Είναι συχνό το φαινόμενο εξάρτησης από ισχυρά παυσίπονα. Η Κέιτ Μοντάνα διερευνά πώς να απαλλαγείτε από τα επικίνδυνα φάρμακα και να αναζητήσετε πιο φυσικές λύσεις για την αντιμετώπιση του πόνου.
Η Μ., μια 39χρονη γυναίκα, άρχισε να παίρνει οξυκωδόνη πριν από πέντε χρόνια για να ανακουφίσει τον πόνο από μία κήλη δίσκου. "Στην αρχή είχε μια καταπληκτική επίδραση στη ζωή μου", λέει η M. "Μου έδωσε επιπλέον ενέργεια, ανακούφισε τον πόνο μου και με βοήθησε να δουλεύω περισσότερες ώρες για να μπορώ να λειτουργήσω την επιχείρησή μου".
Κάποια στιγμή όμως συνειδητοποίησε ότι ήταν εθισμένη στα παυσίπονα και δεν μπορούσε να σταματήσει να τα παίρνει, όσο κι αν προσπαθούσε. "Οι γιατροί δεν με είχαν προειδοποιήσει για τις πιθανές συνέπειες της λήψης οξυκωδόνης μέχρι που ήταν πολύ αργά", λέει.
Για τα επόμενα πέντε χρόνια, λέει ότι ήταν «σκλάβα της οξυκωδόνης», καθώς έπαιρνε 15mg κάθε έξι ώρες. Κάποια στιγμή κινδύνεψε η ζωή της από μία μόλυνση από σταφυλόκοκκο και τότε άρχισε να σκέφτεται την ποιότητα της ζωής που ζούσε καθώς ο «πραγματικός εαυτός της εξαφανιζόταν».

Το ημερολόγιο μιας επιδημίας

Η παπαρούνα του οπίου έχει χρησιμοποιηθεί σε ασθενείς σε όλο τον κόσμο για χιλιάδες χρόνια για την αντιμετώπιση του πόνου, του άγχους και της αναστάτωσης. Ο Ιπποκράτης, ο «πατέρας της σύγχρονης ιατρικής», χρησιμοποιούσε όπιο και οι πρώτοι Σουμέριοι ονόμασαν την παπαρούνα του οπίου Hul Gil, το «φυτό της χαράς».
Φυσικά, η ευφορία και η ακραία χαλάρωση που βιώνουν οι άνθρωποι από τη λήψη του οπίου και των παραγώγων του κάνουν την ουσία αυτή τόσο επικίνδυνη και τον εθισμό στα οπιοειδή τόσο διαδεδομένο στις δυτικές κοινωνίες.
Το 1950, η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων ενέκρινε την υδροχλωρική οξυκωδόνη, ένα ημισυνθετικό οπιοειδές παράγωγο του οπίου, ως κατασταλτικό φάρμακο που επιβραδύνει τα σήματα που ταξιδεύουν μεταξύ του εγκεφάλου και του σώματος. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, η κατάχρηση των φαρμάκων οξυκωδόνης όπως το Percodan είχε γίνει σοβαρό πρόβλημα.
Ο χρόνιος πόνος είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, το οποίο αυξάνεται καθώς οι δυτικοί πληθυσμοί γερνούν. Πάνω από 100 εκατομμύρια Αμερικανοί ενήλικες και πάνω από το 43% του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου εκτιμάται ότι πάσχουν από επώδυνες χρόνιες παθήσεις, οι οποίες κυμαίνονται από ήπιες έως πολύ σοβαρές.¹
Εν όψει αυτής της επιδημίας πόνου, ιδιαίτερα για τον χρόνιο πόνο που δεν σχετίζεται με τον καρκίνο, η διαθεσιμότητα των παραγώγων οπιοειδών και η ανάπτυξη συνθετικών οπιοειδών όπως η φαιντανύλη θεωρήθηκαν από την ιατρική κοινότητα και εκατομμύρια ασθενείς ως θεόσταλτο αγαθό.
Οι κλινικές διαχείρισης πόνου που επικεντρώνονται στη συνταγογράφηση οπιοειδών για μια ευρεία ποικιλία παθήσεων χρόνιου πόνου έχουν κάνει τα φάρμακα αυτά ολοένα και πιο διαθέσιμα όχι μόνο για τους ασθενείς αλλά και για την μαύρη αγορά.
Και όλος αυτός ο ενθουσιασμός τροφοδοτήθηκε από εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε ψευδή διαφήμιση που διαδόθηκε από τη φαρμακοβιομηχανία, υποστηρίζοντας ότι τα νέα συνταγογραφούμενα οπιοειδή δεν ήταν εθιστικά.
Για παράδειγμα, αφού η Purdue Pharma εισήγαγε και προώθησε το OxyContin ως "ασφαλές" για τον χρόνιο πόνο, οι πωλήσεις του αυξήθηκαν από 48 εκατομμύρια δολάρια το 1996 σε σχεδόν 1,1 δισεκατομμύρια δολάρια το 2000.
Εταιρείες όπως η Purdue ήταν σε θέση να στοχεύσουν στους γιατρούς που έγραφαν τον μεγαλύτερο αριθμό συνταγών για οπιοειδή. Προωθούσαν το OxyContin, αμείβοντας τους γιατρούς που το συνταγογραφούσαν με δωρεάν διακοπές σε θέρετρα και στέλνοντάς τους διαφημιστικά δώρα.²
Μέχρι το 2004, το OxyContin είχε αποκτήσει κακή φήμη για την αχαλίνωτη κατάχρησή του σε όλες τις ΗΠΑ. Σήμερα, περισσότεροι από 47.000 Αμερικανοί πεθαίνουν κάθε χρόνο ως αποτέλεσμα υπερβολικής δόσης οπιοειδών και περίπου 1.7 εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες στις ΗΠΑ διαγνώστηκαν με διαταραχές λόγω της χρήσης οπιοειδών. Και μέρος του θανατηφόρου αυτού κύματος σχετίζεται με την παραγωγή ολοένα πιο ισχυρών συνθετικών οπιοειδών όπως η φαιντανύλη.
Τα οπιούχα έχουν και άλλες δράσεις εκτός από την ανακούφιση του πόνου. Εκτός από την αίσθηση ευφορίας που προκαλούν, τόσο τα οπιούχα όσο και τα οπιοειδή είναι γνωστά για άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως ζάλη, υπνηλία, εξασθένιση της νοητικής οξύτητας, αλλαγές στη διάθεση, δυσκοιλιότητα, απώλεια λεπτών κινητικών δεξιοτήτων και, φυσικά, εθισμός. Με τη μακροχρόνια χρήση, καταστρέφουν το σώμα, προκαλώντας έλλειψη ενέργειας, έλλειψη κινήτρων, μεγάλη κόπωση και κατάθλιψη.
Η μακροχρόνια χρήση μπορεί επίσης να δημιουργήσει σοβαρές διατροφικές ανεπάρκειες και να συμβάλει στη στυτική δυσλειτουργία στους άνδρες καθώς και στη μειωμένη λίμπιντο και στα δύο φύλα. Ο ιός HIV / AIDS, ο ιός της ηπατίτιδας C και οι λοιμώξεις από σταφυλόκοκκο μπορεί να μολύνουν σε περιπτώσεις ενδοφλέβιας χρήσης και φαίνεται να προκαλείται αντίσταση στην ινσουλίνη, οδηγώντας σε διαβήτη.³ Τα οπιοειδή καταστέλλουν επίσης τη λειτουργία του υποθαλάμου και την υπόφυση και μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση της οστικής πυκνότητας.⁴
Παραδόξως, η λήψη οπιούχων μακροπρόθεσμα μπορεί επίσης να αυξήσει την ευαισθησία ενός ατόμου στον πόνο. "Τα οπιοειδή ως κατηγορία προκαλούν την λεγόμενη υπεραλγησία", λέει ο Dr Ravi Chandirimani, ND, ιδρυτής της Blue Door Therapeutics στο Scottsdale της Αριζόνα. "Αυτό σημαίνει ότι το άτομο που είναι εθισμένο σε οπιοειδή, τα οποία προορίζονται να διαχειριστούν τον πόνο του, στην πραγματικότητα αναπτύσσει τελικά μια πιο οξεία αντίληψη για το επίπεδο πόνου από ό, τι θα είχε αν δεν ήταν σε οπιοειδή. Αυτό που βρήκαμε, παγκοσμίως, ήταν ότι, καθώς τα άτομα αυτά απεξαρτήθηκαν από τα οπιοειδή - από τη στιγμή που απομακρύνθηκαν πλήρως από αυτά - έφτασαν γρήγορα στην συνειδητοποίηση ότι απλώς δεν ένιωθαν τόσο πόνο όσο αρχικά."

Θεραπεία και απεξάρτηση

Η απεξάρτηση υποβοηθούμενη από φαρμακευτική αγωγή είναι η πιο κοινή προσέγγιση για τη θεραπεία της διαταραχής της χρήσης οπιοειδών, συνδυάζοντας μια μεγάλη ποικιλία φαρμάκων για τη θεραπεία της τοξικομανίας και των συμπτωμάτων στέρησης σε συνδυασμό με συμβουλευτική, συμπεριλαμβανομένων των γνωστικών συμπεριφορικών θεραπειών και ειδικών προγραμμάτων.
Οι θεραπευτές επικεντρώνονται στη βοήθεια των τοξικομανών να εντοπίζουν τις αρνητικές «αυτόματες σκέψεις» που τους οδηγούν στη χρήση. Οι ασθενείς μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τις καταστάσεις και τα συναισθήματα που προκαλούν τη χρήση ναρκωτικών, να τις αποφεύγουν και να χρησιμοποιούν τεχνικές για να μετριάσουν τα συναισθήματα και τις σκέψεις που οδηγούν στη χρήση ναρκωτικών.
Δυστυχώς, όλα τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στα πρωτόκολλα απεξάρτησης έχουν παρενέργειες. Η μεθαδόνη, η βουπρενορφίνη και η ναλτρεξόνη είναι όλα οπιοειδή βραδείας δράσης που χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν τους τοξικομανείς να απομακρυνθούν από ισχυρότερα οπιοειδή. Αλλά είναι και αυτά εθιστικά οπιοειδή. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των διαφόρων δυσάρεστων συμπτωμάτων της απεξάρτησης - μεθοκαρμπαμόλη για μυϊκούς πόνους και σπασμούς, δικυκλομίνη για κοιλιακή κράμπες, κλονιδίνη, ένα κεντρικά ενεργό αντιϋπερτασικό για διέγερση, άγχος και νυχτερινή εφίδρωση, υδροξυζίνη για να μειώσει τη δραστηριότητα στο κεντρικό νευρικό σύστημα και να βοηθήσει με την ηπιότερη αγωνία κατά τη διάρκεια της ημέρας και τραζοδόνη, κουετιαπίνη ή γκαμπαπεντίνη για διαταραχές του ύπνου - είναι προβληματικά με διάφορους τρόπους.
Κάθε ένα από αυτά τα φάρμακα μπορεί να έχει πολλές παρενέργειες:

Βουπρενορφίνη: αλλεργικές αντιδράσεις, οίδημα, πυρετός, πονοκέφαλος, αργός καρδιακός ρυθμός, αμνησία, σύγχυση, ζάλη, επιληπτικές κρίσεις, θολή όραση, ναυτία, εμετός και άλλα προβλήματα.

Δίκυκλομίνη: δυσκοιλιότητα, διάρροια, πονοκέφαλος, έμετος, βαριά εφίδρωση και θολή όραση.

Κλονιδίνη: υπνηλία, δυσκοιλιότητα, ευερεθιστότητα, αϋπνία και εφιάλτες.

Υδροξυζίνη: κνίδωση, δυσκολία στην αναπνοή, εξανθήματα, κεφαλαλγία και πρήξιμο του προσώπου, των χειλιών, της γλώσσας ή του λαιμού.

Τραζοδόνη: πονοκέφαλος, μυϊκοί πόνοι, δυσκοιλιότητα, διάρροια, μούδιασμα, ναυτία και έμετος.

Κουετιαπίνη: τα περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα, μαζί με αλλαγές στη διάθεση, προβλήματα ομιλίας, εχθρικότητα και άτακτες κινήσεις.

Και δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε ποιες παρενέργειες προκύπτουν από την ανάμιξη και την κατάποση ενός τόσο ισχυρού φαρμακευτικού κοκτέιλ, ενώ ένας ασθενής αποτοξινώνεται από ισχυρά οπιοειδή.
Ένα άλλο πρόβλημα είναι η διάρκεια της θεραπείας. Όπως δήλωσε ο Dr Mark Willenbring, πρώην διευθυντής έρευνας και θεραπείας στο Εθνικό Ινστιτούτο κατάχρησης αλκοόλ και αλκοολισμού, σε συνέντευξή του στο New York Times, "Δεν θεραπεύετε μια χρόνια ασθένεια για τέσσερις εβδομάδες και στη συνέχεια στέλνετε τον ασθενή σε μία ομάδα υποστήριξης. Οι άνθρωποι με χρόνιες μορφές εθισμού χρειάζονται πολυτροπική θεραπεία που είναι εξατομικευμένη και προσφέρεται συνεχώς ή για όσο διάστημα τη χρειάζονται."⁵

Η ολιστική προσέγγιση

Για να ανταποκριθούν σε αυτή την ανάγκη, οι ολιστικές κλινικές παρέχουν εξατομικευμένα θεραπευτικά πρωτόκολλα που συνδυάζουν την απεξάρτηση με διάφορες προσεγγίσεις, από διαλογισμό και γιόγκα μέχρι βελονισμό, νευροανάδραση, ψυχόδραμα, ρέικι, σωματική εμπειρία (μια θεραπεία που αντιμετωπίζει τα συμπτώματα της μετατραυματικής διαταραχής άγχους), μασάζ, υπαίθριες δραστηριότητες και πολλά άλλα. Τα προγράμματα παρέχουν επίσης ατομική και ομαδική θεραπεία, ανάλογα με τις εξατομικευμένες ανάγκες.
Παρόλο που επί του παρόντος δεν υπάρχουν μελέτες που να αποδεικνύουν με ακρίβεια ότι η ολιστική προσέγγιση για την ανάκαμψη του εθισμού είναι πιο αποτελεσματική από τις παραδοσιακές προσεγγίσεις που βασίζονται σε «πρότυπα φροντίδας», ωστόσο φαίνεται να δουλεύει.
Σε ελεγχόμενες δοκιμές, τα άτομα που έκαναν πρακτικές διαλογισμού ενσυνειδητότητας μαζί με τις τυποποιημένες φαρμακευτικές θεραπείες είχαν καλύτερα αποτελέσματα από όσους λάμβαναν μόνο φαρμακευτική αγωγή.⁶
Η γιόγκα έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την επιθυμία που σχετίζεται με τον εθισμό ενεργοποιώντας το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα, το οποίο χαλαρώνει το σώμα - σε αντίθεση με το συμπαθητικό νευρικό σύστημα που προετοιμάζει το σώμα για μάχη ή φυγή.⁷
Το μασάζ έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την κορτιζόλη, την ορμόνης του στρες, ενώ ταυτόχρονα διεγείρει την παραγωγή των νευροδιαβιβαστών ευφορίας, ντοπαμίνης και σεροτονίνης, που είναι ιδιαίτερα κρίσιμοι στα αρχικά στάδια της ανάρρωσης, όταν τα επίπεδα ντοπαμίνης μειώνονται σημαντικά.⁸
Ο βελονισμός είναι γνωστό ότι βοηθά συμπληρωματικά στη θεραπεία απεξάρτησης. Πολλές μελέτες δείχνουν ότι ο βελονισμός μπορεί να ανακουφίσει την κατάθλιψη και το άγχος που σχετίζονται με τα οπιοειδή.⁹ Ιδιαίτερα αποτελεσματική για την αποκατάσταση εθισμού είναι μια θεραπεία που βασίζεται στον ωτοβελονισμό που ονομάζεται πρωτόκολλο NADA.
"Η κύρια λειτουργία του πρωτοκόλλου NADA είναι η βελτιστοποίηση της διαδικασίας αποτοξίνωσης στο σώμα και η απελευθέρωση των ενδορφινών του σώματος σεροτονίνης και ντοπαμίνης, οι οποίες βοηθούν στη διευκόλυνση της δυσφορίας των συμπτωμάτων κατά την απεξάρτηση", λέει η Dr Eva Ross.
Πρώην ιατρός για θέματα εθισμού σε ένα μεγάλο θεραπευτικό κέντρο στο Μαλιμπού της Καλιφόρνιας, η Ross είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική και τώρα διαχειρίζεται το θεραπευτικό κέντρο Maui στο Kula της Χαβάης. Λέει ότι ο βελονισμός έχει θετική επίδραση κατά τη διάρκεια της απόσυρσης και της ανάκαμψης από τον εθισμό στα οπιοειδή και επίσης βοηθά στη γρήγορη αποτοξίνωση του ήπατος, βοηθώντας το σώμα να απορρίψει τις τοξίνες από τα φάρμακα.

Οι κίνδυνοι από τα οπιοειδή

Τα οπιούχα και τα οπιοειδή ιατρικά φάρμακα που εμφανίζουν μεγάλο κίνδυνο κατάχρησης. Τα αποτελέσματα της αναισθησίας τους μπορεί να κυμαίνονται από μία έως εννέα ώρες, ανάλογα με το είδος του φαρμάκου και την ποσότητα.
Τόσο τα οπιούχα όσο και τα οπιοειδή δρουν με τον ίδιο τρόπο στο κεντρικό νευρικό σύστημα, συνδέοντας και ενεργοποιώντας υποδοχείς στον εγκέφαλο. Όταν ενεργοποιούνται αυτοί οι υποδοχείς, ενεργοποιούν την απελευθέρωση των σημάτων που παρεμποδίζουν την αντίληψη του πόνου, ενώ παράλληλα διεγείρουν την απελευθέρωση ντοπαμίνης, δημιουργώντας μια αίσθηση βαθιάς χαλάρωσης και ενισχύοντας τα συναισθήματα ευχαρίστησης και ευφορίας, προκαλώντας έτσι άμεση ενίσχυση της ανάγκης λήψης του φαρμάκου. 
Τα παρακάτω είναι μερικά από τα πιο κοινά οπιούχα και οπιοειδή που υπάρχουν στην αγορά σήμερα:

Κωδεΐνη: μια φυσική ουσία και λιγότερο ισχυρό οπιοειδές που χρησιμοποιείται κυρίως ως κατασταλτικό του βήχα.

Μορφίνη: μια φυσική ουσία και πολύ εθιστικό οπιούχο.

Υδροκωδόνη: ένα δημοφιλές, ιδιαίτερα εθιστικό, ημι-συνθετικό οπιοειδές.

Οξυκωδόνη: ένα εξαιρετικά εθιστικό, ημισυνθετικό οπιοειδές.

Φεντανύλη: Ένα εξαιρετικά εθιστικό συνθετικό οπιοειδές που μπορεί να είναι έως και 100 φορές ισχυρότερο από την ηρωίνη, συχνά συνταγογραφείται ως διαδερμικό έμπλαστρο για τους ασθενείς σε τελικό στάδιο.

Οπιοειδή με αργή δράση: η μεθαδόνη και η βουπρενορφίνη είναι δύο συνθετικά οπιοειδή που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία εξαρτήσεων από οπιοειδή - και τα δύο είναι εθιστικά.

Μειώστε τον πόνο με φυσικό τρόπο

Ακόμη και τα Αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) τώρα συνιστούν αφάρμακες προσεγγίσεις για τη διακοπή μακροχρόνιας χρήσης εθιστικών συνταγογραφούμενων παυσίπονων.
Ο βελονισμός είναι ευρέως γνωστός ότι είναι αποτελεσματικός για την άμβλυνση του χρόνιου πόνου.¹⁰
Η χειροπρακτική έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τον οξύ και χρόνιο πόνο στον αυχένα, έναν από τους πιο διαδεδομένους λόγους για τους οποίους οι ασθενείς αναζητούν φαρμακευτική αγωγή για έντονους πόνους.¹¹
Μελέτες δείχνουν ότι τα προγράμματα θεραπευτικής άσκησης μπορούν να μειώσουν τον πόνο και να βελτιώσουν τη σωματική κίνηση σε άτομα που βιώνουν πόνο, από οστεοαρθρίτιδα, πόνους στα ισχία ή στις αρθρώσεις.¹²
Η θεραπεία μασάζ έχει δείξει αποτελεσματικότητα για τη μείωση του μη ειδικού πόνου στην πλάτη καθώς και του πόνου στους ώμους, του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα και του πόνου από ημικρανίες.¹³
Η κίνηση είναι μια σπουδαία θεραπεία και η άσκηση μπορεί να προκαλέσει την απελευθέρωση ενδορφινών και άλλων χημικών ουσιών ευεξίας στο σώμα, όπως η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη και η τεστοστερόνη.
Για όσους θέλουν να απεξαρτηθούν σταδιακά από χημικά παυσίπονα, μπορούν να δοκιμάσουν:

St. John's wort (υπερικό ή βαλσαμόχορτο): Αυτό το βότανο έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τα συμπτώματα από την απεξάρτηση από οπιοειδή. Επίσης βοηθά σε χρόνιους νευρικούς πόνους, ενεργεί ως ενισχυτής διάθεσης και βοηθά στην αϋπνία. Προειδοποίηση: Μην χρησιμοποιείτε αυτό το βότανο εάν παίρνετε φάρμακα για τον ιό HIV, αντικαταθλιπτικά, αντισυλληπτικά, φάρμακα για την καρδιά όπως η διγοξίνη ή αντιπηκτικά.

Ασβέστιο / μαγνήσιο: Τα οπιοειδή καταστρέφουν το ασβέστιο και το μαγνήσιο στο σώμα, συμβάλλοντας σε πόνους στο σώμα κατά τη διάρκεια της απεξάρτησης από αυτά. Δεδομένου ότι αυτά τα δύο μέταλλα είναι ανταγωνιστικά ως προς την απορρόφησή τους στο σώμα, προτιμήστε να τα πάρετε διαφορετικές ώρες της ημέρας.

GABA: Ένας νευροδιαβιβαστής, GABA (γ-αμινοβουτυρικό οξύ) μπορεί να μειώσει το άγχος και να προκαλέσει χαλάρωση.

Επίσης, είναι ευεργετική η λήψη βιταμινών όπως η Β6 και η Β12, καθώς και τα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα 

Αναφορές

1 Ann Intern Med, 2015; 162: 295-300; BMJ Open, 2016; 6: e010364
2 Am J Public Health, 2009; 99: 221-7
3 Iran J Public Health, 2014; 43: 1022-32
4 Endocrine News, Oct 2018
5 New York Times, Feb 4, 2013
6 Subst Abus, 2009; 30: 266-94
7 MOJ A ddict Med Ther, 2017; 3: 138-9; J Altern Complement Med, 2013; 19: 35-42
8 Int J Neurosci, 2005; 115: 1397-413
9 East Asian Arch Psychiatry, 2016; 26: 70-6; Evid Based Complement Alternat Med, 2012; 2012: 739045
10 JAMA, 2014; 311: 955-6
11 J Manipulative Physiol Ther, 2014; 37: 42-63
12 American Physical Therapy Association White Paper, June 1, 2018
13 Evid Based Complement Alternat Med, 2007; 4: 165-79.

Θέλουμε να αποφύγουμε την εμφάνιση κινητικών προβλημάτων, πόνου, δυσκινησίας και των ενοχλήσεων που φέρνουν στην ζωή μας οι «γερασμένες» αρθρώσεις. Έχει ωστόσο περάσει στην συνείδησή μας και το δεχόμαστε αδιαμαρτύρητα ότι με το πέρασμα της ηλικίας έρχονται και τα «αρθριτικά».

Η οστεοαρθρίτιδα προκαλεί φλεγμονή στις αρθρώσεις, διάσπαση και βαθμιαία απώλεια του χόνδρου των αρθρώσεων. Καθώς ο χόνδρος φθείρεται, αισθανόμαστε πόνο και δυσκολία στην κίνηση. Όμως εκτός από την φυσιολογική ηλικιακή φθορά ποιά είναι όμως τα αίτια που πυροδοτούν και επιδεινώνουν την κατάσταση; Μήπως είμαστε εμείς που δημιουργούμε τις δυσοίωνες συνθήκες; Ξεκάθαρα ναι! Μπορούμε να αλλάξουμε πολλά για να προστατέψουμε τις αρθρώσεις μας και να διατηρήσουμε την κινητικότητά μας νεανική για μακρύτερο χρονικό διάστημα.

Το Α και το Ω εδώ είναι ο τρόπος που ζούμε και η διατροφή μας

Η άσκηση είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να αποτρέψετε προβλήματα σε μύες,αρθρώσεις και οστά. Ένα ήπιο πρόγραμμα άσκησης μπορεί να βοηθήσει να διατηρήσετε τη δύναμη και την ευελιξία σας. Οι ενδυναμωμένοι μύες λειτουργούν σαν μοχλοί και στηρίζουν την σωστή κίνηση των αρθρώσεων.

Το σωματικό βάρος παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς όσα παραπάνω κιλά έχουμε τόσο μεγαλύτερο φορτίο και φθορά δέχονται οι αρθρώσεις μας.

Η διατροφή είναι η πρωταγωνίστρια της πρόληψης αλλά και της αντιμετώπισης κάθε φλεγμονής. Όσο πιο υγιεινή και ισορροπημένη, τόσο τα προβλήματα απομακρύνονται χρονικά και μειώνονται σε ένταση.

• Αποφεύγετε λευκά ζυμαρικά και αρτοσκευάσματα. Προτιμάτε προιόντα ολικής άλεσης. H γλουτένη επιτείνει τις φλεγμονές.
• Μειώστε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος, ζάχαρης, καθώς και τα κορεσμένα λιπαρά.
• Καταναλώστε όσπρια, λαχανικά (κυρίως μπρόκολο, σπανάκι, λαχανάκια). Αποφύγετε ντομάτες, μελιτζάνες, πιπεριές γιατί επιτείνουν τις φλεγμονές.
• Μην ξεχνάτε τα φρούτα, κυρίως τα κόκκινα μούρα που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και βιταμίνη C, απαραίτητα για την διατήρηση των δομών κολλαγόνου.
• Περιορίστε την κατανάλωση γαλακτοκομικών. Η πρόσληψη ασβεστίου όταν τα καταναλώνει ενήλικας είναι ελάχιστη. Προτιμήστε σαν πηγή ασβεστίου τα αμύγδαλα, τον αμάρανθο, το σουσάμι.
• Σολομός, τόνος, σαρδέλλα ,σκουμπρί, πρέπει να καταναλώνονται συχνά, γιατί έχουν ω-3 λιπαρά και σελήνιο, το οποίο αν υπάρχει επάρκεια,μειώνει στο 50% την πιθανότητα εμφάνισης αρθρίτιδας. Ω3 και σελήνιο θα σας δώσουν και οι ξηροί καρποί.

Χρειαζόμαστε τα συμπληρώματα διατροφής; Σίγουρα ναι!

Πολλές ουσίες απαραίτητες για τη διατήρηση της υγείας των αρθρώσεων είναι σχεδόν αδύνατο να τις εξασφαλίσουμε αποκλειστικά από τη διατροφή, ειδικά όταν η ηλικία μας ξεπερνά τα 50.

Σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της φλεγμονής έχουν τα ω-3 λιπαρά οξέα. Συγκεκριμένα, έχει βρεθεί πως η χορήγηση συμπληρωμάτων λιπαρών οξέων μειώνει και το εύρος της φλεγμονής και την δυσκαμψία.

Το υδρολυμένο κολλαγόνο συντελεί στην αναγέννηση χόνδρου και στον ανασχηματισμό της άρθρωσης. Αποτελείται από πεπτίδια φυσικού κολλαγόνου από ζωικούς ιστούς, με πολύ χαμηλό μοριακό βάρος που παράγονται από ζελατινοποίηση και ενζυματική υδρόλυση. Μέχρι σήμερα, υπάρχουν πάνω από 60 μελέτες (in vitro, in vivo, κλινικές και βιοδιαθεσιμότητας) σχετικά με την αποτελεσματικότητα του υδρολυμένου κολλαγόνου στη μείωση του ρυθμού βλάβης των χόνδρων, την μείωση του πόνου και τον περιορισμό των εκφυλιστικών καταστάσεων στις αρθρώσεις. Και μην ξεχνάμε ότι όσο μεγαλώνουμε τόσο το κολλαγόνο αλλά και ο ρυθμός ενδογενούς παραγωγής του φθίνουν φυσιολογικά.

Ο συνδυασμός γλυκοζαμίνης - χονδροϊτίνης έχει χρησιμοποιηθεί εκτεταμένα για τη διαχείριση της οστεοαρθρίτιδας ως αποτελεσματική εναλλακτική λύση έναντι των κλασσικών αντιφλεγμονωδών και αναλγητικών.

Η θειική χονδροϊτίνη ανήκει στις γλυκοζαμινογλυκάνες , ενώσεις που βρίσκονται στους συνδετικούς ιστούς και έχουν δομικές και συνεκτικές λειτουργίες. Στην οστεοαρθρίτιδα, η χονδροϊτίνη έχει επίδραση στη βελτίωση του πόνου και της λειτουργικότητας.

Η γλυκοζαμίνη είναι ένα φυσικό συστατικό των γλυκοζαμινογλυκανών στην δομή του χόνδρου και στο αρθρικό υγρό. Η ταυτόχρονη και συστηματική χρήση γλυκοζαμίνης και χονδροιτίνης μειώνει την δράση των φλεγμονωδών και εκφυλιστικών μεσολαβητών, με αποτέλεσμα την εξασθένιση της αποικοδόμησης του χόνδρου και τη μείωση της εξέλιξης της νόσου.

Το υαλουρονικό οξύ είναι το «λιπαντικό» των αρθρώσεων. Η έλλειψή του δημιουργείται ούτως ή άλλως με την πάροδο του χρόνου, οι διατροφικές πηγές του είναι ελάχιστες και η αναπλήρωσή του αναγκαία.

Φυσικά παυσίπονα

Το MSM, ο κουρκουμάς, το τζίντζερ, το πιπέρι καγιέν βοηθούν στην ανακούφιση του χρόνιου αρθριτικού πόνου.

Το μαγνήσιο είναι «όπλο» πρώτης γραμμής γιατί δρώντας σαν μυοχαλαρωτικό θα βοηθήσει να μειωθούν οι σπασμοί στην φλεγμαίνουσα περιοχή, ενώ παράλληλα θα ενδυναμώσει τους μύες που συγκρατούν την άρθρωση.

 Βιβλιογραφία

• Osteoarthritis. (2019).
  rheumatology.org/I-Am-A/Patient-Caregiver/Diseases-Conditions/Osteoarthritis
• Osteoarthritis (OA). (2019).
  cdc.gov/arthritis/basics/osteoarthritis.htm
• Gregson CL. Bone and joint aging. In: Fillit HM, Rockwood K, Young J, eds. Brocklehurst's Textbook of Geriatric Medicine and Gerontology. 8th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2017:chap 20.
• US Department of Health & Human Services. National Institutes of Health, Office of Dietary Supplements website. Vitamin D: fact sheet for health professionals. ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminD-HealthProfessional. Updated March 2, 2018. Accessed July 24, 2018.
• Walston JD. Common clinical sequelae of aging. In: Goldman L, Schafer AI, eds. Goldman-Cecil Medicine. 25th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2016:chap 25.
• Weber TJ. Osteoporosis. In: Goldman L, Schafer AI, eds. Goldman-Cecil Medicine. 25th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2016:chap 243.
• Castiglioni, S et al. Magnesium and Osteoporosis: current state of knowledge and future research directions. Nutrients (2013) 5: 3022-33.
• https://www.arthritis.org/living-with-arthritis/arthritis-diet/
• PLoS One. 2009;4(4):e5258. doi: 10.1371/journal.pone.0005258. Epub 2009 Apr 23.
• Fatty fish intake decreases lipids related to inflammation and insulin signaling--a lipidomics approach.
• Lankinen M1, Schwab U, Erkkilä A, Seppänen-Laakso T, Hannila ML, Mussalo H, Lehto S, Uusitupa M, Gylling H, Oresic
• Bioorg Chem.2001 Jun;29(3):156-63.
• Effect of ginger constituents and synthetic analogues on cyclooxygenase-2 enzyme in intact cells.
• Tjendraputra E¹, Tran VH, Liu-Brennan D, Roufogalis BD, Duke CC.
• https://health.clevelandclinic.org/the-best-food-to-help-relieve-your-joint-pain/

Στο σύγχρονο περιβάλλον ο καρδιαγγειακός κίνδυνος εμφανίζεται πολλές φορές απειλητικός για την ζωή πολλών ανθρώπων. Υπάρχει μία σειρά από παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν την καρδιαγγειακή λειτουργία μεταξύ των οποίων είναι η χρόνια φλεγμονή, η χοληστερίνη, η αντίσταση στην ινσουλίνη, οι ελλείψεις βιταμινών όπως η C και η Ε, αλλά και πολλοί άλλοι παράγοντες. Η σύγχρονη ιατρική έχει εστιάσει κυρίως στην μείωση των επιπέδων της χοληστερίνης στο αίμα παραβλέποντας πολλούς άλλους παράγοντες. Θεωρώντας ότι αυτός είναι ο σημαντικότερος, συνήθως εστιάζεται η προσοχή στη μείωση των επιπέδων της χοληστερίνης στο αίμα, ενώ θα πρέπει ταυτόχρονα να ληφθεί μέριμνα συνολικά για όλους τους παράγοντες που μπορεί να βλάψουν τους ιστούς και να προκαλέσουν καρδιαγγειακά επεισόδια.

Η διατήρηση ενός ιδανικού βάρους, η υγιεινή διατροφή, η άσκηση, η μείωση του συναισθηματικού και βιολογικού στρες και η παροχή στον οργανισμό όλων εκείνων των απαραίτητων συστατικών για την βέλτιστη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος, θα μας βοηθήσουν να αποφύγουμε καρδιαγγειακές παθήσεις. Είναι πολύ σημαντικό να χορηγούνται στον ανθρώπινο οργανισμό μία σειρά από ουσίες οι οποίες έχουν αποδεδειγμένα αντιοξειδωτική δράση και προάγουν την λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος εξασφαλίζοντάς του μακροχρόνια υγεία. Όταν μάλιστα οι ουσίες αυτές συνδυάζονται μεταξύ τους προκαλούνται συνέργειες οι οποίες στην πραγματικότητα αυξάνουν την δράση της κάθε μιας μεμονωμένης ουσίας. Τέτοιες φυσικές ουσίες που μπορεί να εμποδίσουν τις αλλοιώσεις των αγγείων, να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητά τους, αλλά και την λειτουργία τους είναι οι παρακάτω:

Ασταξανθίνη: Η Ασταξανθίνη είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό με δράση τόσο σε λιπώδες όσο και σε υδατικό περιβάλλον. Η αντιοξειδωτική της δράση είναι 550 φορές πιο ισχυρή από του Πράσινου Τσαγιού και 6.000 φορές από της βιταμίνης C. Δρα κατά των ελευθέρων ριζών, προστατεύει τα λιπίδια από την υπεροξείδωση και μειώνει την οξειδωτική βλάβη της LDL (ως εκ τούτου μειώνει τον σχηματισμό αρτηριακής πλάκας), των κυττάρων. Επίσης μπορεί να είναι ευεργετική για την καρδιαγγειακή υγεία μειώνοντας τη φλεγμονή και μειώνει την αρτηριακή πίεση, διότι επιδρά στο μονοξείδιο του αζώτου και δρα ως μυοχαλαρωτικός παράγοντας.

Κερσετίνη: Η Κερσετίνη είναι ισχυρό αντιοξειδωτικό και ένα από τα καλύτερα αντιισταμινικά. Επίσης είναι αντιφλεγμονώδης και έχει ευεργετική επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστημα, εμποδίζοντας τον σχηματισμό θρόμβων, την οξείδωση των LDL και την αρτηριοσκλήρυνση.

Ρεσβερατρόλη: Η Ρεσβερατρόλη επιβραδύνει το γήρας, τόσο σε γονιδιακό όσο και σε μεταβολικό επίπεδο. Ειδικότερα χάρη στις αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, η Ρεσβερατρόλη μειώνει τις φλεγμονές, βελτιώνει την μικροκυκλοφορία των ιστών, διεγείρει την παραγωγή νέου κολλαγόνου και βελτιώνει την ποιότητα του αγγειακού τοιχώματος.

Βιταμίνη D: Ο σημαντικότερος ρόλος της είναι η διατήρηση των επιπέδων ασβεστίου. Όταν είναι απαραίτητο, η βιταμίνη D μεταφέρει το ασβέστιο από τα οστά στο κυκλοφορικό σύστημα και παίζει σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του ανοσοποιητικού και τον σχηματισμό των αγγείων, καθώς επίσης και τη διαίρεση των κυττάρων.

L-Carnitin: Η L-Carnitin έχει την εξαιρετική ικανότητα να βοηθάει στην παραγωγή ενέργειας στον καρδιακό μυ, στο ενδοθήλιο και στους περιφερικούς μύες.

Μαγνήσιο: Το μαγνήσιο όπως και το ασβέστιο είναι σπουδαίο για τη μετάδοση πληροφοριών από τα νεύρα στους μύες. Το μαγνήσιο εμποδίζει την πήξη του αίματος και για αυτό χρησιμοποιείται σαν προστασία για τη θρόμβωση και το έμφραγμα. Είναι αναγκαίο για την έκκριση αδρεναλίνης, βοηθά στην απορρόφηση 10% λιγότερου οξυγόνου που σημαίνει ότι η καρδιά κουράζεται λιγότερο.

Βιταμίνη C: Έχει δράση κυρίως στο μεταβολισμό των λιπιδίων, στον τόνο των αγγείων, στην πίεση καθώς και στα αιμοφόρα αγγεία του συνδετικού ιστού. Η βιταμίνη C ως αντιοξειδωτικό μειώνει την υπεροξείδωση των λιπαρών οξέων που προέρχονται από ελεύθερες ρίζες, την LDL χοληστερίνης και έτσι μειώνει τη δημιουργία πλακών στα αιμοφόρα αγγεία.

Βιταμίνη Ε: Η βιταμίνη Ε προστατεύει τα τοιχώματα των αρτηριών από σκλήρυνση και αθηρωματώδεις πλάκες. Μειώνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και προστατεύει την χοληστερόλη από την οξείδωση.

Ο παραπάνω συνδυασμός εμποδίζει την σκλήρυνση και τη δημιουργία αθηρωματικών πλακών στα αγγεία και στην καρδιά και βελτιώνει την ποιότητά τους και την ελαστικότητά τους σε ήδη υπάρχουσες αρτηριοσκληρυντικές βλάβες. Επίσης προστατεύει τα κύτταρα του καρδιαγγειακού συστήματος από το οξειδωτικό στρες.

Εάν εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο υποφέρει από πόνους περιόδου - αυτό που οι γιατροί αναφέρουν ως δυσμηνόρροια - ξέρετε ότι είναι κάτι περισσότερο από κράμπες στην κάτω κοιλιακή χώρα.

Η περίοδος συχνά έρχεται με πόνο χαμηλά στην πλάτη, πόνο στα πόδια, ναυτία, έμετο, διάρροια και εξαιρετική κόπωση. Δεν είναι περίεργο ότι είναι ένας κοινός λόγος για τον οποίο οι γυναίκες χάνουν μέρες από το σχολείο, την εργασία ή τις δραστηριότητές τους.

Όταν ο πόνος κατά την περίοδο δεν έχει προφανή αιτία, τουλάχιστον σύμφωνα με τη συμβατική ιατρική, ταξινομείται ως «πρωτογενής», ενώ ο πόνος που προκαλείται από μια πραγματική ενδομητρίωση, ινομυώματα ή φλεγμονώδη νόσο της πυέλου, είναι γνωστός ως «δευτεροπαθής».

Όλο και περισσότερο, οι γιατροί που φοιτούν στη λειτουργική ιατρική πιστεύουν ότι αυτοί οι πόνοι οφείλονται σε ορισμένες διατροφικές ανεπάρκειες, κυρίως στις βιταμίνες Β, το μαγνήσιο και τα απαραίτητα λιπαρά οξέα.

Η αντιμετώπιση της βασικής αιτίας του πόνου είναι ο καλύτερος τρόπος για να τον καταπολεμήσετε, ωστόσο εάν έχετε αποκλείσει τα δευτερογενή αίτια, δοκιμάστε τις ακόλουθες πέντε προτάσεις που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στην μείωση ή και εξάλειψη του πόνου.

1) Δοκιμάστε βελονισμό

Αυτή η αρχαία κινεζική τεχνική φαίνεται να είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική θεραπεία για τους πόνους περιόδου.¹ Σύμφωνα με μία επιστημονική ανασκόπηση, ο ηλεκτροβελονισμός - όταν μικρό ηλεκτρικό ρεύμα εφαρμόζεται στις βελόνες βελονισμού - μπορεί να έχει άμεσο αποτέλεσμα στην αντιμετώπιση του πόνου. Και όταν χρησιμοποιείται για τουλάχιστον τρεις κύκλους, έχει αποδειχθεί ότι είναι ακόμη καλύτερο από τη θεραπεία με φάρμακα.²

2) Πάρτε μαγνήσιο

Στοιχεία από μελέτες δείχνουν ότι το μαγνήσιο μπορεί να μειώσει την ευαισθησία στον πόνο³ και είναι ένα από τα περισσότερο υποσχόμενα συμπληρώματα διατροφής για προβλήματα περιόδου.⁴ Σε μία μελέτη, 21 από τις 25 γυναίκες που έλαβαν μαγνήσιο για έξι μήνες παρουσίασαν μείωση των συμπτωμάτων τους.⁵

3) Κάνε γιόγκα

Σε μια ελεγχόμενη δοκιμή με γυναίκες που υπέφεραν από πόνο περιόδου, η γιόγκα - ειδικά η στάση της κόμπρας, της γάτας και του ψαριού - έχει βρεθεί ότι μειώνει σημαντικά τόσο την ένταση όσο και τη διάρκεια του πόνου.⁶ Δοκιμάστε να εξασκήσετε στις θέσεις αυτές σε ένα πρόγραμμα γιόγκα, τουλάχιστον κατά το δεύτερο μισό του κύκλου σας.

4) Απευθυνθείτε στην αρωματοθεραπεία

Η αρωματοθεραπεία - η χρήση αιθέριων ελαίων από φυτά για τη βελτίωση της φυσικής ή ψυχολογικής ευεξίας - μπορεί να είναι μια χρήσιμη θεραπεία για τον πόνο της περιόδου. Μάλιστα, μια μελέτη διαπίστωσε ότι το μασάζ αρωματοθεραπείας με αιθέρια έλαια λεβάντας (Lavandula officinalis), φασκόμηλου (Salvia sclarea) και τριαντάφυλλου (Rosa centifolia) μείωσε αποτελεσματικά τη σοβαρότητα των κραμπών κατά την εμμηνόρροια σε σύγκριση με άτομα που δεν έκαναν καμία θεραπεία ή έκαναν μασάζ χωρίς αιθέρια έλαια. Δοκιμάστε να προσθέσετε δύο σταγόνες λεβάντας, μία σταγόνα φασκόμηλου και μια σταγόνα αιθέριου ελαίου τριαντάφυλλου σε ένα κουταλάκι του γλυκού αμυγδαλέλαιο (5 mL) και κάντε μασάζ με το μίγμα πάνω στην κοιλιά σας όταν εμφανιστούν οι κράμπες.

5) Πάρτε βιταμίνες του συμπλέγματος B

Οι βιταμίνες Β φαίνεται να είναι ευεργετικές για την αντιμετώπιση του πόνου της περιόδου. Σε μία μελέτη με πάνω από 500 συμμετέχουσες ηλικίας 12 έως 21 ετών με πόνους μέτριας έως σοβαρής έντασης κατά την περίοδο, το 87% θεραπεύθηκαν πλήρως μετά από τρεις μήνες θεραπείας με βιταμίνη Β1 (θειαμίνη). Μόνο το 5% δεν είχε καμία επίδραση, ενώ το 8% είδαν τον πόνο τους να μειώνεται.⁸ Η βιταμίνη Β6 (πυριδοξίνη) μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη.

Βιβλιογραφικές αναφορές

1 Medicine (Baltimore), 2018; 97: e11007

2 Evid Based Complement Alternat Med, 2017; 2017: 1791258

3 Curr Med Chem, 2016 Dec 12

4 Cochrane Database Syst Rev, 2001; (3): CD002124

5 Zentralbl Gynakol, 1989; 111: 755-60

6 J Pediatr Adolesc Gynecol, 2011; 24: 192-6

7 J Altern Complement Med, 2006; 12: 535-41

8 Indian J Med Res, 1996; 103: 227-31

9 BMJ, 2006; 332: 1134-1138.