διαβάστηκε 1216 φορές
Holistic Life: Τεύχος 113 Κόκκου Ματίνα: Διαιτολόγος-Διατροφολόγος BSc, Msc

Η εφηβική ηλικία ορίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως η περίοδος μεταξύ του 10ου και του 19ου έτους ζωής1. Αποτελεί το στάδιο της ζωής του ανθρώπου που χαρακτηρίζεται από έντονη και ταχεία ανάπτυξη, η οποία επιφέρει πολλαπλές αλλαγές στο σώμα, τόσο εμφανείς όσο και αφανείς. Συγκεκριμένα, ενώ στην εξωτερική εμφάνιση είναι εύκολο να παρατηρήσει κανείς τις μεταβολές, εκείνες που γίνονται στο επίπεδο του εγκεφάλου και αφορούν την κρίση, τη μνήμη και τη συγκέντρωση, είναι πολύ εύκολο να μας ξεφύγουν. Ωστόσο, οι τελευταίες είναι υψίστης σημασίας, καθώς διαμορφώνουν την νοητική λειτουργία του ατόμου συνολικά, και για το λόγο αυτό, η ορθή υποστήριξη αυτών των διαδικασιών ανάπτυξης θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα των γονέων.

Οι γονείς, επιθυμώντας το καλύτερο για τα παιδιά τους, έχουν υψηλές προσδοκίες από αυτά σχετικά με την σχολική τους απόδοση. Πραγματικά, στο γυμνάσιο και, ακόμα περισσότερο, στο λύκειο, οι μαθητές καλούνται να μελετήσουν, να κατανοήσουν και να αποστηθίσουν έναν εξαιρετικά μεγάλο όγκο μαθημάτων. Από αρχαία και έκθεση έως χημεία και μαθηματικά, οι απαιτήσεις είναι τρομερά μεγάλες, και είναι λογικό οι έφηβοι να βρίσκονται σε μια συνεχή κατάσταση άγχους. Η συγκέντρωση και η μνήμη αποτελούν το κλειδί για την επιτυχία! Πολλές πρόσφατες μελέτες στο εξωτερικό έχουν συνδέσει την διατροφή με τη σχολική απόδοση, τονίζοντας τη σημασία της σωστής διατροφικής υποστήριξης σε αυτή τη δύσκολη περίοδο της ζωής2-4. Σαφώς μία διατροφή κοντά στο μεσογειακό πρότυπο, πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, καλές πηγές ζωικής πρωτεΐνης, ξηρούς καρπούς και φυτικά έλαια, μπορεί να προσφέρει μία ικανή ποσότητα θρεπτικών συστατικών, αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητα αρκετό.

Το ιδανικό σενάριο μας θέλει να παρέχουμε, ως γονείς, όλα τα καλά του κόσμου στο οικογενειακό τραπέζι, όμως στη σύγχρονη κοινωνία δεν μπορούμε να μιλάμε για ιδανικά σενάρια. Το πιο σύνηθες, λόγω του τρόπου ζωής στην εποχή μας, είναι είτε οι ίδιοι οι γονείς να μην προλαβαίνουν να ετοιμάσουν σπιτικά γεύματα για τα παιδιά τους όσο συχνά θα ήθελαν, ή οι ίδιοι οι έφηβοι να προτιμούν να καταναλώσουν σνακς και φαγητό απ’ έξω. Έχει παρατηρηθεί, μάλιστα πως πολλές φορές οι έφηβοι επίτηδες αποφεύγουν την καλή διατροφή για να αισθάνονται πως διαφοροποιούνται από τους γονείς και να κάνουν, σε κάποιο βαθμό, την επανάστασή τους.

Αποφεύγοντας, όμως τα πράσινα της διατροφής, δεν προσλαμβάνουν πολύ σημαντικές φυτικές ουσίες, όπως είναι τα βιοφλαβονοειδή, τα αντιοξειδωτικά και οι φυτικές ίνες, συστατικά που δίνουν ενέργεια στον οργανισμό και προστατεύουν την καλή υγεία. Καταλήγουμε, λοιπόν, δυστυχώς με μαθητές με βασικές ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά, που δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν στο διάβασμα και πέφτει η απόδοσή τους.

Σαφώς, λύσεις υπάρχουν, αφού εντοπίζοντας τα θρεπτικά στοιχεία εκείνα που βοηθούν στη συγκέντρωση, μπορούμε να τα παρέχουμε στα παιδιά μας ώστε να ενισχύσουμε την πνευματική τους προσπάθεια. Από τις κυριότερες ουσίες για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος συνολικά είναι η βιταμίνη Β12. Η βιταμίνη Β12 είναι υψίστης σημασίας για τη μνήμη και τη συγκέντρωση, αφού χωρίς αυτήν αυξάνονται πολύ οι πιθανότητες ψυχικών και νευρολογικών διαταραχών. Ενώ τη βιταμίνη αυτή τη βρίσκουμε σε όλα τα ζωικά προϊόντα, δεν απορροφάται τόσο εύκολα από τον οργανισμό, με αποτέλεσμα ενώ θεωρούμε πως παρέχουμε αρκετή ποσότητα από τη διατροφή, τελικά το παιδί μας να μην λαμβάνει ποσότητα ικανή να βοηθήσει στην απόδοσή του. Ακόμα, πολύ σημαντική είναι και η βιταμίνη Β1, που αλλιώς λέγεται και “θειαμίνη”. Η Β1 βρίσκεται σε τρόφιμα που οι έφηβοι συνήθως αποφεύγουν όπως όσπρια, λαχανικά και προϊόντα ολικής άλεσης. Αυτό οδηγεί σε έλλειψή της σε πολλές περιπτώσεις, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε απάθεια, σύγχυση, μειωμένη μνήμη και ευερεθιστότητα. Επίσης, η βιταμίνη Β2, αλλιώς “ριβοφλαβίνη”, συμμετέχει κι εκείνη στην ενίσχυση της συγκέντρωσης και της μνήμης. Βρίσκεται και αυτή σε τρόφιμα που τα νέα παιδιά τείνουν να αποφεύγουν, με αποτέλεσμα τα επίπεδά της να μην είναι πάντα καλά. Η έλλειψη της συγκεκριμένης βιταμίνης όμως επηρεάζει κυρίως την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων, την κυκλοφορία του αίματος και τελικά την αιμάτωση του εγκεφάλου. Υπάρχει, φυσικά ένα πολύ μεγάλο πλήθος βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων, όπως η βιταμίνη D, που παίζουν σημαντικό ρόλο στη σωστή ανάπτυξη και τη συνολική υγεία των παιδιών. Επιπλέον, παρατηρούνται συχνά ελλείψεις σε απαραίτητα αμινοξέα λόγω κακής διατροφής, γεγονός που κάνει ξεκάθαρο πως δεν αρκεί η διατροφή μόνο. Είναι τόσο μεγάλος ο αριθμός των θρεπτικών συστατικών που απαιτούνται για την καλή υγεία, την ανάπτυξη και την εξέλιξη των εφήβων, που καθίσταται υποχρεωτικό η προσέγγισή μας να είναι ολιστική.

Συμπερασματικά, λοιπόν, ο σύγχρονος τρόπος ζωής είναι τόσο απαιτητικός, που είναι πολύ εύκολο να μην μπορούμε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των εφήβων μας. Η ενίσχυση της συγκέντρωσης και της μνήμης, αλλά και συνολικά η σωστή ανάπτυξη και η υγεία, είναι ο νούμερο ένα στόχος. Μπορεί, επομένως η διατροφή από μόνη της να μην αρκεί, και άρα ως υπεύθυνοι γονείς καλό είναι να προσφέρουμε στα παιδιά μας συμπληρωματικές λύσεις που θα τους παρέχουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά ως σύνολο σε ικανές ποσότητες.

Βιβλιογραφία:

  1. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ). Health topics: Adolescent health. Μέσω του συνδέσμου: https://www.who.int/health-topics/adolescent-health#tab=tab_1
  2. V. Busch, L. Laninga-Wijnen, A. J. P. Schrijvers et al. Associations of health behaviors, school performance and psychosocial problems in adolescents in The Netherlands. Health Promot Int. 2017 Apr 1;32(2):280-291.
  3. M. Barchitta, A. Maugeri, O. Agrifoglio et al. Dietary patterns and school performance: evidence from a sample of adolescents in Sicily, Italy. Ann Ig. 2019 Mar-Apr;31(2 Supple 1):72-80.
  4. J. F. López-Gil, A. E. Mesas, C. Álvarez-Bueno et al. Association Between Eating Habits and Perceived School Performance: A Cross-Sectional Study Among 46,455 Adolescents From 42 Countries. Front Nutr. 2022 Feb 3;9:797415.

 Κόκκου Ματίνα

Η Κόκκου Ματίνα είναι διαιτολόγος-διατροφολόγος, απόφοιτος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών με μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην αθλητική διατροφή. Διαθέτει εμπειρία σε πλήθος κλινικών περιστατικών στον τομέα της διατροφής, καθώς επίσης και σε περιπτώσεις ανθρώπων άνευ προβλημάτων υγείας, που επιδιώκουν να πετύχουν τα βέλτιστα επίπεδα ευεξίας για τον οργανισμό τους. Έχει ασχοληθεί με την παιδική διατροφή, στα πλαίσια των μεταπτυχιακών σπουδών της, και πλέον κατέχει γνώσεις εις βάθος σχετικά με την  προαγωγή υγείας στην παιδική ηλικία μέσω της διατροφής και του τρόπου ζωής. Πιστεύει πως η γνώση έχει αξία μόνο όταν μεταφέρεται, κι επιδιώκει να την μοιράζεται με όλους, προκειμένου να βελτιώσουν την ποιότητα της υγείας και της ζωής τους.