Η υπερβολική εξάντληση που είναι γνωστή ως Νοητική Εξουθένωση ή Mental Burnout) - όταν αισθάνεστε κουρασμένοι όλη την ώρα - έχει συνδεθεί με καρδιακές παθήσεις και αυξάνει τις πιθανότητες καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου. Και πρόσφατα, προστέθηκε στον κατάλογο των παθήσεων η κολπική μαρμαρυγή και ο ακανόνιστος καρδιακός παλμός.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η εξάντληση αυτή, που συχνά προκαλείται από συνεχή και παρατεταμένο στρες, μπορεί να αποτελέσει έναυσμα για καρδιακά προβλήματα - αλλά θα μπορούσε επίσης η πνευματική εξάντληση και η κούραση να είναι πρώιμα σημάδια ενός καρδιακού προβλήματος.

"Είτε έτσι είτε αλλιώς, η σύνδεση αυτή σημαίνει ότι οι άνθρωποι πρέπει να μάθουν να χρησιμοποιούν τεχνικές μείωσης του στρες, όπως ο διαλογισμός, η γιόγκα ή η άσκηση", υποστηρίζουν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν μια σαφή σχέση μεταξύ πνευματικής εξάντλησης και κολπικής μαρμαρυγής όταν μελέτησαν περισσότερους από 11.000 ανθρώπους που τους παρακολούθησαν για ενδείξεις εξάντλησης, θυμού και ευερεθιστότητας και για χρήση αντικαταθλιπτικών για 25 χρόνια. Ανακάλυψαν ότι όσοι κατέγραψαν τις υψηλότερες βαθμολογίες για εξάντληση ήταν επίσης 20% πιθανότερο να αναπτύξουν κολπική μαρμαρυγή- αν και τα άτομα με προβλήματα θυμού δεν φάνηκε να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.

Η εξουθένωση αυτή είναι διαφορετική από την κατάθλιψη, η οποία χαρακτηρίζεται από αισθήματα πεσμένης διάθεσης, ενοχής και κακής αυτοεκτίμησης, δήλωσε ο ερευνητής Parveen Garg.

Αν και η κολπική μαρμαρυγή είναι μια κοινή πάθηση, η οποία επηρεάζει περίπου 27 εκατομμύρια ανθρώπους στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, οι γιατροί εξακολουθούν να είναι ασαφείς ως προς την αιτία της. Ο Δρ Garg και η ομάδα του είναι πεπεισμένοι ότι η επαγγελματική εξουθένωση είναι συχνά μία αιτία της και αυτό είναι συχνά το αποτέλεσμα παρατεταμένου στρες, όπου οι άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται απελπισμένοι ή ανίκανοι να ελέγχουν τις καταστάσεις της ζωής τους στο σπίτι ή την εργασία. "Είναι μεγάλη η σημασία της αποφυγής της εξουθένωσης μέσω της προσεκτικής διαχείρισης των προσωπικών επιπέδων στρες ως ένας τρόπος για τη διατήρηση της συνολικής καρδιαγγειακής υγείας", πρόσθεσε.

Πηγή: European Journal of Preventive Cardiology, 2020; 2047487319897, Southwell Acupuncture Clinic

1.  Γιατί οι άνθρωποι με καρκίνο κάνουν γιόγκα;

Οι λόγοι που οι καρκινοπαθείς επιλέγουν να κάνουν γιόγκα είναι αρκετοί και πολυδιάστατοι.

Η γιόγκα:

1.  Βοηθά στην αποκατάσταση της υγείας στο σώμα
2.  Βοηθά στη μείωση των συμπτωμάτων και των παρενεργειών του καρκίνου, όπως ο πόνος, η αδυναμία και η κόπωση, οι δυσκολίες στον ύπνο, η κατάθλιψη κλπ.
3.  Διατηρεί υψηλό το επίπεδο της ενέργειας.

Υπάρχουν δύο σημαντικές ενέργειες στο σώμα και τον νου: η νοητική δύναμη (Ida) - και η ζωτική δύναμη (Pingala). Όταν αυτές οι δύο δυνάμεις είναι σε ισορροπία, τότε ενεργοποιείται μια τρίτη ενέργεια, η Sushumna που είναι η πνευματική δύναμη.

Εάν αυτές οι ροές ενέργειας είναι μπλοκαρισμένες, τότε τα όργανα που τροφοδοτούνται από αυτές εκδηλώνουν κάποια μορφή ασθένειας.

Σύμφωνα με τη Γιόγκα πρέπει να υπάρχει ισορροπημένη παροχή ενέργειας σε κάθε μέρος του σώματος.Το μυστικό της υγείας είναι η σωστή διανομή αυτών των τριών ενεργειών. Στη Γιόγκα αυτό γίνεται μέσω των ακόλουθων κλάδων και των πρακτικών τους: 1. Χάθα Γιόγκα (Hatha Yoga) - εξαγνίζει το φυσικό σώμα
2. Ράτζα Γιόγκα (Raja Yoga) - χαλαρώνει, ισορροπεί και διαχειρίζεται τον νου όπου γεννιούνται οι περισσότερες ασθένειες,
3. Οι τεχνικές διαλογισμού βοηθούν τον ασθενή να αναπτύξει εσωτερική δύναμη, επίγνωση - ικανότητα να παρακολουθεί το σώμα και τον νου και να αποσυνδέεται από τον φόβο και τον πόνο.

2.  Υπάρχει κάποια έρευνα σχετικά με την επίδραση της Γιόγκα στη διαχείριση του καρκίνου;

Ναί. Η έρευνα διεξάγεται σε πολλές χώρες. Οι έρευνες δείχνουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι όλο και περισσότεροι ασθενείς στρέφονται στην Ενοποιημένη και Εναλλακτική Ιατρική ή CAM, όπως για παράδειγμα η ολοκληρωμένη ογκολογία, η οποία συνδυάζει τις συμβατικές θεραπείες και τις πρακτικές CAM που βασίζονται σε αποδεικτικά στοιχεία και είναι τώρα ένας αναδυόμενος κλάδος για τη φροντίδα του καρκίνου.Επίσης, δεκαετίες έρευνας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ έχουν δείξει ότι η γιόγκα μειώνει τη σωματική, ψυχική και συναισθηματική κόπωση που προκαλείται από τις συμβατικές θεραπείες για τον καρκίνο.

Αναφέρουμε ενδεικτικά ένα παράδειγμα: πειράματα έχουν διεξαχθεί σε άντρες που υποβλήθηκαν σε θεραπεία για καρκίνο του προστάτη. Οι ασθενείς που παρακολούθησαν μάθημα γιόγκα δύο φορές την εβδομάδα κατά τη διάρκεια της θεραπείας ακτινοθεραπείας του προστάτη ανέφεραν λιγότερη κόπωση, λιγότερες σεξουαλικές παρενέργειες και καλύτερη λειτουργία των ούρων σε σύγκριση με τους άνδρες που δεν έκαναν γιόγκα.

Ποια είναι η επίδραση της γιόγκα στα συμπτώματα που προέρχονται από τον καρκίνο;

Εν συντομία αναφέρουμε:

• Βελτιώνεται η υγεία του σώματος και του νου, καθώς κανείς κινείται από τις ταμασικές ή αρνητικές καταστάσεις του νου σε σατβικές ή σε πιο θετικές, φωτεινές καταστάσεις του νου μέσω του:
Ø Να ζει κανείς έναν Γιογκικό τρόπο ζωής
Ø Να προσαρμόζει τις ψυχολογικές στάσεις έτσι ώστε να είναι πιο θετικές, αισιόδοξες, δημιουργικές και πνευματικές και με αυτό τον τρόπο να μειώνονται πολλές αρνητικές σωματικές, ψυχολογικές και συναισθηματικές καταστάσεις του νου.
Ø Να ασκείται στις γιογκικές πρακτικές.

A. Εάν ζει κανείς τον Γιογκικό Τρόπο Ζωής, χρειάζεται να ακολουθεί επτά απλούς κανόνες:
1. Να εφαρμόζει την κανονικότητα και την ισορροπία στις καθημερινές δραστηριότητες.
2. Να τηρεί το μέτρο σε κάθε δραστηριότητα.
3. Να ξεκινάει και να ολοκληρώνει την ημέρα με μια θετική δήλωση.
4. Να ζει στην παρούσα στιγμή.
5. Να ενσωματώνει στη ζωή την αναψυχή και τη χαλάρωση.
6. Να ζει φυσικά σε αρμονία με τη φύση.
7. Να αφιερώνει χρόνο σε δραστηριότητες κοντά στη φύση για να αποκαταστήσει τη σύνδεσή του με αυτήν.

B. Χρειάζεται να τηρεί κάποιες ψυχολογικές στάσεις εφαρμόζοντας τις ακόλουθες πρακτικές για τη διατήρηση θετικών στάσεων και θετικής διάθεσης:

1. Καλλιέργεια και Ανάπτυξη της Επίγνωσης.
2. Εφαρμογή των Γιάμα και Νιγιάμα (Yama - Niyama) - απλοί κώδικες συμπεριφοράς για την εναρμόνιση της εσωτερικής και εξωτερικής ζωής μας.
3. Καθημερινή άσκηση στη Σουαντάγια (Swadhyaya) – Αυτοπαρατήρηση.
4. Πρακτική στο SWAN (Εξέταση των Δυνατών σημείων μας, των αδυναμιών, των φιλοδοξιών, των αναγκών).
5. Διατήρηση πνευματικού ημερολογίου.
6. Εφαρμογή της Πρατιτάκσα Μπάβανα - Μαϊτρέι Μπάβ (πρακτικές που βοηθούν στην αλλαγή της εσωτερικής μας στάσης, από αρνητική σε θετική στις δύσκολες και κρίσιμες καταστάσεις).
7. Ενσωμάτωση της Σεβά Γιόγκα στη ζωή (κλάδος της γιόγκα). και

Γ. Να εφαρμόζει συστηματικά γιογκικές πρακτικές:

1.  Που αναπτύσσουν την επίγνωση που είναι το Α και το Ω της Γιόγκα
2.  Απαγγελίες των Μάντρας
3.  Βασικές άσανα
4.  Επίγνωση της αναπνοής
5.  Σωστή αναπνοή (κοιλιακή-διαφραγματική και θωρακική-πλήρης γιογκική αναπνοή)
6.  Πρακτικές εξαγνισμού (Σατ-κάρμας)
7.  Ισορροπημένος συνδυασμός των άσανα κατάλληλων για το άτομο
8.  Πραναγιάμα
9.  Γιόγκα Νίντρα
10. .Γιάμα και Νιγιάμα
11.  Ντάρανα
12.  Μπάκτι Γιόγκα
13.  Κάρμα Γιόγκα
14.  Μάντρα
15.  απαγγελίες και
16.  Τζάπα (Japa, επανάληψη του μάντρα)

Μέσα από την πρακτική της Γιόγκα, έχει αποδειχθεί ότι συμπτώματα όπως άγχος, αγωνία, ένταση, φόβος και ανησυχία, πόνος και απώλεια της όρεξης, ναυτία ή έμετος, αδυναμία και κόπωση, διαταραχές του ύπνου, δύσπνοια, αντιμετωπίζονται επαρκώς με τις διάφορες τεχνικές.

3. Είναι η Γιόγκα επωφελής για όσους έχουν ανακάμψει από την ασθένεια;

 Σίγουρα. Χωρίς αμφιβολία.Στη Χάθα Γιόγκα υπάρχουν πολλές πρακτικές που συμβάλλουν στον καθαρισμό του λεμφικού συστήματος έτσι ώστε:

Ø να γίνεται σωστά η αποβολή των τοξινών
Ø να λειτουργεί φυσικά η διαδικασία της διατροφής/πέψης και
Ø του ανοσοποιητικού συστήματος 

Η σειρά Pawa Muktasana (PMA) εξασφαλίζει ότι:

• οι μύες είναι επαρκώς ενδυναμωμένοι
• οι φλέβες μαλάσσονται
• η κυκλοφορία και η ροή του αίματος διεγείρεται επιτρέποντας: 
Ø την επαρκή διατροφή και την αποβολή των τοξινών να λαμβάνει χώρα σε ολόκληρο το σώμα.

Η Σούρυα Ναμασκάρα (Surya Namaskara) είναι μια εξαιρετική πρακτική για την επίτευξη ισορροπίας:
Ø μεταξύ των ενεργειών Ida και Pingala
Ø στο ενδοκρινικό σύστημα, και
Ø στην ενδυνάμωση όλων των τμημάτων του σώματος 

Τα Σατκάρμας είναι επίσης πολύ επωφελή στη διαδικασία εξαγνισμού για να διατηρήσει κανείς το φυσικό σώμα υγιές· π.χ. Neti (ρινική κάθαρση) για να εξασφαλίσετε:
Ø ελεύθερη και βαθιά αναπνοή
Ø να ενεργοποιηθούν το σώμα και ο νους
Ø να καθαρίσουν οι σκέψεις
Ø να χαλαρώσει ο νους
Ø να γίνει η μνήμη ισχυρότερη και
Ø να γίνει ο νους πιο εστιασμένος 

"Η γιόγκα είναι πειθαρχία για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η γιόγκα είναι επίσης μια φιλοσοφία για την επίτευξη της ειρήνης. Αν θέλετε καλή υγεία, εάν θέλετε να ζήσετε την ειρήνη και να εξελιχθείτε, τότε αφήστε τη γιόγκα να γίνει μέρος του τρόπου ζωής σας". Σουάμι Σατυανάντα Σαρασουάτι *

Το Bihar School of Yoga (BSY) - YPT δημοσίευσε πρόσφατα δύο βιβλία των:
Dr Swami Nirmalananda , Yogic Management of Cancer, Munger, 2009 & Dr Swami Yogapratap, Exploring Yoga and Cancer, Munger 2009, (References: Research of Yoga and Cancer)

Η Σουάμι Σιβαμούρτι θεωρείται υπόδειγμα σοφίας και ικανότητας να παρουσιάζει τις αρχαίες γιογκικές διδασκαλίες με σύγχρονο τρόπο.  Με τα σεμινάρια και τα κείμενά της εμπνέει και καθοδηγεί στις διδασκαλίες της Σατυανάντα Γιόγκα αναζητητές από πολλά μέρη του κόσμου. Τα βιβλία της είναι πηγή δύναμης και θετικής κατεύθυνσης για όλους όσοι αναζητούν το δικό τους μονοπάτι στη ζωή και τον τρόπο με τον οποίο θα το απολαύσουν. Ο τρόπος ζωής της αποτελεί ένα φωτεινό παράδειγμα, από το οποίο μπορούμε να αντλήσουμε έμπνευση. Η Σουάμι Σιβαμούρτι θεωρείται υπόδειγμα σοφίας και ικανότητας να παρουσιάζει τις αρχαίες γιογκικές διδασκαλίες με σύγχρονο τρόπο.  Με τα σεμινάρια και τα κείμενά της εμπνέει και καθοδηγεί στις διδασκαλίες της Σατυανάντα Γιόγκα αναζητητές από πολλά μέρη του κόσμου. Τα βιβλία της είναι πηγή δύναμης και θετικής κατεύθυνσης για όλους όσοι αναζητούν το δικό τους μονοπάτι στη ζωή και τον τρόπο με τον οποίο θα το απολαύσουν. Ο τρόπος ζωής της αποτελεί ένα φωτεινό παράδειγμα, από το οποίο μπορούμε να αντλήσουμε έμπνευση. Σήμερα η Σουάμι Σιβαμούρτι είναι πολύ γνωστή στην Ελλάδα από τις εμφανίσεις της στα μέσα ενημέρωσης και από τις διαλέξεις και τα σεμινάρια που απευθύνει σε ανθρώπους κάθε κοινωνικής προέλευσης και κάθε ιδεολογικής ή θρησκευτικής πεποίθησης.

Διαλογισμός, μία πανάρχαια μεθοδολογία

«Λέγεται ότι η Ινδία είναι η μόνη χώρα στον κόσμο η οποία έχει ανάμεσα στους γιους της μυημένους, οι οποίοι κατέχουν τη γνώση και των επτά υποσυστημάτων και το κλειδί του συστήματος της αρχαίας μαγείας…» Έλενα Π. Μπλαβάτσκυ.

Υπάρχουν κάποια αρχαία κείμενα αλλά και υπαινιγμοί που αποδίδουν συγκαλυμμένα την ύπαρξη ενός μεγάλου πολιτισμού που υπήρχε πολλές χιλιάδες χρόνια πριν το Χριστό (μεταξύ 80-100.000 ετών π.Χ.), που άνθισε στην κεντρική Ασία και συγκεκριμένα στις Ινδίες, στην κοιλάδα του Ινδού, όπως ονομάζεται. Πρόκειται για ένα μεγάλο πανάρχαιο πολιτισμό όπως αναφέρεται στις Βέδες (αρχαίο Ινδουιστικό κείμενο τουλάχιστον 5.000 ετών), που επηρεάστηκε από ένα μεταναστευτικό ρεύμα Ατλάντων που έφθασε εκεί στην Κεντρική Ασία εκείνη την εποχή και τον καλύπτει ένα πέπλο μυστηρίου. Εκεί σ’ αυτή την περιοχή αναπτύχθηκε η 5^η ανθρωπότητα που αποσπάστηκε από την 4^η την Ατλάντεια, σύμφωνα πάντα με τις αρχαίες πηγές.

Τα τέσσερα Yugas

Στη συνέχεια αυτής της παράδοσης ο Μανού ο πανάρχαιος Ινδός σοφός και νομοθέτης που δημιούργησε τους νόμους της Ινδικής κοινωνίας το λεγόμενο «Manava Dharma-Satra» (οι νόμοι του Μανού), περιέγραψε τα τέσσερα γένη των ανθρώπων με πρώτο το Χρυσό γένος Satya ή Crita Yuga. Παρόμοια καταγραφή έχει κάνει και ο Έλληνας Ησίοδος που έχει περιγράψει τα γένη αυτά σε πέντε διαβαθμίσεις με παρόμοιο τρόπο. Περιγράφοντας τη Χρυσή αυτή εποχή ο κώδικας του Μανού αναφέρει: «Στην περίοδο της Κρίτα Γιούγκα, η δικαιοσύνη ήταν πλήρης… τότε κανένα κέρδος δεν αποκόμιζαν οι άνθρωποι από την αδικία…».

Kali Yuga (Κάλι Γιούγκα) είναι για τα αρχαία κείμενα των Βεδών η εποχή του εκφυλισμού και της φαυλότητας. Κάλι σημαίνει διαμάχη και ανταγωνισμός και δεν έχει κάποια σχέση με τη Θεά Κάαλι που σημαίνει χρόνος. Σύμφωνα με τις Βέδες υπάρχουν τέσσερις μεγάλοι περίοδοι τις οποίες διέρχεται ο κόσμος, ως μέρος του μεγάλου κύκλου των Yuga. Τα άλλα τρία είναι η Satya ή Crita Yuga (η Χρυσή εποχή), η Treta Yuga και η Dvapara Yuga. Σύμφωνα με Ινδικές αστρονομικές πραγματείες το Kali Yuga ξεκίνησε τα μεσάνυχτα της 18^ης Φεβρουαρίου του 3102π.Χ. σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο και μάλλον έχουμε φθάσει στο τέλος του.

Το κάθε ολοκληρωμένο Mahayuga (η συνολική χρονική περίοδος των τεσσάρων Yuga μαζί) θεωρείται παραδοσιακά ότι διαρκεί γύρω στα 20.000 με 24.500 έτη. Η Πτώση της Ισημερίας ή ο Μέγας Ενιαυτός που γίνεται κάθε 25.772 έτη και αποτελεί τη μετατόπιση του άξονα περιστροφής της γης συμπίπτει αρκετά με το Mahayuga. Άλλωστε το 24.500 έτη είναι μία ερμηνεία στο περίπου που έγινε από νεώτερους Ινδούς αστρονόμους, οπότε μπορεί να υπάρχει μία κάποια ανακρίβεια στους υπολογισμούς. Οι περισσότερες ερμηνείες των Ινδουιστικών γραφών πιστεύουν ότι η Γη είναι ήδη στο τέλος της περιόδου αυτής, όπου αρχίζει ο κύκλος ξανά με την Satya ή Crita Yuga. Πρόσφατα επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η αντιστροφή των μαγνητικών πόλων της γης έχει ήδη ξεκινήσει. Ίσως είμαστε στο τέλος της Kali Yuga περιόδου…

Οι Βέδες αναφέρουν ότι ο ανθρώπινος πολιτισμός εκφυλίζεται πνευματικά καθ' όλη τη διάρκεια του Kali Yuga. Αναφέρεται ως η σκοτεινή περίοδος, κυρίως γιατί οι άνθρωποι βρίσκονται όσο πιο μακριά είναι δυνατό από την πνευματική υπόστασή τους, ο υλισμός, η απληστία, ο ανταγωνισμός, η πτώση των ηθών και της πνευματικότητας, χαρακτηρίζουν αυτή την περίοδο. Οι αρρώστιες και η θνησιμότητα κυριαρχούν, οι τέχνες και οι επιστήμες ευτελίζονται, οι δε άνθρωποι γίνονται ψεύτες και υποκριτές, ενώ η εγκληματικότητα και οι πόλεμοι κυριαρχούν. Αντίθετα κατά την περίοδο της Satya Yuga οι άνθρωποι ήταν πολύ πιο ηθικοί και πιο πνευματικοί, είναι η εποχή της αλήθειας και της τελειότητας. Η γη έτρεφε από μόνη της τους ανθρώπους, η αγάπη και η καλοσύνη κυριαρχούσαν. Δεν υπήρχαν πόλεμοι ούτε αντιμαχόμενες θρησκείες, ούτε δυστυχία στις κοινωνίες των ανθρώπων. Όλα αυτά σύμφωνα πάντα με τα αρχαία κείμενα των Βεδών. Ο διαλογισμός ως μεθοδολογία σύμφωνα με αρχαίες αναφορές φαίνεται ότι προέρχεται από εκείνη την τόσο αρχαία και πνευματική περίοδο.

Η εποχή των swami ή γκουρού

Στην εποχή μας ο διαλογισμός είναι ευρέως γνωστός σε όλο τον πλανήτη. Μέσα από διάφορους σοφούς (swami) ή γκουρού που ταξίδεψαν σε πολλές ηπείρους και χώρες του πλανήτη μας, ο διαλογισμός έχει γίνει γνωστός στο ευρύ κοινό τα τελευταία χρόνια. Ο διαλογισμός εμφανίστηκε αρχικά όταν η Yoga μετανάστευσε στις Η.Π.Α. στα τέλη του 18ου αιώνα. Συγκεκριμένα ο Swami Vivekananda ήταν το πρώτο πρόσωπο που έφερε τη Yoga στην Αμερική το 1893, κατ’ εντολή του δασκάλου του γκουρού Sri Ramakrishna. Στόχος των σοφών Ινδών swami ή γκουρού που ακολούθησαν κατά κύματα στον 19ο και 20ο αιώνα αυτή την μετάδοση της γνώσης στη Δύση, ήταν η πνευματική αφύπνιση των Δυτικών ανθρώπων.

Τέλος η Hatha Yoga μέσω της πρακτικής των asanas και των γιόγκα μαθημάτων, έκανε τον διαλογισμό καθημερινότητα σε κάθε γειτονιά και σε κάθε αθλητικό κέντρο των πόλεων της Δύσης.

Η γενική έννοια του διαλογισμού

Η λέξη meditate προέρχεται από το λατινικό meditari, που σημαίνει σκέφτομαι ή εξετάζω. Το «Med» είναι η ρίζα αυτής της λέξης και σημαίνει «να λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα». Στον πολιτισμό μας ο διαλογισμός μπορεί να ερμηνευτεί με διαφορετικούς τρόπους. Για παράδειγμα μπορεί κάποιος να διαλογιστεί δηλαδή να σκεφτεί, ή να εξετάσει, μια πορεία δράσης που έχει επιλέξει. Ή επίσης κάποια-ος να σκεφτεί και να διαλογιστεί σχετικά με τα ηθικά ζητήματα που μαστίζουν τη σημερινή κοινωνία και άλλα παρόμοια.

Με τον ορισμό του λεξικού ο διαλογισμός «meditation» ορίζεται ως μία μορφή πνευματικής συγκέντρωσης που επιτυγχάνεται με τη βαθιά χαλάρωση και την απομάκρυνση κάθε σκέψης και εξωτερικών ερεθισμάτων από τη συνειδητότητα του διαλογιζομένου. Σκοπός του διαλογισμού είναι η άντληση γνώσης ή και εμπειριών άμεσα, χωρίς τη χρήση των αισθητηρίων οργάνων του ανθρώπου, ή οποιασδήποτε πηγής πληροφόρησης. Ο διαλογισμός μπορεί επίσης να υποδηλώνει μια λατρευτική άσκηση περισυλλογής, ή ένα στοχαστικό λόγο κυρίως φιλοσοφικού χαρακτήρα.

Γιόγκα και διαλογισμός

Πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί και παραδοσιακά συστήματα του κόσμου μας έχουν αναπτύξει ευρέως το διαλογισμό. Παρομοίως και στην αρχαία φιλοσοφική μέθοδο της Yoga υπάρχει αυτή η εξαίρετη πρακτική που έχει σχεδιαστεί για να πραγματώσει την ένωση και τη διασύνδεση των νοημόνων ζώντων οργανισμών δηλαδή των ανθρώπων, με την βαθύτερη ουσία τους. Αυτή η θεμελιώδης ενότητα του έξω και του μέσα, της ύλης με το πνεύμα αναφέρεται στη γιόγκικη παράδοση ως advaita. Ο διαλογισμός είναι η πρακτική εμπειρική μεθοδολογία αυτής της ένωσης. Η μεθοδολογία του διαλογισμού είναι απλή και μπορούμε όλοι να τη χρησιμοποιήσουμε. Απαιτεί να συγκεντρώνει κάποια-ος την προσοχή του σε ένα και μοναδικό πράγμα τη συγκεκριμένη στιγμή που το επιλέγει. Ο διαλογισμός είναι το μέσο εκείνο που θα συνδέσει τα αποκομμένα μεταξύ τους διαφορετικά ενεργειακά πεδία που υφίστανται στην ανθρώπινη ύπαρξη μεταξύ τους.

Η επιστήμη του διαλογισμού

Η αρχαίες φιλοσοφικές μέθοδοι δεν ήταν μόνο θεωρίες αλλά συμπεριλάμβαναν και εμπειρικές εφαρμογές, γι’ αυτό ήταν και επιστημονικές. Δηλαδή υπήρχε η γνώση αλλά ακολουθούσε και η πρακτική και ο διαλογισμός είναι μία από αυτές τις πρακτικές. Ο διαλογισμός είναι επιστημονική μεθοδολογία γιατί έχει τα απαραίτητα εχέγγυα που απαιτούνται: πείραμα, αποτέλεσμα και επαλήθευση. Κάνεις το πείραμα μέσω της πρακτικής, βιώνεις το αποτέλεσμα στο σώμα σου και τέλος έρχεται η επαλήθευση του πειράματός σου με τις κλινικές εξετάσεις.

Maya και ψευδαίσθηση

Τους τελευταίους αιώνες αυτές οι δύο μεθοδολογίες, φιλοσοφία και επιστήμη, διαχωρίστηκαν. Η σύγχρονη επιστήμη έμεινε στα αποτελέσματα μίας κατάστασης χωρίς να εξετάζει τα αίτια (Ιατρική, Βιολογία, Αστρονομία κ.ά.). Όμως η σύγχρονη Κβαντική Φυσική του Πλανκ, του Αϊνστάιν και του Χάιζενμπεργκ, ένωσε ξανά αυτό το χάσμα. Η Κβαντική Φυσική έχει αποδείξει ότι το σώμα μας δεν είναι τίποτε άλλο παρά συμπυκνωμένη ενέργεια. Ο Έλληνας φιλόσοφος Πύρρων ιδρυτής της Σκεπτιστικής Σχολής έλεγε ότι: «Το σώμα μας είναι μία πλάνη, δημιουργημένη από το νου μας… και κάθε φαινόμενο περιλαμβανομένου και του σώματός μας είναι μία εκδήλωση των υποατομικών δυνάμεων και των ενεργειών τους…». Ο Πύρρων είχε μυηθεί στην πρακτική του διαλογισμού όταν ακολούθησε τον Μ. Αλέξανδρο στις Ινδίες, όταν μυήθηκε στα εκεί μυστήρια. Στη Yoga ο κόσμος μας λέγεται maya, που σημαίνει ψευδαίσθηση. Όπως στη γνωστή κινηματογραφική ταινία το matrix είναι παντού. Πώς διαπιστώνεται αυτό; Κοιτάξτε από μακριά ένα δασώδες βουνό, θα παρατηρήσετε πάνω του μία θολή μπλε ανοιχτή επιφάνεια που δεν διακρίνεται τίποτα άλλο, ούτε δέντρα, ούτε αυτοκίνητα, ούτε ζωντανά όντα και το κυριότερο δεν διακρίνεται το πραγματικό του χρώμα. Όσο πλησιάζει κάποιος πιο κοντά του το χρώμα αλλάζει και γίνεται πιο σκούρο μπλε και σταδιακά όσο πλησιάζει κι άλλο, τότε γίνεται πρασινωπό. Τα δέντρα δεν ξεχωρίζουν ακόμα. Αν πλησιάσει ακόμα πιο κοντά τότε το βουνό θα αρχίσει σταδιακά να παίρνει πράσινο χρώμα και να βλέπει τα δέντρα το χώμα και τα βράχια, αν πλησιάσει κι άλλο τότε θ’ αρχίσει να διακρίνει τους ανθρώπους, τα αυτοκίνητα και ακόμα πιο κοντά θα διακρίνει τα έντομα… Οι άνθρωποι έχουμε βασιστεί πολύ στην αίσθηση της όρασης και αυτό είναι λανθασμένο. Αυτή είναι η maya ή ψευδαίσθηση, ή viparyaya ή λανθασμένη αντίληψη. Ο Δημόκριτος ο ατομικός φιλόσοφος έλεγε ότι «στην πραγματικότητα δεν ξέρουμε τίποτα για το τι συμβαίνει γύρω μας, καθώς η αλήθεια είναι κρυμμένη σε μεγάλο βάθος…». Γύρω μας υπάρχει ένας ωκεανός σκοτεινής ύλης και σκοτεινής ενέργειας που κατακλύζει κάθε σημείο και γωνιά του πλανήτη μας, του ηλιακού συστήματος, του σύμπαντος και εμείς δεν έχουμε ιδέα γι’ αυτό. Πλέουμε και ζούμε μέσα σε αυτή την θάλασσα ενέργειας χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε. Είμαστε κατά κάποιο τρόπο ενωμένοι με αυτή την ενέργεια και εμείς έχουμε την αίσθηση ότι είμαστε αποκομμένοι και ζούμε ως ατομικότητες και ότι γύρω μας υπάρχει ένα τεράστιο κενό. Αυτό είναι η Maya, το matrix, η ψευδαίσθηση…

Κι εδώ έρχεται η επιστήμη του διαλογισμού που θα μας βοηθήσει να αρχίσουμε να βιώνουμε και να αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα με την σύνδεση του «έξω με το μέσα και του πάνω με το κάτω», όπως μας λέει και ο Ερμής ο Τρισμέγιστος, για να αποκτήσουμε την pramana, κατάσταση στην οποία ο νους πλέον αρχίζει να αντανακλά την πραγματικότητα. Αυτό είναι ένα σπουδαίο έργο του διαλογισμού.

Βασίλειος Μαυρομάτης: Ομοιοπαθητικός, Φυσικοπαθητικός, Yoga instruction - Hatha Yoga
email: bmavromatis@gmail.com

«Στην αρχή δεν συμβαίνει τίποτα, στη μέση δεν μένει τίποτα, στο τέλος δεν φεύγει τίποτα…». Η αινιγματική φράση του διακεκριμένου θιβετιανού ποιητή, γιόγκι και σοφού του 12^ου αιώνα, Jetsun Milarepa, συγκεντρώνει την προσδοκία της διαδρομής στην  διαλογιστική πρακτική, από την αρχή της γνωριμίας με τον διαλογισμό μέχρι την ώρα της προσφοράς προς στον διαλογιζόμενο.

Ερμηνεύοντας τα λόγια του θιβετιανού ποιητή  θα λέγαμε ότι στην αρχή της διαλογιστικής πρακτικής ελάχιστα έως καθόλου πράγματα αλλάζουν μέσα  μας. Έπειτα από αρκετή εξάσκηση παρατηρούμε κάποιες αλλαγές στον τρόπο που υπάρχουμε, οι οποίες, ωστόσο, έρχονται και φεύγουν. Ωστόσο, καθώς η πρακτική σταθεροποιείται οι αλλαγές γίνονται σταθερές και μόνιμες χωρίς διακυμάνσεις.

Ο διαλογισμός, μια πορεία λίγων λεπτών, χιλιάδων ωρών ή ακόμη και μιας ολόκληρης ζωής, προσφέρει στον διαλογιζόμενο μετρήσιμα «κέρδη» που αφορούν στα επίπεδα της υγείας του, στην συναισθηματική, στην πνευματική, στη σωματική του κατάσταση.

Από μερικά λεπτά έως χιλιάδες ώρες…

Η σχέση με τον διαλογισμό είναι ποιοτική αλλά και ποσοτική. Μια γενική παραδοχή υποστηρίζει ότι απαιτούνται 10.000 ώρες πρακτικής για να μάθει κανείς κάποια δεξιότητα. Ποια είναι, άραγε, η αντίστοιχη, ικανότητα έπειτα από 10.000 ώρες διαλογισμού;

Κάποιοι εξισώνουν 10.000 ώρες διαλογισμού με ένα «διδακτορικό στην ευτυχία», λέει χαρακτηριστικά ο Giovanni Dienstmann, meditation teacher, με περισσότερες από 9.000 ώρες διαλογισμού στο ενεργητικό του. Άλλοι μιλούν για ειρήνη, συναισθηματική ελευθερία, ηρεμία, αυτογνωσία, απελευθέρωση ή μη προσκόλληση.

Ο διαλογισμός δεν είναι ο μοναδικός τρόπος ανάπτυξης ικανοτήτων, είναι, όμως, ένας αποτελεσματικός τρόπος επισημαίνει  ο Dienstmann προσθέτοντας ότι πρόκειται για μία άσκηση που ξεδιπλώνεται σε πολλά επίπεδα.

Όσο πιο συχνά ασκούμαστε με σταθερότητα, σωστή στάση και τεχνική, τόσο περισσότερα μπορούμε να πάρουμε…

Πόση ώρα πρέπει να διαλογίζομαι για να δω αποτελέσματα

Δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για την απάντηση της συγκεκριμένης ερώτησης υποστηρίζει η Σαρα Λαζάρ, Ph.D στον τομέα της Νευροεπιστήμης και του Διαλογισμού στο Harvard University. Κάποιες μελέτες υποδεικνύουν ότι ακόμη και 5 έως 10 λεπτά διαλογισμού μπορούν να προσφέρουν οφέλη στον διαλογιζόμενο. Άλλες μελέτες, σύμφωνα με την ίδια πηγή, δείχνουν ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της ποσότητας της αλλαγής των συμπτωμάτων και της χρονικής διάρκειας της πρακτικής, δηλαδή εκείνων που εξασφάλιζαν τα μεγαλύτερα οφέλη.

Ωστόσο, τα αποτελέσματα των μελετών χαρακτηρίζονται μεταβλητά.

Οι περισσότεροι καθηγητές διαλογισμού, πάντως, συστήνουν να παρακολουθεί κανείς μία συνεδρία την εβδομάδα, στην οποία ασκείται για 35-40 λεπτά και στην συνέχεια να ασκείται μόνος του από 5 έως 45 λεπτά καθημερινά. Όπως και με κάθε μορφή άσκησης, το να απέχει κάποιος μερικές μέρες από το πρόγραμμά του δεν έχει επιπτώσεις στην συνολική προσπάθειά του.

12 μικρές αλλαγές σε 15 λεπτά…

Σύμφωνα με τον Reader’s Digest, μελέτες συγκλίνουν στο γεγονός ότι μόλις 15 λεπτά διαλογισμού την ημέρα, μπορεί να έχουν θετικές επιπτώσεις στην υγεία μας, ξεκινώντας από το στρες και φτάνοντας μέχρι λειτουργία της καρδιάς και του στομάχου, πολλές φορές μάλιστα άμεσα.

Μια από τις πρώτες θετικές επιπτώσεις του διαλογισμού είναι ο περιορισμός της αίσθησης του πόνου. Σύμφωνα με έρευνα του πανεπιστημίου Leeds Beckett, μόλις δέκα λεπτά διαλογισμού ημερησίως είναι αρκετά, ώστε να μειωθούν τα επίπεδα άγχους, να βελτιωθεί η ανοχή στον πόνο και να μειωθεί η ανάγκη σε παυσίπονα.

Ψηλά στη λίστα που καταγράφει τα οφέλη του διαλογισμού είναι η καρδιά.  Η καρδιακή λειτουργία φαίνεται να ωφελείται από την TM μια συγκεκριμένη μορφή διαλογισμού, όπως φάνηκε από έρευνα μεταξύ αφροαμερικανών, οι οποίοι έπασχαν από καρδιακές παθήσεις με κακή, μάλιστα, πρόγνωση. Εδώ η πρακτική της ΤΜ φαίνεται ότι μείωσε την πιθανότητα καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου.

Ακόμη, ο διαλογισμός συμβάλλει σε έναν πιο ήρεμο ύπνο, χωρίς τις παρενέργειες των υπνωτικών χαπιών, ενώ θετική εμφανίζεται η επίδρασή του κα στην απώλεια βάρους.

Επίσης βοηθά και στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του ευερέθιστου εντέρου και της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου, καθώς και στη διαχείριση του άγχους και την εσωτερική μας ηρεμία.

Ο διαλογισμός μπορεί ακόμη να αντιμετωπίσει τις αντιδράσεις στα γονίδιά μας που προκαλούν κατάθλιψη, χαρίζοντάς μας περισσότερες ευτυχισμένες μέρες,

Η βελτιωμένη μνήμη, καθώς και οι βελτιωμένες ικανότητες αντιμετώπισης καταστάσεων συμπεριλαμβάνονται στα δώρα του διαλογισμού.

Πολλές φορές η διαλογιστική πρακτική μας βοηθά να αποκτήσουμε και το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις επιδόσεις μας –πχ με τον αθλητισμό, ενώ καθοριστική είναι η συμβολή οποιασδήποτε μορφής διαλογισμού  στην ανακούφιση από το άγχος.

Οι τεχνικές διαλογισμού είναι επίσης ιδανικές στην ελαχιστοποίηση συμπεριφορών εθισμού, είτε από oπιοειδή, είτε από τρόφιμα ή φάρμακα…

Στη σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία ακολουθούμε τις τάσεις της μόδας και της βιομηχανίας της ευεξίας για να είμαστε υγιείς. Η καλή φυσική κατάσταση, οι κανόνες προσωπικής υγιεινής και φροντίδας θεωρούνται πλέον δεδομένα στην καθημερινότητά μας.

Με την τακτική γυμναστική εξασφαλίζουμε μεγαλύτερη αντοχή και καλύτερη υγεία. Ο διαλογισμός μπορεί να φροντίσει με υπευθυνότητα το νου μας και η εξάσκηση να μας συντροφεύει σε ένα ταξίδι εμπειριών και ανακαλύψεων που ενδυναμώνει μέρα με τη μέρα σώμα και ψυχή.

Πηγή: «Ο δρόμος προς τη μόνιμη Μεταμόρφωση», Daniel Coleman & Richard J. Davedson - Εκδόσεις Πεδίο, washigtonpost.com, Readers Digest, Lazar Lab