«Οι τροφές είναι όλες ενός είδους, οι ιδιότητες και οι ποιότητές τους όμως είναι πολλές και διαφορετικές. Οι ιδιότητες και οι ποιότητες της τροφής εξαρτώνται από την υγρότητα και την ξηρότητα, τη ζέστη και το κρύο, που ενυπάρχουν μέσα σε αυτές…» (Ιπποκράτης «Περί Τροφής» παρ.1).
Όπως αναφέρει ο Ιπποκράτης σε πολλά σημεία των έργων του, οι τροφές εκτός από τη σύνθεση των βιοχημικών συστατικών τους, δηλαδή τα μεγάλα θρεπτικά συστατικά (πρωτεΐνες, λίπος, υδατάνθρακες) και τα μικρά (βιταμίνες, μέταλλα, ένζυμα, ιχνοστοιχεία), εμπεριέχουν ποσοστιαία κάποιες άλλες δυνάμεις και ποιότητες, που σχετίζονται με τα τέσσερα στοιχεία (γη, αήρ, ύδωρ, πυρ) και τις τέσσερις ποιότητές τους (ξηρό, κρύο, υγρό, ζεστό). Κατ’ αυτόν τον τρόπο ένα γεύμα μπορεί να αυξήσει ή να μειώσει την ζέστη-οξύτητα στο σώμα, ή την υγρασία-φλέγμα, ή την ξηρότητα, ή τον αέρα μέσα στο σώμα.
Στο ήπαρ οι τροφές παράγουν τους Χυμούς, που αυτοί με τη σειρά τους δημιουργούν την «Κακοχυμία» ή την «Ευχυμία» στο σώμα. Η πρώτη σχετίζεται με την ασθένεια και η δεύτερη με την υγεία και την ευρωστία. Αυτό σημαίνει επίσης, αύξηση ή ελάττωση της Παθολογίας ενός ανθρώπου.
Όσο περισσότερη θερμότητα εμπεριέχουν οι τροφές τόσο πιο πολύ ζεσταίνουν το σώμα, αλλά και το αντίθετο, όσο πιο κρύες είναι οι τροφές τόσο πιο πολύ δροσίζουν. Στην Unani Tibb οι τροφές προσαρμόζονται σε μία εξατομικευμένη διατροφή, ανάλογα με τη Φύση της Ιδιοσυστασίας του πάσχοντος και τη Φύση της Παθολογίας του. Επίσης, σχετίζονται με τον τρόπος ζωής του, το επάγγελμά του και την καθημερινότητά του. Οι τροφές χαρακτηρίζονται απ’ τους κλασικούς Έλληνες ιατρούς ως υπακτικές, δυναμωτικές, καθαρκτικές, μαλακτικές, στυπτικές κ.ά. Οι χαρακτηρισμοί αυτοί σχετίζονται με την φύση και τις ιδιότητές τους.
Εδώ ταιριάζει η τόσο γνωστή Ρωμαϊκή και διαχρονική ρήση που όμως δεν την έχει πει ο Ιπποκράτης:, «η τροφή σου, να είναι το φάρμακό σου». Γνωρίζοντας ο θεραπευτής αυτές τις δυνάμεις των τροφών και τα αποτελέσματά τους στο σώμα, τις Ιδιοσυστασίες και την Παθολογία των ανθρώπων και ακολουθώντας των Ιπποκρατικό νόμο «των αντιθέτων δυνάμεων», μπορεί να δώσει κάποια διατροφή που θα ωφελήσει τον πάσχοντα. Εξ ου και η φράση του Ιπποκράτη «ωφελέειν μη βλάπτειν», δηλαδή «ωφέλησε χωρίς να βλάψεις». 
Επομένως, κάθε τροφή μπορεί να λειτουργήσει ως φάρμακο εξισορρόπησης και ελάττωσης της Παθολογίας με αποτέλεσμα τη πρόκληση θεραπείας, ή ως προς την επιδείνωση της Παθολογίας με την συσσώρευση υπερβολής κάποιου Χυμού, ή με την Κακοχυμία του, με αποτέλεσμα την ασθένεια.

Ο Ιπποκράτης στο έργο του «Περί Παθών», αναφέρεται στις δυνάμεις και στις ιδιότητες των τροφών. Ξεκινώντας από το ψωμί θεωρεί το σιτάρι (την παλαιά ποικιλία) ως πιο δυναμωτικό από τη βρώμη αλλά λιγότερο υπακτικό, το ψωμί που ψήνεται στον φούρνο περισσότερο θρεπτικό από την σχάρα (παξιμάδια) γιατί καίγεται λιγότερο από την φωτιά, το ψωμί από σιμιγδάλι ολικής δυναμωτικό, αλλά πιο δυναμωτικό από όλα θεωρεί το ψημένο ψωμί από το φυτρωμένο σιτάρι (ψωμί από φύτρα).
Όσον αφορά τα λαχανικά-κηπευτικά, θρεπτικά θεωρούνται τα μπιζέλια, οι μπάμιες, τα φρέσκα κουκιά και φασολάκια, οι βολβοί, αυτά δηλαδή που εμείς μαγειρεύουμε ως λαδερά. Επίσης, στην κατηγορία των δυναμωτικών τροφών ανήκει το κεχρί, το κριθάρι και ο λιναρόσπορος.
Το σέλινο αναφέρεται ως διουρητικό όπως και ο δυόσμος, ενώ ο άνηθος ως στυπτικός. Από τα φρούτα, τα ώριμα αχλάδια διευκολύνουν τις κενώσεις και καθαρίζουν τα σπλάχνα, ενώ τα άγουρα είναι στυπτικά. Ο χυμός του ροδιού αναφέρεται ως διουρητικός, στυπτικός και αντιπαρασιτικός, το μήλο στυπτικό, ενώ τα μούρα και οι σταφίδες υπακτικές, που διευκολύνουν το έντερο στην κένωση.
Όμως εκτός απ’ την φύση τους και την στοιχειακή ποιότητα που τις διακρίνει, οι τροφές μπορούν να αλλάξουν και να μεταστοιχειωθούν, σύμφωνα με τον τρόπο παρασκευής τους και τον τρόπο συντήρησής τους. Π.χ. τα λαχανικά ενώ είναι κρύα και υγρά απ’ την φύση τους αν μαγειρευτούν χάνουν ένα μέρος της υγρασίας τους και αποκτούν περισσότερη ζέστη, λόγω της φωτιάς του μαγειρέματος.
Το μαγείρεμα των λαχανικών αποβάλει από μέσα τους την υγρασία και το κρύο, κάνοντάς τα πιο ζεστά και θρεπτικά, ελαττώνοντας και το φυτικό οξύ. Το κρέας είναι στυπτικό και εμπεριέχει πολύ ζέστη μέσα του λόγω του αίματος, μαγειρεύοντάς το όμως αποκτά κι άλλη ζέστη αυτή της φωτιάς που το μαγειρεύει, αλλά χάνει τη στυπτικότητά του και γίνεται πιο γλυκό και εύπεπτο. Αν αυτή η φωτιά το μαγειρεύει για πολλή ώρα ή είναι πολύ δυνατή, τότε δεσμεύει ακόμα περισσότερη θερμότητα μέσα του, όπως συμβαίνει δηλαδή με το τηγάνισμα και τις υψηλές θερμοκρασίες.
Κάποιες Ιδιοσυστασίες χρειάζονται ή ανέχονται αρκετές ωμές και με υγρασία τροφές (ζεστός Αιματώδης, Χολερικός), κάποιοι άλλοι το αντίθετο, δηλαδή χρειάζονται ή ανέχονται τροφές μαγειρεμένες ζεστές και με ωφέλιμη υγρασία (κρύος Αιματώδης, Μελαγχολικός), ενώ κάποιοι χρειάζονται και ανέχονται ξηρές, στυφές και ζεστές τροφές (Φλεγματικός). Η ανθρώπινη διατροφή περιπλέκεται αν λάβουμε υπόψη και τις υπόλοιπες Ιπποκρατικές παραμέτρους:

«Η ανθρώπινη διατροφή δεν είναι δυνατόν να περιγραφεί με απόλυτη ακρίβεια από κάποιον που δεν γνωρίζει τη γνώση της φιλοσοφίας. Επίσης, υπάρχουν πολλά εμπόδια που πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν. Πρώτα-πρώτα οι ιδιοσυστασίες των ανθρώπων που διαφέρουν μεταξύ τους. Όπως τα ξηρά ισχνά σώματα, ή τα υγρά και πιο γεμάτα, ή τα θερμά και δυνατά. Έπειτα οι ηλικίες δεν έχουν τις ίδιες ανάγκες. Επιπλέον έχουν σημασία οι τοποθεσίες των περιοχών που ζουν κάποιοι, οι αλλαγές των ανέμων, οι μεταβολές των εποχών και των ετών και οι καιρικές συνθήκες…» (Ιπποκράτης «Περί Διαίτης» παρ. 67).

Η ανθρώπινη διατροφή είναι μία τέχνη και μαθηματική μεθοδολογία και αποτελεί ένα τμήμα της Ασκληπιακής Ιατρικής και της Φιλοσοφίας. Όταν χρησιμοποιηθεί απ’ τον θεραπευτή με τις Ιπποκρατικές παραμέτρους θα επιφέρει απόλυτη επιτυχία στην θεραπεία, καθώς η τροφή μπορεί να θεραπεύσει τον πάσχοντα, αλλά αν δεν ληφθούν υπόψη τα παραπάνω, τότε μπορεί και να τον αρρωστήσει. Όμως…
«Να μην έχετε ποτέ αμφιβολίες για την πορεία των πραγμάτων, που έχετε κάνει μεθοδικά και όχι τυχαία…» (Ιπποκράτης «Περί Ευσχημοσύνης» παρ. 17).

Μια ιστορική απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ ακυρώνει την αυτόματη παράταση της άδειας του glyphosat και θέτει φρένο σε μια πρακτική που κρατούσε στην αγορά εκατοντάδες φυτοφάρμακα χωρίς ολοκληρωμένη αξιολόγηση κινδύνου. Η απόφαση θεωρείται μεγάλη νίκη για τις μέλισσες, τη βιοποικιλότητα και την αρχή της προφύλαξης, ενισχύοντας την πίεση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για αυστηρότερο έλεγχο της αγροχημικής βιομηχανίας.
Στις 19.11.2025, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Λουξεμβούργο έκανε δεκτή την προσφυγή του Ιδρύματος Aurelia κατά της παράτασης της άδειας χρήσης του Glyphosat.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι μια αμφιλεγόμενη πρακτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι παράνομη: η Επιτροπή παρατείνει συστηματικά την άδεια δραστικών ουσιών φυτοφαρμάκων μετά τη λήξη της ισχύος τους, όταν η διαδικασία επαναξιολόγησης καθυστερεί. Ως αποτέλεσμα αυτών των αυτόματων παρατάσεων, εκατοντάδες φυτοφάρμακα συνεχίζουν να κυκλοφορούν και να χρησιμοποιούνται, παρότι η απαιτούμενη εξέταση κινδύνου δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί.
Το Ίδρυμα Aurelia είχε προσφύγει το 2022 ενάντια στην παράταση του Glyphosat, υποστηρίζοντας ότι η συνέχιση της κυκλοφορίας φυτοφαρμάκων με ανεξιχνίαστους κινδύνους για τις μέλισσες και τη βιοποικιλότητα παραβιάζει την αρχή της προφύλαξης που θεσπίζει ο κανονισμός της ΕΕ για τα φυτοφάρμακα.
Η απόφαση υποχρεώνει πλέον την Επιτροπή να εξετάζει σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση αν η ίδια η βιομηχανία συνέβαλε στις καθυστερήσεις της διαδικασίας. Εάν αυτό οφείλεται σε ελλιπή ή ανεπαρκή δεδομένα που υποβάλλει ο παραγωγός, τότε -σύμφωνα με τον νόμο- τα φυτοφάρμακα δεν επιτρέπεται να συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται. Εξαιρέσεις από αυτόν τον κανόνα μπορεί να υπάρξουν μόνο σε ειδικά και πλήρως τεκμηριωμένα περιστατικά.
Πέρα από την προσφυγή του Ιδρύματος Aurelia, το Δικαστήριο έκανε επίσης δεκτές τις προσφυγές των περιβαλλοντικών οργανώσεων Pollinis France και PAN Europe για τις δραστικές ουσίες Boscalid και Dimoxystrobin. Στις διαδικασίες παρενέβησαν διάφοροι κατασκευαστές φυτοφαρμάκων και οι ενώσεις τους υπέρ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

– To δελτίο τύπου με τις σχετικές πληροφορίες.
– H αναλυτική νομική αξιολόγηση του δικηγόρου Dr. Achim Willand. 

Νομικό & πολιτικό πλαίσιο | Tι αλλάζει με την απόφαση
- Το νομικό πλαίσιο που επικαλείται το Δικαστήριο βασίζεται στον κανονισμό για τα φυτοφάρμακα (Regulation (EC) No 1107/2009). Σύμφωνα με αυτόν, η έγκριση δραστικών ουσιών γίνεται αρχικά για έως 10 έτη, και μπορεί να ανανεωθεί για έως 15. EU Monitoring
- Η προσωρινή παράταση που επιτρέπει η νομοθεσία — μέσω άρθρου 17 — προορίζεται για “έκτακτες περιπτώσεις / προσωρινές καθυστερήσεις”, όχι για να αντικαταστήσει τη διαδικασία επαναξιολόγησης. EU Law Live
- Το Δικαστήριο έκρινε ότι η πρακτική της επαναλαμβανόμενης παράτασης (δηλαδή σύντομες παρατάσεις — κάθε χρόνο ή κάθε λίγα χρόνια — μέχρι να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση) παραβιάζει τη νομοθεσία. Curia
- Επίσης, υπογραμμίζεται ότι η Επιτροπή (European Commission) έχει υποχρέωση να εξετάσει αν η καθυστέρηση οφείλεται σε ευθύνη του αιτούντος — π.χ. ατελή στοιχεία — και αν ναι, δεν νομιμοποιείται παράταση. Curia

Τι σημαίνει αυτό για περιβάλλον, φυτοφάρμακα, βιοποικιλότητα
- Η απόφαση αποτελεί σημαντικό νομικό πρόκριμα για τις περιβαλλοντικές οργανώσεις. Αντί να επιτρέπεται η “αιωνιότητα” των αμφιλεγόμενων δραστικών ουσιών, τώρα οι αδειοδοτήσεις πρέπει να επανεξετάζονται σοβαρά, με πλήρη αξιολόγηση κινδύνου.
- Ενισχύεται η αρχή της προφύλαξης – δηλαδή, όταν υπάρχουν στοιχεία κινδύνου για την υγεία ή τη βιοποικιλότητα, δεν επιτρέπεται χρήση χωρίς επαρκή έλεγχο.
- Δίνεται δυνατότητα σε περιβαλλοντικές οργανώσεις και πολίτες να αμφισβητήσουν νομοθετικές παρακάμψεις ή “παρατάσεις – γέφυρες” που έμεναν αόρατες ή ανεξέλεγκτες.

Η ανακοίνωση με τίτλο “EU Court severely limits the possibilities for the European Commission to extend pesticide approvals” (19 Νοεμβρίου 2025) αναλύει το σκεπτικό της απόφασης: ότι η χορήγηση προσωρινής παράτασης σε δραστικές ουσίες φυτοφαρμάκων – όπως Glyphosate, Boscalid και Dimoxystrobin – δεν μπορεί να γίνεται “αυτόματα ή συστηματικά”. PAN Europe

Τα αντιβιοτικά κάποτε θεωρήθηκαν θαυματουργά φάρμακα, αφού καταπολέμησαν θανατηφόρες βακτηριακές λοιμώξεις σώζοντας εκατομμύρια ζωές. Σήμερα η αλόγιστη χρήση τους απειλεί να μας επιστρέψει σε μια εποχή χωρίς αποτελεσματικές θεραπείες, οδηγώντας στην εξέλιξη ανθεκτικών μικροβίων.
Η κρίση αυτή δεν περιορίζεται στον τομέα της Υγείας. Αντιβιοτικές ουσίες χρησιμοποιούνται μαζικά και στην κτηνοτροφία, στη γεωργία και στη βιομηχανία, διαχέοντας την ανθεκτικότητα στο περιβάλλον. Η προσέγγιση ‘One Health’ αντιμετωπίζει την υγεία ολιστικά: μέσω της ισορροπίας ανθρώπου-φύσης-τεχνολογίας.
Παρότι οι παγκόσμιες συνέπειες της κατάχρησης αντιβιοτικών είναι ανησυχητικές, οι επιπτώσεις αγγίζουν άμεσα και την ατομική μας υγεία, συχνά με απρόβλεπτους τρόπους.

Το αόρατο κόστος των αντιβιοτικών: Πώς επηρεάζουν το σώμα μας
Κάθε αντιβιοτικό στοχεύει στο παθογόνο, αλλά δεν κάνει διακρίσεις. Το σώμα μας, ως σύνθετο και αλληλένδετο οικοσύστημα, καλείται κάθε φορά να επαναφέρει τις διαταραγμένες ισορροπίες.

Μικροβίωμα: Η πρώτη γραμμή άμυνας που χάνουμε χωρίς να το ξέρουμε
Η υγεία μας βασίζεται σε ένα δίκτυο μικροβιωμάτων που αλληλεπιδρούν με τα όργανα και τα συστήματά μας. Η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών διαταράσσει αυτή την ισορροπία, αποδυναμώνοντας τη φυσική άμυνα και αυξάνοντας τον κίνδυνο για νέες λοιμώξεις. Η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών μπορεί να έχει επιπτώσεις σε:

• Εντερικό μικροβίωμα: ο πυρήνας της μικροβιακής μας ισορροπίας, με σημαντικό έλεγχο της μεταβολικής, ανοσολογικής και νευρολογικής μας υγείας.
• Κολπικό μικροβίωμα: διατηρεί το όξινο pH και προφυλάσσει από λοιμώξεις. Η διαταραχή του αυξάνει τον κίνδυνο για κολπίτιδες, μυκητιάσεις και ευνοεί τη μετάδοση σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.
• Στοματικό μικροβίωμα: συμβάλλει στην προστασία από ουλίτιδα, τερηδόνα, μυκητιάσεις, κακοσμία και διαταραχές γεύσης, ενώ είναι υπό διερεύνηση η ευρύτερη συμμετοχή του στην ανθρώπινη υγεία (π.χ. καρδιακές παθήσεις, Alzheimer κλπ).
• Ρινικό, δερματικό και οφθαλμικό μικροβίωμα: λειτουργούν ως πρώτες γραμμές άμυνας έναντι λοιμώξεων του αναπνευστικού, δερματικών βλαβών και οφθαλμικών ερεθισμών. Η διαταραχή τους αυξάνει την ευαισθησία σε παθογόνα και αλλεργιογόνα. 

Ανοσοποιητικό: Υπερβολική προστασία, ανεπαρκής άμυνα
Πέρα από τη διαταραχή του μικροβιώματος, η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών μπορεί να επηρεάσει άμεσα το ανοσοποιητικό σύστημα. Ορισμένα αντιβιοτικά μειώνουν τη λειτουργικότητα των φαγοκυττάρων και τροποποιούν την παραγωγή κυτοκινών, περιορίζοντας την ικανότητα του οργανισμού να αντιμετωπίσει λοιμώξεις. Επιπλέον, αυξάνεται η πιθανότητα αλλεργικών αντιδράσεων, από ήπια εξανθήματα έως και σοβαρή αναφυλαξία.

Ήπαρ και νεφροί: Αποτοξίνωση σε υπερωρίες
Το ήπαρ και οι νεφροί, ως βασικά όργανα αποτοξίνωσης, συχνά επιβαρύνονται ιδιαίτερα από την υπερβολική ή παρατεταμένη χρήση αντιβιοτικών, ειδικά σε περιπτώσεις πολυφαρμακίας. Ορισμένα αντιβιοτικά εμφανίζουν ηπατοτοξική ή νεφροτοξική δράση, ενώ η αλληλεπίδρασή τους με άλλα φάρμακα μπορεί να οδηγήσει σε ανεπαρκή θεραπεία ή σε περαιτέρω επιπλοκές.

Αντιβιοτικά στην παιδική ηλικία: Το ρίσκο που δεν βλέπουμε
Η επαναλαμβανόμενη χρήση αντιβιοτικών στην παιδική ηλικία μπορεί να επηρεάσει τόσο την ανάπτυξη του οργανισμού, όσο και τη φυσιολογική ωρίμανση των μικροβιακών οικοσυστημάτων. Μια άσκοπη παρέμβαση σε αυτή την ευαίσθητη περίοδο μπορεί να αφήσει μακροχρόνιο αποτύπωμα, οδηγώντας σε χρόνια προβλήματα υγείας στην ενήλικη ζωή, όπως παχυσαρκία, αλλεργίες, άσθμα και αυτοάνοσα νοσήματα.

Αντιβιοτικά και διάθεση: Μια σύνδεση που ξεκινά στο έντερο
Το εντερικό μικροβίωμα φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο στην ισορροπία του άξονα εντέρου-εγκεφάλου, έναν δίαυλο επικοινωνίας με σημαντικές επιρροές στην παραγωγή σεροτονίνης και τη ρύθμιση του στρες. Έτσι, η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών συνδέεται με αυξημένα ποσοστά άγχους, κατάθλιψης και διαταραχών της συμπεριφοράς, ιδιαίτερα σε παιδιά και εφήβους.

Οι σύμμαχοι που ξεχάσαμε: Εναλλακτικοί τρόποι ενίσχυσης χωρίς αντιβιοτικά
Η επιστήμη προχωρά, αλλά πριν τα αντιβιοτικά γίνουν η πρώτη μας αντίδραση, η φύση μας παρείχε ήδη τρόπους να ενισχύουμε την άμυνά μας. Σήμερα, μέσα από τη σύγχρονη έρευνα, ανακαλύπτουμε ξανά τα φυσικά εργαλεία ίασης και πρόληψης, που υποστηρίζουν ολιστικά την υγεία μας, χωρίς να διαταράσσουν κρίσιμες ισορροπίες.

Προβιοτικά: Μικροί σύμμαχοι με μεγάλο αποτύπωμα
Η καθημερινή κατανάλωση τροφών όπως το κεφίρ, το γιαούρτι ή τα συμπληρώματα με επιλεγμένα στελέχη μπορεί να γίνει ήπια αλλά σταθερή ασπίδα προστασίας.

Φυτοθρεπτικά και βότανα: Μοριακή φροντίδα από τη φύση
Χαρακτηριστικά παραδείγματα φυσικών ουσιών με στοχευμένη αντιμικροβιακή και αντιφλεγμονώδη δράση είναι: η κουρκουμίνη, η αλισίνη (σκόρδο), οι κατεχίνες (πράσινο τσάι), τα αιθέρια έλαια (θυμαριού ή ρίγανης), ορισμένα ροφήματα (σαμπούκο, τζίντζερ, εχινάκεια ή κανέλα).

Λειτουρική Διατροφή: Αναδομώντας την υγεία από το πιάτο
Μπορούμε να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας και να εμπλουτίσουμε το μικροβίωμά μας με τροφές πλούσιες σε πρεβιοτικές ίνες (από αγκινάρες, μπανάνες, πράσα, βρώμη κλπ.), αλλά και με προϊόντα ζύμωσης (κιμτσί, μίσο, ξινολάχανο).

Αυτοφροντίδα: Το φάρμακο που δε συνταγογραφείται
Πέρα από τη φυτοχημική τους δράση, τα ροφήματα και η διατροφή ενσωματώνουν και την παράμετρο της καθημερινής αυτό-φροντίδας, μια στιγμή σύνδεσης με το σώμα μας και τις ανάγκες του μέσα στην ημέρα μας. Συνήθειες που υποστηρίζουν περαιτέρω τη φυσική μας ομοιόσταση είναι ο καλός ύπνος, η σωματική άσκηση, η διαχείριση του στρες αλλά και η αποφυγή της περιττής λήψης φαρμάκων.
Ένα αντιβιοτικό μπορεί πράγματι να σώζει ζωές, αλλά κάθε παρέμβαση έχει ένα κόστος, κι αυτό δεν είναι πάντα ορατό. Πλέον γνωρίζουμε ότι το σώμα μας δεν λειτουργεί μεμονωμένα, αλλά ως μέρος ενός συστήματος και η υγεία μας δεν εξαρτάται από το να καταστείλουμε το σύμπτωμα, αλλά να κατανοήσουμε τη ρίζα του. Η πρόληψη ξεκινά από την επιλογή να φροντίσουμε τον εαυτό μας με τρόπο ευγενικό, ουσιαστικό και συνεπή, κάθε μέρα. Και κάπως έτσι, η χρήση των αντιβιοτικών βρίσκει τη θέση της: όχι ως αυτονόητη λύση, αλλά ως εργαλείο με μέτρο, σύνεση και σεβασμό προς τον άνθρωπο και τη ζωή γύρω του.

ΠΗΓΕΣ
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) & Επιστημονικές δημοσιεύσεις (doi:10.1002/mbo3.1260, 10.3389/fcimb.2021.771510, 10.1136/bmjpo-2021-001028, 10.1136/bmjpo-2021-001028, 10.1038/s44220-025-00498-0, 10.1007/s00203-022-03314-w, 10.3389/fcimb.2025.1493915, 10.3389/frabi.2025.1706166, 10.1039/d2np00053a).

Παίρνετε συμπληρώματα βιταμίνης D; Ίσως νομίζετε ότι η D2 και η D3 είναι παρόμοιες, γιατί τελικά, και οι δύο έχουν σχεδιαστεί για να συμπληρώνουν τα επίπεδα σας κατά τη διάρκεια των μακρών, σκοτεινών χειμερινών μηνών, αλλά νέα έρευνα δείχνει ότι η μία μειώνει την άλλη. Αν παίρνετε μόνο συμπληρώματα D2, θα μειώσετε τα επίπεδα της D3, της πιο «φυσικής» μορφής που παράγει ο οργανισμός μας από τον ήλιο, σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου του Surrey. Μια ανασκόπηση προηγούμενων μελετών έδειξε ότι τα επίπεδα της βιταμίνης D3 ήταν χαμηλότερα σε όσους έπαιρναν συμπληρώματα D2. Τα ευρήματά τους επιβεβαιώνουν προηγούμενη έρευνα του Colin Smith, καθηγητή μικροβιολογίας, ο οποίος ανακάλυψε ότι η D2 και η D3 δεν έχουν τον ίδιο ρόλο στην υποστήριξη της ανοσολογικής λειτουργίας. Η βιταμίνη D3 έχει τροποποιητική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα που μπορεί να ενισχύσει τον οργανισμό ενάντια σε ιογενείς και βακτηριακές ασθένειες. Ο ίδιος δήλωσε: «Έχουμε δείξει ότι η βιταμίνη D3, αλλά όχι η βιταμίνη D2, φαίνεται να διεγείρει το σύστημα σηματοδότησης της ιντερφερόνης στον οργανισμό, ένα βασικό μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος που παρέχει την πρώτη γραμμή άμυνας κατά των βακτηρίων και των ιών. Τα φυσιολογικά επίπεδα βιταμίνης D3 μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη της εγκατάστασης ιών και βακτηρίων στον οργανισμό».

Nutrition Reviews, 2025; doi: 10.1093/nutrit/nuaf166