Τον τελευταίο καιρό έκανε τον γύρο του ελληνικού διαδικτύου η είδηση ότι μια «νέα» επιστημονική μελέτη έδειξε ότι η καθημερινή κατανάλωση γάλακτος μπορεί να αυξήσει τα ποσοστά καρκίνου του μαστού έως και κατά 80%. Δεν πρόκειται όμως για νέα μελέτη, αλλά για μελέτη του 2020 που δημοσιεύθηκε στο International Journal of Epidemiology (1) και αναφέρεται σε μία έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Loma Linda.
Σύμφωνα με το ελληνικό δημοσίευμα (2): «Η κατανάλωση γάλακτος σχετίζεται με μεγαλύτερο κίνδυνο καρκίνου του μαστού στις γυναίκες, υποστηρίζει νέα μελέτη που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου Loma Linda και δημοσιεύθηκε στο International Journal of Epidemiology.
Σύμφωνα με τη μελέτη, ακόμα και σχετικά μέτριες ποσότητες γάλακτος μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο των γυναικών για καρκίνο του μαστού έως και 80%, ανάλογα με την ποσότητα που καταναλώνεται. Για τη μελέτη αξιολογήθηκε η διατροφική πρόσληψη σχεδόν 53.000 Αμερικανίδων, οι οποίες κατά την έναρξή της ήταν απόλυτα υγιείς και παρακολουθήθηκαν για σχεδόν οκτώ χρόνια. Στο τέλος της περιόδου της μελέτης, καταγράφηκαν 1.057 νέα περιστατικά καρκίνου του μαστού, χωρίς πάντως να αναδεικνύονται σαφείς συσχετισμοί ανάμεσα στα προϊόντα σόγιας και στον καρκίνο, ανεξάρτητα από τα γαλακτοκομικά. Όταν, όμως, έγινε η σύγκριση με τη χαμηλή ή τη μηδενική κατανάλωση γάλακτος, η αυξημένη πρόσληψη θερμίδων από γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα σχετίστηκε με μεγαλύτερο κίνδυνο καρκίνου του μαστού, ανεξάρτητα από την πρόσληψη σόγιας. Τα αποτελέσματα είχαν ελάχιστες διακυμάνσεις όταν συγκρίθηκαν με την πρόσληψη πλήρους ή μειωμένων χαμηλών θερμίδων γάλακτος, ενώ δεν αναδείχθηκε κάποιος σημαντικός συσχετισμός με το τυρί και το γιαούρτι.
Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι πιθανοί λόγοι που να εξηγούν τους συσχετισμούς ανάμεσα στον καρκίνο του μαστού και το γάλα μπορεί να είναι το περιεχόμενο των προϊόντων αυτών σε ορμόνες. Ο καρκίνος του μαστού στις γυναίκες συχνά είναι ορμονοεξαρτώμενος και η πρόσληψη γαλακτοκομικών και άλλων ζωικών πρωτεϊνών σχετίζεται σε ορισμένες αναφορές με υψηλότερα επίπεδα μιας ορμόνης στο αίμα που λέγεται ινσουλινόμορφος αυξητικός παράγοντας-1 (IGF-1) και θεωρείται ότι προάγει ορισμένους τύπους καρκίνου».
Η μελέτη αυτή πραγματοποιήθηκε από το πανεπιστήμιο Loma Linda, που ανήκει στην αίρεση των Αντβεντιστών, οι οποίοι, ως γνωστόν, απέχουν από την κατανάλωση ζωικών προϊόντων. Επομένως είναι φυσικό να υποστηρίξουν ότι το ζωικό γάλα είναι ένοχο, ενώ το φυτικό γάλα σόγιας είναι αθώο. Στο βιβλίο μου «Φυσικές μέθοδοι πρόληψης και αντιμετώπισης του καρκίνου» παρουσιάζω αρκετές μελέτες που για τη σχέση σόγιας και αύξησης πιθανότητας καρκίνου συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του μαστού που συχνά έχουν αντικρουόμενα αποτελέσματα.
Ας δούμε μερικά στοιχεία για τη σόγια και τον καρκίνο του μαστού:
Οι γυναίκες που τρώνε σόγια για να αποτρέψουν τον καρκίνο του μαστού κινδυνεύουν να αναπτύξουν την ίδια την ασθένεια που προσπαθούν να αποτρέψουν. Μελέτες in vitro που χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1970 έδειξαν ότι η σόγια προκαλεί πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων του μαστού (3-7).
Τα φυτοοιστρογόνα στη διατροφή έχουν αποδειχθεί ότι είναι οιστρογονικά ερεθίσματα (8) και μελέτες υποστηρίζουν ότι προκαλούν τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων του μαστού (9). Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο διαπίστωσαν ότι η κατανάλωση πρωτεΐνης σόγιας για έξι μήνες που περιέχει τις ισοφλαβόνες γενιστεΐνη και δαϊδζεΐνη είχε «διεγερτική επίδραση στο προεμμηνοπαυσιακό γυναικείο στήθος, που χαρακτηρίζεται από αυξημένη έκκριση υγρού του μαστού, εμφάνιση υπερπλαστικών επιθηλιακών κυττάρων και αυξημένα επίπεδα οιστραδιόλης στο πλάσμα» (10). Υποστηρίζεται επίσης, ότι ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού είναι υψηλότερος για τις γυναίκες με μη φυσιολογικά κύτταρα στο υγρό του μαστού τους (11).
Από την άλλη, στη μέση ιαπωνική δίαιτα καταναλώνονται αρκετά φυτοοιστρογόνα από σόγια (έως και 80mg/d), σε ασιατικές δίαιτες έως και 45mg/d ενώ οι δυτικές δίαιτες μας δίνουν περίπου 1-3mg/d. Οι Γιαπωνέζες που ακολούθησαν μία υγιεινή διατροφή πλούσια σε αυτές τις φυτοοιστρογονικές τροφές φυτικής προέλευσης είχαν λιγότερα συμπτώματα εμμηνόπαυσης σε σχέση με τις δυτικές γυναίκες (12) και εμφάνισαν λιγότερα περιστατικά καρκίνου του μαστού, καρδιακών παθήσεων και οστεοπόρωσης.
Υπάρχουν δύο τύποι υποδοχέων στα κύτταρά μας- α (μαστός, ωοθήκες, μήτρα) και β (εγκέφαλος, οστά, αιμοφόρα αγγεία, ουροδόχος κύστη, μαστός, ωοθήκες και μήτρα).
Σε αντίθεση με τις θεραπείες ορμονικής υποκατάστασης που ενεργοποιεί του υποδοχείς α και β στα κύτταρα, γι' αυτό και μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, οι ισοφλαβόνες της σόγιας λειτουργούν με διαφορετικό τρόπο- μπλοκάρουν τους υποδοχείς α στο στήθος, τη μήτρα και τις ωοθήκες ΑΛΛΑ διεγείρουν τους υποδοχείς β στον εγκέφαλο και τα οστά. Τα φυτοοιστρογόνα προσαρμόζονται στους υποδοχείς του μαστού και επομένως μπλοκάρουν την ικανότητα προσκόλλησης της καρκινογόνου οιστραδιόλης (13).
Σημαντικά δεδομένα, τόσο από την επιστημονική βιβλιογραφία όσο και από τις αξιολογήσεις που διενεργήθηκαν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν την συσχέτιση αύξησης του καρκίνου του μαστού από την κατανάλωση σόγιας.(14-15)
Τι να πίνουμε αντί για γάλα ή γάλα σόγιας;
Αν κάποιος θέλει να καταναλώνει γαλακτοκομικά, να προτιμά τυρί, πρόβειο ή κατσικίσιο γιαούρτι και κατσικίσιο κεφίρ, κατά προτίμηση βιολογικά. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα του εμπορίου περιέχουν ανθυγιεινές ποσότητες ωμέγα-6 λιπαρών οξέων, διότι οι αγελάδες τρέφονται με καλαμπόκι αντί για τη φυσική τους δίαιτα με γρασίδι. Το πρόβλημα με τα ωμέγα-6 λιπαρά οξέα είναι ότι έχουν συνδεθεί με τον καρκίνο. Μια μελέτη του 2012 συνέδεσε την κατανάλωση ωμέγα-6 λιπαρών οξέων με τον καρκίνο του μαστού και την κατανάλωση ωμέγα-3 λιπαρών οξέων με την προστασία από τον καρκίνο του μαστού (16).
Τα γαλακτοκομικά προϊόντα από αγελάδες ελευθέρας βοσκής που τρέφονται με γρασίδι είναι πιο υγιεινά από τα γαλακτοκομικά προϊόντα του εμπορίου λόγω του ότι περιέχουν καλύτερη αναλογία ωμέγα-3 προς ωμέγα-6 λιπαρών οξέων (17-18) και επειδή δεν περιέχουν αυξητικές ορμόνες, αντιβιοτικά και φυτοφάρμακα.
Τα φυτικά γάλατα του εμπορίου περιέχουν συντηρητικά και ζάχαρη και επιπλέον περιέχουν λίγη ποσότητα φυτικού γάλακτος και περισσότερο νερό. Δημοφιλή φυτικά γάλατα, όπως το γάλα αμυγδάλου, δεν είναι καλή ιδέα λόγω των υψηλών ποσοτήτων οξαλικών που περιέχει. Το γάλα καρύδας είναι επίσης μια πιο ασφαλής επιλογή.
ΠΗΓΕΣ
- Int J Epidemiol. 2020 Oct 1;49(5):1526-1537.
- International Journal of Epidemiology, Volume 49, Issue 5, October 2020, Pages 1526–1537
- Endocrinology. 1978 Nov;103(5):1860-7.
- Breast Cancer Res Treat. 1987 Nov;10(2):169-75.
- Cancer Res. 1998 Sep 1;58(17):3833-8.
- J Nutr. 2001 Nov;131(11):2957-62.
- Carcinogenesis. 2001 Oct;22(10):1667-73.
- J Clin Endocrinol Metab. 1999 Nov;84(11):4017-24.
- Am J Clin Nutr. 1998 Dec;68(6 Suppl):1431S-1435S.
- Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 1996 Oct;5(10):785-94.
- J Natl Cancer Inst. 2001 Dec 5;93(23):1791-8.
- Am J Epidem, 153 (2001), 790-3
- Journal of the National Cancer Institute (1994), 86, 1666-1667
- EFSA Journal 2015;13(10):4246
- Health effects and safety of soy and isoflavones. In the role of functional food security in global health 2019 Jan 1 (pp. 379-394). Academic Press.
- BMC Med. 2012 May 21;10:50.
- Lipids. 2005 Feb;40(2):191-202.
- Int J Vitam Nutr Res. 1993;63(3):229-33.
Ο Μάριος Δημόπουλος γεννήθηκε το 1975 στον Πειραιά. Σπούδασε αρχικά φιλολογία με ειδικότητα στη γλωσσολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη συνέχεια λόγω του ενδιαφέροντός του στις φυσικές και εναλλακτικές θεραπείες σπούδασε στο εξωτερικό διατροφολογία και φυσικοπαθητική (naturopathy). Έχει ειδικευθεί στη χρήση διατροφικών συμπληρωμάτων και εστιάζει την έρευνά του στην πρόληψη των ασθενειών με σωστή διατροφή, με χορήγηση βιταμινών, μετάλλων και αντιοξειδωτικών ουσιών υπό μορφή διατροφικών συμπληρωμάτων και με χορήγηση φαρμακευτικών φυτών και βοτάνων. Είναι καθηγητής διατροφολογίας στη σχολή Natural Health Science (Ελλάδα), όπου διδάσκει για τα διατροφικά συμπληρώματα σε φαρμακοποιούς, διαιτολόγους, διατροφολόγους και εναλλακτικούς θεραπευτές. Ο Μάριος Δημόπουλος έχει γράψει 36 βιβλία για θέματα υγείας. Εδώ το πλήρες βιογραφικό του.
