Τα ωμέγα λιπαρά οξέα έχουν κερδίσει μεγάλο ενδιαφέρον, με τα ωμέγα 3 να θεωρούνται οι «ήρωες» της διατροφής και τα ωμέγα 6 να αντιμετωπίζονται συχνά σαν οι «κακοί». Όμως η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη και, κυρίως, πιο ενδιαφέρουσα.
Αρχικά, τόσο τα ωμέγα-3 όσο και τα ωμέγα-6 είναι απαραίτητα για τον οργανισμό μας. Δεν μπορούμε να τα παράγουμε μόνοι μας και γι’ αυτό πρέπει να τα λάβουμε μέσω της τροφής. Η δυτική διατροφή δίνει υπερβολική έμφαση στα ωμέγα-6, διαταράσσοντας την ιδανική ισορροπία με τα ωμέγα-3. Έτσι, δημιουργείται η εντύπωση ότι τα ωμέγα 6 είναι «κακά» και δημιουργούν φλεγμονές, ενώ στην πραγματικότητα το πρόβλημα είναι αλλού: το γεγονός ότι τα λαμβάνουμε από κακής ποιότητας πηγές.

Φλεγμονές: ο ρόλος των ωμέγα λιπαρών
Η φλεγμονή είναι μια φυσιολογική και απαραίτητη άμυνα του οργανισμού μας, ώστε να καταπολεμήσουμε μικρόβια ή να επουλώσουμε τραύματα. Τα ωμέγα-3 και τα ωμέγα-6 είναι συνεργάτες και ανταγωνιστές ταυτόχρονα και συνεργάζονται για να ρυθμίσουν αυτόν τον μηχανισμό. Όταν υπάρχει ισορροπία, ο οργανισμός λειτουργεί σωστά, όταν όμως χάνεται εκατέρωθεν, η φλεγμονή τείνει να ξεφεύγει ή να φρενάρει.

Τα οφέλη των ωμέγα 3 και 6
Τα ωμέγα 3 είναι γνωστά για την υποστήριξη της καρδιαγγειακής υγείας, της λειτουργίας του ήπατος και του μεταβολισμού, της υγείας των ματιών και του δέρματος, ενώ συμβάλλουν στη γνωστική ανάπτυξη.
Τα ωμέγα 6, αν και λιγότερο «διαφημισμένα», έχουν εξίσου σημαντικό ρόλο: συμβάλλουν στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και της πήξης, στην υγεία των οστών, στη λειτουργία του ανοσοποιητικού, στην ποιότητα δέρματος, νυχιών και μαλλιών, στον υγιή μεταβολισμό και ακόμη στη ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης. Με λίγα λόγια, χρειαζόμαστε και τα δύο.

Τοξικά και κατεστραμμένα ωμέγα 6
Τα περισσότερα ωμέγα 6 που καταναλώνουμε σήμερα προέρχονται από επεξεργασμένα φυτικά έλαια (σπορέλαια, έτοιμες σάλτσες, τηγανητά, πατατάκια, σνακς, κράκερ, μπισκότα, φόρμουλες για μωρά κ.ά.). Κατά την επεξεργασία τους σε υψηλές θερμοκρασίες, καταστρέφονται τα ευεργετικά τους συστατικά και παράγονται επιβλαβείς ενώσεις, όπως trans λιπαρά και ελεύθερες ρίζες. Παράλληλα, αφαιρούνται βιταμίνες, αντιοξειδωτικά και πολυφαινόλες, μετατρέποντας τα λάδια αυτά σε «λάδια ζόμπι» – άγευστα, άοσμα, φτωχά σε θρεπτική αξία και γεμάτα βλαβερές ουσίες για ελκυστικότητα, εμπορικότητα και κερδοφορία.
Επιπρόσθετα, η έκθεση σε θερμότητα των οικονομικών φυτικών ελαίων που χρησιμοποιούνται για το τηγάνισμα, μετά από την ήδη επιβαρυντική βιομηχανική επεξεργασία που έχουν υποστεί, καταστρέφει ολοκληρωτικά τα λιπαρά οξέα.
Έτσι, ενώ νομίζουμε ότι προσλαμβάνουμε επαρκή ποσότητα ωμέγα 6, στην πραγματικότητα παίρνουμε κατεστραμμένα λιπαρά που όχι μόνο δεν ωφελούν, αλλά επιβαρύνουν την υγεία μας. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και με τα ωμέγα 3, αν προέρχονται από επεξεργασμένες ή οξειδωμένες πηγές.

Πώς να τα λάβουμε σωστά
Η λύση δεν είναι να απορρίψουμε τα ωμέγα 6, αλλά να επιλέγουμε τις σωστές μορφές τους. Τα ανεπεξέργαστα έλαια (π.χ. βιολογικό έλαιο λιναρόσπορου, καρύδια, σησαμέλαιο ψυχρής έκθλιψης), οι ξηροί καρποί και οι σπόροι που διατηρούνται σε ψυγείο και απουσία φωτός, αποτελούν πολύ καλύτερες επιλογές από τα βιομηχανικά σπορέλαια. Παράλληλα, η κατανάλωση λιπαρών ψαριών, αυγών ελευθέρας βοσκής και λαχανικών πλούσιων σε ωμέγα 3, συμβάλλει στην αποκατάσταση της ισορροπίας.

Συμπέρασμα
Τα ωμέγα 6 δεν είναι ο εχθρός. Είναι απαραίτητα, όπως και τα ωμέγα 3. Ο πραγματικός κίνδυνος προέρχεται από την υπερβολική κατανάλωση επεξεργασμένων και κατεστραμμένων πηγών τους. Αν επιλέξουμε ανεπεξέργαστα τρόφιμα και διατηρήσουμε ισορροπία, τότε τα ωμέγα λιπαρά μπορούν να γίνουν πολύτιμοι σύμμαχοι της υγείας μας.

Στο άρθρο αυτό θα αναφερθούμε στα σημαντικότερα συμπληρώματα διατροφής που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2.

Βερβερίνη
Η βερβερίνη είναι μια βιοδραστική ένωση που απαντάται σε διάφορα φυτά, όπως το Phellodendron amurense, το Hydrastis canadensis (Goldenseal), καθώς και σε αρκετούς θάμνους του γένους Berberis.
Αρκετές μελέτες σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 έδειξαν ότι η λήψη 600–2.700 mg βερβερίνης ημερησίως μπορεί να μειώσει τη γλυκόζη νηστείας και τα μακροχρόνια επίπεδα σακχάρου (HbA1c) έως και 20% και 12% αντίστοιχα, ιδιαίτερα όταν χορηγείται παράλληλα με αντιδιαβητικά φάρμακα (1-2).
Αντίστοιχα, μια ανασκόπηση μελετών κατέληξε ότι η βερβερίνη μείωσε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και φάνηκε να είναι εξίσου αποτελεσματική με κοινά αντιδιαβητικά φάρμακα, όπως η μετφορμίνη (3)
Επιπλέον, η έρευνα υποδηλώνει ότι η βερβερίνη μπορεί να ενισχύσει τα υπογλυκαιμικά αποτελέσματα άλλων φαρμάκων για τον διαβήτη όταν χορηγείται ταυτόχρονα με αυτά (4).
Συνεπώς, η βερβερίνη φαίνεται να αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη φυσική προσέγγιση για τη μείωση του σακχάρου στο αίμα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνη της ή σε συνδυασμό με αντιδιαβητικά φάρμακα (5-9).

Χρώμιο
Αυτό το ιχνοστοιχείο είναι απαραίτητο για να βοηθήσει την ινσουλίνη να δράσει κατάλληλα στο σώμα σας. Αν έχετε χαμηλά επίπεδα χρωμίου, όπως έχουν πολλοί άνθρωποι, αυτό μπορεί να επιδεινώσει το σάκχαρο του αίματός σας. Με τον ίδιο τρόπο, η αύξηση των επιπέδων του χρωμίου στο σώμα σας μπορεί να βελτιώσει την αντίσταση στην ινσουλίνη.
Το χρώμιο δρα μαζί με την ινσουλίνη ως μέρος του φυσικού μηχανισμού σας για τον έλεγχο του σακχάρου του αίματος. Οι ερευνητές δεν είναι σίγουροι πώς ακριβώς, αλλά οφείλεται προφανώς λόγω του ότι το σώμα σας χρειάζεται χρώμιο για να παράγετε τον παράγοντα ανοχής της γλυκόζης (GTF), ένα συστατικό που βοηθά στη ρύθμιση της ινσουλίνης. Ο GTF διατηρεί το σάκχαρο του αίματός σας σταθερό και μπορεί επίσης να αυξήσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη, να χαμηλώσει το σάκχαρο του αίματος και να ελέγχει την όρεξή σας (10).
Ένας αριθμός μελετών υποστηρίζει τη χρήση συμπληρώματος χρωμίου για ανθρώπους με προδιαβήτη και διαβήτη (11-12).

Κανέλα
Η κανέλα μπορεί να βοηθήσει τους διαβητικούς τύπου 2 στον έλεγχο του σακχάρου του αίματος. Η κανέλα μπορεί να μειώσει την αντίσταση στην ινσουλίνη, βοηθώντας αυτή την ορμόνη να κάνει τη δουλειά της (13-14). Βοηθώντας την ινσουλίνη να κάνει τη δουλειά της, η κανέλα μπορεί να μειώσει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα.
Εκτός από τις ευεργετικές του επιδράσεις στην αντίσταση στην ινσουλίνη, η κανέλα μπορεί να μειώσει το σάκχαρο με διάφορους άλλους μηχανισμούς. Πρώτον, η κανέλα έχει φανεί ότι μειώνει την ποσότητα της γλυκόζης που μπαίνει στην κυκλοφορία του αίματος μετά από ένα γεύμα. Αυτό το κάνει αναμειγνυόμενο με πολυάριθμα πεπτικά ένζυμα τα οποία καθυστερούν τη διάσπαση των υδατανθράκων στον πεπτικό σωλήνα (15-16). Δεύτερον, ένα συστατικό στην κανέλα δρα στα κύτταρα μιμούμενο την ινσουλίνη (17-18). Αυτό βελτιώνει σημαντικά την πρόσληψη της γλυκόζης από τα κύτταρα, αν και δρα πολύ πιο αργά από ό, τι η ινσουλίνη. Πολυάριθμες ανθρώπινες κλινικές δοκιμές έχουν επιβεβαιώσει τις αντι-διαβητικές επιδράσεις της κανέλας, δείχνοντας ότι μπορεί να μειώσει τα επίπεδα σακχάρου του αίματος νηστείας σε ποσοστό 10-29%. (19-21).
Μελέτες που χορηγούσαν σε διαβητικούς τύπου 2 και σε υγιή άτομα 1-6 γραμμάρια κανέλας ανέφεραν χαμηλότερα επίπεδα γλυκόζης νηστείας, γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1C) και μεταγευματικής γλυκόζης, και συγκεντρώσεων ινσουλίνης, καθώς και βελτιώσεις στην ευαισθησία στην ινσουλίνη. Αυτές οι επιδράσεις έχουν καταδειχθεί ακόμη και σε εκείνους που ήδη λαμβάνουν φάρμακα μείωσης της γλυκόζης (22-25).
Σε μια μελέτη σε διαβητικούς τύπου 2, ένα υδατοδιαλυτό εκχύλισμα κανέλας που χορηγήθηκε σε δόση 360 mg ημερησίως μείωσε την HbA1C (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη) από 8,9% σε 8,0%. Οι αντιδιαβητικές επιδράσεις των εκχυλισμάτων κανέλας οφείλονται εν μέρει στην ενεργοποίηση υποδοχέων ενεργοποιημένων από πολλαπλασιαστή υπεροξειδάσης, και σε βασικούς ρυθμιστές του μεταβολισμού της γλυκόζης και του λίπους (26-27).

Πικρό πεπόνι (Mormodica charantia)
Η στοματική χορήγηση παρασκευασμάτων πικρού πεπονιού έχουν δείξει καλά αποτελέσματα σε κλινικές δοκιμές σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 . Σε μια μελέτη, ο έλεγχος του σακχάρου του αίματος βελτιώθηκε στο 43% των διαβητικών τύπου 2 που λάμβαναν χυμό πικρού πεπονιού (28). Σε μια άλλη μελέτη, 15 γραμμάρια εκχυλίσματος πικρού πεπονιού προκάλεσαν 54% μείωση στα επίπεδα σακχάρου του αίματος μετά το γεύμα και 17% μείωση στη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη σε έξι ασθενείς (29).

Ιχθυέλαιο
Σε μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη σε υπέρβαρους ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, η χορήγηση του ωμέγα-3 λιπαρού οξέος εικοσαπενταενοϊκού οξέος (EPA) μείωσε σημαντικά την ινσουλίνη στον ορό, τη γλυκόζη νηστείας, την HbA1C (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη) και την αντίσταση στην ινσουλίνη (30). Μια άλλη δοκιμή που χορηγούσε 2,3 γραμμάρια ωμέγα-3 λιπαρά εικοσαπεντανοϊκό οξύ (EPA) και δοκοσαχεξανοϊκό οξύ (DHA) σε 84 άτομα με διαβήτη τύπου 2 βρήκε σημαντική μείωση στους φλεγμονώδεις βιοδείκτες του ορού (31). Μια δοκιμή οκτώ εβδομάδων σε άτομα με μεταβολικό σύνδρομο ή πρώιμο διαβήτη τύπου 2 βρήκε ότι το ιχθυέλαιο μείωσε τα τριγλυκερίδια και την HbA1C (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη) και αύξησε την HDL (32). Μια άλλη δοκιμή σε 44 διαβητικούς τύπου 2 βρήκε ότι η χορήγηση συμπληρωμάτων ωμέγα-3 για 10 εβδομάδες βελτίωσε την ευαισθησία στην ινσουλίνη (33).

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Zhang Y, Li X, Zou D, Liu W, Yang J, Zhu N, Huo L, Wang M, Hong J, Wu P, Ren G, Ning G. Treatment of type 2 diabetes and dyslipidemia with the natural plant alkaloid berberine. J Clin Endocrinol Metab. 2008 Jul;93(7):2559-65.
2. Lan J, Zhao Y, Dong F, Yan Z, Zheng W, Fan J, Sun G. Meta-analysis of the effect and safety of berberine in the treatment of type 2 diabetes mellitus, hyperlipemia and hypertension. J Ethnopharmacol. 2015 Feb 23;161:69-81.
3. Dong H, Wang N, Zhao L, Lu F. Berberine in the treatment of type 2 diabetes mellitus: a systemic review and meta-analysis. Evid Based Complement Alternat Med. 2012;2012:591654.
4. Yin J, Xing H, Ye J. Efficacy of berberine in patients with type 2 diabetes mellitus. Metabolism. 2008 May;57(5):712-7.
5. Wang J, Bi C, Xi H, Wei F. Effects of administering berberine alone or in combination on type 2 diabetes mellitus: a systematic review and meta-analysis. Front Pharmacol. 2024;15:1455534.
6. Guo J, Chen H, Zhang X, et al. The effect of berberine on metabolic profiles in type 2 diabetic patients: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Oxid Med Cell Longev 2021;2021:2074610.
7. Pérez-Rubio KG, González-Ortiz M, Martínez-Abundis E, Robles-Cervantes JA, Espinel-Bermúdez MC. Effect of berberine administration on metabolic syndrome, insulin sensitivity, and insulin secretion. Metab Syndr Relat Disord 2013;11:366-9.
8. Moon JM, Ratliff KM, Hagele AM, Stecker RA, Mumford PW, Kerksick CM. Absorption kinetics of berberine and dihydroberberine and their impact on glycemia: a randomized, controlled, crossover pilot trial. Nutrients 2021;14:124.
9. Ming J, Yu X, Xu X, et al. Effectiveness and safety of Bifidobacterium and berberine in human hyperglycemia and their regulatory effect on the gut microbiota: a multi-center, double-blind, randomized, parallel-controlled study. Genome Med 2021;13:125.
10. Ducros V. Chromium metabolism. A literature review. Biol Trace Elem Res. 1992 Jan-Mar;32:65-77.
11. Anderson RA, Cheng N, Bryden NA, Polansky MM, Cheng N, Chi J, Feng J. Elevated intakes of supplemental chromium improve glucose and insulin variables in individuals with type 2 diabetes. Diabetes. 1997 Nov;46(11):1786-91.
12. Anderson RA. Chromium, glucose intolerance and diabetes. J Am Coll Nutr. 1998 Dec;17(6):548-55.
13. Qin B, Panickar KS, Anderson RA. Cinnamon: potential role in the prevention of insulin resistance, metabolic syndrome, and type 2 diabetes. J Diabetes Sci Technol. 2010 May 1;4(3):685-93.
14. Anderson RA. Chromium and polyphenols from cinnamon improve insulin sensitivity. Proc Nutr Soc. 2008 Feb;67(1):48-53.
15. Adisakwattana S, Lerdsuwankij O, Poputtachai U, Minipun A, Suparpprom C. Inhibitory activity of cinnamon bark species and their combination effect with acarbose against intestinal α-glucosidase and pancreatic α-amylase. Plant Foods Hum Nutr. 2011 Jun;66(2):143-8.
16. Mohamed Sham Shihabudeen H, Hansi Priscilla D, Thirumurugan K. Cinnamon extract inhibits α-glucosidase activity and dampens postprandial glucose excursion in diabetic rats. Nutr Metab (Lond). 2011 Jun 29;8(1):46.
17. Jarvill-Taylor KJ, Anderson RA, Graves DJ. A hydroxychalcone derived from cinnamon functions as a mimetic for insulin in 3T3-L1 adipocytes. J Am Coll Nutr. 2001 Aug;20(4):327-36.
18. Imparl-Radosevich J, Deas S, Polansky MM, Baedke DA, Ingebritsen TS, Anderson RA, Graves DJ. Regulation of PTP-1 and insulin receptor kinase by fractions from cinnamon: implications for cinnamon regulation of insulin signalling. Horm Res. 1998 Sep;50(3):177-82.
19. Kirkham S, Akilen R, Sharma S, Tsiami A. The potential of cinnamon to reduce blood glucose levels in patients with type 2 diabetes and insulin resistance. Diabetes Obes Metab. 2009 Dec;11(12):1100-13.
20. Pham AQ, Kourlas H, Pham DQ. Cinnamon supplementation in patients with type 2 diabetes mellitus. Pharmacotherapy. 2007 Apr;27(4):595-9.
21. Mang B, Wolters M, Schmitt B, Kelb K, Lichtinghagen R, Stichtenoth DO, Hahn A. Effects of a cinnamon extract on plasma glucose, HbA, and serum lipids in diabetes mellitus type 2. Eur J Clin Invest. 2006 May;36(5):340-4.
22. Lu T, Sheng H, Wu J, et al. Cinnamon extract improves fasting blood glucose and glycosylated hemoglobin in Chinese patients with type 2 diabetes. Nutr Res. 2012;32(6):408-12.
23. Davis PA, Yokoyama W. Cinnamon intake lowers fasting blood glucose: meta-analysis. J Med Food. 2011;14(9):884-9.
24. Magistrelli A, Chezem JC. Effect of ground cinnamon on postprandial blood glucose concentration in normal-weight and obese adults. J Acad Nutr Diet. 2012;112:1806-1809.
25. Hoehn AN, Stockert AL. The Effects of Cinnamomum Cassia on Blood Glucose Values are Greater than those of Dietary Changes Alone. Nutr Metab Insights. 2012;5:77-83.
26. Sheng X, Zhang Y, Gong Z, et al. Improved insulin resistance and lipid metabolism by cinnamon extract through activation of peroxisome proliferator-activated receptors. PPAR Res. 2008;2008:581348.
27. Ferre’ P. The biology of peroxisome proliferator-activated receptors: relationship with lipid metabolism and insulin sensitivity. Diabetes. 2004;53(suppl 1):S43-S50.
28. Welihinda J, Karunanayake EH, Sheriff MH, Jayasinghe KS. Effect of Momordica charantia on the glucose tolerance in maturity onset diabetes. J Ethnopharmacol. 1986 Sep;17(3):277-82.
29. Srivastava Y., et al., Antidiabetic and adaptogenic properties of Mormodica charantia extract: An experimental and clinical evaluation, Phytotherapy Res, 1993. 7:285-89.
30. Sarbolouki S, Javanbakht MH, Derakhshanian H, et al. Eicosapentaenoic acid improves insulin sensitivity in overweight type 2 diabetes mellitus patients: a double-blind randomized clinical trial. Singapore Med J. 2013;54(7):387-90.
31. Malekshahi Moghadam A, Saedisomeolia A, Djalali M, Djazayery A, Pooya S, Sojoudi F. Efficacy of omega-3 fatty acid supplementation on serum levels of tumour necrosis factor-alpha, C-reactive protein and interleukin-2 in type 2 diabetes mellitus patients. Singapore medical journal. Sep 2012;53(9):615-619.
32. Lee TC, Ivester P, Hester AG, Sergeant S, Case LD, Morgan T, Kouba EO, Chilton FH. The impact of polyunsaturated fatty acid-based dietary supplements on disease biomarkers in a metabolic syndrome/diabetes population. Lipids Health Dis. 2014 Dec 16;13:196.
33. Farsi PF, Djazayery A, Eshraghian MR, et al. Effects of supplementation with omega-3 on insulin sensitivity and non-esterified free fatty acid (NEFA) in type 2 diabetic patients. Arq Bras Endocrinol Metabol. 2014 Jun;58(4):335-40.

Τι είναι ινομυαλγία

Η ινομυαλγία είναι μια ασθένεια που θεωρείται ως συχνή αιτία χρόνιου μυοσκελετικού πόνου και κόπωσης. Η αιτία του προβλήματος είναι ίσως όχι σε αυτούς τους ίδιους τους μύες που πονάνε, αλλά στο νευρικό σύστημα που αντιδρά σε φυσιολογικά ερεθίσματα με ασυνήθιστους τρόπους. Μαζί με τον πόνο, υπάρχει κόπωση, κακός ύπνος, πρωινή ακαμψία, πεπτικά προβλήματα και κατάθλιψη. Η ινομυαλγία συμβαίνει λιγότερο συχνά στους άνδρες. Στο άρθρο αυτό παρουσιάζουμε συμπληρώματα διατροφής που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της ινομυαλγίας.

Συμπληρώματα διατροφής

1. Μαγνήσιο

Τα χαμηλά επίπεδα μαγνησίου είναι ένα συχνό εύρημα σε ασθενείς με ινομυαλγία (1-2). Τα συμπληρώματα μαγνησίου έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν τα συμπτώματα της ινομυαλγίας. Αυτή η βελτίωση μπορεί να οφείλεται στη σημασία του μαγνησίου στη λειτουργία της σεροτονίνης και στην παραγωγή κυτταρικής ενέργειας. Το μαγνήσιο δρα ως φυσικό μυοχαλαρωτικό ρυθμίζοντας τα επίπεδα ασβεστίου και καλίου, τα οποία είναι απαραίτητα για τη σύσπαση και τη χαλάρωση των μυών. Μειώνει τις μυϊκές κράμπες, τους σπασμούς και την ευαισθησία, ανακουφίζοντας τον διάχυτο πόνο που σχετίζεται με την ινομυαλγία. Ερευνητές στο πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Σαν Αντόνιο έδωσαν μαγνήσιο και μηλικό οξύ σε ασθενείς με ινομυαλγία. Λαμβάνοντας 150 με 300 mg μαγνησίου, μαζί με 600 έως 1200 mg μηλικού οξέος, δύο φορές την ημέρα, οι ασθενείς παρατήρησαν σημαντική μείωση στον πόνο και στην ευαισθησία στον πόνο (3). Σε μία κλινική δοκιμή στην οποία συμμετείχαν 80 γυναίκες (60 με ινομυαλγία και 20 υγιείς), η διάγνωση της ινομυαλγίας συνδέθηκε με επίπεδα μαγνησίου στον ορό σημαντικά χαμηλότερα στα ερυθρά αιμοσφαίρια και στον ορό του αίματος. Επιπλέον, χαμηλότερα επίπεδα μαγνησίου συνδέθηκαν με πιο σοβαρά συμπτώματα ινομυαλγίας. Η μελέτη επιχείρησε να εκτιμήσει την επίδραση 8 εβδομάδων χορήγησης συμπληρώματος κιτρικού μαγνησίου (300 mg/ημέρα) μόνου ή σε συνδυασμό με αμιτριπτυλίνη (10 mg/ημέρα) σε σοβαρές παραμέτρους της σοβαρότητας της ινομυαλγίας. Ενώ και το μαγνήσιο και η αμιτριπτυλίνη από μόνα τους βελτίωσαν αποτελεσματικά πολλές από τις παραμέτρους που αξιολογήθηκαν, ο συνδυασμός των δύο ήταν πιο αποτελεσματικός από ό, τι μόνα τους και βελτίωσαν σημαντικά τις βαθμολογίες του πόνου, των ευαίσθητων σημείων, της κατάθλιψης και του άγχους, καθώς και τις διαταραχές του ύπνου και της ευερεθιστότητας (4).

2. 5-HTP (5-υδροξυτρυπτοφάνη)

Η 5-υδροξυτρυπτοφάνη (5-HTP) μετατρέπεται στον σημαντικό νευροδιαβιβαστή σεροτονίνη. Η 5-HTP αποδεικνύεται αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της ινομυαλγίας, και αυτό είναι φυσικό, αφού η έλλειψη της σεροτονίνης συνδέεται με την ινομυαλγία. Η 5-HTP αυξάνει τα επίπεδα σεροτονίνης, η οποία παίζει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση της αντίληψης του πόνου. Η 5-HTP βοηθά στη μείωση των συμπτωμάτων άγχους και κατάθλιψης, τα οποία συνδέονται συχνά με την ινομυαλγία. Βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου, μειώνει την αϋπνία και ενισχύει τη γενική ξεκούραση. Βελτιώνοντας τον ύπνο και μειώνοντας τον πόνο, η 5-HTP συμβάλλει στη μείωση της κόπωσης κατά τη διάρκεια της ημέρας. Σε μια διπλή-τυφλή μελέτη, σε 50 ασθενείς με ινομυαλγία δίδονταν είτε 5-HTP (100 mg) είτε εικονικό φάρμακο (placebo) τρεις φορές την ημέρα. Η ομάδα που λάμβανε το 5-HTP είχε σημαντικές βελτιώσεις στα συμπτώματά τους. Αντίθετα, η ομάδα που λάμβανε placebo δεν βελτιώθηκε τόσο. Βελτιώσεις σημειώθηκαν σε όλες τις κατηγορίες συμπτωμάτων: στον αριθμό επώδυνων περιοχών, στην πρωινή δυσκαμψία, στις συνήθειες ύπνου, στο άγχος και στην κόπωση (5).

3. Μελατονίνη

Οι έρευνες υποδεικνύουν ότι η λήψη συμπληρωμάτων μελατονίνης μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετική για τα άτομα με ινομυαλγία λόγω της επίδρασής της στην ποιότητα του ύπνου, στην αντίληψη του πόνου και στη γενική ευεξία. Η μελατονίνη ρυθμίζει τον κύκλο ύπνου-αφύπνισης, προάγοντας έναν πιο βαθύ και ξεκούραστο ύπνο. Η μελατονίνη έχει αναλγητικές ιδιότητες και ρυθμίζει την αντίληψη του πόνου μέσω της επίδρασής της στις οδούς σεροτονίνης και οπιοειδών. Βελτιώνοντας την ποιότητα του ύπνου και μειώνοντας τον πόνο, η μελατονίνη συμβάλλει στην αποκατάσταση των επιπέδων ενέργειας. Κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι μερικοί ασθενείς με ινομυαλγία συχνά έχουν χαμηλά επίπεδα κυκλοφορούσης μελατονίνης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές του κύκλου του ύπνου (6). Επιπλέον, οι ασθενείς με ινομυαλγία φαίνεται να εκκρίνουν λιγότερη μελατονίνη κατά τη διάρκεια της νύχτας από ό,τι τα υγιή άτομα (7). Σε αυτούς τους ασθενείς η λήψη συμπληρωμάτων μελατονίνης έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τα συμπτώματα της ινομυαλγίας (8).

4. SAMe (S-αδενοσυλ-L-μεθειονίνη)

Οι έρευνες υποδεικνύουν ότι η SAMe μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετική για τα άτομα με ινομυαλγία λόγω των επιδράσεών της στη διάθεση, στην αντίληψη του πόνου και στη γενική ευεξία. Η SAMe αυξάνει την παραγωγή σεροτονίνης και ντοπαμίνης, οι οποίες παίζουν καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση του πόνου. Δρα ως φυσικό αντικαταθλιπτικό, ενισχύοντας τα επίπεδα σεροτονίνης και ντοπαμίνης. Ενισχύει τη σύνθεση της γλουταθειόνης, ενός ισχυρού αντιοξειδωτικού, μειώνοντας το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή. Έτσι, μειώνει τους δείκτες φλεγμονής, μειώνοντας τον πόνο και τη δυσκαμψία των μυών. Βελτιώνει τη διανοητική διαύγεια, τη συγκέντρωση και τη γνωστική λειτουργία, βοηθώντας στη μείωση της ομίχλης εγκεφάλου που σχετίζεται με την ινομυαλγία. Η λήψη συμπληρωμάτων SAMe έχει συνδεθεί με βελτιώσεις στην πρωινή δυσκαμψία, στην κόπωση, στην ποιότητα του ύπνου και στην κλινική δραστηριότητα της νόσου σε ασθενείς με ινομυαλγία (9).

5. D-ριβόζη

Η D-ριβόζη είναι ένα φυσικώς απαντώμενο σάκχαρο που παίζει καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή ενέργειας μέσα στα κύτταρα. Αποτελεί βασικό συστατικό του ATP (τριφωσφορική αδενοσίνη), που είναι η κύρια πηγή ενέργειας για τις κυτταρικές λειτουργίες. Οι έρευνες υποδεικνύουν ότι η λήψη συμπληρωμάτων D-ριβόζης μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετική για τα άτομα με ινομυαλγία λόγω των επιδράσεών της στην παραγωγή ενέργειας, στην ανακούφιση του πόνου και στη γενική ευεξία. Αυξάνοντας την παραγωγή ATP, η D-ριβόζη βελτιώνει τη λειτουργία των μυών και μειώνει τον μυϊκό πόνο. Η D-ριβόζη αναπληρώνει τα ενεργειακά αποθέματα γρηγορότερα, μειώνοντας την κόπωση των μυών και τον πόνο μετά από σωματική δραστηριότητα. Ενισχύοντας την κυτταρική ενέργεια στον εγκέφαλο, η D-ριβόζη βελτιώνει τη γνωστική λειτουργία. Μια δοκιμή που περιέλαβε 41 ασθενείς με ινομυαλγία διαπίστωσε ότι 5 γραμμάρια D-ριβόζης τρεις φορές ημερησίως βελτίωσε σημαντικά την ενέργεια, τον ύπνο, την πνευματική διαύγεια, την ένταση του πόνου και τη γενική ευημερία (10). Μια έκθεση περίπτωσης μιας 37χρονης γυναίκας με ινομυαλγία έδειξε ότι 5 γραμμάρια D-ριβόζης δύο φορές την ημέρα βελτίωσε τα συμπτώματά της (11).

6. Συνένζυμο Q10 (CoQ10)

Οι έρευνες υποδεικνύουν ότι η λήψη συμπληρωμάτων CoQ10 μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετική για τα άτομα με ινομυαλγία λόγω των επιδράσεών του στην παραγωγή ενέργειας, στην ανακούφιση του πόνου και στη γενική ευεξία. Το CoQ10 παίζει καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή ενέργειας στα μιτοχόνδρια, ενισχύοντας τη σύνθεση του ATP. Μειώνει σημαντικά την κόπωση και βελτιώνει τα συνολικά επίπεδα ενέργειας, βοηθώντας στην αντιμετώπιση της χρόνιας κόπωσης που σχετίζεται με την ινομυαλγία. Μειώνει το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή, που συνδέονται με τον πόνο και την ευαισθησία των μυών στην ινομυαλγία. Ενισχύοντας τη λειτουργία των μιτοχονδρίων στα εγκεφαλικά κύτταρα, το CoQ10 βελτιώνει τη δραστηριότητα των νευροδιαβιβαστών και τη γνωστική λειτουργία. Βελτιώνει τη διανοητική διαύγεια, τη συγκέντρωση και τις γνωστικές επιδόσεις, μειώνοντας την ομίχλη εγκεφάλου που συχνά αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με ινομυαλγία. Το CoQ10 έχει βρεθεί ότι λείπει μέσα στα κύτταρα του αίματος πολλών ασθενών με ινομυαλγία. Η λήψη CoQ10 συνδέεται με σημαντική βελτίωση στα συμπτώματα σε μια μικρή δοκιμή (12).

7. Ακετυλο-L-καρνιτίνη

Η ακετυλο-L-καρνιτίνη είναι ένα παράγωγο αμινοξέος που παίζει καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή ενέργειας μεταφέροντας τα λιπαρά οξέα στα μιτοχόνδρια, όπου καίγονται για την παραγωγή ενέργειας. Υποστηρίζει επίσης τη λειτουργία των νευροδιαβιβαστών και έχει ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Οι έρευνες υποδεικνύουν ότι η λήψη συμπληρωμάτων ακετυλο-L-καρνιτίνης μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετική για τα άτομα με ινομυαλγία λόγω των επιδράσεών της στην παραγωγή ενέργειας, στην ανακούφιση του πόνου, στη γνωστική λειτουργία και στη γενική ευεξία. Η ακετυλο-L-καρνιτίνη μειώνει το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή, που συνδέονται με τον πόνο και την ευαισθησία των μυών στην ινομυαλγία. Διαπερνά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και ενισχύει τη δραστηριότητα των νευροδιαβιβαστών, ιδιαίτερα της ακετυλοχολίνης, που είναι απαραίτητη για τη μνήμη και τη μάθηση. Βελτιώνει τη διανοητική διαύγεια, τη συγκέντρωση και τις γνωστικές επιδόσεις, μειώνοντας την ομίχλη εγκεφάλου που συχνά αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με ινομυαλγία. Επηρεάζει την παραγωγή σεροτονίνης και ντοπαμίνης, οι οποίες ρυθμίζουν τη διάθεση και την συναισθηματική ευεξία. Δρα ως φυσικό αντικαταθλιπτικό, μειώνοντας τα συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους που συνδέονται με την ινομυαλγία. Σε μία διπλή-τυφλή, τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο (placebo) δοκιμή που περιέλαβε 102 ασθενείς με ινομυαλγία, 1000 mg (από του στόματος) και 500 mg (με ενδομυϊκή ένεση) ακετυλο-L-καρνιτίνης ημερησίως βελτίωσαν σημαντικά τον πόνο και τα γνωστικά συμπτώματα περισσότερο από το εικονικό φάρμακο (13).

8. Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα ιχθυελαίου

Οι έρευνες υποδεικνύουν ότι η λήψη συμπληρωμάτων ωμέγα-3 μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετική για τα άτομα με ινομυαλγία λόγω των επιδράσεών τους στη φλεγμονή, στην ανακούφιση του πόνου, στη γνωστική λειτουργία και στη γενική ευεξία. Τα λιπαρά οξέα ωμέγα-3 μειώνουν την παραγωγή προφλεγμονωδών κυτοκινών και προσταγλανδινών. Μειώνουν τη χρόνια φλεγμονή, μειώνοντας τον μυϊκό πόνο, τη δυσκαμψία των αρθρώσεων και την ευαισθησία που σχετίζονται με την ινομυαλγία. Το DHA αποτελεί κύριο συστατικό των μεμβρανών των εγκεφαλικών κυττάρων και ενισχύει τη λειτουργία των νευροδιαβιβαστών. Βελτιώνει τη διανοητική διαύγεια, τη συγκέντρωση και τις γνωστικές επιδόσεις, μειώνοντας την ομίχλη εγκεφάλου που συχνά αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με ινομυαλγία. Τα ωμέγα-3 επηρεάζουν τις οδούς της σεροτονίνης και της ντοπαμίνης, οι οποίες ρυθμίζουν τη διάθεση και τη συναισθηματική ευεξία. Δρουν ως φυσικό αντικαταθλιπτικό, μειώνοντας τα συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους που συνδέονται με την ινομυαλγία. Τα ωμέγα-3 υποστηρίζουν τη λειτουργία των μιτοχονδρίων και τον ενεργειακό μεταβολισμό. Αυξάνουν τα επίπεδα ενέργειας και μειώνουν τη χρόνια κόπωση, βελτιώνοντας τη συνολική ζωτικότητα. Στους ασθενείς με ινομυαλγία, τα συμπληρώματα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων έχουν συνδεθεί με σημαντικές βελτιώσεις στην σοβαρότητα του πόνου, στις μετρήσεις των σημείων ευαισθησίας, στην κόπωση και στην κατάθλιψη (14).

9. Κοκτέιλ μιτοχονδριακών θρεπτικών συστατικών

Σε έκθεση περιστατικού, μια 41χρονη γυναίκα που διαγνώστηκε με ινομυαλγία, αλλά δεν βρήκε αποτέλεσμα από μια ποικιλία συμβατικών θεραπειών, βρέθηκε αργότερα ότι είχε σημαντική μιτοχονδριακή δυσλειτουργία. Τα συμπτώματά της βελτιώθηκαν σημαντικά όταν έκανε θεραπεία τέσσερεις φορές την ημέρα με ένα κοκτέιλ μιτοχονδριακών θρεπτικών συστατικών, όπως συνένζυμο Q10 (200 mg), κρεατίνη (1000 mg), L-καρνιτίνη (200 mg) και φολικό οξύ (1.000 mcg) (15).

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Romano T.J., Stiller J.W., Magnesium deficiency in fibromyalgia syndrome, J Nutr & Environ Med. 1994, 4(2):165-167.
2. Sendur OF, Tastaban E, Turan Y, Ulman C. The relationship between serum trace element levels and clinical parameters in patients with fibromyalgia. Rheumatol Int. 2008;28(11):1117-1121.
3. Russell IJ, Michalek JE, Flechas JD, Abraham GE. Treatment of fibromyalgia syndrome with Super Malic: a randomized, double blind, placebo controlled, crossover pilot study. J Rheumatol. 1995 May;22(5):953-8.
4. Bagis S, Karabiber M, As I, Tamer L, Erdogan C, Atalay A. Is magnesium citrate treatment effective on pain, clinical parameters and functional status in patients with fibromyalgia? Rheumatol Int. 2013 Jan;33(1):167-72.
5. Caruso I, Sarzi Puttini P, Cazzola M, Azzolini V. Double-blind study of 5-hydroxytryptophan versus placebo in the treatment of primary fibromyalgia syndrome. J Int Med Res. 1990 May-Jun;18(3):201-9.
6. Hussain SA, Al K, II, Jasim NA, Gorial FI. Adjuvant use of melatonin for treatment of fibromyalgia. J Pineal Res. 2011;50(3):267-271.
7. Mahdi AA, et al. Abnormality of circadian rhythm of serum melatonin and other biochemical parameters in fibromyalgia syndrome. Indian J Biochem Biophys. 2011 Apr;48(2):82-7.
8. Reiter RJ, Acuna-Castroviejio D, Tan DX. Melatonin therapy in fibromyalgia. Curr Pain Headache Rep 2007; 11:339–342.
9. Jacobsen S, et al. Oral S-adenosylmethionine in primary fibromyalgia. Double-blind clinical evaluation. Scand J Rheumatol. 1991;20(4):294-302.
10. Teitelbaum JE, Johnson C, St Cyr J. The use of D-ribose in chronic fatigue syndrome and fibromyalgia: a pilot study. J Altern Complement Med. 2006;12(9):857-862.
11. Gebhart B, Jorgenson JA. Benefit of ribose in a patient with fibromyalgia. Pharmacotherapy. 2004 Nov;24(11):1646-8.
12. Cordero MD, Alcocer-Gómez E, de Miguel M, Culic O, Carrión AM, Alvarez-Suarez JM, Bullón P, Battino M, Fernández-Rodríguez A, Sánchez-Alcazar JA. Can coenzyme q10 improve clinical and molecular parameters in fibromyalgia? Antioxid Redox Signal. 2013 Oct 20;19(12):1356-61.
13. Rossini M, Di Munno O, Valentini G, et al. Double-blind, multicenter trial comparing acetyl l-carnitine with placebo in the treatment of fibromyalgia patients. Clin Exp Rheumatol. 2007;25(2):182-188.
14. Ozgocmen S, Catal SA, Ardicoglu O, Kamanli A. Effect of omega-3 fatty acids in the management of fibromyalgia syndrome: Int J Clin Pharmacol Ther. 2000 Jul;38(7):362-3.
15. Abdullah M, Vishwanath S, Elbalkhi A, Ambrus JL Jr. Mitochondrial myopathy presenting as fibromyalgia: a case report. J Med Case Rep. 2012 Feb 10;6:55.

Οι ηλικιωμένοι των οποίων η όραση αρχίζει να εξασθενεί θα πρέπει να αρχίσουν να λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής.
Τα αντιοξειδωτικά συμπληρώματα και τα μέταλλα μπορούν να επιβραδύνουν την πρόοδο της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, ενός κοινού προβλήματος όρασης καθώς μεγαλώνουμε.
Ερευνητές από το Εθνικό Ινστιτούτο Οφθαλμολογίας αξιολόγησαν τα αποτελέσματα των καθημερινών συμπληρωμάτων διατροφής σε 1.209 πάσχοντες από ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας και ανακάλυψαν ότι επιβράδυναν την πρόοδο της νόσου στο 55% των περιπτώσεων.

Ophthalmology, 2024; doi: 10.1016/j.ophtha.2024.07.014