Κυκλοφόρησε το 1ο χειμερινό τεύχος του περιοδικού Holistic Life με νέα, πάντα επίκαιρη, θεματολογία και νέες  έρευνες από το χώρο της φυσικής (ολιστικής) ιατρικής, των εναλλακτικών και συμπληρωματικών θεραπειών & της διατροφής!
Η θεματολογία αυτού του τεύχους σε τίτλους: 

- Νέα μελέτη: Το μητρικό γάλα προστατεύει το έντερο του βρέφους;
- Νέα μελέτη: Χορτοφάγοι, προσθέστε ψάρια στη διατροφή σας όταν γεράσετε;
- Η Moderna προσφέρει £1.500 σε παιδιά για να δοκιμάσει το εμβόλιο της (Covid mRNA)
- Νέα μελέτη: Πότε η ανοσοθεραπεία μπορεί να λειτουργήσει κατά του καρκίνου;
- Νέα μελέτη: Ο εγκέφαλος των γυναικών αλλάζει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
- Η εξατομίκευση στη θεραπεία (Βασίλης Μαυρομάτης)
- Αντιμετωπίστε με φυσικό τρόπο τους καθημερινούς στρεσογόνους παράγοντες!
  (Επιστημονική ομάδα Oti Hellas)
- Τροφή για σκέψη Η βέλτιστη διατροφή για να νικήσετε την άνοια! (Πάτρικ Χόλφορντ)
- Καταπολεμήστε την κόπωση (Μαρσέλ Πικ)- Βότανα για την γυναικεία ορμονική ισορροπία (Kωνσταντίνα Λίτσα)
- Η άγνωστη δράση της μελατονίνης και της βιταμίνης D (Μάριος Δημόπουλος)
- Πολυβιταμίνες: Όσα πρέπει να γνωρίζετε! (Ματίνα Κόκκου)
- Η αποτελεσματικότητα των πρεβιοτικών & προβιοτικών στην αντιμετώπιση των ιώσεων στα
   παιδιά (Ομάδα της Ιπποκράτειας Διαβίωσης)
- Περί Ονείρων! (Πέτρος Κασαρτζιάν)
- Γκι: Ένας σύμμαχος για το μέλλον της Ολοκληρωμένης Ογκολογίας (Γεράσιμος Κατραμάδος)
- Η επίδραση των μυκήτων μούχλας στον ανθρώπινο οργανισμό (Κασσάνδρα Μουγιάκου)
- Τσάι & Χριστούγεννα: Ένας τέλειος συνδυασμός για τη ζεστασιά και την χαρά των
   χειμερινών διακοπών (Επιστημονική ομάδα Botanica)
- ‘’Ξεχνάω!...’’ / Ανθοϊάματα για βελτίωση της μνήμης, της συγκέντρωσης και της προσοχής
   (Μαρίνα Αγγελή)
- Οι αρθρώσεις γερνάνε! (ομάδα διατροφολόγων της Βιοαναγέννησης)
- Βότανα για τη γυναικεία ορμονική ισορροπία (Κων/να Λίτσα)
- Φλεγμονή & Φυσική Αγγειακή θεραπεία (Ανδρούλλα Σπίριτου Κοντίδου)
- Φυσικοί τρόποι για να βελτιώσουμε την ψυχολογία μας (Βιολέτα Αννίνου)
- Φθορίωση των δοντιών: Είναι ασφαλής; Οι κίνδυνοι για την υγεία και η αντιμετώπισή τους
   με Ομοιοπαθητική (Μηνάς Ρηγάτος)

Ξεφυλλίστε το τεύχος 124

Μέχρι το επόμενο τεύχος να θυμάστε να αναζητάτε πάντα εναλλακτικές λύσεις σε προβλήματα που φαίνονται αδιέξοδα. 

www.holisticlife.gr | Facebook: holisticlifegr | Holistic life TV

“Νοῦς ὑγιὴς ἐν σώματι ὑγιεῖ”, ποιος δεν το ξέρει αυτό; Και πώς κρατάμε το σώμα μας υγιές; Η απάντηση είναι πως το προσέχουμε, τρέφοντάς το σωστά, πίνοντας αρκετό νερό, μειώνοντας το άγχος όσο μπορούμε, κάνοντας άσκηση και γενικά παρέχοντάς του όσο περισσότερη φροντίδα γίνεται. Δυστυχώς αυτό δεν είναι πάντα εφικτό, καθώς είναι αρκετοί οι επιβαρυντικοί παράγοντες στην καθημερινότητά μας. Το άγχος, το κάπνισμα, η κακή διατροφή, η σύγχρονη βεβαρυμμένη ατμόσφαιρα, το αλκοόλ και τα φάρμακα αποτελούν μερικούς από αυτούς, καθώς δυστυχώς δημιουργούν μία συσσώρευση βλαβερών ουσιών, αλλά και αρνητικών συναισθημάτων και κακής διάθεσης ως απόρροια αυτών, στον οργανισμό μας.
Πώς, λοιπόν, θα απαλλαγούμε από αυτές τις βλαβερές ουσίες; Και πολύ περισσότερο, πώς θα αποτοξινωθούμε με όσο το δυνατόν πιο φυσικό τρόπο; Σαφώς η λύση ποτέ δεν είναι μία, ωστόσο κάποιες επιλογές είναι καλύτερες από άλλες. Μία από τις πιο γνωστές και ευρέως προτεινόμενες για την αποτοξίνωση του οργανισμού είναι το γαϊδουράγκαθο.
Το γαϊδουράγκαθο, γνωστό αλλιώς και ως “γάλα του αγκαθιού” (milk thistle) με δραστική ουσία την σιλυμαρίνη, είναι εγγενές στην Ευρώπη και εισήχθη στη Βόρεια Αμερική από τους πρώτους αποίκους, πλέον ωστόσο φύεται σε όλες τις ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες, την Καλιφόρνια, τη Νότια Αμερική, την Αφρική, την Αυστραλία και την Ασία. Αγκαθωτό αλλά και όμορφο, το γαϊδουράγκαθο είναι ένα φυτό με μακρύ, λεπτό μίσχο, αιχμηρά φύλλα και ένα μωβ-ροζ λουλούδι στην κορυφή. Αν και συχνά θεωρείται ζιζάνιο, έχει χρησιμοποιηθεί για εκατοντάδες χρόνια ως ένας φυσικός τρόπος για τη θεραπεία ασθενειών του ήπατος και της χοληδόχου κύστης. Το γαϊδουράγκαθο συστήνεται ως συμπλήρωμα διατροφής για την ηπατίτιδα, την κίρρωση, τον ίκτερο, τον σακχαρώδη διαβήτη, τη δυσπεψία και άλλες παθήσεις.
Ας επιστρέψουμε, όμως, στο κομμάτι της αποτοξίνωσης. Η αποτοξίνωση, η απομάκρυνση δηλαδή των βλαβερών, έστω “τοξικών”, ουσιών που συσσωρεύονται στο σώμα μας, είναι μια διαδικασία που πραγματοποιείται με διάφορους τρόπους από πλήθος οργάνων και ιστών. Το πεπτικό, το ουροποιητικό, το λεμφικό, αποτελούν τα κύρια συστήματα που συμμετέχουν στην αποτοξίνωση του οργανισμού, ωστόσο πιο πολύ μας ενδιαφέρει ένα συγκεκριμένο όργανο, το συκώτι ή ήπαρ. Το συκώτι φιλτράρει τις τροφές, το αλκοόλ και τα φάρμακα, με σκοπό να “καθαρίσει” τον οργανισμό μας από τις αρνητικές τους επιδράσεις. Ακριβώς επειδή αυτή είναι μια συνεχής διαδικασία, η οποία σπάνια συνοδεύεται από αλλαγή των κακών συνηθειών μας, είναι λογικό το ήπαρ να “κουράζεται” και έτσι, από ένα σημείο και μετά να δυσκολεύεται βιοχημικά να ολοκληρώσει αποτελεσματικά τη διαδικασία της αποτοξίνωσης. Ακριβώς, λοιπόν, σε αυτό το σημείο έρχεται να δράσει το γαϊδουράγκαθο!
Ένας από τους βασικούς τρόπους με τους οποίους το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου ενισχύει τις αντιδράσεις αποτοξίνωσης είναι η πρόληψη της εξάντλησης της γλουταθειόνης. Το επίπεδο αυτού του πολύτιμου βοηθήματος αποτοξίνωσης, αντιοξειδωτικού και κυτταρικού προστάτη εντός του ήπατος συνδέεται με την ικανότητά του να προστατεύει τον εαυτό του και να αποτοξινώνει το σώμα από τις επιβλαβείς ουσίες. Ουσιαστικά, όσο υψηλότερη είναι η περιεκτικότητα σε γλουταθειόνη, τόσο μεγαλύτερη είναι η ικανότητα του ήπατος να αποτοξινώνει τις χημικές ουσίες που τείνουν να επιβαρύνουν και να βλάψουν την υγεία μας. Τυπικά, όταν εκτίθεται σε χημικές ουσίες που μπορούν να βλάψουν το ήπαρ, όπως για παράδειγμα το αλκοόλ, η συγκέντρωση γλουταθειόνης μέσα του μειώνεται σημαντικά. Αυτή η μείωση της γλουταθειόνης καθιστά τα ηπατικά κύτταρα ευαίσθητα σε βλάβες. Το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου όχι μόνο αποτρέπει την εξάντληση της γλουταθειόνης που προκαλείται από τις βλαβερές χημικές ουσίες, αλλά επίσης έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τα επίπεδα γλουταθειόνης στο ήπαρ έως και 35% σε άτομα με φυσιολογική ηπατική λειτουργία. Δεδομένου ότι η ικανότητα του ήπατος να αποτοξινώνεται σχετίζεται με το επίπεδο γλουταθειόνης στο ήπαρ, τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δείχνουν ότι το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου μπορεί να αυξήσει τις αντιδράσεις αποτοξίνωσης έως και 35%, ακόμη και σε υγιή άτομα¹.
Σε πολυάριθμες κλινικές μελέτες, η σιλυμαρίνη έχει αποδειχθεί ότι έχει θετικά αποτελέσματα στην υποστήριξη της υγείας του ήπατος. Τα οφέλη τυπικά επιβεβαιώνονται από κλινικά και εργαστηριακά δεδομένα. Για παράδειγμα, μια πρώιμη μελέτη τόνισε το όφελος της σιλυμαρίνης, του εκχυλίσματος γαϊδουράγκαθου δηλαδή, σε άτομα που εκτίθενται σε τοξικές χημικές ουσίες. Σε αυτή τη μελέτη, μη φυσιολογικά αποτελέσματα των δοκιμών ηπατικής λειτουργίας (αυξημένα επίπεδα ηπατικών ενζύμων στο αίμα (AST και ALT) ή/και μη φυσιολογικός αριθμός αιμοπεταλίων ή λευκών αιμοσφαιρίων παρατηρήθηκαν σε 49 από τους 200 εργαζόμενους που εκτέθηκαν σε τοξικές ουσίες του εργασιακού περιβάλλοντος για χρονικό διάστημα από 5 έως και 20 χρόνια. Τριάντα προσβεβλημένοι εργαζόμενοι υποβλήθηκαν σε θεραπεία με σιλυμαρίνη και οι υπόλοιποι 19 έμειναν χωρίς θεραπεία. Η λήψη εκχυλίσματος γαϊδουράγκαθου βελτίωσε τις παραμέτρους της ηπατικής λειτουργίας και τον αριθμό των αιμοπεταλίων και των λευκών αιμοσφαιρίων, οδηγώντας σε βελτιωμένη συνολική υγεία².
Το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου είναι επίσης χρήσιμο στο λιπώδες ήπαρ που σχετίζεται με την παχυσαρκία, τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ και το μεταβολικό σύνδρομο (κοιλιακή παχυσαρκία, αυξημένα λιπίδια του αίματος, αντίσταση στην ινσουλίνη κ.λπ.). Σε μελέτες με άτομα με αυτές τις διαταραχές, το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου οδήγησε σε σημαντικές βελτιώσεις στη λειτουργία του ήπατος και, ως εκ τούτου, στο μεταβολισμό του σακχάρου στο αίμα και της χοληστερόλης. Το εκχύλισμα γαϊδουράγκαθου βελτίωσε επίσης ορισμένους αντιοξειδωτικούς δείκτες (SOD, GPX και TAC) και μείωσε τον δείκτη φλεγμονής (C-αντιδρώσα πρωτεΐνη)³.
Καταλήγουμε, επομένως, πως η αποτοξίνωση του οργανισμού είναι μία από τις πιο σημαντικές και ωφέλιμες διαδικασίες για τη διασφάλιση της υγείας μας. Κι ενώ όλο μας το σώμα φροντίζει για εμάς, εμείς μπορούμε να του παρέχουμε τους απαραίτητους συμμάχους για την επιτυχία!

Αναφορές

1. “The Longevity Matrix: How to Live Better, Stronger, and Longer”, By Michael T. Murray, N.D.
2. Protective effect of Legalon in workers exposed to organic solvents. Acta Med Hung. 1988;45(2):249-56. PMID: 3073356.
3. Effects of Silybum marianum (L.) Gaertn. (silymarin) extract supplementation on antioxidant status and hs-CRP in patients with type 2 diabetes mellitus: a randomized, triple-blind, placebo-controlled clinical trial. Phytomedicine. 2015 Feb 15;22(2):290-6.

Τα διεγερτικά είναι τόσο περιζήτητα που είναι δύσκολο να τα προμηθευτεί κανείς, αλλά η Σελέστ ΜακΓκόβερν βρίσκει ότι οι άγνωστες παρενέργειες των αμφεταμινών δεν είναι τόσο ελκυστικές

Ο Τ.Μ. διαγνώστηκε με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής (ΔΕΠ) πριν από σχεδόν 20 χρόνια σε ηλικία οκτώ ετών. Ήταν ένα έξυπνο, εμφανίσιμο παιδί, που ξεπέρασε τη διάγνωση χωρίς φαρμακευτική αγωγή και πέρασε καλά στο σχολείο.
Το 2018, σε ηλικία 20 ετών, ο Τ.Μ. παρατήρησε ότι είχε πρόβλημα να καθίσει να δουλέψει σε πράγματα που δεν τον ενδιέφεραν. Στο διαδίκτυο διαπίστωσε ότι τα συμπτώματά του, δηλαδή οι ελλειπείς οργανωτικές δεξιότητες και η έλλειψη κινήτρων, περιγράφηκαν ως Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής / Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).
Ήταν ένα νέο ακρωνύμιο για την παλιά διαταραχή που περιοριζόταν κυρίως στα παιδιά, αλλά τώρα εμφανιζόταν όλο και σε περισσότερους ενήλικες. Σκέφτηκε ότι αυτό ήταν το πρόβλημά του που δεν είχε εξαφανιστεί ποτέ.
Σε μία επίσκεψη στο γιατρό του ο Τ.Μ. έφυγε με μια συνταγή για 20mg Adderall δύο φορές την ημέρα άμεσης αποδέσμευσης - ένα φάρμακο αμφεταμίνης πρώτης γραμμής που συνταγογραφείται ευρέως για τη ΔΕΠΥ.
«Ήταν το καλύτερο χάπι που είχα πάρει ποτέ στη ζωή μου», αφηγείται ο 26χρονος στο Jimbo, το κανάλι του στο YouTube. Έκανε ό,τι ισχυριζόταν ότι έκανε. Είχε πολύ καλύτερη συγκέντρωση. Η δουλειά έγινε διασκεδαστική. Είχε περισσότερη ενέργεια.

Το καλύτερο απ' όλα είναι ότι λίγους μήνες αργότερα, όταν μαζί με έναν φίλο του ξεκίνησε το Savage Garage, ένα κανάλι στο YouTube για την οδήγηση εξωτικών αυτοκινήτων, μπορούσε να κάνει ράλι όλη μέρα και να κάνει μοντάζ όλη νύχτα, ζώντας στα άκρα, αρκεί να είχε τις δόσεις του Adderall.
Καθώς το κανάλι του με τα υπεραυτοκίνητα μεγάλωνε μέσα στο 2019 και το 2020, ο Τ.Μ. έπιασε τον εαυτό του να αναλαμβάνει όλο και περισσότερα καθήκοντα, και με τις κινηματογραφικές λήψεις τύπου reality, ένιωθε ότι έπρεπε πάντα να είναι «χαρούμενος» στην κάμερα. Σύντομα βρέθηκε να εξαντλεί τη μηνιαία συνταγή του σε δύο εβδομάδες περίπου και ο brand manager του φρόντιζε να έχει κάποια «χάπια χαράς» ως απόθεμα, ώστε να μην ξεμείνει και γίνει «δύστροπος».
Ήξερε ότι η χρήση ναρκωτικών ήταν πρόβλημα, αλλά «κανείς δεν ήθελε να βλέπει τον δυστυχισμένο Τ.Μ.» και στα 24 του χρόνια, ο YouTuber δεν έβλεπε διέξοδο.
Ο ορμητικός κόσμος του Τ.Μ. άρχισε να ξετυλίγεται το 2022. Ο συνεργάτης του στην επιχείρηση αυτοκτόνησε, και ο άλλος καλύτερος φίλος του και διαχειριστής της εταιρείας του, που είχε πάθει σκλήρυνση κατά πλάκας, πέθανε ξαφνικά από καρδιακή προσβολή.
Μια νύχτα τον Ιούλιο του 2022, ο Τ.Μ. ένιωσε ξαφνικά το λαιμό του να σφίγγεται και με δυσκολία ανέπνεε. Σχεδόν αναίσθητος και ιδρωμένος, ένιωσε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με την καρδιά του και κάλεσε ασθενοφόρο. Νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο, αλλά οι γιατροί δεν μπόρεσαν να βρουν κάτι άλλο, εκτός από σοβαρή αφυδάτωση. Ίσως είχε πολύ άγχος, υπέθεσαν.
Τα βίντεο του Τ.Μ. εκείνη την εποχή δείχνουν έναν κοκαλιάρη, λιπόσαρκο νεαρό (ζύγιζε μόλις 58 κιλά) με βαθουλωτά μάγουλα και ένα νευρικό, αγχωμένο βλέμμα. Είναι απίστευτο ότι συνέχισε να συνεχίζει να παίρνει το φάρμακο, όπως λέει, αν και «καμία ποσότητα δεν μπορούσε να διορθώσει τα προβλήματα», καθώς προωθούσε νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες.
Μετά τα όσα συνέβησαν, ο Τ.Μ. αποφάσισε να επικεντρωθεί στην υγεία του. Γράφτηκε σε γυμναστήριο, άρχισε να τρώει καλύτερα και πήρε λίγο βάρος, ενώ εξακολουθούσε να παίρνει χάπια. Στη συνέχεια, τον Αύγουστο του 2023, πήρε τη συνηθισμένη συνταγή του, αλλά παρατήρησε ότι τα φάρμακα δεν λειτουργούσαν το ίδιο.
Είναι απίστευτο ότι ήταν κουρασμένος μετά τη λήψη των ισχυρών διεγερτικών του νευρικού συστήματος. Άρχισε να αισθάνεται συνέχεια άρρωστος, σαν να έπαθε γρίπη. Η ενέργειά του ήταν χαμηλή, η διάθεσή του ήταν κακή και ήταν όλο και πιο ανήσυχος και καταθλιπτικός.

«Αυτό που σε φτιάχνει, σε καταστρέφει εντελώς».
Γκουγκλάροντας ξανά τα συμπτώματά του, ο Τ.Μ. διαπίστωσε ότι πολλοί άνθρωποι παραπονιόντουσαν ότι τα φάρμακά τους για της ΔΕΠΥ δεν λειτουργούσαν. Τα βίντεο σχετικά με το πρόβλημα είχαν 15 εκατομμύρια προβολές, σύμφωνα με ένα δελτίο ειδήσεων.
Ίσως λόγω της ξαφνικά τεράστιας ζήτησης για φάρμακα κατά της ΔΕΠΥ και της επακόλουθης έλλειψης, οι άνθρωποι αύξαναν τις δόσεις τους ή έπαιρναν γενόσημα των φαρμάκων που τους επηρέαζαν διαφορετικά, δήλωσε ένας γιατρός στους New York Times.
Μπορεί να εξηγούσε τα προβλήματά του και ο Τ.Μ. ήταν έξαλλος με τον γιατρό του, ο οποίος δεν του είχε πει τίποτα για τον εθισμό ή τα γενόσημα. Συνειδητοποίησε όμως ότι ήταν «σκλάβος του φαρμάκου» και ότι είχε έρθει η ώρα να εγκαταλείψει την λήψη του.
«Δεν ήθελα να ξαναπαίξω αυτό το παιχνίδι, όπου το φάρμακο σε κάνει να νιώθεις υπέροχα και μετά καταρρέεις», είπε.
Δοκίμασε να «ξεκόψει απότομα», αλλά μετά από λίγες μέρες μιζέριας, καταθλιπτικός και σχεδόν ανίκανος να σηκωθεί από το κρεβάτι του, αποφάσισε απλώς να μειώσει τις αμφεταμίνες. Του πήρε αρκετές εβδομάδες, αλλά καθώς περνούσε κάθε εβδομάδα, βρισκόταν ελαφρώς καλύτερα. Ένιωθε τον εγκέφαλό του να «ενεργοποιείται».
«Θέλετε να μιλήσουμε για φαύλο κύκλο», προειδοποιεί ο Τ.Μ.. «Αυτό που σε ανεβάζει, σε καταστρέφει επίσης εντελώς, σε καταστρέφει εντελώς».
Σχεδόν κανείς δεν μιλάει γι' αυτό, και τα ΜΜΕ σιωπούν για το θέμα, «επειδή αυτό θα παρεμπόδιζε τις πωλήσεις, και το τελευταίο πράγμα που θέλεις όταν οι άνθρωποι βγάζουν πολλά χρήματα είναι να μιλάει κάποιος αρνητικά γι' αυτό».

Η ΔΕΠΥ στις ειδήσεις
Τα περισσότερα σημερινά πρωτοσέλιδα σχετικά με τη ΔΕΠΥ αφορούν τη συνεχιζόμενη παγκόσμια έλλειψη φαρμάκων μετά την έκρηξη των διαγνώσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid, με αποτέλεσμα οι παρασκευαστές και οι ρυθμιστικές αρχές να προσπαθούν να καλύψουν τη νέα ζήτηση. «Η μητέρα από το Μέιν αναζητά απαντήσεις για την έλλειψη φαρμάκων για τη ΔΕΠΥ», αναφέρει το ένα. «Παρά τη δεκαπλάσια αύξηση των συνταγών για τη ΔΕΠΥ, πάρα πολλοί Νεοζηλανδοί εξακολουθούν να μένουν χωρίς φάρμακα», λέει ένας άλλος.
Ο Ρ.Χ., 30 ετών, δήλωσε στο BBC τον Μάιο ότι κάθε πρωί όταν παίρνει τα φάρμακά του, είναι σαν ένα «ρολόι καταστροφής» να μετράει αντίστροφα τις ημέρες μέχρι να τελειώσουν. Και ο Ρ.Μ., 33 ετών, από το Νότιγχαμ του Ηνωμένου Βασιλείου, ο οποίος άρχισε να παίρνει τα φάρμακα το 2021, δήλωσε ότι βρέθηκε να ψάχνει τα φάρμακα σαν «κάποιο περίεργο πρεζόνι» όταν του τελείωσαν πρόσφατα.
«Ήταν καταστροφικό. Η μη παροχή υποστήριξης οδήγησε σε σύνθετη μετατραυματική διαταραχή», δήλωσε. «Στη χειρότερη περίπτωση, σήμαινε να ουρλιάζω σε ανθρώπους που δεν είναι εκεί- χτύπησα τον εαυτό μου στο κεφάλι, είχα μια πλήρη προσωπική κατάρρευση». ¹

#Trendy
Μεταξύ του 2020 και του 2021, οι συνταγές Adderall μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες εκτοξεύτηκαν πάνω από 10% -41,4 εκατομμύρια χορηγήθηκαν το 2021.
Μέχρι το 2023, μεταξύ των 23- και 24χρονων, πάνω από το 10% χρησιμοποιούσαν αμφεταμίνες, συμπεριλαμβανομένου του Adderall.² Οι νεότερες ομάδες ήταν σε καλό δρόμο για να ξεπεράσουν αυτόν τον αριθμό. Κατά την περίοδο 2020-2022, το 11,3% των παιδιών ηλικίας 5-17 ετών είχαν διαγνωστεί κάποια στιγμή με ΔΕΠΥ, γεγονός που σύμφωνα με την καθιερωμένη πρακτική περίθαλψης θα οδηγούσε σε συνταγογράφηση.³
Παρόλο που η ΔΕΠΥ υπάρχει εδώ και δεκαετίες, μπήκε στο προσκήνιο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης κατά τη διάρκεια των αποκλεισμών του Covid και το άστρο της δεν έχει σταματήσει να ανεβαίνει. Μόνο στο TikTok, οι προβολές με ετικέτα #adhd αριθμούσαν 11,4 δισεκατομμύρια μέχρι το 2021 και σήμερα ξεπερνούν τα 24 δισεκατομμύρια.
«Υπάρχει κάποια κοινωνική μετάδοση», δήλωσε η Βρετανίδα ψυχίατρος και καθηγήτρια του University College London, Joanna Moncrieff, υποθέτοντας ότι τα lockdowns έδωσαν στον κόσμο περισσότερο χρόνο να κοιτάξει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γεγονός που δημιούργησε το buzz.
Κάτι άλλο συνέβη κατά τη διάρκεια των lockdowns για την προώθηση της τάσης #adhd. Οι κυβερνήσεις άφησαν τους επαγγελματίες να αρχίσουν να κάνουν διαγνώσεις και να χορηγούν φάρμακα μέσω διαδικτύου χωρίς προσωπικές διαβουλεύσεις. Αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη μιας νέας βιομηχανίας τηλεϊατρικής.
Εταιρείες όπως η Cerebral Inc. στις ΗΠΑ και η Frida στον Καναδά προσφέρουν διαδικτυακά ερωτηματολόγια για τη ΔΕΠΥ για ενήλικες, η συμπλήρωση των οποίων διαρκεί λιγότερο από τρία λεπτά. Το κουίζ της Cerebral θέτει ερωτήσεις όπως αυτές:

- «Όταν έχετε μια εργασία που απαιτεί πολλή σκέψη, πόσο συχνά αποφεύγετε ή καθυστερείτε να ξεκινήσετε;».

- «Πόσο συχνά δυσκολεύεστε να διατηρήσετε την προσοχή σας όταν κάνετε μια βαρετή ή επαναλαμβανόμενη εργασία;»

- «Πόσο συχνά πιάνετε τον εαυτό σας να μιλάει υπερβολικά όταν βρίσκεστε σε κοινωνικές καταστάσεις;»⁴

Απαντήστε «μερικές φορές» ή «συχνά» σε αυτές τις ερωτήσεις και θα σας παραπέμψουν σε έναν επαγγελματία που θα συνομιλήσει μαζί σας για λίγα λεπτά ακόμη. Στη συνέχεια, θα πρέπει να έχετε μια συνταγή σε λιγότερο από μισή ώρα. H Cerebral προσφέρει την παράδοση της συνταγής σας στην πόρτα σας φθηνότερα από το να πάτε στο φαρμακείο.
Η Cerebral δεν προσφέρει Adderall ή οποιοδήποτε άλλο διεγερτικό, αλλά η Frida προσφέρει, όπως και ορισμένες άλλες εταιρείες. Το μηδαμινό εμπόδιο για την απόκτηση μιας συνταγής έχει καταστήσει ευκολότερη την κατάχρηση των φαρμάκων.

#Not SoTrendy παρενέργειες
Παρόλο που οι συνηθισμένες αναφορές υποδηλώνουν μια υποκείμενη πανδημία εθισμού και μια κρίση στα πρόθυρα της έκρηξης, δεν την αναφέρουν – όπως δεν αναφέρουν και οποιεσδήποτε άλλες παρενέργειες των φαρμάκων για το θέμα αυτό.
Αν περιηγηθείτε στα social media, influencers συζητούν τα δικά τους συμπτώματα ΔΕΠΥ, πώς να αναγνωρίσετε τη ΔΕΠΥ, πώς να αντιμετωπίσετε τη ΔΕΠΥ ή πόσο καλά τα πάνε από τότε που έλαβαν τη διάγνωση και ξεκίνησαν τα φάρμακα.
Μόνο στις λιγότερο ρυθμιζόμενες (και λιγότερο πολυσύχναστες) πλατφόρμες, όπως το Reddit, εμφανίζονται αμέσως τα θέματα σχετικά με τις παρενέργειες των φαρμάκων για τη ΔΕΠΥ. Υπάρχει ένας 18χρονος που γράφει ότι ανησυχεί ότι το πέος του έχει συρρικνωθεί δραματικά από τότε που ξεκίνησε τη συνταγογράφησή του.
«Νιώθω περίεργα», λέει μια άλλη ανάρτηση από τον Blueberrypiev, ο οποίος έπαιρνε 30mg Adderall και 40mg του αντικαταθλιπτικού Prozac δυόμισι εβδομάδες και άρχισε να παρατηρεί δυσάρεστες παρενέργειες μια εβδομάδα μετά. «Η αναπνοή μου είναι πολύ τρεμάμενη, έχω πονοκέφαλο που με διαλύει και τρέμουλα, φυσικά.
«Δεν μπορώ να καταλάβω αν η καρδιά μου χτυπάει γρήγορα ή αν είναι ολόκληρο το σώμα μου που δονείται, αλλά νομίζω ότι χτυπάει γρήγορα. Ένιωσα ότι έλιωνα, έχει 8°C και έχω δύο ανεμιστήρες στραμμένους ακριβώς πάνω μου».
Υπάρχουν δεκάδες αναρτήσεις από ανθρώπους που παίρνουν φάρμακα για ADHD και φοβούνται για τους έντονους καρδιακούς παλμούς τους. «Αντιμετωπίζει κανείς άλλος ταχυπαλμία όταν χρησιμοποιεί διεγερτικά; Ο γιατρός μου μου είπε ότι το αίσθημα παλμών της καρδιάς είναι φυσιολογικό, απλά είναι ασυνήθιστο για τους ανθρώπους να το αισθάνονται», λέει ένας. Μελέτες τεκμηριώνουν τις καρδιαγγειακές παρενέργειες των διεγερτικών φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένης της εξασθένησης του καρδιακού μυός.
Υπάρχουν επίσης άνθρωποι που παραπονιούνται για ξαφνικό χρόνιο άγχος, διέγερση, ευερεθιστότητα, κρίσεις πανικού, απώλεια όρεξης, ναυτία, διάρροια, εγκεφαλική ομίχλη, απώλεια βάρους, απώλεια λίμπιντο, στυτική δυσλειτουργία, τριχόπτωση, ψευδαισθήσεις, τικ και άλλα.
«Όταν παίρνω τα φάρμακά μου, μπορώ να κάνω τα πράγματα πιο αποτελεσματικά», δήλωσε ένας χρήστης του Reddit, «αλλά δεν μπορώ να αισθανθώ τίποτα. Δεν αισθάνομαι χαρούμενος, ούτε θυμωμένος ή λυπημένος, απλά άδειος. Το φαγητό δεν έχει καλή γεύση, σε κάποιο σημείο το φαγητό με κάνει να αρρωσταίνω σωματικά. Δεν μπορώ να χαμογελάσω ή να εκφράσω οποιοδήποτε συναίσθημα. Το μόνο που αισθάνομαι είναι αυτό το τεράστιο κενό και αυτό με κάνει να αισθάνομαι απαίσια, σαν να μην αξίζει να ζεις τη ζωή».⁵
Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2022, το 95,2% των συμμετεχόντων ανέφεραν ότι αντιμετώπισαν τουλάχιστον μία ανεπιθύμητη παρενέργεια που σχετίζεται με τα φάρμακα της ΔΕΠΥ κατά τον τελευταίο μήνα, με μέσο όρο 5,8 συμπτώματα το καθένα.
Πιο συχνές ήταν οι διαταραχές του ύπνου (47,9%), το άγχος/οι κρίσεις πανικού (47,7%) και η καταθλιπτική διάθεση (45,6%). Κατά ειρωνικό τρόπο, το 45% δήλωσε ότι τα φάρμακα αύξησαν τη «συναισθηματική παρορμητικότητα/αστάθεια της διάθεσής τους» και περισσότεροι από τους μισούς από εκείνους που είχαν προβλήματα ύπνου ή συναισθηματική παρορμητικότητα ανέφεραν ότι «αισθάνονται νευρικότητα/ανησυχία»⁶.
Άλλες έρευνες διαπίστωσαν ότι τα παιδιά χάνουν βάρος ανάλογα με τις δόσεις των διεγερτικών της ΔΕΠΥ που λαμβάνουν και μπορεί να αναπτύξουν «σοβαρό σχετικό έλλειμμα ύψους».⁷ Τα φάρμακα μειώνουν επίσης την οστική πυκνότητα.⁸

Εθισμός
Με τόσους πολλούς ανθρώπους να παίρνουν αμφεταμίνες, μια μεγάλη ανησυχία είναι ο εθισμός. Η καταστροφική κρίση των οπιοειδών οδήγησε σε κύματα θανάτων, ανεργίας, αστέγων και διαλυμένων οικογενειών. Πολλοί αναζήτησαν παράνομα ναρκωτικά όπως η ηρωίνη και η φαιντανύλη στις επακόλουθες επιδημίες εθισμού αντικατάστασης. Τι μέλλει γενέσθαι για τους εθισμένους στην αμφεταμίνη;
Είναι τυχαίο ότι η Teva Pharmaceuticals, ο κύριος κατασκευαστής του Adderall, η Janssen Pharmaceuticals, ο κατασκευαστής του Concerta, και η Purdue Pharma, ο κατασκευαστής του Adhansia XR, έχουν όλες κληθεί δικαστικά να πληρώσουν δισεκατομμύρια σε αγωγές για οπιοειδή στις ΗΠΑ;⁹
Ακόμη και ορισμένοι που βλέπουν τα οφέλη των φαρμάκων στη ζωή τους αναρωτιούνται τι θα συνέβαινε αν δεν μπορούσαν να τα πάρουν.
«Ξεκίνησα να παίρνω Adderall όταν ήμουν 15 ετών. Τελικά το συνέχισα μέχρι το κολέγιο», ανέφερε μια γυναίκα στο Reddit. «Δεν με ενίσχυσε, ηρέμησε το μυαλό μου και μου επέτρεψε να συγκεντρωθώ.
«Είμαι 42 ετών τώρα, και κάθε φορά που το κόβω η ζωή μου γυρίζει στην κατάθλιψη και δεν μπορώ να συμβαδίσω με τίποτα. Δεν νομίζω ότι είναι κακό ναρκωτικό αν έχεις ψυχική διαταραχή. Αλλά όταν σου το κόβουν ή [υπάρχουν] ελλείψεις φαρμάκων, μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους σε speed του δρόμου ή αλκοόλ».
Η μεθυλφαινιδάτη (Ritalin και Concerta), τα μικτά άλατα αμφεταμίνης (Adderall) και η λισδεξαμφεταμίνη (Vyvanse) είναι όλα ισχυρά διεγερτικά που αξιοποιούν τους ίδιους υποκείμενους μηχανισμούς με τη μεθαμφεταμίνη -γνωστή στην πιάτσα ως meth ή speed. Ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ του τρόπου με τον οποίο τα άτομα που έχουν διαγνωστεί με ΔΕΠΥ και οι «φυσιολογικοί» άνθρωποι επεξεργάζονται τα φάρμακα, αλλά τα διεγερτικά μπορούν να επηρεάσουν ισχυρά οποιονδήποτε.
Ο εθιστικός χαρακτήρας αυτών των φαρμάκων είναι καλά τεκμηριωμένος. «Λόγω της μεγάλης πιθανότητας κατάχρησής τους που μπορεί να οδηγήσει σε εξάρτηση, τα συνταγογραφούμενα διεγερτικά κατατάσσονται από την Υπηρεσία Επιβολής Ναρκωτικών των Ηνωμένων Πολιτειών στα φάρμακα του Πίνακα ΙΙ», αναφέρεται σε πρόσφατη μελέτη σχετικά με το πρόβλημα. «Ως αποτέλεσμα, τα συνταγογραφούμενα διεγερτικά θεωρούνται ελεγχόμενη ουσία από τους ομοσπονδιακούς και πολιτειακούς νόμους και τα άτομα που κάνουν κατάχρηση χωρίς έγκυρη συνταγή υπόκεινται σε ποινικές διώξεις».¹⁰
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι είναι δημοφιλή στη νεολαία. Μια μελέτη του 2015 διαπίστωσε ότι το 17% των φοιτητών κάνουν κατάχρηση διεγερτικών για να μελετούν περισσότερο, αν και ειρωνικά άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι οι φοιτητές που το κάνουν αυτό τείνουν να αφιερώνουν λιγότερο χρόνο για μελέτη και έχουν παρόμοιο ή χαμηλότερο μέσο όρο βαθμολογίας από εκείνους που δεν το κάνουν.¹¹
Κάποιοι λένε ότι είναι εύκολο να παγιδευτεί κανείς όταν ξεκινάει. «Έκανα Adderall στην πρώτη μου χρονιά και δόξα τω Θεώ δεν εξελίχθηκε σε πραγματικά σοβαρό πρόβλημα», σχολίασε μια γυναίκα στο διαδίκτυο, «αλλά θυμάμαι ότι είχα ένα χάπι που θα έπαιρνα κατά τη διάρκεια του γεύματος στο σχολείο και ο φίλος μου το πέταξε και βρέθηκα σε πανικό. Δεν φαίνεται σαν πρόβλημα μέχρι να μην το έχεις».
Αν σχεδόν ένας στους πέντε μαθητές παίζει τυχερά παιχνίδια με κίνδυνο να εθιστεί, το υπόγειο πρόβλημα εθισμού θα μπορούσε να είναι τεράστιο. «Δεν βλέπω να το συζητούν πολύ και ξέρω ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που παλεύουν με αυτό», λέει η YouTuber Tori Nishini, η οποία λέει ότι λαμβάνει πολλά προσωπικά μηνύματα όταν μιλάει για τον αγώνα της να απεξαρτηθεί από τα ναρκωτικά.
Ενώ φοιτούσε στο κολέγιο για ένα πτυχίο επιχειρήσεων, η Tori πήρε ένα «χάπι μελέτης» και πίστευε ότι τη βοήθησε. Πήγε και έκανε διάγνωση για ΔΕΠΥ. («Έπαιρνα το Adderall μου σαν καραμέλα σε ζαχαροπλαστείο, έμπαινα και έβγαινα»).
Περνούσε μερικές ημέρες χωρίς το φάρμακο και στη συνέχεια έπεφτε θύμα κραιπάλης για να προλάβει μια προθεσμία. Αυτό συνεχίστηκε αφού μπήκε στον κόσμο των επιχειρήσεων, αλλά πολύ πριν παραιτηθεί, ένιωθε σαν «αιχμάλωτη αυτού του φαρμάκου».
Χρειάστηκε ένας ολόκληρος χρόνος θεραπείας, αγώνων και κραιπάλων για να βγει η Tori από τον εθισμό της, τον οποίο αφηγείται ως την πιο δύσκολη περίοδο της ζωής της.
Για πολλούς, η μαστούρα της έναρξης των ναρκωτικών κατά της ADHD, όπως και κάθε ναρκωτικό του δρόμου, είναι αυτό που τους παρασύρει.
«Αυτά τα χάπια είναι σκληρά, φίλε. Επικίνδυνο παιχνίδι!» σχολίασε ο @rkbvideos575 σε ένα βίντεο στο YouTube. «Στην αρχή, θαυματουργό φάρμακο, η ζωή μου άλλαξε για πάντα, έτσι είναι να είσαι φυσιολογικός! Τρεις μήνες αργότερα είμαι σε τριπλάσια δόση και δεν μπορώ να σκάσω ένα χαμόγελο, εκτός αν έχω πάρει φρέσκια δόση».
Ο YouTuber Matt Spear λέει ότι ξεκινώντας, το φάρμακο ένιωθε καταπληκτικά. «Ένιωθα ψηλά. Ένιωθα σαν να μπορούσα να πετάξω... Μπορούσα να κάνω όλη αυτή τη δουλειά».
Έδινε μερικά χάπια στους φίλους του και έπαιζαν μαζί βιντεοπαιχνίδια. «Ο χρόνος περνάει γρήγορα όταν παίρνεις Adderall», προσθέτει ο Matt, «αλλά εστιάζεις σε λάθος πράγματα». Ήδη εθισμένος στο χόρτο, τα βιντεοπαιχνίδια, το άτμισμα και το πορνό, βρέθηκε να τα αποζητά «10 φορές περισσότερο». Έκανε scrolling στο τηλέφωνό του και «άτμιζε» συνεχώς.
Σύντομα η αρχική δόση του φαρμάκου δεν έδινε το ίδιο αποτέλεσμα και ο Matt παρατήρησε: «Είχα δύο εκδοχές του εαυτού μου: εγώ χωρίς Adderall και εγώ με Adderall». Χωρίς το φάρμακο, είχε «φρικτές πεποιθήσεις» για τον εαυτό του, για τη ζωή, για το τι μπορούσε να κάνει. Με ένα χάπι Adderall, ξαφνικά είχε κίνητρο και μπορούσε να «κατακτήσει τα πάντα».
Παρατήρησε επίσης ότι γινόταν «όλο και πιο αδύνατος». Ο ύπνος του ήταν «μπερδεμένος» επειδή ήταν τόσο διεγερμένος όλη μέρα, που δεν μπορούσε να χαλαρώσει, «οπότε μετά κάπνιζα χόρτο για να κοιμηθώ».
Το πέος του «συρρικνώθηκε» (όπως περιέγραψε ο 18χρονος στο Reddit). Είναι γνωστό στους χρήστες ως «Addy dick», λέει. Ο Matt επίσης ίδρωνε έντονα σε περίεργες ώρες και άρχισε να παίρνει όλο και περισσότερο για να «κάνει πράγματα». Όπως και ο Jim, χρησιμοποιούσε τη συνταγή του σε δύο εβδομάδες και στη συνέχεια, όταν έβγαινε έξω, «το μόνο που έκανα ήταν να καπνίζω χόρτο».
Ευτυχώς βρήκε μια εφαρμογή για να περιορίσει τον εθισμό του στο πορνό (NoFap), η οποία με τη σειρά της τον ενθάρρυνε να αρχίσει να ελέγχει άλλες κακές συνήθειες στη ζωή του. Λέει ότι χωρίς την υποστήριξη του φόρουμ του NoFap, ίσως να μην είχε ξεπεράσει τις πιο δύσκολες ημέρες της απόσυρσής του από το Adderall.
Το καλό, λέει: «Συνειδητοποίησα ότι μπορούσα να αρχίσω να ανακτώ κάποιο είδος ελέγχου της ζωής μου».

Μια διέξοδος
Ευτυχώς, για όσους παλεύουν με τον εθισμό στα διεγερτικά, νέες πηγές ξεπηδούν για να βοηθήσουν και οι εμπνευσμένες ιστορίες όσων κατέκτησαν τον εθισμό έρχονται στο φως.
Η πρώην ολυμπιονίκης της γυμναστικής Shawn Johnson μοιράστηκε μια ανάρτηση στη σελίδα της στο Instagram αφού γέννησε με καισαρική τομή, λέγοντας ότι θα αρνηθεί την αντιμετώπιση του πόνου με φάρμακα. Πίσω στο 2010, της είχε συνταγογραφηθεί Adderall από έναν «όχι καλό γιατρό».
«Επτά χρόνια ήμουν βαριά εθισμένη σε αυτό και με έλεγχε, όταν τελικά απελευθερώθηκα από αυτό, ορκίστηκα ότι θα μείνω μακριά από οτιδήποτε έστω και ελάχιστα εθιστικό», πρόσθεσε. «Επηρέασε κάθε κομμάτι της ζωής μου και άλλαξε αυτό που ήμουν. Δεν θέλω ποτέ ξανά να νιώσω έτσι εκτός ελέγχου».
YouTubers όπως η Nishini και η Lauren Stone του καναλιού Amphetamine Recovery προσφέρουν συμβουλές και πληροφορίες. Το ιστολόγιο Quitting Adderall (quittingadderall.com) προσφέρει φόρουμ για τους ανθρώπους να λάβουν υποστήριξη κατά τη διακοπή, ενώ κάποιοι συνιστούν τους Narcotics Anonymous (na.org).
Για όσους αισθάνονται εγκλωβισμένοι στην παγίδα της διάγνωσης της ΔΕΠΥ ή φυλακισμένοι από τα φάρμακα της ΔΕΠΥ, υπάρχει ελπίδα. «Έχω καιρό να σκεφτώ το Adderall και νιώθω πολύ καλύτερα», λέει ο Τ.Μ., ο οποίος τώρα επικεντρώνει την ενέργειά του στην άρση βαρών και σε ένα κανάλι γυμναστικής. «Χαίρομαι που αυτό συνέβη στο τέλος ... Πιθανότατα γλίτωσα από πολλά προβλήματα υγείας».

Καρδιαγγειακά αποτελέσματα
Οι επιπτώσεις των διεγερτικών της ΔΕΠΥ στην καρδιά είναι γνωστές εδώ και αρκετό καιρό και ορισμένοι γιατροί συνταγογραφούν ακόμη και β-αναστολείς όπως η προπρανολόλη μαζί με τα διεγερτικά της ΔΕΠΥ για την αντιμετώπιση των καρδιακών αρρυθμιών¹.
Μια μελέτη του 2024 εξέτασε δεδομένα εθνικού σουηδικού μητρώου για 252.382 άτομα με ΔΕΠΥ ηλικίας 12-60 ετών. Σε όλους τους συμμετέχοντες είχαν συνταγογραφήσει μεθυλφαινιδάτη μεταξύ Ιανουαρίου 2007 και Ιουνίου 2012.
Όσοι χρησιμοποιούσαν μεθυλφαινιδικά φάρμακα όπως το Ritalin και το Adderall είχαν σημαντικά υψηλότερο ποσοστό καρδιαγγειακών επεισοδίων εντός έξι μηνών από τη θεραπεία σε σύγκριση με τους αντίστοιχους μάρτυρες. Η μελέτη δεν διαπίστωσε καμία διαφορά στον κίνδυνο μεταξύ των ατόμων με και χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου.²
Οι περισσότερες μελέτες όπως αυτή έχουν εξετάσει μόνο τις βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις, αλλά πρόσφατη έρευνα εξέτασε τα μακροπρόθεσμα δεδομένα και διαπίστωσε ότι οι νέοι που λαμβάνουν φάρμακα για τη ΔΕΠΥ διατρέχουν επίσης κίνδυνο να αναπτύξουν μυοκαρδιοπάθεια, εξασθενημένο καρδιακό μυ που καθιστά τους πάσχοντες ανίκανους να ολοκληρώσουν καθημερινές εργασίες.
Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο ανέλυσαν στοιχεία από 80 νοσοκομεία και συνέκριναν τους ασθενείς που τους είχε συνταγογραφηθεί ένα από τα διεγερτικά με υγιείς μάρτυρες. Συνολικά, αναλύθηκαν 12.759 ζεύγη ασθενών ηλικίας 20-40 ετών -ένας που έπαιρνε φάρμακα και ένας υγιής- για 10 χρόνια.
Εκείνοι που έπαιρναν φάρμακα είχαν «σημαντικά» περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν μυοκαρδιοπάθεια κατά τη διάρκεια των 10 ετών, αν και οι αριθμοί σε πραγματικούς όρους παρέμειναν χαμηλοί. Για κάθε 2.000 ασθενείς, ένας θα εμφάνιζε το καρδιακό πρόβλημα, και αυτό αυξάνεται σε έναν στους 500 μετά από 10 χρόνια.
Οι αμφεταμίνες όπως το Adderall και το Ritalin αυξάνουν τον κίνδυνο κατά 17% τον πρώτο χρόνο και κατά 57% σε οκτώ χρόνια.³

Η σύνδεση με τη νόσο του Πάρκινσον
Οι ψυχίατροι και οι οργανισμοί υγείας θα παραδεχτούν ότι τα δεδομένα σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των διεγερτικών φαρμάκων της ΔΕΠΥ είναι «περιορισμένα», αλλά ορισμένες μακροπρόθεσμες έρευνες έχουν συνδέσει την πάθηση -και ιδίως τη χρήση φαρμάκων για τη θεραπεία της- με τη νόσο του Πάρκινσον και άλλες κινητικές διαταραχές.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Γιούτα εξέτασαν κρατικά ιατρικά αρχεία και συνέκριναν τον αριθμό των ασθενών με ΔΕΠΥ που εμφάνισαν στη συνέχεια Πάρκινσον με τον αριθμό του γενικού πληθυσμού που δεν είχε διαγνωστεί.
Τα άτομα με ΔΕΠΥ είχαν περισσότερες από διπλάσιες πιθανότητες να διαγνωστούν με κινητική διαταραχή, ενώ όσοι έπαιρναν διεγερτικά φάρμακα είχαν «ιδιαίτερα έντονο» κίνδυνο—8,6 φορές υψηλότερο από το βασικό ποσοστό στον πληθυσμό.¹

Συμπληρώματα για τον εγκέφαλο
Πολλοί από εμάς έχουμε ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά χάρη στις σύγχρονες πρακτικές γεωργίας και παραγωγής τροφίμων. Αυτά είναι μερικά θρεπτικά συστατικά που μπορούν να ενισχύσουν τη λειτουργία του εγκεφάλου σας εάν τα φέρετε σε πιο βέλτιστα επίπεδα.

Μαγνήσιο. Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι λαμβάνουν λίγο μαγνήσιο στη διατροφή τους, τα χαμηλά επίπεδα είναι κοινά, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις που επηρεάζουν έως και το 80% των ανθρώπων παγκοσμίως. Αυτό το μέταλλο ρυθμίζει τον μεταβολισμό και διατηρεί την ομοιόσταση σε όλα τα όργανα. Στον εγκέφαλο, εναρμονίζει τη μετάδοση του νευρικού σήματος, διατηρεί τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και καταπολεμά το οξειδωτικό στρες. Σύμφωνα με ένα έγγραφο του 2023 από Ιταλούς και Γάλλους ερευνητές, η ανεπάρκεια μαγνησίου είναι της παράγοντας χρόνιας φλεγμονής, ο «κοινός παρονομαστής των περισσότερων ασθενειών».¹

Δοσολογία: διςγλυκινικό μαγνήσιο, 250–320 mg/ημέρα για της γυναίκες, 250–420 mg/ημέρα για της άνδρες ή ακολουθήστε της οδηγίες της ετικέτας

Σίδηρος. Οι ανισορροπίες σιδήρου έχουν συνδεθεί με γνωστικά συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένης της ΔΕΠΥ.² Σε μια ελεγχόμενη μελέτη 23 παιδιών με χαμηλά επίπεδα σιδήρου στο αίμα, 80 mg/ημέρα βελτίωσαν τα συμπτώματα ΔΕΠΥ.³
Μια άλλη μελέτη συνέδεσε τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου με τα αρχικά συμπτώματα της ΔΕΠΥ και με τη δόση των αμφεταμινών που απαιτείται για την κλινική βελτίωση.⁴

Δοσολογία: Ελέγξτε τα επίπεδα φερριτίνης ορού και ακολουθήστε τις οδηγίες της ετικέτας

Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Αυτά τα υγιεινά λίπη έχουν ερευνηθεί εκτενώς για το ρόλο τους στη λειτουργία του εγκεφάλου.⁵

Δοσολογία: 1.000 mg EPA/DPA σε ιχθυέλαιο ημερησίως

Σύμπλεγμα βιταμινών και μετάλλων. Οι ερευνητές εξέτασαν μια φόρμουλα 36 συστατικών με βιταμίνες και μέταλλα έναντι ενός εικονικού φαρμάκου σε μια ελεγχόμενη δοκιμή 80 ενηλίκων με ΔΕΠΥ. Περίπου το 65% όσων έπαιρναν την κατάλληλη δόση μικροθρεπτικών ουσιών εμφάνισαν πτώση μεγαλύτερη από 30% σε τουλάχιστον ένα σύμπτωμα ΔΕΠΥ.⁶

Δοσολογία: επιλέξτε ένα συμπλήρωμα υψηλής ποιότητας και ακολουθήστε τις οδηγίες της ετικέτας.

Εναλλακτικές για τις αμφεταμίνες
Εάν έχετε συμπτώματα ΔΕΠΥ, όπως έλλειψη εστίασης και προσοχής στη λεπτομέρεια, παρορμητικότητα και κακή μνήμη, αλλά δεν θέλετε να πάρετε διεγερτικά φάρμακα, τι άλλο μπορείτε να κάνετε; Τα παρακάτω μπορεί να βελτιώσουν τη λειτουργία του εγκεφάλου σας, συμπεριλαμβανομένης της γνωστικής ικανότητας και της προσοχής σας.

L-τυροσίνη
Η L-τυροσίνη, ένα αμινοξύ σε πρωτεϊνούχα τρόφιμα όπως το κρέας, τα αβγά και τα ψάρια, είναι πρόδρομος των χημικών ουσιών του εγκεφάλου όπως η επινεφρίνη και η ντοπαμίνη και μπορεί να ενισχύσει την παραγωγή τους.
Μια ανασκόπηση του 2015 διαπίστωσε ότι η τυροσίνη βοήθησε στη βελτίωση της μνήμης εργασίας, στην επιτάχυνση της επεξεργασίας πληροφοριών και στην τόνωση της διάθεσης σε στρεσογόνες καταστάσεις. Διαπίστωσε επίσης ότι το αμινοξύ μπορεί να βελτιώσει τη συγκλίνουσα σκέψη, την ικανότητα εντοπισμού μιας σωστής απάντησης.¹
Μια μελέτη του 2022 εξέτασε μετρήσεις όπως η μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού και ο ρυθμός των ανοιγοκλεισμάτων των ματιών μετά τη λήψη συμπληρωμάτων τυροσίνης και διαπίστωσε ότι είχε μια ηρεμιστική επίδραση. Βοήθησε τους συμμετέχοντες να επιβραδύνουν τη σκέψη τους χωρίς να εμποδίζει την ακρίβεια και βελτίωσε την ικανότητά τους να καθυστερούν την ικανοποίηση.²
Οι παρενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν ναυτία, πονοκεφάλους και καούρα. Η τυροσίνη μπορεί επίσης να αλληλεπιδράσει με άλλα φάρμακα, όπως φάρμακα για τον θυρεοειδή, αντικαταθλιπτικά αναστολέα μονοαμινοξειδάσης (ΜΑΟΙ) και διεγερτικά, τα οποία επηρεάζουν τους νευροδιαβιβαστές.³
Δοσολογία: 500–2.000 mg/ημέρα; ξεκινήστε από χαμηλά και αυξήστε σταδιακά όπως είναι ανεκτό.

Ροντιόλα
Η Ροντιόλα (Rhodiola rosea), ένα διάσημο βότανο, έχει μελετηθεί για την επίδρασή του στις καταστάσεις ψυχικής υγείας σε 11 τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές μέχρι σήμερα.
«Μελέτες έχουν δείξει ότι η ροντιόλα μπορεί να βελτιώσει τις γνωστικές λειτουργίες όπως η προσοχή, η ακρίβεια και η μνήμη, και έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στη βελτίωση της εστίασης τόσο των ενηλίκων όσο και των παιδιών», διαπίστωσε μια ομάδα από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια. «Λειτουργεί αυξάνοντας την ευαισθησία στο νευρολογικό και νευρικό σύστημα που παράγει σεροτονίνη και ντοπαμίνη, τα οποία είναι και τα δύο απαραίτητα για τον αποτελεσματικό έλεγχο των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ».

Δοσολογία: Εκχύλισμα Rhodiola rosea (που περιέχει rosavin), 250–800 mg/ημέρα (χωρισμένο σε δύο δόσεις). Έχει ήπια αντιπηκτική επίδραση και δόσεις πάνω από αυτή την ποσότητα μπορεί να προκαλέσουν μώλωπες

Άσκηση για τον εγκέφαλο
Η άσκηση έχει πολλαπλά οφέλη για τη γνωστική απόδοση. Σε μια μελέτη στη Γερμανία, 150 υγιή παιδιά ηλικίας 13-16 ετών χωρίστηκαν τυχαία σε ομάδες.
Μια ομάδα εκτέλεσε «αμφίπλευρες συντονισμένες ασκήσεις», όπως το να αναπηδά μια μπάλα μπάσκετ με το ένα χέρι και μια μπάλα βόλεϊ με το άλλο ταυτόχρονα. Ο άλλος εκτέλεσε γενική άσκηση χωρίς τη συνιστώσα συντονισμού.
Στη συνέχεια δοκιμάστηκαν και οι δύο ομάδες. Μετά από μόλις 10 λεπτά άσκησης, η συντονισμένη ομάδα άσκησης έδειξε πολύ μεγαλύτερη συγκέντρωση και προσοχή.¹

ΔΕΠΥ: βασικές αιτίες και πόροι
Εάν εσείς ή ένα αγαπημένο σας πρόσωπο έχετε συμπτώματα που πιστεύετε ότι μπορεί να είναι ΔΕΠΥ ή έχετε διαγνωστεί, σκεφτείτε μια προσέγγιση λειτουργικής ιατρικής, η οποία εξετάζει πιθανές βασικές αιτίες.
Η δίαιτα, οι διατροφικές ελλείψεις, τα προβλήματα ύπνου και οι περιβαλλοντικοί ρύποι, όπως τα πλαστικά χημικά και τα βαρέα μέταλλα, έχουν συνδεθεί με τη ΔΕΠΥ, επομένως ένας εξειδικευμένος γιατρός λειτουργικής ιατρικής θα μπορούσε να βοηθήσει με το έργο του ντετέκτιβ, να οργανώσει τις κατάλληλες εξετάσεις και να καταλήξει σε ένα ολιστικό, εξατομικευμένο σχέδιο θεραπείας. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει αλλαγές διατροφής και τρόπου ζωής, συμπληρώματα διατροφής και μεθόδους αποτοξίνωσης.

Βιβλιογραφικές αναφορές

Κυρίως κείμενο

1. “ADHD: Medication Shortages Have 'Profound Effect' on Patients,” May 16, 2024, bbc.com
2. Alyssa Hill and Annamarie Coy, “Adderall Use Prevalence and Addiction Statistics,” March 29, 2024, addictiongroup.org
3. NCHS Data Brief No. 499, March 20, 2024, stacks.cdc.gov
4. “ADHD Self-Test,” cerebral.com/screeners/adhd-self-test
5. u/Thic_Snakes_37, “I can only function when I take my medication but I feel like a part of me dies whenever I do,” May 16, 2024, reddit.com/r/ADHD
6. Curr Med Res Opin, 2023; 39(1): 149–159
7. Child Adolesc Psychiatry Ment Health, 2015: 9: 50
8. Int J Mol Sci, 2022; 23(18): 10257; Sci Rep, 2018; 8(1): 1515
9. Dietrich Knauth and Nate Raymond, “Teva Reaches Proposed $4.35 Bln Settlement of US Opioid Lawsuits,” July 26, 2022, reuters.com
10. J Addict Nurs, 2023; 34(3): 216–223
11. Clin Child Fam Psychol Rev, 2015; 18(1): 50–76

Καρδιαγγειακά προβλήματα

1. “Beta Blockers for ADHD,” April 5, 2024, adxs.org
2. JAMA Netw Open, 2024; 7(3): e241349
3. J Am Coll Cardiol, 2024; 83(13 suppl): 666

Η σύνδεση με Parkinson's

1. Neuropsychopharmacology, 2018; 43(13): 2548–2555

Συμπληρώματα για τον εγκέφαλο

1. Int J Mol Sci, 2023; 24(1): 223
2. Biochimie, 2009; 91(10): 1255–1259
3. Pediatr Neurol, 2008; 38(1): 20–6
4. J Child Adolesc Psychopharmacol, 2010; 20(6): 495–502
5. Cureus. 2022; 14(10): e30091
6. Br J Psychiatry, 2014: 204: 306–15

Εναλλακτικά αντί για τις αμφεταμίνες

1. Pharmacol Biochem Behav, 2015: 133: 1–6
2. PLoS Comput Biol, 2022; 18(12): e1010785
3. Int J Mol Sci, 2022; 23(18): 10257
4. Adolesc Psychiatry (Hilversum), 2015; 5(2): 84–95

Άσκηση για τον εγκέφαλο

1. Neurosci Lett, 2008; 441(2): 219–23 
   

Copyright 2024© Holistic Life - Εκδόσεις Etra
*Σημείωση: Το άρθρο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν μπορει να αντικαταστήσει τη γνώμη του ιατρού σας ή άλλου ειδικού της υγείας.

Μια από τις πιο διάσημες και πολυσυζητημένες ουσίες είναι η Μελατονίνη η οποία και τα τελευταία χρόνια καταλαμβάνει όλο και περισσότερο χώρο στα «ταμπλόιντ της Υγείας».

Η Μελατονίνη κυκλοφορεί σε μορφή δισκίων, σταγόνων, διαλυόμενων υπογλωσσίων μεμβρανών, σπρέι & ακόμη και σε μορφή υπόθετων αλλά και καραμελών. Πρόσφατα δε κυκλοφόρησε στην Ισπανία βρεφικό προϊόν που περιέχει και μελατονίνη για να κοιμηθούν καλύτερα - περισσότερο και τα νεογνά.

Σχετικά με την συνιστώμενη δοσολογία, ενώ οι Ευρωπαϊκές & Διεθνείς Αρχές Υγείας επιτρέπουν την κυκλοφορία έως 1mg ανά δόση για τα Συμπληρώματα & έως 3 mg ανά δόση για τα Φάρμακα, κυκλοφορούν στην Ελλάδα πολλά σκευάσματα με Μελατονίνη έως και 10mg ανά δόση και διεθνώς μέχρι και 200mg ανά δόση.

Η μελατονίνη είναι ορμόνη που παράγεται από το κωνάριο ή επίφυση, αδένα που υπάρχει στον εγκέφαλο. Η ορμόνη συντίθεται χημικά και σήμερα χρησιμοποιείται στη θεραπευτική. Οι θεραπευτικές εφαρμογές της μελατονίνης είναι πολλές. Η ορμόνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη θεραπεία του ύπνου, για την αντιμετώπιση της αϋπνίας και για την αντιμετώπιση του συνδρόμου καθυστέρησης της φάσης του ύπνου (delayed sleep phase syndrome). Η μελατονίνη χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του jet lag, δηλαδή της διαταραχής του οργανισμού που παρατηρείται μετά από υπερατλαντικές πτήσεις. Η ορμόνη είναι ένα φυσικό ισχυρό αντιοξειδωτικό και φαίνεται ότι έχει αντιγηραντική δράση. Η μελατονίνη μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί στη θεραπευτική του καρκίνου, σαν συμπληρωματική θεραπεία και για την πρόληψη της εμφάνισης επιπλοκών από τις θεραπείες κατά του καρκίνου. Μελλοντικά, η ορμόνη φαίνεται ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη θεραπευτική της νόσου Alzheimer’s για την αναστολή της προόδου της νόσου και σαν θεραπεία για την πρόληψη της εμφάνισης σηπτικής καταπληξίας, καθώς φαίνεται ότι ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Φαίνεται ότι η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι συχνότερη και βαρύτερη στις βόρειες χώρες όπου ο πληθυσμός εκτίθεται σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις μελατονίνης λόγω μακρότερων νυκτών και μακρύτερου και βαρύτερου χειμώνα σε σχέση με τις νότιες μεσογειακές. Φαίνεται ακόμη ότι η πρωινή δυσκαμψία στη ρευματοειδή αρθρίτιδα μπορεί να σχετίζεται με την προφλεγμονώδη δράση της μελατονίνης κατά τη διάρκεια της νύκτας. Οι παρατηρήσεις αυτές συνάδουν με την ανοσοενισχυτική δράση της ορμόνης.

Η επέκταση των δυνατοτήτων χρήσης της Μελατονίνης έφθασε στο αποκορύφωμά της αφού μελετάται και η χρήση της ως ανοσοενισχυτική και ενάντια στην απώλεια οπτικής μάζας λόγω ηλικίας.

Από τα παραπάνω τεκμηριώνεται και συμπεραίνεται ότι το θέμα της Μελατονίνης πλέον έχει λάβει διαστάσεις υπερβολής και απαιτείται να υπάρξουν μηχανισμοί που να ενημερώνουν σωστά και να αποτρέπουν τους καταναλωτές από την υπερβολή και την κατάχρηση.

Συμπερασματικά, η Μελατονίνη είναι μια πολύ χρήσιμη ουσία για τον ανθρώπινο οργανισμό, η οποία υπό φυσιολογικές συνθήκες συντίθεται επαρκώς από τον καθένα.

Ωστόσο, καθότι υπάρχει αυξανόμενη εμφάνιση διαταραχών ‘Ύπνου & Αϋπνιών σε όλο και περισσότερους ανθρώπους η Μελατονίνη χρησιμοποιείται ευρέως και καθημερινά.

Είναι χρήσιμο και απαραίτητο συστατικό για να μας «πάρει ο ύπνος», όχι όμως και για την συντήρηση, διάρκεια και καλή ποιότητα του ύπνου όταν χορηγείται ως μονοθεραπεία.

Όταν όμως θέλουμε να εξασφαλίσουμε έναν ομαλό, διαρκή, ευχάριστο και ξεκούραστο ύπνο, πρέπει να καταφύγουμε σε λύσεις που μαζί με την Μελατονίνη συνδυάζουν και άλλα συστατικά.

Πηγές : Ifigenia Kostoglou-Athanassiou ,Therapeutic Advances in Endocrinology and Metabolism February 5, 2013- Masenz Pactol Relax, Myoskeletiko.gr