Άνοιγμα PDF

Στο έργο του Διογένη Λαέρτιου «Βίοι Φιλοσόφων», ο παλαιός αυτός Έλληνας ιστορικός και συγγραφέας, μας δίδει τη βιογραφία του κάθε σημαντικού φιλοσόφου, όπου συνοδεύεται από μια περίληψη των φιλοσοφικών αρχών του καθενός εξ’ αυτών.

Στον 3ο τόμο που αναφέρεται στον Πλάτωνα (Γ. 67-80: «Σύνοψη των Πλατωνικών Φιλοσοφικών Θέσεων») αναφέρει για την Ιατρική όπως την ορίζει ο Πλάτων και την διαιρεί σε πέντε βασικούς τομείς κατηγορίες. Αυτές είναι: Η Φαρμακευτική, η Ανατομική, η Διαιτητική, η Διαγνωστική και η Βοηθητική: 

«Η ιατρική διαιρείται σε πέντε είδη που είναι: η φαρμακευτική, η ανατομική, η διαιτητική, η διαγνωστική και η βοηθητική. Η φαρμακευτική γιατρεύει τις ασθένειες με τη χορήγηση φαρμάκων, η ανατομική αποκαθιστά την υγεία με τομές και καυτηριάσεις. Η διαιτητική απαλλάσσει απ’ τις ασθένειες μέσω της κατάλληλης διατροφής και της αλλαγής του τρόπου ζωής, η διαγνωστική με το να αναγνωρίζει τα αίτια που προκαλούν την ασθένεια και η βοηθητική μας απαλλάσσει άμεσα απ’ τον σωματικό και ψυχικό πόνο».

Η τελευταία που αναφέρεται ως "Βοηθητική", σχετίζεται με τους συμβούλους Ψυχικής Υγείας, αυτούς που σήμερα γνωρίζουμε ως Ψυχολόγους ή Ψυχιάτρους. Η μεγάλη διαφορά των τότε ψυχοθεραπευτών με τους τώρα, είναι ότι οι τότε είχαν άλλη θεώρηση για τον άνθρωπο, τον κόσμο και το θείο, καθώς και τη γνώση για την ύπαρξη και την αθανασία της ψυχής, δεδομένα που οι σημερινοί αγνοούν.

Όπως και ο Ιπποκράτης, όλοι οι φιλόσοφοι Ασκληπιάδες ιατροί της εποχής εκείνης, ακολουθούσαν κατά γράμμα την Πλατωνική και Πυθαγορική θέση για την ύπαρξη και την αθανασία της ψυχής. Ο Ιπποκράτης μάλιστα αναφέρει ότι η ψυχή συμμετέχει σε όλες τις λειτουργίες του οργανισμού και υφίσταται τον αντίκτυπο από τις διαταραχές του: 

«Γιατί όταν το σώμα βρίσκεται σε εγρήγορση, η ψυχή δεν ανήκει στον εαυτόν της, αλλά είναι κατανεμημένη σε όλα τα μέρη του σώματος που τα υπηρετεί για να λειτουργούν την ακοή, την όραση, την αφή, ακόμα στην οδοιπορία και σε όλες τις ενέργειες του σώματος. 

Σε αυτή την περίπτωση η ψυχή δεν ασχολείται με τον εαυτόν της. Όταν όμως το σώμα ηρεμήσει (βρίσκεται σε ύπνο) η ψυχή κινείται και συρομένη εξέρχεται από τα μέρη του σώματος διοικεί τον δικό της οίκο και επιτελεί μόνη της όλες τις πράξεις του σώματος…

Όποιος λοιπόν γνωρίζει να τα κρίνει αυτά σωστά, κατέχει μεγάλο μέρος της σοφίας» (Ιπποκράτης «Περί Διαίτης Α΄, παρ. 28»).

Η Διαγνωστική ήταν η μέθοδος εκείνη που θα έφθανε στα βαθύτερα αίτια της ασθένειας, αναδεικνύοντας την χυμική και στοιχειακή Παθολογία του ασθενούς, καθώς και τις συναισθηματικές και νοητικές νόσους.

Οι Έλληνες ιατροί δεν ασκούσαν την ιατρική τους τέχνη όπως οι σύγχρονοι ιατροί, που έχουν το ιατρείο τους κάπου στην πόλη και οι ασθενείς τους επισκέπτονται εκεί. Εκτός απ' τα νοσοκομεία της εποχής όπως τα Ασκληπιεία και τα Αμφιαράεια, που μπορούσε κάποιος να καταφύγει για θεραπεία, οι ιατροί της εποχής του Ιπποκράτη έβλεπαν ασθενείς στα σπίτια τους, καθώς ήταν περιοδεύοντες ιατροί.

Εδώ ξεκινούσε η "Διαγνωστική" μέθοδος που αναφέρει και ο Πλάτων στον Διογένη. Διάλεγαν την πόλη ή το χωριό που επέλεγαν να επισκεφτούν. Αρχικά εξέταζαν λεπτομερώς το κλίμα και την τοποθεσία της πόλης, στη συνέχεια επισκέπτονταν το σπίτι του ασθενή ώστε να δουν πού είναι χτισμένο, τι κλιματικές συνθήκες επικρατούν εκεί, τη θέση που κοιμάται ο πάσχων, αν είναι ανατολικό ή δυτικό.

Μετά από αυτά τα βασικά στοιχεία έπαιρναν το αναλυτικό ιατρικό ιστορικό. Στο ιστορικό ανέλυαν την κάθε λεπτομέρεια για την προσωπική ζωή του πάσχοντος, την διατροφή του, αν ασκούταν ή όχι, τις καθημερινές συνήθειές του, τις καταχρήσεις του, το κοινωνικό περιβάλλον του, τις συναισθηματικές και νοητικές επιβαρύνσεις του και ό,τι άλλο σχετιζόταν με εκείνον.

Βέβαια, η "Διαγνωστική" μέθοδος περιλάμβανε και την προσωπική εξέταση του ασθενούς. Οι μέθοδοι αυτοί ήταν: Η φυσιογνωμική, η ανάλυση της ίριδας, η ανάλυση της γλώσσας, η διάγνωση των σφυγμών, η ανάλυση νυχιών, η ουροσκοπία κ.ά.

Η συνήθης θεραπεία όπως αναφέρει και ο Ιπποκράτης σε όλα σχεδόν τα έργα του, γινόταν αρχικά με την "Διαιτητική", δηλαδή με την καθιέρωση ενός ενάρετου, υγιεινού και φυσικού τρόπου ζωής, προτείνοντας την Δίαιτα = "αιτούμαι δια, ν' αλλάξω τον τρόπο ζωής". Είναι το γνωστό "Ευ ζειν", το οποίο αν και υπήρχαν κάποιες γενικές κατευθύνσεις, ήταν καθαρά προσωπικό για τον καθένα ξεχωριστά.

Ο πάσχων χρειαζόταν ν' αλλάξει τον τρόπο ζωής του, καθώς όσα έπραττε μέχρι εκείνη τη στιγμή τον είχαν φέρει σε αυτό το σημείο. Ο ιατρός θα υποδείκνυε τον ιδανικό τρόπο ζωής για το κάθε περιστατικό, επειδή ο κάθε ασθενής αποτελούσε ξεχωριστή περίπτωση. Αυτό που σήμερα αποκαλούν life couching και καλύπτει μερικώς τις ανάγκες καθοδήγησης των ανθρώπων.

«Αν η θεραπεία των αρρώστων γινόταν από την ιατρική και τους γιατρούς μόνο με τη χρήση καθαρτικών και στυπτικών φαρμάκων, τα επιχειρήματά μου θα ήταν ανίσχυρα. Τώρα όμως βλέπουμε ότι και οι πιο φημισμένοι ιατροί, θεραπεύουν είτε ρυθμίζοντας τον γενικότερο τρόπο ζωής των ασθενών τους με τη δίαιτα, είτε με άλλες φυσικές μεθόδους θεραπείας, πράγματα τα οποία κάποιος αν τα άκουγε θα ισχυριζόταν ότι δεν ανήκουν στην ιατρική τέχνη, είτε ήταν ιατρός, είτε ο πιο ανίδεος και άσχετος.» (Ιπποκράτης «Περί Τέχνης» παρ.6).

Μέσα στην "Διαιτητική" ήταν και η Φυσιοθεραπευτική (θερμά λουτρά, λασπόλουτρα, υδροθεραπεία, ηλιοθεραπεία κ.ά.), δηλαδή θεραπεία μέσω της Φύσης. Η "Φαρμακευτική" μέθοδος που αναφέρει ο Πλάτων ήταν τα φυσικά φάρμακα της εποχής, δηλαδή τα βότανα και πολλές άλλες φυσικές ουσίες, είτε ορυκτής, είτε ζωικής προέλευσης. Ο κατάλογος ήταν και είναι ακόμη τεράστιος.

Επίσης η πτισάνη και το οξύμελο ήταν δύο καθημερινά φυσικά φάρμακα, για οξέα κυρίως αλλά και χρόνια περιστατικά, που φτιάχνονταν από αποφλοιωμένο κριθάρι η πρώτη, και μέλι νερό και ξύδι το δεύτερο.

Η "Ανατομική", δηλαδή αυτό που σήμερα λανθασμένα αποκαλούν όλοι Χειρουργική, ασκούταν σε έσχατες περιπτώσεις. Η Χειρουργική ήταν στην πραγματικότητα η θεραπεία μέσω των χειρισμών των χειρών και όχι μέσω των νυστεριών, δηλαδή πρακτικές όπως η μάλαξη, η χειροπρακτική, η μαγνητοθεραπεία, οι βεντούζες κ.ά.

Η "Ανατομική" ήταν αυτή η μέθοδος που έτεμνε ή καυτηρίαζε τον ασθενή, όταν δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθούν πιο ήπιες μέθοδοι θεραπείας, όταν δηλαδή η ασθένεια πλησίαζε σε ανίατα στάδια.

«Η θεραπευτική τέχνη, απαιτεί να σχηματιστεί μία ιδέα για την αρρώστια, με σκοπό να την βοηθήσει κάποιος για να θεραπευτεί, περισσότερο με φρόνηση παρά με τόλμη και με τρόπο ήπιο παρά βίαιο.» (Ιπποκράτης «Περί Τέχνης», παρ. 11).

Βλέπουμε σε αυτή εδώ την μικρή παρουσίαση της Ασκληπιακής Ελληνικής Ιατρικής τέχνης, μία μικρή εκτίμηση για το εύρος και το σκεπτικό των Ασκληπιάδων ιατρών της εποχής εκείνης και τη διαφορά που υφίσταται σε όλα τα επίπεδα με την σύγχρονη Ιατρική.

Γι’ αυτό και η Ιατρική εκείνη ήταν τέχνη και όχι επιστήμη, διότι η κάθε περίπτωση ασθενούς χρειάζεται ιδιαίτερους χειρισμούς απαιτώντας εξατομικευμένη θεραπεία, καθώς δεν υπήρχαν πρωτόκολλα ούτε τα πακέτα μαζικών θεραπειών που προτείνονται σήμερα…

Οι νέες ανακαλύψεις στη μοριακή βιολογία έχουν προσθέσει πολλά νέα όπλα στη φαρέτρα της ιατρικής. Η ανοσοθεραπεία είναι ένα από αυτά και, μάλιστα, μεγάλης σπουδαιότητας, καθώς μπορεί να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα ή και να εμποδίσει τη δημιουργία τους.
Η ανοσοθεραπεία γίνεται η προτιμώμενη θεραπεία για τον καρκίνο έναντι της χημειοθεραπείας. Είναι λιγότερο καταστροφική, καθώς αξιοποιεί την ανοσολογική αντίδραση του ίδιου του οργανισμού για την καταπολέμηση του καρκίνου - αλλά λειτουργεί μόνο σε έναν στους πέντε ασθενείς. Ερευνητές από το Ινστιτούτο Ερευνών Βιοϊατρικής στη Βαρκελώνη θέλησαν να ανακαλύψουν γιατί λειτουργεί μόνο σε ορισμένους ασθενείς και όχι σε άλλους. Αφενός, λειτουργεί καλύτερα σε ορισμένους καρκίνους από ό,τι σε άλλους, αλλά οι ερευνητές λένε ότι δεν είναι μόνο ο τύπος του καρκίνου αλλά και τα χαρακτηριστικά των ίδιων των καρκινικών κυττάρων που μπορούν να καθορίσουν την αποτελεσματικότητα της ανοσοθεραπείας. Παρακολούθησαν την ανταπόκριση 1.491 καρκινοπαθών σε CPI - αναστολείς σημείων ελέγχου - μία από τις πιο κοινές θεραπείες ανοσοθεραπείας και ανακάλυψαν ότι υπάρχουν πέντε παράγοντες που προσδιορίζουν τα καρκινικά κύτταρα που είναι πιο πιθανό να ανταποκριθούν στην ανοσοθεραπεία. Οι παράγοντες-TMB (μεταλλακτικό φορτίο του όγκου), η αποτελεσματική διήθηση των Τ-κυττάρων, η δραστηριότητα του TGF-B, η προηγούμενη θεραπεία και το δυναμικό ανάπτυξης του όγκου διαμορφώνουν το προφίλ του ασθενούς που είναι πιθανότερο να ωφεληθεί από τη θεραπεία. Μέχρι τώρα, άτομα με συγκεκριμένους καρκίνους έχουν ενταχθεί σε ανοσοθεραπεία, ωστόσο έχει περισσότερο να κάνει με τους πέντε βιοδείκτες μπορούν να βοηθήσουν στην επιλογή του ασθενούς που είναι πιθανότερο να βοηθηθεί, λένε οι ερευνητές.

Η έρευνα: Nature Genetics, 2024;Nature Genetics, 2024;doi: 10.1038/s41588-024-01899-0

Η αντιμετώπιση των δύο «Τ» (τοξίνες & τραύματα) μπορεί να είναι το κλειδί για την ανάκαμψη από την εξουθενωτική κόπωση των επινεφριδίων, υποστηρίζει  η Μαρσέλ Πικ.

Η Λ. ήρθε σε μένα αφού επισκέφθηκε τον έναν ειδικό μετά τον άλλο, οι οποίοι δεν μπορούσαν να της δώσουν απαντήσεις στα σχεδόν αφόρητα συμπτώματα που αντιμετώπιζε. Η έλλειψη ενέργειας, οι πόνοι και η κακή διάθεση δεν αντέχονταν, μου είπε, αλλά το πιο δύσκολο πράγμα που έπρεπε να αντιμετωπίσει ήταν η αίσθηση ότι κατά κάποιο τρόπο δεν ήταν πια ο εαυτός της. Όταν το έλεγε αυτό στους ειδικούς, εκείνοι απλώς το αγνοούσαν.
Ο γιατρός της πρότεινε φαρμακευτική αγωγή για το άγχος και την κατάθλιψη. Αλλά ενώ η Λ. σίγουρα ένιωθε άγχος για όσα συνέβαιναν, δεν πίστευε ότι αυτό ήταν η ρίζα του προβλήματός της -και αυτό ήταν κάτι με το οποίο συμφώνησα. Φυσικά και αισθανόταν άγχος για την απώλεια της προηγούμενης ζωτικότητας και της όρεξής της για ζωή. Ποιος δεν θα είχε;
Μία από τις πιο σημαντικές πτυχές της πρακτικής μου είναι η δέσμευσή μου να εξετάζω τη συνολική εικόνα, κάτι που οι ειδικοί δεν έχουν την δυνατότητα να το κάνουν. Υποπτεύθηκα αμέσως ότι η δυσλειτουργία των επινεφριδίων προκαλούσε τη δυσφορία της. Αυτό που δεν ήξερα ήταν γιατί τα επινεφρίδιά της δεν λειτουργούσαν σωστά εξαρχής.
Σε αντίθεση με τη συμβατική ιατρική, η λειτουργική ιατρική εστιάζει στο να φτάσει στη βασική αιτία ενός προβλήματος αντί να αντιμετωπίζει απλώς τα συμπτώματα. Εξάλλου, η συγκάλυψη των συμπτωμάτων δεν εξαφανίζει το πραγματικό πρόβλημα.
Η λειτουργική ιατρική έχει να κάνει με την ανακάλυψη των λόγων για τους οποίους η υγεία σας έχει πάρει άσχημη τροπή και τη δημιουργία συνηθειών που θα διατηρήσουν την καλή υγεία για μια ολόκληρη ζωή, όχι μόνο όσο παίρνετε ένα χάπι.

Κόπωση των επινεφριδίων: γεγονός ή φαντασία;
Υπάρχει μεγάλη συζήτηση μεταξύ των συμβατικών θεραπευτών σχετικά με το αν η κόπωση των επινεφριδίων είναι πραγματική. Νομίζω ότι ένα μεγάλο μέρος της αφορά τη σημειολογία. Είναι αλήθεια ότι τα επινεφρίδια σπάνια φτάνουν σε σημείο πλήρους διακοπής λειτουργίας.
Αντίθετα, αυτό που συμβαίνει συχνά είναι ότι τα επινεφρίδια διαστρεβλώνονται προς μία από τις δύο κατευθύνσεις - παράγοντας υπερβολικά πολλή ή υπερβολικά λίγη ορμόνη, ειδικά την ορμόνη του στρες κορτιζόλη. Και, για να περιπλέξουμε περαιτέρω τα πράγματα, πρόκειται για έναν κινούμενο στόχο. Μερικές φορές η παραγωγή είναι πολύ υψηλή. Άλλες φορές είναι πολύ χαμηλή. Και συχνά τα επίπεδα εξακολουθούν να βρίσκονται εντός του «φυσιολογικού» εύρους (το οποίο είναι πολύ ευρύ για να έχει πραγματικά νόημα).
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο συνήθως χρησιμοποιώ τον όρο επινεφριδιακή ανισορροπία ή επινεφριδιακή δυσλειτουργία για να περιγράψω το ζήτημα που είναι ευρέως γνωστό ως επινεφριδιακή κόπωση. Η ουσία είναι ότι αν τα επινεφρίδια δεν παράγουν τη σωστή ποσότητα κάθε ορμόνης, το σώμα θα αντιδράσει αρνητικά.

Σημάδια κόπωσης των επινεφριδίων
Εκ των υστέρων, οι γυναίκες συχνά λένε ότι το πρώτο πράγμα που παρατήρησαν όταν η υγεία τους άρχισε να κατρακυλάει ήταν μια αλλαγή στο επίπεδο της ενέργειάς τους. Διαπίστωσαν ότι χρειάζονταν όλο και περισσότερη καφεΐνη μόνο και μόνο για να βγάλουν τη μέρα. Ή ξυπνούσαν κουρασμένες ακόμη και μετά από μια ολόκληρη νύχτα ύπνου, δυσκολεύονταν να σηκωθούν από το κρεβάτι ή είχαν μια έκρηξη ενέργειας αργά το βράδυ, κάνοντας τον ύπνο δύσκολο.
Αυτές οι αλλαγές στην ενέργεια είναι ένα σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά στα επινεφρίδια. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν αλλαγές στη διάθεση (συμπεριλαμβανομένου του άγχους και της κατάθλιψης), πόνους στις αρθρώσεις και τους μυς, ανεξήγητη αύξηση βάρους, τριχόπτωση, δερματικά προβλήματα, χαμηλή αρτηριακή πίεση και ζαλάδα.
Αυτά τα συμπτώματα μπορεί επίσης να είναι αποτέλεσμα άλλων προβλημάτων, αλλά αξίζει να ρωτήσετε για τη λειτουργία των επινεφριδίων αν βρεθείτε αντιμέτωποι με αρκετά από αυτά. Υπάρχουν διάφορα στάδια της κόπωσης των επινεφριδίων και αν εντοπίσετε το πρόβλημα νωρίς, μπορείτε να αποφύγετε να φτάσετε σε κατάσταση πλήρους εξάντλησης και αδυναμίας λειτουργίας.

Τα δύο Τ
Η συζήτηση σχετικά με το τι προκαλεί την κόπωση των επινεφριδίων συχνά επικεντρώνεται στην ορμονική ανισορροπία και/ή σε θέματα εντέρου. Ενώ και οι δύο αυτοί παράγοντες είναι σημαντικοί, η εστίαση αποκλειστικά σε αυτούς χάνει το στόχο.
Αυτό συμβαίνει επειδή καθένα από αυτά είναι ένα άλλο σύμπτωμα, όχι πραγματικά μια βασική αιτία. Γιατί υπάρχει ανισορροπία των ορμονών; Τι κρύβεται πίσω από τη δυσβίωση στο έντερο; Αυτά είναι τα πράγματα που πρέπει πραγματικά να γνωρίζετε. Από πού προέρχονται αυτά τα προβλήματα;
Δύο Τ είναι συχνά οι βασικές αιτίες της δυσλειτουργίας των επινεφριδίων: οι τοξίνες και το τραύμα. Είναι σημαντικό να καταλάβετε πώς μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στα επινεφρίδια.

Τοξικότητα και κόπωση των επινεφριδίων
Είμαστε περιτριγυρισμένοι από τοξίνες στα τρόφιμα, το νερό, τον αέρα και τα προϊόντα προσωπικής φροντίδας. Περισσότερες από 300 συνθετικές χημικές ουσίες έχουν βρεθεί στους ιστούς του ανθρώπινου σώματος – κάποιες από αυτές ακόμη και στα νεογέννητα. Αυτό σημαίνει ότι αυτές οι τοξίνες μπορούν να περάσουν από τη μητέρα στο παιδί και να μεταφερθούν για πολλές γενιές. Αντιμετωπίζουμε επίσης το τοξικό στρες και την τοξικότητα στις σχέσεις.
Μερικές φορές δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για τις τοξίνες στις οποίες είμαστε εκτεθειμένοι. Αν δεν ζείτε σε μια πλαστική φούσκα, για παράδειγμα, δεν έχετε μεγάλο έλεγχο για το τι υπάρχει στον αέρα που αναπνέετε.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν πολλά που μπορούμε να ελέγξουμε. Γι' αυτό είναι τόσο σημαντικό να κατανοήσουμε το ρόλο που παίζουν οι τοξίνες στη λειτουργία των επινεφριδίων.
Η δυσλειτουργία των επινεφριδίων προκαλείται συνήθως από το χρόνιο στρες, και αυτό περιλαμβάνει το στρες που υφίσταται το σώμα σας όταν βομβαρδίζεται από περιβαλλοντικές τοξίνες. Η έκθεση σε βαρέα μέταλλα,¹ αμίαντο² και τοξικές χημικές ουσίες όπως τα πλαστικά³ μπορούν να μπλοκάρουν τις φυσικές διεργασίες των επινεφριδίων, ανατρέποντας τη φυσική αντίδραση στο στρες.
Οι τοξικές σχέσεις μπορεί να είναι εξίσου σοβαρές με τις περιβαλλοντικές τοξίνες όσον αφορά τον αντίκτυπο στα επινεφρίδια. Να θυμάστε ότι ο εγκέφαλός σας δεν μπορεί να κάνει διάκριση μεταξύ των τύπων στρες - ξεκινά την ίδια αντίδραση στρες κάθε φορά που γίνεται αντιληπτή μια απειλή, ακόμη και αν αυτή είναι συναισθηματική και όχι σωματική.
Έρευνες έχουν δείξει ότι όταν περιβάλλεστε από την αρνητικότητα των σχέσεων που απλώς δεν λειτουργούν καλά, η υγεία σας θα υποφέρει.

Τραύμα και κόπωση των επινεφριδίων
Το τραύμα -είτε πρόσφατο είτε στο μακρινό παρελθόν- έχει παρατεταμένες επιπτώσεις στο σώμα σας. Το σωματικό τραύμα είναι προφανές και είναι πιθανό να λάβετε τα απαραίτητα μέτρα για την αποκατάστασή του (όπως το να ξεκουράζετε έναν αστράγαλο που έχετε στραμπουλήξει ή να μένετε στο κρεβάτι όταν έχετε ημικρανία). Το συναισθηματικό τραύμα, από την άλλη πλευρά, είναι συχνά βαθιά θαμμένο.
Η μελέτη για τις Ανεπιθύμητες Παιδικές Εμπειρίες (ACEs) έχει καταδείξει με σαφήνεια τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει ένα τραύμα από την παιδική ηλικία στην υγεία των ενηλίκων.⁴ Αλλά εξακολουθεί να είναι δύσκολο για πολλούς από τους ασθενείς μου να επεξεργαστούν την ιδέα ότι κάτι που συνέβη πριν από δεκαετίες μπορεί να κρύβεται πίσω από τα δυσάρεστα συμπτώματά τους.
Συχνά επανέρχομαι στη φράση «Τα προβλήματά μας βρίσκονται στους ιστούς μας». Το σώμα μας κρατάει το τραύμα πολύ καιρό μετά την εξαφάνιση της πηγής. Και τελικά η συσσώρευση του συναισθηματικού τραύματος σε αυτούς τους ιστούς εκδηλώνεται με σωματικούς τρόπους, όπως τα συμπτώματα της κόπωσης των επινεφριδίων.
Το συναισθηματικό τραύμα μπορεί επίσης να δημιουργήσει χρόνιο άγχος που μερικές φορές οδηγεί σε συγκεκριμένες διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της διαταραχής μετατραυματικού στρες. Παρόλο που το οξύ τραύμα έχει περάσει, ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος είναι καταστροφικός.
Η φυσική αντίδραση του εγκεφάλου σε κάθε είδους τραύμα (πραγματικό ή αντιληπτό) είναι να πλημμυρίσει το σώμα με αδρεναλίνη και κορτιζόλη, οδηγώντας στις αντιδράσεις «μάχης, φυγής ή παγώματος». Τα άτομα με μετατραυματικό στρες έχουν ένα υπερδιεγερμένο σύστημα αντίδρασης, πράγμα που σημαίνει ότι ακόμη και η παραμικρή αντίληψη μιας απειλής μπορεί να οδηγήσει σε μια ολοκληρωμένη αντίδραση στρες.
Το να βρίσκεστε σε κατάσταση συναγερμού σημαίνει ότι καλείτε συνεχώς τα επινεφρίδιά σας να παράγουν περισσότερες ορμόνες στρες, οδηγώντας σε αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης (και σε μια σειρά από οδυνηρά συμπτώματα). Όσο περισσότερο διαρκεί αυτό, τόσο πιο δύσκολο είναι για το σώμα σας να παράγει αυτές τις ορμόνες, και τελικά τα επινεφρίδια μπορεί να μην είναι σε θέση να συμβαδίσουν, οδηγώντας σε ένα εντελώς διαφορετικό σύνολο προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένων των χρόνιων φλεγμονών και των αυτοάνοσων ασθενειών.

Μείωση των επιπτώσεων των τοξινών και του τραύματος
Τα καλά νέα είναι ότι μόλις καταλάβετε ότι τα προβλήματά σας μπορεί να έχουν ξεκινήσει από τις τοξίνες και τα τραύματα στα οποία έχετε εκτεθεί, μπορείτε να αρχίσετε να παίρνετε μέτρα προς την κατεύθυνση της θεραπείας. Αν και δεν μπορείτε να εξαλείψετε όλη την έκθεση σε τοξικές ουσίες, μπορείτε σίγουρα να τις μειώσετε. Και παρόλο που τα τραύματα του παρελθόντος δεν μπορούν να αλλάξουν, μπορούν να αντιμετωπιστούν, ώστε να μην πυροδοτούν συνεχώς την αντίδραση του στρες σας.

Φυλάξτε το σώμα σας
Πολλές από τις συμβουλές μου καταλήγουν στο να βεβαιωθείτε ότι επιλέγετε συνειδητά τι εισέρχεται στο σώμα σας. Τα επεξεργασμένα τρόφιμα δεν είναι ποτέ η καλύτερη επιλογή. Τα προϊόντα ολικής και τα βιολογικά προϊόντα είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε τα φυτοφάρμακα, τις αυξητικές ορμόνες και τα αντιβιοτικά που είναι τόσο διαδεδομένα στα τρόφιμα του εμπορίου.
Το νερό είναι απαραίτητο για την καλή υγεία, αλλά αν προέρχεται από πλαστικά μπουκάλια, μπορεί συχνά να περιέχει ανεπιθύμητες χημικές ουσίες. Συνιστώ το φιλτραρισμένο νερό έναντι του εμφιαλωμένου νερού για αυτόν ακριβώς το λόγο. Αν μπορείτε να επενδύσετε σε ένα σύστημα φιλτραρίσματος για όλο το σπίτι, δεν θα κάνετε ντους με ανεπιθύμητες τοξίνες.
Αποφύγετε τα ποτά που είναι φορτωμένα με ζάχαρη, τεχνητά αρώματα ή χρωστικές ουσίες. Αν το σκέτο νερό σας φαίνεται βαρετό, δοκιμάστε να προσθέσετε μερικά φρέσκα φρούτα ή να το εμπλουτίσετε με μέντα. Το τσάι από βότανα είναι επίσης εξαιρετική επιλογή.
Σε δημόσιο χώρο, δεν μπορείτε να κάνετε πολλά για την ποιότητα του αέρα. Αλλά στο σπίτι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε φίλτρο αέρα, να περιορίσετε στο ελάχιστο τη σκόνη και να αντιμετωπίσετε άμεσα τυχόν περιοχές με μούχλα.

Εξετάστε τις σχέσεις σας
Αυτό είναι πολύ πιο εύκολο να το λες παρά να το κάνεις μερικές φορές, αλλά αν αισθάνεσαι ότι μια σχέση δεν είναι αυτό που θα ήθελες να είναι, ήρθε η ώρα να δεις προσεκτικά πώς σε επηρεάζει. Το να εκθέτετε τον εαυτό σας σε τοξικούς ανθρώπους μόνο και μόνο επειδή είναι συγγενείς, για παράδειγμα, κάνει μεγάλο κακό στον εαυτό σας.
Βρείτε τρόπους να θέσετε υγιή όρια με τους γονείς, τα αδέλφια, τους φίλους και τους σημαντικούς άλλους. Δεν πειράζει να αφήσετε τις σχέσεις που δεν σας εξυπηρετούν, ειδικά αν έχετε προσπαθήσει να θέσετε όρια χωρίς επιτυχία.
Ξέρω ότι πολλές γυναίκες μου λένε ότι απλά δεν μπορούν να δουν διέξοδο από μια κακή σχέση. Αυτή είναι μια στιγμή που το να βάζετε τον εαυτό σας μπροστά από τους άλλους είναι απαραίτητο. Όσο περισσότερο περιμένετε, τόσο πιο δύσκολο γίνεται να φύγετε, ιδίως όταν εμπλέκονται παιδιά ή υπάρχουν οικονομικά ζητήματα. Αλλά ακόμη και αν είστε σε μια τοξική σχέση για χρόνια, μπορείτε να βγείτε.
Αν η σχέση έχει γίνει βίαιη -φυσικά ή συναισθηματικά- σας προτρέπω να απευθυνθείτε σε μια υπηρεσία ενδοοικογενειακής βίας για βοήθεια. Αν η σχέση είναι ανθυγιεινή αλλά όχι καταχρηστική, μπορείτε να απευθυνθείτε σε έναν έμπιστο φίλο ή να αναζητήσετε θεραπεία ή άλλες πηγές για να αποφασίσετε τι είναι καλύτερο για εσάς.

Αντιμετωπίστε κατά μέτωπο το τραύμα του παρελθόντος
Ξέρω πόσο δελεαστικό μπορεί να είναι να θάψετε το κεφάλι σας στην άμμο. Πολλές γυναίκες μου λένε ότι ένα τραύμα του παρελθόντος είναι πίσω τους και θέλουν απλώς να το ξεχάσουν. Δυστυχώς, το σώμα σας δεν θα σας αφήσει. Αν δεν έχετε αντιμετωπίσει πραγματικά το θέμα, θα συνεχίσετε να αισθάνεστε τις επιπτώσεις, ακόμη και χρόνια αργότερα.
Η θεραπεία από το τραύμα γίνεται καλύτερα με τη βοήθεια ενός επαγγελματία. Υπάρχουν πολλά καταπληκτικά προγράμματα με τα οποία οι ασθενείς έχουν βρει επιτυχία, όπως η διαδικασία Hoffman και η τεχνική συναισθηματικής απελευθέρωσης (EFT). Οι ψυχοθεραπευτές έχουν στη διάθεσή τους μια σειρά από προγράμματα και εργαλεία. Ίσως χρειαστεί να δοκιμάσετε μερικές επιλογές προτού βρείτε αυτή που σας ταιριάζει. Αλλά μην το βάζετε κάτω.

Επιλέξτε καλύτερα προϊόντα οικιακής χρήσης
Πολλές από τις γυναίκες με τις οποίες μιλάω μου λένε ότι δεν έχουν καν σκεφτεί ποτέ τι περιέχουν τα προϊόντα καθαρισμού, τα απορρυπαντικά ρούχων ή τα προϊόντα προσωπικής περιποίησης. Αυτό είναι λάθος. Πάρα πολλά έχουν χημικές ουσίες που μπορούν πραγματικά να προκαλέσουν πρόβλημα στην υγεία. Από εκεί προέρχονται πολλές από αυτές τις τοξίνες που καταλήγουν στο σώμα μας.
Υπάρχουν τόσες πολλές εξαιρετικές φυσικές επιλογές για καθαρισμό και προσωπική περιποίηση—και πολλές από αυτές είναι λιγότερο ακριβές από τα εμπορικά προϊόντα. Η μαγειρική σόδα και το ξύδι είναι τα δύο κορυφαία συστατικά για τη δημιουργία προϊόντων καθαρισμού και απορρυπαντικών που δεν θα προσθέσουν στο τοξικό σας φορτίο.
Εάν προτιμάτε εμπορικά προϊόντα, ανατρέξτε στον Οδηγό του  Environmental Working Group's Guide to Healthy Cleaning για τις καλύτερες επιλογές. Ο ιστότοπός τους (ewg.org) προσφέρει επίσης πολύτιμες συμβουλές για την ανάγνωση ετικετών και την επιλογή προϊόντων.
Φροντίστε να διαβάσετε τις ετικέτες όταν επιλέγετε προϊόντα περιποίησης δέρματος και καλλυντικά. Εάν χρειάζεστε καθοδήγηση για την επιλογή των καλύτερων προϊόντων για τις ανάγκες σας, ελέγξτε τη βάση δεδομένων Skin Deep στον ιστότοπο της Environmental Working Group.

Επιλέξτε συνήθειες πιο υγιεινού τρόπου ζωής
Ο καλύτερος τρόπος για την καταπολέμηση των επιπτώσεων του τραύματος και της τοξικότητας είναι να ζήσετε μία πιο υγιεινή ζωή. Αυτό περιλαμβάνει το κόψιμο των κακών συνηθειών, όπως το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και η κακή διατροφή.
Σημαίνει επίσης την οικοδόμηση υγιεινών συνηθειών, όπως η διαμόρφωση ρουτίνας που προάγουν τον ποιοτικό ύπνο και την σωματική δραστηριότητα. Το να περνάτε χρόνο σε εξωτερικούς χώρους είναι μια επιλογή υγιεινού τρόπου ζωής που ενισχύει φυσικά τη βιταμίνη D (όταν εκτίθεστε στον ήλιο χωρίς αντηλιακό για 20 λεπτά την ημέρα).
Η μείωση του στρες είναι ένα άλλο κρίσιμο στοιχείο για την υποστήριξη των επινεφριδίων σας, επομένως η εύρεση τρόπων χαλάρωσης και αναζωογόνησης είναι ιδιαίτερα σημαντική. Το να κάνετε γιόγκα ή διαλογισμό, να ασκείτε ευγνωμοσύνη και να αφιερώνετε χρόνο μόνο για τον εαυτό σας κάθε μέρα συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση του άγχους.

Πραγματικά αποτελέσματα
Θυμάσαι τη Λ.; Είμαι στην ευχάριστη θέση να πω ότι μπόρεσα να τη βοηθήσω όταν κανείς άλλος δεν μπορούσε. Χρειάστηκε λίγος χρόνος και μια δέσμευση για αλλαγή από την πλευρά της, αλλά τα καταφέραμε. Και κοιτάζοντας το τοξικό της φορτίο και τα τραύματα του παρελθόντος έπαιξαν μεγάλο ρόλο στην επιτυχία της.
Η κόπωση των επινεφριδίων μπορεί να είναι εξουθενωτική, αλλά όταν κατανοήσετε τους υποκείμενους παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε ορμονικές ανισορροπίες πίσω από την πάθηση, μπορείτε να κάνετε τη διαφορά στη ζωή σας.
Η αντιμετώπιση των τοξινών και του τραύματος μπορεί να σας βοηθήσει να αποκτήσετε καλή υγεία πιο γρήγορα, επιτρέποντάς σας να ζήσετε την υγιή ζωή που σας αξίζει.

Συμπτώματα κόπωσης των επινεφριδίων
Ανεξάρτητα από το στάδιο στο οποίο βρίσκεστε, είναι πιθανό να μπορέσετε να ανακάμψετε ακολουθώντας τις συμβουλές υγιεινής διατροφής και τρόπου ζωής που έχω μοιραστεί. Μπορεί να χρειαστεί περισσότερος χρόνος αν βρίσκεστε σε μεταγενέστερο στάδιο, αλλά θα αξίζει τον κόπο.

ΣΤΑΔΙΟ 1

Κυμαινόμενα επίπεδα ενέργειας

Αίσθημα ταραχής

Δυσκολία στον ύπνο

Ήπια πεπτικά προβλήματα

ΣΤΑΔΙΟ 2

Αίσθημα ότι είσαι «κουρασμένος/η αλλά συνδεδεμένος/η»

Δυσκολία στον ύπνο

Αισθήματα άγχους

Ανησυχία

Συχνές μάχες με ιούς ή μολύνσεις

ΣΤΑΔΙΟ 3

Συνεχής κόπωση

Πρόβλημα εστίασης

Κυκλοθυμία ή ευερεθιστότητα

Χαμηλή σεξουαλική ορμή

Δυσκολία στον ύπνο

Υπογονιμότητα

Επιδεινωμένο PMS

Αντίσταση στην ινσουλίνη ή ανισορροπίες σακχάρου στο αίμα

ΣΤΑΔΙΟ 4

Εξάντληση ή υπερβολική/διαρκής κόπωση

Ευερεθιστότητα

Κατάθλιψη

Ανησυχία

Χαμηλή σεξουαλική ορμή

«Ομίχλη» εγκεφάλου

Διαρρέον έντερο

Σοβαρές ορμονικές ανισορροπίες

Αυτοάνοσες καταστάσεις

Πεπτικές διαταραχές

Υπογονιμότητα

Βιβλιογραφικές αναφορές

1. J Prev Med Public Health, 2014; 47(2): 74–83; Biol Trace Elem Res, 2014; 160(1): 1–14
2. BMC Cancer, 2020; 20(1): 1210
3. Environ Res, 2016: 151: 689–697
4. Am J Prev Med, 1998; 14(4): 245–58