Η τοποθέτηση οδοντιατρικών εμφυτευμάτων είναι μία μέθοδος που χρησιμοποιείται στην οδοντιατρική από το 1960. Το ποσοστό επιτυχίας τους ήταν σχετικά μικρό αλλά με την πάροδο του χρόνου, το καθαρό τιτάνιο καθιερώθηκε σαν υλικό κατασκευής τους, ανεβάζοντας το ποσοστό επιτυχίας τους στο 95 τις εκατό σε βάθος 15 χρόνων.

Μπορούμε λοιπόν να πούμε με σιγουριά ότι τα εμφυτεύματα από καθαρό τιτάνιο είναι μια από τις πιο ασφαλείς μεθόδους στην σύγχρονη οδοντιατρική.

Ομοιοπαθητική και εμφυτεύματα

Η βοήθεια της ομοιοπαθητικής στην καλή πρόγνωση των εμφυτευμάτων είναι μεγάλη. Ο ειδικός ομοιοπαθητικός μπορεί να προετοιμάσει τον ασθενή του πριν την επέμβαση με τα κατάλληλα φάρμακα, ώστε να αποφύγει τον πόνο, το αιμάτωμα και το οίδημα (πρήξιμο).

Στην 25χρονη χρησιμοποίηση της ομοιοπαθητικής στην πρακτική μας, είδαμε με χαρά τους ασθενείς να μην πονάνε μετά τις επεμβάσεις, να έχουν πολύ μικρά και μειωμένης διάρκειας οιδήματα και απουσία αιματώματος. Φάρμακα όπως τα: Ledum, Arnica, Ruta, Νatrium Sulp, Symphytum, Apis, Calcarea Phosphoprica και Hypericum, SarcoIactic Acid, China, είναι χρήσιμα σε αυτό το τομέα.

Οι στοματοπλύσεις με φυτικά βάμματα, μειώνουν τη χρήση χημικών αντισηπτικών και επιταχύνουν την επούλωση.

Η βοήθεια της ομοιοπαθητικής δεν σταματάει εδώ. Με βάση τα όσα γνωρίζουμε και έχουμε ήδη εφαρμόσει από το 1989, ασθενείς με γενικά προβλήματα υγείας όπως διαβήτη (ελεγχόμενο), οστεοπόρωση ή άτομα προχωρημένης ηλικίας, μπορούν να αποφύγουν προβλήματα με τα εμφυτεύματά τους δυναμώνοντας την άμυνα του οργανισμού και την ποιότητα μεταβολισμού (λειτουργίας) του οστού, με την κατάλληλη φυτοθεραπευτική και ομοιοπαθητική αγωγή.

Τι είναι τα οδοντιατρικά εμφυτεύματα;

Είναι τεχνητές ρίζες δοντιών κατασκευασμένες από καθαρό τιτάνιο που σκοπό έχουν την αντικατάσταση των χαμένων φυσικών δοντιών.

Τα εμφυτεύματα έχουν σχήμα κοχλία (βίδας). Ο ειδικός εμφυτευματολόγος θα αποφασίσει το μήκος και την διάμετρο του εμφυτεύματος που θα χρησιμοποιηθεί, στηριζόμενος στις λεπτομερείς κλινικές και ακτινογραφικές εξετάσεις της γνάθου του ασθενή όσο και στις λειτουργικές και αισθητικές του απαιτήσεις.

Πού χρησιμοποιούνται τα οδοντιατρικά εμφυτεύματα;

Μέχρι πριν λίγα χρόνια η θεραπεία για τους ασθενείς που είχαν χάσει όλα ή τα περισσότερα από τα δόντια τους ήταν η κατασκευή μιας ολικής (μασέλα) ή μερικής οδοντοστοιχίας (βιτάλιο ή μηχανάκι).

Πολλοί ασθενείς ανακαλύπτουν με την πάροδο του χρόνου ότι η λύση αυτή δεν μπορεί να αντικαταστήσει με επιτυχία τα φυσικά τους δόντια και παραπονιούνται για αισθητικά προβλήματα, πόνο και δυσφορία κατά τη μάσηση λόγω αστάθειας της οδοντοστοιχίας.

Εάν ήδη φοράτε οδοντοστοιχία γνωρίζετε ίσως τα λειτουργικά και ψυχολογικά προβλήματα που δημιουργούνται όταν η οδοντοστοιχία είναι ασταθής κατά τη διάρκεια της μάσησης, ή όταν μιλάτε ή γελάτε.

Δύο έως οκτώ εμφυτεύματα τοποθετημένα στην πάνω ή στην κάτω γνάθο μπορούν να στηρίξουν μια νέου τύπου οδοντοστοιχία ή γέφυρα, που θα λύσει τα αισθητικά και λειτουργικά σας προβλήματα (μάσηση, ομιλία, γέλιο) με επιτυχία.

Σε περίπτωση που μόνο λίγα δόντια έχουν χαθεί, η τοποθέτηση των εμφυτευμάτων επιτρέπει την κατασκευή μίας ακίνητης γέφυρας χωρίς τροχισμό των γειτονικών δοντιών για την τοποθέτηση στεφανών.

Είναι τα οδοντιατρικά εμφυτεύματα ασφαλή για τον οργανισμό;

Τα εμφυτεύματα που είναι κατασκευασμένα από  καθαρό τιτάνιο είναι απολύτως ασφαλή. Όλες οι εκτεταμένες και μακρόχρονες κλινικές και εργαστηριακές έρευνες δείχνουν ότι το υλικό αυτό είναι απόλυτα ασφαλές για τον ανθρώπινο οργανισμό, η τοξικότητά του και η πιθανότητα να προκαλέσει τη γέννηση νεοπλασματικών κυττάρων (καρκίνου) είναι μηδενική και η βιοσυμβατότητά του άριστη. Το βιοϋλικό αυτό χρησιμοποιείται με μεγάλη επιτυχία τα τελευταία 25 χρόνια στην ορθοπεδική και γναθοπροσωπική χειρουργική.

Tα τελευταία 15 χρόνια με σκοπό την μείωση του κόστους, έχουν κάνει την εμφάνισή τους εμφυτεύματα που είναι κατασκευασμένα από κράμα τιτάνιου που περιέχει μεγάλες ποσότητες αλουμινίου και βαναδίου. Τα μέταλλα αυτά είναι τοξικά για τα νεφρά, τον νευρικό ιστό και το συκώτι. Οι κατασκευαστές τέτοιων εμφυτευμάτων παραθέτουν στοιχεία που δείχνουν ότι όταν βρίσκονται σε μορφή κράματος αυτή η τοξικότητα δεν υπάρχει. Η προσωπική μου γνώμη είναι να αποφεύγονται τέτοια εμφυτεύματα γιατί δεν μπορούμε να προβλέψουμε πιθανή τοξικότητα σε βάθος πολλών χρόνων μετά την τοποθέτησή τους.

Ποιο είναι το ποσοστό επιτυχίας των οστεοενσωματωμένων εμφυτευμάτων;

Το ποσοστό της επιτυχίας τους είναι πολύ υψηλό και ανέρχεται σε 90-98% για μια μακροχρόνια περίοδο.

Μπορεί οποιοσδήποτε οδοντίατρος να τοποθετήσει οδοντιατρικά εμφυτεύματα;

Αν και κάθε οδοντίατρος έχει το νομικό δικαίωμα να τοποθετήσει εμφυτεύματα, θα πρέπει να επιστήσουμε την προσοχή στους ασθενείς ότι μόνο ο ειδικός εμφυτευματολόγος είναι αυτός που θα μπορέσει να λύσει με ασφάλεια το πρόβλημά τους.

Τα τελευταία χρόνια τα πιο έγκυρα πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής έχουν ιδρύσει μεταπτυχιακές σπουδές για την εξειδίκευση των οδοντιάτρων στην εμφυτευματολογία.

Ποια είναι τα θεραπευτικά στάδια για την τοποθέτηση των οστεονεσωματούμενων εμφυτευμάτων;

Τα οστεοενσωματούμενα εμφυτεύματα τοποθετούνται στη γνάθο με ειδικά εργαλεία και τοπική (ή σπάνια γενική) αναισθησία. Παραμένουν εμβυθισμένα στο οστό και καλυμμένα από τα ούλα για 2-6 μήνες για να ενσωματωθούν με το οστό της γνάθου.

Η επέμβαση είναι ανώδυνη, δεν συνοδεύεται από σοβαρές επιπλοκές, ο δε μετεγχειρητικός πόνος ελέγχεται με συνήθη παυσίπονα (Depon, Ponstan κτλ).

Μετά από αυτήν την περίοδο, αρχίζει η κατασκευή της τελικής προσθετικής εργασίας που θα στηριχτεί στα εμφυτεύματα.

Τα τελευταία 10 χρόνια μειώσαμε τον χρόνο εμβύθισης των εμφυτευμάτων στο οστό, ώστε ο χρόνος θεραπείας να μειωθεί από μήνες σε μερικές ώρες έως 1-2 ημέρες. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής έρχεται στο ιατρείο χωρίς δόντια, τοποθετούνται τα εμφυτεύματα και λίγες ώρες μετά, ο ασθενής φεύγει από το ιατρείο με τα καινούρια δόντια του βιδωμένα στα μόλις τοποθετημένα εμφυτεύματα. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο όταν η σκληρότητα του οστού του ασθενούς είναι μεγάλη και ο όγκος του οστού είναι αρκετός.

Τι πρέπει να προσέξει ο ασθενής πριν τοποθετήσει στην στοματική του κοιλότητα οδοντιατρικά εμφυτεύματα.

-Να γίνει η τοποθέτησή τους από ειδικό εμφυτευματολόγο.

-Να πιστοποιηθεί από τον ειδικό εμφυτευματολόγο το είδος και η ποιότητα των εμφυτευμάτων με το ειδικό πιστοποιητικό γνησιότητας.

Δυστυχώς πολύ λίγες μάρκες εμφυτευμάτων έχουν επαρκείς επιστημονικές έρευνες και στοιχεία που να αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητά τους σε βάθος 15 και πλέον ετών.

Μεγάλη επίσης προσοχή πρέπει να δοθεί και στο υλικό κατασκευής του σκελετού των στεφάνων [θήκες] και των γεφυρών των τεχνητών δοντιών.

Τα υλικά αυτά θα πρέπει να είναι βιοσυμβατά και να στερούνται τοξικότητας.

Όλα τα υψηλής ποιότητας υλικά συνοδεύονται από τα αντίστοιχα πιστοποιητικά γνησιότητας που κάθε ιατρός πρέπει να δίνει στον ασθενή του. Μην ξεχνάτε ότι τα οδοντιατρικά εμφυτεύματα επικοινωνούν άμεσα με τα κύτταρά σας και παραμένουν σε επαφή με τον οργανισμό σας για μια ολόκληρη ζωή. Κακής ποιότητας υλικά θα είναι καταστροφικά για την γνάθο σας και την υγεία σας.

 O Mηνάς Ρηγάτος εργάστηκε στο Παρίσι από το 1986 μέχρι το 1990, αποκλειστικά σαν Χειρούργος στόματος – Περιοδοντολόγος. Από το 1991 μέχρι το 1998 εργάστηκε σαν Εμφυτευματολόγος και Περιοδοντολόγος στο Οδοντιατρικό Ινστιτούτο Αθηνών στο Ψυχικό. Από το 1998 μέχρι και σήμερα διατηρεί Ιδιωτικό Ομοιοπαθητικό Οδοντιατρείο στη Γλυφάδα. Έχει ιδρύσει το Οδοντιατρικό Ομοιοπαθητικό Ινστιτούτο Γλυφάδας, με σκοπό την διοργάνωση σεμιναρίων και την εκπαίδευση των οδοντιάτρων στην ομοιοπαθητική.

Στον αιώνα μας η ανθρωπότητα βρίσκεται στην αιχμή της ανάπτυξης ή τουλάχιστον έτσι θεωρείται. Ραγδαία ανάπτυξη υπάρχει αλλά ταυτόχρονα έχει χάσει κάτι από την πραγματική της έννοια. Οι εξελίξεις καθορίζονται με βάση το κέρδος και λιγότερο την ευημερία των ανθρώπων, των κοινωνιών και του περιβάλλοντος. Η τεχνολογία είναι στη ζωή μας, στην εργασία, στην επικοινωνία , συμπεριλαμβανομένου βέβαια και του αγροτικού τομέα. Οι εργασίες που στο παρελθόν γίνοταν με αγάπη και φροντίδα από τους αγρότες εκτελούνται τώρα από αυτοματοποιημένα μηχανήματα. Οι αγρότες που στο παρελθόν (και σε μικρότερο ποσοστό σήμερα) κουβαλούσαν την γνώση της τοπικής τους κοινότητας και τις παραδοσιακές τεχνικές καλλιέργειας έχουν πλέον αντικατασταθεί από επιχειρηματίες οι οποίοι ενεργούν με βάση το κέρδος. Η σύνδεση του αγρότη με τη γη έχει χαθεί και μαζί της οι μοναδικές , παραδοσιακές δεξιότητες απαραίτητες για την αναπαραγωγή των φυτών και της τροφής.

Η βιολογική και η βιοδυναμική καλλιέργεια είναι πιο κοντά στη πραγματική τέχνη της παραδοσιακής  καλλιέργειας καθώς σέβονται το περιβάλλον περιορίζοντας στο ελάχιστο τη χρήση εξωτερικών εισροών όπως φυτοφάρμακα, εντομοκτόνα και συνθετικά λιπάσματα. Επίσης, καθώς οι διαδικασίες συνήθως είναι μη αυτοματοποιημένες, προσφέρουν θέσεις εργασίας.  Η βιολογική καλλιέργεια είναι αναπτυσσόμενη και πολλά υποσχόμενη ακόμα και σε περιόδους κρίσης όπως αυτή που διανύουμε τώρα. Η πανδημία COVID-19 μας έκανε να συνειδητοποιήσουμε  τη σημασία ενός ισχυρού συστήματος τροφίμων που είναι ικανό να διασφαλίζει την πρόσβαση σε τροφής για όλους τους πολίτες. Επίσης, μας έκανε να επαναπροσδιρίσουμε τις σχέσεις μεταξύ της υγείας μας και των οικοσυστημάτων.

Η βιοδυναμική γεωργία, είναι το παλαιότερο βιολογικό πιστοποιημένο σύστημα καλλιέργειας (από την Demeter). Το 1924, Rudolf Steiner, έδωσε μια σειρά από διαλέξεις μέσα από τις οποίες εισήγαγε έναν διαφορετικό τρόπο καλλιέργειας. Έναυσμα αποτέλεσαν οι προβληματισμοί των γεωργών για υποβαθμισμένη γονιμότητα του εδάφους (περίπου εκείνη την εποχή εμφανίστηκαν τα πρώτα τεχνητά λιπάσματα). Το αγρόκτημα θεωρείται ζωντανός οργανισμός και οι βιοδυναμικοί αγρότες εργάζονται σε αρμονία με τη φύση. Έτσι, κάθε στοιχείο και μικροργανισμός του εδάφους και το νερό έχει καθοριστική σημασία. Η ισορροπία και η αρμονική αλληλεπίδραση μεταξύ όλων των στοιχείων που συντελούν την φάρμα παίζει σημαντικό ρόλο στη ευεξία του συστήματος. Οι πρακτικές της βιοδυναμικής γεωργίας λαμβάνουν υπόψη τόσο την πολυπλοκότητα του οικολογικού συστήματος όσο και τις ζωντανές δυνάμεις της φύσης. Πρωταρχική ανάγκη για την ευρωστία των καλλιεργειών είναι η αυξήση της γονιμότητας του εδάφους. Στη βιοδυναμική καλλιέργεια, όλα προέρχονται και προετοιμάζονται στο αγρόκτημα. Ο αγρότης επομένως χρησιμοποιεί δικούς του σπόρους όπου είναι εφικτό. Οι σπόροι πρέπει να είναι προσαρμοσμένοι στις συνθήκες του τοπικού κλίματος.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Demeter, στην Ελλάδα 4.220 στρέμματα καλλιεργούνται βιοδυναμικά με 41 αγροκτήματα να ακολουθούν τις βιοδυναμικές πρακτικές. Η πλειονότητα των καλλιεργειών είναι ελιές για παραγωγή ελαιολάδου ή για επιτραπέζιες. Με βάση τα στοιχεία από τη Διεθνή Ομοσπονδία των Κινημάτων για τη Βιολογική Γεωργία (IFOAM), 4.930.000 στέμματα καλλιεργούνται βιολογικά, το οποίο αντιστοιχεί στο 6% της καλλιεργίσιμης γης στη χώρα μας. Ο αριθμός των  βιοκαλλιεργητών ανέρχεται στους 29.594. Τα δυο τελευταία χρόνια γίνοντα προσπάθειες για την αναθέρμανση του Ελληνικού συλλόγου βιοδυναμικής γεωργίας με σκοπό την ανταλλαγή γνώσεων και τον συντονισμό των προσπαθειών για ενδυνάμωση της βιοδυναμικής γεωργίας στην Ελλάδα καθώς και τη σύνδεση με τα παγκόσμια δρώμενα.

Η βιωσιμότητα ενός συστήματος παραγωγής τροφής ξεκινά από το σπόρο. Συχνά στη βιολογική γεωργία χρησιμοποιούνται συμβατικοί σπόροι, λόγω έλλειψης βιολογικών. Πάνω από 80% των βιολογικών καλλιεργειών βασίζεται στη χρήση συμβατικών σπόρων.

Η βιομηχανοποιημένη γεωργική παραγωγή του 20^ου αιώνα στην Ευρώπη αλλά και παγκοσμίως  απαιτεί ομοιόμορφες ποικιλίες, τις περισσότερες φορές υβρίδια, που βελτιώνονται με κριτήριο τις υψηλές αποδόσεις. Βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε εξωτερικές εισροές όπως φυτοφάρμακα και ανόργανα λιπάσματα. Ως εκ τούτου, οι πολυεθνικές καταβάλλουν προσπάθειες στη συμβατική βελτίωση φυτών, η οποία στοχεύει κυρίως στην αναπαραγωγή ποικιλιών για τις ομοιόμορφες συνθήκες της γεωργίας υψηλών εισροών. Αυτές οι ποικιλίες συχνά δεν έχουν την ικανότητα να προσαρμοστούν σε διαφορετικές συνθήκες καλλιέργειας όπως τη γεωργία χαμηλών εισροών (βιολογική) και στη κλιματική αλλαγή.

Η ποικιλομορφία είναι υψίστης σημασίας για την αγρο-βιοποικιλότητα και την επισιτιστική ασφάλεια. Στις μέρες μας υπάρχουν σοβαρές απώλειες. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), τα τελευταία 100 χρόνια έχει χαθεί περίπου το 75% της ποικιλίας των καλλιεργειών. Προηγουμένως ο παγκόσμιος πληθυσμός τροφοδοτούνταν από 7.000 ποικιλίες φυτών ενώ σήμερα 30 είδη καλλιεργειών προμηθεύουν το 90 - 95% της τροφής παγκοσμίως. Επιπλέον το 75% της προσφοράς σπόρων συγκεντρώνεται στα χέρια τριών πολυεθνικών. Είναι ξεκάθαρη η απειλή της επισιτιστικής ασφάλειας και του ελέγχου της τροφής και των ανθρώπων σε αυτό το παγκόσμιο παιχνίδι κυριαρχίας των πληθυσμών.

Η γενετική ποικιλομορφία είναι η βάση για την προσαρμοστικότητα όλων των ζωντανών οργανισμών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και κάθε είδους απρόβλεπτων περιβαλλοντικών συνθηκών. Όσο περισσότερη γενετική ποικιλομορφία υπάρχει σε μια ομάδα, αυξάνονται οι δυνατότητες επιβίωσης υπό αντίξοες συνθήκες. Όσον αφορά τους σπόρους, ο μόνος οικολογικός τρόπος αντιμετώπισης των απειλών (παράσιτα, ασθένειες, κλιματική αλλαγή) είναι η διατήρηση της γενετικής τους ποικιλομορφίας και με αυτόν τον τρόπο η διατήρηση της ικανότητάς τους να προσαρμόζονται.

Το ερώτημα είναι ποιες εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν στην τρέχουσα κατάσταση και πώς μπορούν οι σπόροι να συμβάλουν στην αγρο-βιοποικιλότητα. Ως εναλλακτική λύση για τη συμβατική βελτίωση φυτών υπάρχει βελτίωση φυτών κάτω από βιοδυναμικές συνθήκες καλλιέργειας, η οποία ξεκίνησε στα τέλη του 20ού αιώνα. Είναι δαπανηρή και χρονοβόρα - η ανάπτυξη μιας νέας ποικιλίας μπορεί να διαρκέσει 10 - 15 χρόνια - κατά την οποία τα γονικά φυτά αναπτύσσονται από γενιά σε γενιά υπό βιολογικές συνθήκες. Το τελικό αποτέλεσμα είναι βιολογικά βελτιωμένες ποικιλίες συχνά ανοιχτής επικονίασης οι οποίες είναι σε θέση να προσαρμόζονται στις εκάστοτε συνθήκες καλλιέργειας. Ο όρος «βιολογικά βελτιωμένες ποικιλίες» είναι διαφορετικός από τον όρο «βιολογικά παραγόμενοι σπόροι», το τελευταίο σημαίνει ότι μόνο μία γενιά έχει αναπτυχθεί υπό βιολογικές συνθήκες.

Οι σπόροι είναι η αρχή της ζωής. Η πηγή της ζωής για τα ζωντανά είδη του πλανήτη μας. Οι σπόροι είναι επίσης η πολιτιστική μας κληρονομιά και το αποτέλεσμα φυσικής εξέλιξης που περιέχουν διαφορετικές γενετικές πληροφορίες των φυτών. Η ανθρωπότητα έχει υποχρέωση απέναντι στη φύση να σέβεται τους σπόρους. Σκεφτόμενοι τι μπορεί να αναπτυχθεί από έναν μικρό σπόρο, μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε τη ζωή και τη δύναμη που είναι συγκεντρωμένη σε αυτόν και τον γενετικό θησαυρό. Όταν παραμελούμε αυτά τα περιουσιακά στοιχεία στο όνομα του κέρδους θέτουμε αυτές τις αξιοθαύμαστες ιδιότητες σε κίνδυνο. Χρειαζόμαστε ποικιλομορφία στους σπόρους για να διασφαλίσουμε το μέλλον των επόμενων γενεών ανθρώπων και φυτών, να διατηρήσουμε την αγρο-βιοποικιλότητα και να προστατεύσουμε την επισιτιστική ασφάλεια.

Ο σπόρος λοιπόν είναι μια μικρή λέξη η οποία κρύβει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον και μια μεγάλη ιστορία. ‘Οπως ακούγεται συχνά στις μέρες μας, η προσωπική μας ευθύνη είναι απέναντι στους ανθρώπους, στις κοινωνίες και στο πλανήτη. Είναι όμως και προσωπική μας επιλογή να ψάξουμε, να αναρωτηθούμε, να γνωρίσουμε και τελικά να επιλέξουμε τον τρόπο με τον οποίο θέλουμε να τρεφόμαστε και να ζούμε. Η ελευθερία των επιλογών υπάρχει αλλά η γνώση των επιλογών και τα αποτελέσματα αυτών δεν είναι διαθέσιμα συχνά. Ισως η προσωπική μας ευθύνη έγκειται στο να γνωρίζουμε τις επιλογές μας και μετά να επιλέγουμε συνειδητά και ελεύθερα.

H Λίνα Λασιθιωτάκη έχει μεταπτυχιακές σπουδές στη βιολογική γεωργία από το Πανεπιστήμιο Wageningen της Ολλανδίας. Έχει ζήσει και στο Βέλγιο όπου και συνεργάστηκε με τον οργανισμό Demeter-International με αντικείμενο ενασχόλησης τη βιοδυναμική γεωργία. Συμμετείχε στη διεκπεραίωση διαφορετικών Ευρωπαϊκών project με θέμα τους βιολογικούς σπόρους και τη βιοδυναμική βελτίωση φυτών και άλλα φλέγοντα ζητήματα της γεωργίας. Εργάστηκε για τη Διεθνή Ομοσπονδία Συλλόγων Ανθρωποσοφικής Ιατρικής (IVAA) και για την Ευρωπαϊκή Συμμαχία για την Ανθρωποσοφία (ΕΛΙΑΝΤ) προωθώντας τις αξίες της ανθρωποσοφίας μέσα από διαφορετικές δραστηριότητες στις Βρυξέλλες.

Περίπου 10-15 χρόνια πριν, τα συμπληρώματα πρωτεΐνης καταναλώνονταν αποκλειστικά από τους bodybuilders και άλλα άτομα που ασχολούνταν με βαριά άσκηση. Σήμερα έχουν ευρεία αποδοχή σε όσους γυμνάζονται αλλά και στο ευρύ κοινό. Ένα μεγάλο τμήμα του γενικού πληθυσμού βασίζεται στα συμπληρώματα πρωτεΐνης για την αντικατάσταση γεύματος και τη μείωση του βάρους του (Bartels & Miller, 2003).

Με συντριπτική πλειοψηφία, μελέτες έχουν καταδείξει με συνέπεια τα οξέα πλεονεκτήματα της συμπλήρωσης πρωτεϊνών στον μεταβολισμό των μυών μετά την άσκηση, η οποία θεωρητικά μπορεί να διευκολύνει την ανάκτηση της μυϊκής λειτουργίας και της απόδοσης. (Stefan M. Pasiakos et al 2014)

Στην έρευνα με θέμα «Whey Protein Improves Marathon-Induced Injury and Exercise Performance in Elite Track Runners», ο Wen-Ching Huang και οι συνεργάτες του (2017), απέδειξαν ότι τα συμπληρώματα πρωτεΐνης μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν στην αερόβια άσκηση για καλύτερη φυσιολογική προσαρμογή. Είναι ένα δυνητικό συμπλήρωμα θρεπτικών ουσιών με ποικίλα οφέλη για ερασιτέχνες δρομείς, την στιγμή που οι δρομικοί αγώνες (Μαραθώνιοι, Ημιμαραθώνιοι, 10 και 5 χιλιόμετρα) έχουν γίνει μια δημοφιλής άσκηση τα τελευταία χρόνια, λόγω του ότι οι άνθρωποι αναγνωρίζουν τις θετικές επιδράσεις της αερόβιας άσκησης και της άσκησης αντοχής στην προαγωγή της υγείας τους.

Στην αποκατάσταση των αθλητικών τραυματισμών, έρευνες αποδεικνύουν ότι οι τα συμπληρώματα πρωτεϊνών κατά την διάρκεια του προγράμματος κινησιοθεραπείας, μπορούν να συνεισφέρουν αποτελεσματικά στην επιτυχημένη διαχείριση της υποτροφίας του τετρακέφαλου μετά από αρθροσκόπηση στο γόνατο σε ποδοσφαιριστές. (Nikola Boyajiev et al. 2004)

Εντυπωσιακά είναι και τα αποτελέσματα σε ανθρώπους της λεγόμενης τρίτης ηλικίας. Πολλοί ηλικιωμένοι ασθενείς αποτυγχάνουν να ανακτήσουν το επίπεδο προ-νοσηλείας τους, ιδίως μετά από χειρουργεία ή τραυματισμούς. Η παραμονή στο κρεβάτι και η ακινητοποίηση συμβάλλουν στις ιατρογενείς διαταραχές, συμπεριλαμβανομένων των ελκών πίεσης, των βαθιών φλεβικών θρομβώσεων, της ακράτειας και συνήθως οδηγούν σε λειτουργική παρακμή και αναπηρία που οδηγούν σε περαιτέρω κλινική υποβάθμιση ή θάνατο. Η μείωση των διαιτητικών προσλήψεων συμβάλλει στην περαιτέρω λειτουργική παρακμή. Τα ελλείμματα στη μυϊκή δύναμη και η εξασθένηση της λειτουργικής απόδοσης επιδεινώνονται κατά τη διάρκεια της νοσηλείας και εμφανίζονται κατά την πρώτη εβδομάδα ακινητοποίησης που επηρεάζει το μέγεθος των μυών και τη νευρική λειτουργία. Μελέτες εξέτασαν τις θετικές επιπτώσεις των συμβατικών προγραμμάτων αποκατάστασης σε ορθοπεδικούς ασθενείς, συμπεριλαμβανομένης της περιπατητικής δυνατότητας, της μεταφοράς τους, της ισορροπίας και της αυτοεξυπηρέτησής τους σε σχέση με την διατροφή. Αποδείχθηκε ότι η φυσικοθεραπευτική παρέμβαση που συνδυάζεται με ισορροπημένη διατροφή και με αυξημένες πηγές πρωτεΐνης, ήταν αποτελεσματικότερη στην ανάκτηση της μυϊκής δύναμης.(C. Blanc - Bisson et al.2008)

Έχει συζητηθεί ότι η πρόσληψη συμπληρώματος πρωτεΐνης μπορεί να μειώνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου (Zhang et al., 2016). Ωστόσο, σε άλλη έρευνα προτάθηκε ότι η πρόσληψη φυτικών πρωτεϊνών μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, οι μηχανισμοί των οποίων δεν είναι ακόμα πλήρως κατανοητοί. Ωστόσο, όλοι οι συμμετέχοντες στις μελέτες που συμπεριλήφθηκαν, συμμετείχαν επίσης στην πρόσληψη άλλων θρεπτικών φυτικών συστατικών για μείωση της χοληστερόλης και του λίπους ταυτόχρονα, τα οποία θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα. (Wang et al., 2016)

Η δοσολογία στα συμπληρώματα πρωτεϊνών δεν είναι ένα μέγεθος που ταιριάζει σε όλους. Η διατροφή πρέπει να εξατομικεύεται με βάση τις απαιτήσεις θρεπτικών ουσιών που εξαρτώνται από το είδος του προγράμματος προπόνησης ή αποκατάστασης και των επιμέρους στόχων (Martin Huecker et al. 2019)

Η International Society for Sports Nutrition δημοσίευσε Κατευθυντήριες Οδηγίες το 2017 για την πρωτεΐνη και την άσκηση, συνιστώντας 1,4-2,0 g ανά 1kg σωματικού βάρους την ημέρα ως ασφαλές στόχο για τους περισσότερους αθλητές.

Θα πρέπει να θεωρηθεί ότι τα συμπληρώματα πρωτεΐνης του εμπορίου είναι μεταποιημένα υλικά και συχνά δεν περιέχουν άλλα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που απαιτούνται για τη διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής.

Προτείνεται ότι η απαιτούμενη πρόσληψη πρωτεΐνης θα πρέπει να λαμβάνεται από φυσικές πηγές τροφής και στη συμπλήρωση πρωτεΐνης θα πρέπει να προσφύγετε όταν δεν υπάρχουν επαρκείς πρωτεΐνες στη φυσιολογική δίαιτα.

Πέρα από το κόστος και την ευκολία εύρεσης των συμπληρωμάτων πρωτεΐνης συνιστάται να χρησιμοποιείτε πηγές που δεν έχουν υποστεί επεξεργασία με θερμότητα, οξέα / βάσεις ή χημικά, να ελέγξετε την καθαρότητα του προϊόντος και να αποφύγετε τοξικές ουσίες. (Martin Huecker et al. 2019)

Στην σημερινή εποχή η αποκατάσταση είναι δουλειά της διεπιστημονικής ομάδας. Ο φυσικοθεραπευτής ανάλογα με τους θεραπευτικούς στόχους και τα πρωτόκολλα που ακολουθεί, ενημερώνει τον/την διατροφολόγο συνεργάτη, ο οποίος είναι υπεύθυνος για το πρόγραμμα διατροφής του αθλητή ή του ασθενή. Ο διατροφολόγος καθορίζει την ανάλογη δίαιτα και την σχετική πρόσληψη των συμπληρωμάτων διατροφής.

Γκέλσης Ιωάννης
Φυσικοθεραπευτής, ΟΜΤ
Επιστημονικά Υπεύθυνος Κέντρου Φυσικοθεραπείας «Kinesiotherapy»
Επιστημονικός Συνεργάτης Α.Π.Θ.

Η υπερβολική κατανάλωση φαγητού, και όχι τόσο η έλλειψη άσκησης, είναι αυτό που έχει μακροπρόθεσμη επίδραση στην αύξηση βάρους, μια διαδικασία που μπορεί να ξεκινήσει στην παιδική ηλικία. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την τρέχουσα άποψη που προτρέπει τους νέους ιδίως να κινηθούν περισσότερο και να κάνουν λιγότερο καθιστική ζωή.

Αντίθετα, πρέπει να δοθεί έμφαση στη διατροφή, υποστηρίζουν ερευνητές του Πανεπιστημίου Baylor αφού μελέτησαν τη ζωή των παιδιών στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου, τα οποία, κατά μέσο όρο, είναι 25% πιο ενεργά σωματικά από τα παιδιά στις βιομηχανικές χώρες.

Το σώμα φαίνεται να έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται σε λιγότερη άσκηση, αλλά δεν μπορεί να προσαρμοστεί σε μια κακή διατροφή ή στην υπερβολική λήψη τροφής. Με άλλα λόγια, η ιδέα ότι μπορούμε να κάψουμε θερμίδες είναι απλοϊκή. Αντίθετα, το σώμα δεν συνεχίζει να καίει θερμίδες ατελείωτα, αλλά θα σταματήσει μετά από λίγο και θα τις αποθηκεύσει για άλλες μεταβολικές λειτουργίες.

Οι ερευνητές μελέτησαν 44 παιδιά Shuar, ηλικίας μεταξύ 5 και 12 ετών, που ζουν στον Ισημερινό και που εξαρτώνται από την αναζήτηση τροφής και την καλλιέργεια για το φαγητό τους. Κυνηγούν επίσης και ψάρια και παρόλο που είναι πολύ πιο δραστήριοι από τα αντίστοιχα παιδιά στη Δύση, η συνολική ημερήσια καύση θερμίδων είναι σχεδόν ίδια.

Η άσκηση είναι σημαντική, τονίζουν οι ερευνητές, ειδικά για τη διατήρηση της μυϊκής μάζας και της καρδιακής λειτουργίας - αλλά δεν έχει, από μόνη της, πολύ αντίκτυπο στο βάρος μας.

Πηγή: Science Advances, 2019; 5: eaax1065; doi: 10.1126/sciadv.aax1065