“Νοῦς ὑγιὴς ἐν σώματι ὑγιεῖ”, ποιος δεν το ξέρει αυτό; Και πώς κρατάμε το σώμα μας υγιές; Η απάντηση είναι πως το προσέχουμε, τρέφοντάς το σωστά, πίνοντας αρκετό νερό, μειώνοντας το άγχος όσο μπορούμε, κάνοντας άσκηση και γενικά παρέχοντάς του όσο περισσότερη φροντίδα γίνεται. Δυστυχώς αυτό δεν είναι πάντα εφικτό, καθώς είναι αρκετοί οι επιβαρυντικοί παράγοντες στην καθημερινότητά μας. Το άγχος, το κάπνισμα, η κακή διατροφή, η σύγχρονη βεβαρυμμένη ατμόσφαιρα, το αλκοόλ και τα φάρμακα αποτελούν μερικούς από αυτούς, καθώς δυστυχώς δημιουργούν μία συσσώρευση βλαβερών ουσιών, αλλά και αρνητικών συναισθημάτων και κακής διάθεσης ως απόρροια αυτών, στον οργανισμό μας.
Πώς, λοιπόν, θα απαλλαγούμε από αυτές τις βλαβερές ουσίες; Και πολύ περισσότερο, πώς θα αποτοξινωθούμε με όσο το δυνατόν πιο φυσικό τρόπο; Σαφώς η λύση ποτέ δεν είναι μία, ωστόσο κάποιες επιλογές είναι καλύτερες από άλλες. Μία από τις πιο γνωστές και ευρέως προτεινόμενες για την αποτοξίνωση του οργανισμού είναι το γαϊδουράγκαθο.
Το γαϊδουράγκαθο, γνωστό αλλιώς και ως “γάλα του αγκαθιού” (milk thistle) με δραστική ουσία την σιλυμαρίνη, είναι εγγενές στην Ευρώπη και εισήχθη στη Βόρεια Αμερική από τους πρώτους αποίκους, πλέον ωστόσο φύεται σε όλες τις ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες, την Καλιφόρνια, τη Νότια Αμερική, την Αφρική, την Αυστραλία και την Ασία. Αγκαθωτό αλλά και όμορφο, το γαϊδουράγκαθο είναι ένα φυτό με μακρύ, λεπτό μίσχο, αιχμηρά φύλλα και ένα μωβ-ροζ λουλούδι στην κορυφή. Αν και συχνά θεωρείται ζιζάνιο, έχει χρησιμοποιηθεί για εκατοντάδες χρόνια ως ένας φυσικός τρόπος για τη θεραπεία ασθενειών του ήπατος και της χοληδόχου κύστης. Το γαϊδουράγκαθο συστήνεται ως συμπλήρωμα διατροφής για την ηπατίτιδα, την κίρρωση, τον ίκτερο, τον σακχαρώδη διαβήτη, τη δυσπεψία και άλλες παθήσεις.
Ας επιστρέψουμε, όμως, στο κομμάτι της αποτοξίνωσης. Η αποτοξίνωση, η απομάκρυνση δηλαδή των βλαβερών, έστω “τοξικών”, ουσιών που συσσωρεύονται στο σώμα μας, είναι μια διαδικασία που πραγματοποιείται με διάφορους τρόπους από πλήθος οργάνων και ιστών. Το πεπτικό, το ουροποιητικό, το λεμφικό, αποτελούν τα κύρια συστήματα που συμμετέχουν στην αποτοξίνωση του οργανισμού, ωστόσο πιο πολύ μας ενδιαφέρει ένα συγκεκριμένο όργανο, το συκώτι ή ήπαρ. Το συκώτι φιλτράρει τις τροφές, το αλκοόλ και τα φάρμακα, με σκοπό να “καθαρίσει” τον οργανισμό μας από τις αρνητικές τους επιδράσεις. Ακριβώς επειδή αυτή είναι μια συνεχής διαδικασία, η οποία σπάνια συνοδεύεται από αλλαγή των κακών συνηθειών μας, είναι λογικό το ήπαρ να “κουράζεται” και έτσι, από ένα σημείο και μετά να δυσκολεύεται βιοχημικά να ολοκληρώσει αποτελεσματικά τη διαδικασία της αποτοξίνωσης. Ακριβώς, λοιπόν, σε αυτό το σημείο έρχεται να δράσει το γαϊδουράγκαθο!
Ένας από τους βασικούς τρόπους με τους οποίους το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου ενισχύει τις αντιδράσεις αποτοξίνωσης είναι η πρόληψη της εξάντλησης της γλουταθειόνης. Το επίπεδο αυτού του πολύτιμου βοηθήματος αποτοξίνωσης, αντιοξειδωτικού και κυτταρικού προστάτη εντός του ήπατος συνδέεται με την ικανότητά του να προστατεύει τον εαυτό του και να αποτοξινώνει το σώμα από τις επιβλαβείς ουσίες. Ουσιαστικά, όσο υψηλότερη είναι η περιεκτικότητα σε γλουταθειόνη, τόσο μεγαλύτερη είναι η ικανότητα του ήπατος να αποτοξινώνει τις χημικές ουσίες που τείνουν να επιβαρύνουν και να βλάψουν την υγεία μας. Τυπικά, όταν εκτίθεται σε χημικές ουσίες που μπορούν να βλάψουν το ήπαρ, όπως για παράδειγμα το αλκοόλ, η συγκέντρωση γλουταθειόνης μέσα του μειώνεται σημαντικά. Αυτή η μείωση της γλουταθειόνης καθιστά τα ηπατικά κύτταρα ευαίσθητα σε βλάβες. Το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου όχι μόνο αποτρέπει την εξάντληση της γλουταθειόνης που προκαλείται από τις βλαβερές χημικές ουσίες, αλλά επίσης έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τα επίπεδα γλουταθειόνης στο ήπαρ έως και 35% σε άτομα με φυσιολογική ηπατική λειτουργία. Δεδομένου ότι η ικανότητα του ήπατος να αποτοξινώνεται σχετίζεται με το επίπεδο γλουταθειόνης στο ήπαρ, τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δείχνουν ότι το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου μπορεί να αυξήσει τις αντιδράσεις αποτοξίνωσης έως και 35%, ακόμη και σε υγιή άτομα1.
Σε πολυάριθμες κλινικές μελέτες, η σιλυμαρίνη έχει αποδειχθεί ότι έχει θετικά αποτελέσματα στην υποστήριξη της υγείας του ήπατος. Τα οφέλη τυπικά επιβεβαιώνονται από κλινικά και εργαστηριακά δεδομένα. Για παράδειγμα, μια πρώιμη μελέτη τόνισε το όφελος της σιλυμαρίνης, του εκχυλίσματος γαϊδουράγκαθου δηλαδή, σε άτομα που εκτίθενται σε τοξικές χημικές ουσίες. Σε αυτή τη μελέτη, μη φυσιολογικά αποτελέσματα των δοκιμών ηπατικής λειτουργίας (αυξημένα επίπεδα ηπατικών ενζύμων στο αίμα (AST και ALT) ή/και μη φυσιολογικός αριθμός αιμοπεταλίων ή λευκών αιμοσφαιρίων παρατηρήθηκαν σε 49 από τους 200 εργαζόμενους που εκτέθηκαν σε τοξικές ουσίες του εργασιακού περιβάλλοντος για χρονικό διάστημα από 5 έως και 20 χρόνια. Τριάντα προσβεβλημένοι εργαζόμενοι υποβλήθηκαν σε θεραπεία με σιλυμαρίνη και οι υπόλοιποι 19 έμειναν χωρίς θεραπεία. Η λήψη εκχυλίσματος γαϊδουράγκαθου βελτίωσε τις παραμέτρους της ηπατικής λειτουργίας και τον αριθμό των αιμοπεταλίων και των λευκών αιμοσφαιρίων, οδηγώντας σε βελτιωμένη συνολική υγεία2.
Το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου είναι επίσης χρήσιμο στο λιπώδες ήπαρ που σχετίζεται με την παχυσαρκία, τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ και το μεταβολικό σύνδρομο (κοιλιακή παχυσαρκία, αυξημένα λιπίδια του αίματος, αντίσταση στην ινσουλίνη κ.λπ.). Σε μελέτες με άτομα με αυτές τις διαταραχές, το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου οδήγησε σε σημαντικές βελτιώσεις στη λειτουργία του ήπατος και, ως εκ τούτου, στο μεταβολισμό του σακχάρου στο αίμα και της χοληστερόλης. Το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου βελτίωσε επίσης ορισμένους αντιοξειδωτικούς δείκτες (SOD, GPX και TAC) και μείωσε τον δείκτη φλεγμονής (C-αντιδρώσα πρωτεΐνη)3.
Καταλήγουμε, επομένως, πως η αποτοξίνωση του οργανισμού είναι μία από τις πιο σημαντικές και ωφέλιμες διαδικασίες για τη διασφάλιση της υγείας μας. Κι ενώ όλο μας το σώμα φροντίζει για εμάς, εμείς μπορούμε να του παρέχουμε τους απαραίτητους συμμάχους για την επιτυχία!
Αναφορές
- “The Longevity Matrix: How to Live Better, Stronger, and Longer”, By Michael T. Murray, N.D.
- Protective effect of Legalon in workers exposed to organic solvents. Acta Med Hung. 1988;45(2):249-56. PMID: 3073356.
- Effects of Silybum marianum (L.) Gaertn. (silymarin) extract supplementation on antioxidant status and hs-CRP in patients with type 2 diabetes mellitus: a randomized, triple-blind, placebo-controlled clinical trial. Phytomedicine. 2015 Feb 15;22(2):290-6.