Καταναλώνετε τροφές, όπως αμύγδαλα, σπανάκι, τσάι, σοκολάτα, βατόμουρα, πατάτες και γλυκοπατάτες και κινόα, θεωρώντας ότι αυτές είναι υγιεινές τροφές και ότι ακολουθείτε ένα υγιεινό διαιτολόγιο; Τότε πρέπει να το ξανασκεφτείτε, διότι αυτές οι τροφές (όπως και πολλές άλλες θεωρούμενες υγιεινές τροφές) περιέχουν μεγάλη ποσότητα οξαλικών. Τα οξαλικά είναι χημικές τοξίνες που παράγονται από πολλά φυτά. Είναι ένα από τα αντιθρεπτικά συστατικά που περιέχουν οι φυτικές τροφές. Λόγω της δέσμευσής τους με ορισμένα μέταλλα περιορίζουν την ικανότητά μας να απορροφούμε βασικά μέταλλα όταν καταναλώνουμε τα τρόφιμα. Οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν τη βλαπτική επίδραση των οξαλικών στην ανθρώπινη υγεία και όσοι γνωρίζουν, νομίζουν ότι τα οξαλικά προκαλούν πέτρες στους νεφρούς. Τα οξαλικά όμως προκαλούν προβλήματα σε όλο το ανθρώπινο σώμα και μια σωρεία συμπτωμάτων και παθήσεων.  

Τα οξαλικά είναι όπλα των φυτών
Για τη μεγάλη πλειονότητα των φυτών, το οξαλικό οξύ είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη, την επιβίωση και την αναπαραγωγή τους και είναι επίσης μυστικά όπλα στον αμυντικό πόλεμο που καταβάλλουν τα φυτά για να μην φαγωθούν από άλλα όντα. Τα φυτά χρησιμοποιούν τις τοξικές δυνάμεις των οξαλικών οξέων για να αποφεύγουν μια ποικιλία αρπακτικών, συμπεριλαμβανομένων των μολυσματικών μυκήτων, άλλων μικροοργανισμών, εντόμων και άλλων φυτοφάγων ζώων – συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων (1).

Τα οξαλικά είναι αντιθρεπτικά συστατικά
Τα οξαλικά θεωρούνται ένα από τα «αντιθρεπτικά» που εμποδίζουν την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από τα τρόφιμα. Τα οξαλικά επηρεάζουν ειδικά την απορρόφηση μετάλλων, συμπεριλαμβανομένου του σιδήρου, του ασβεστίου και του μαγνησίου, τα οποία θα μπορούσαν να μειώσουν τη βιοδιαθεσιμότητα αυτών των μετάλλων στα τρόφιμα.

Τα οξαλικά είναι τοξικά και μπορούν να οδηγήσουν ακόμα και σε θάνατο
Είναι εξαιρετικά εύκολο να υπερκαταναλώσετε οξαλικά και να αρρωστήσετε από αυτά. Ακόμη και φυσικά φυτοφάγα ζώα όπως τα έντομα, τα πρόβατα και τα βοοειδή αρρωσταίνουν από την κατανάλωση φυτών με οξαλικά. Όταν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Cornell το 1949 τάισαν φύλλα παντζαριών (που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά) σε νεοσσούς, τα οξαλικά τα σκότωσαν όλα μέσα σε δύο εβδομάδες (2). Όταν τα άλογα καταναλώνουν ζωοτροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά, αναπτύσσουν ένα δύσκαμπτο βάδισμα λόγω του αδειάσματος του ασβεστίου και των προβλημάτων με τη λειτουργία των μυών και των νεύρων τους (3-5). Ομοίως, οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά μπορεί να δημιουργήσουν ελλείψεις μετάλλων που είναι θανατηφόρες για τα πρόβατα, παρόλο που τα πρόβατα, σε αντίθεση με τα άλογα, είναι μηρυκαστικά με βακτηριακή πέψη που τους δίνει καλύτερη ανοχή στα οξαλικά (6). Για ένα κοπάδι αιγυπτιακών προβάτων το 2006, χρειάστηκαν μόνο λίγες μέρες κατανάλωσης φύλλων παντζαριών για να προκαλέσει τρόμο, τρίξιμο των δοντιών, ξηροστομία, παραπάτημα, ανορεξία, απώλεια βάρους, ακόμη και κατάθλιψη (7). Η ιατρική ομάδα έδωσε ενδοφλέβια ασβέστιο και μαγνήσιο για να σώσει 46 προβατίνες, αλλά δύο πέθαναν παρά τη θεραπεία.

Ασφαλής και τοξική δόση των οξαλικών για τους ανθρώπους
Η ποσότητα των οξαλικών που μπορεί να καταναλώσει ο άνθρωπος χωρίς αρνητικές επιπτώσεις είναι εκπληκτικά χαμηλή. Οι ερευνητές των νεφρών μάς λένε ότι ένα «φυσιολογικό» και ασφαλές επίπεδο πρόσληψης κυμαίνεται από 150 έως 200 mg την ημέρα (8-10). Ως φαγητό «υψηλής περιεκτικότητας σε οξαλικά» – με μεγάλες δυνατότητες να προκαλέσει προβλήματα σε υγιείς ανθρώπους με την πάροδο του χρόνου – ορίζεται συνήθως ως 250 mg ή περισσότερο την ημέρα (11-12). Οι δίαιτες άνω των 600 mg την ημέρα θεωρούνται «εξαιρετικά υψηλές» σε οξαλικά (13). Είναι εύκολο να υπερβείτε την ημερήσια πρόσληψη των 250 mg, καθορίζοντας μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά. Θάνατοι ανθρώπων έχουν συμβεί από γεύματα που περιείχαν μόλις 3.500 έως 4.500 mg οξαλικού.

Τα οξαλικά δεσμεύουν τα μέταλλα και άλλα θρεπτικά συστατικά
Τα ιόντα οξαλικών είναι άρπαγες μετάλλων που μας κλέβουν τα μέταλλα των τροφίμων. Ως αποτέλεσμα, μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά άλατα είναι εγγενώς ανεπαρκής σε μέταλλα – ειδικά σε ασβέστιο και μαγνήσιο (14-15).
Γνωρίζουμε εδώ και πάρα πολλά χρόνια για τη δυνατότητα των διαιτητικών οξαλικών να προκαλούν υποσιτισμό. Το 1939, το Journal of Nutrition δημοσίευσε τα αποτελέσματα ενός πειράματος στο οποίο πέθαναν 5 από 12 αρουραίους που τρέφονταν με σπανάκι. Οι επιζώντες αρουραίοι ανέπτυξαν αδύναμα, λεπτά οστά, είχαν χαμηλό σωματικό βάρος και δεν μπορούσαν να αναπαραχθούν με επιτυχία (16).

Το φρούτο-αστέρι (Starfruit): Τοξικό και θανατηφόρο λόγω οξαλικών
Το Starfruit (γνωστό και ως καραμπόλα) και ο χυμός του θεωρούνται «υγιεινή τροφή» (ειδικά στην Ασία), παρά τα πολύ υψηλά επίπεδα οξαλικών. Υπάρχουν εκατοντάδες τεκμηριωμένες περιπτώσεις ανθρώπων που αρρωσταίνουν (λόξιγκας, έμετος και πόνος στην πλάτη) και ακόμη έχουν πεθάνει από μόλις 300 ml χυμού (17).

Η υπερκατανάλωση λάπαθου μπορεί να προκαλέσει ακόμα και τον θάνατο;
Σε μια δημοσιευμένη περίπτωση στο Lancet, το οξαλικό οξύ από μια σούπα που παρασκευάστηκε με λάπαθο «καθάρισε» τα μέταλλα στο αίμα ενός άνδρα, διέκοψε τον καρδιακό παλμό του και προκάλεσε θανατηφόρα καρδιακή ανεπάρκεια. Σε αυτή την περίπτωση, η θανατηφόρα δόση οξαλικού οξέος ήταν περίπου 3.900 mg – που καταναλώθηκε σε ένα μόνο γεύμα (18).

Η ασθένεια των οξαλικών
Το 1842 η εκκολαπτόμενη οξαλική διάθεση εμφανίστηκε ως μια ιατρική κατάσταση που σχετίζεται με τη διατροφή και περιλαμβάνει αυξημένα οξαλικά στα ούρα. (Η διάθεση αναφέρεται σε μια τάση για μια διαταραχή ή ένα σύνολο διαταραχών.) Οι προσβεβλημένοι ασθενείς υποφέρουν από πεπτικά προβλήματα, αρθρίτιδα, πόνο στην πλάτη, άγχος, νευρικότητα, απόγνωση ή άλλη ψυχική δυσφορία, κόπωση, μαλακά κόκκαλα, τραχύ και φολιδωτό δέρμα, καρδιακά συμπτώματα, πόνο ή βάρος στην οσφυϊκή χώρα, πέτρες ή δυσφορία στο ουροποιητικό σύστημα, σπέρμα στα ούρα και θολά ούρα (19).
Το 1933 η ασθένεια ονομαζόταν “σύνδρομο οξαλικού οξέος” και ο κατάλογος των συμπτωμάτων περιλάμβανε δυσπεψία και εντερικά προβλήματα, αδυναμία ή χαμηλή ενέργεια, άγχος και κατάθλιψη, ημικρανία, ρευματικούς πόνους, πέτρες στους νεφρούς, ευερέθιστη κύστη, υπόταση, ανισορροπία ή υπερανάπτυξη μικροβίων του παχέος εντέρου και αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά (20).

Συμπτώματα της τοξικότητας οξαλικών
Τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσετε εάν εκτεθείτε σε υπερβολικές ποσότητες οξαλικών περιλαμβάνουν τα ακόλουθα, σύμφωνα με τη διατροφολόγο Sally Norton, η οποία έχει εστιάσει την έρευνά της στα οξαλικά (21):
- Πέτρες νεφρού οξαλικού ασβεστίου (οι οποίες αποτελούν περίπου το 80% όλων των πετρών στους νεφρούς)
- Διάμεση κυστίτιδα (συχνή ούρηση και πόνος στην ουροδόχο κύστη)
- Εύθραυστο δέρμα που αιμορραγεί εύκολα (καθώς οι συνδετικοί ιστοί σας καταστρέφονται)
- Οστεοπόρωση (καθώς τα οξαλικά εξάγουν μέταλλα από τα οστά σας)
- Πεπτικά προβλήματα
- Κακός ύπνος
- Προβλήματα όρασης όπως μυωπία, καταρράκτης και κακή νυχτερινή όραση
- Εξανθήματα με φαγούρα
- Κακή ή αργή επούλωση πληγών
- Πόνος στις αρθρώσεις
- Εναποθέσεις ασβεστίου
- Νευρολογικά προβλήματα που κυμαίνονται από κακή διάθεση έως τρεμούλιασμα
- Ρευματολογικοί μυϊκοί πόνοι όπως ινομυαλγία
- Οδοντική πλάκα ή πέτρα

Η «ασθένεια των οξαλικών» παραγνωρίζεται από τη σύγχρονη ιατρική και διατροφική επιστήμη
Ενώ οι παλιοί γιατροί αναγνώριζαν την ύπαρξη ασθένειας οξαλικών, οι σύγχρονοι γιατροί θεωρούν λανθασμένα ότι τα οξαλικά σχετίζονται μόνο με τις πέτρες στους νεφρούς και τη χρόνια νεφροπάθεια.

Η ασθένεια των οξαλικών αναγνωρίζεται σήμερα ως υπεροξαλουρία
Καθώς ο ιατρικός τομέας έχασε την επίγνωσή του για το σύνδρομο οξαλικού οξέος, η διατροφική δηλητηρίαση από οξαλικά έχει ενταχθεί στη διαγνωστική οικογένεια ασθενειών που ονομάζεται υπεροξαλουρία, που σημαίνει υπερβολική ποσότητα οξαλικών στα ούρα.  Υπάρχει η πρωτοπαθής υπεροξαλουρία και η δευτερογενής υπεροξαλουρία. Η πρωτοπαθής υπεροξαλουρία είναι ένα σύνολο γενετικών παθήσεων, όπου το ήπαρ υπερπαράγει οξαλικά λόγω ενζυμικών ελαττωμάτων. Η διατροφική υπεροξαλουρία ονομάζεται επίσημα δευτερογενής υπεροξαλουρία. (22-28).

Τα οξαλικά των τροφών προκαλούν νεφρολιθίαση και νεφρική ανεπάρκεια
Τα οξαλικά μελετώνται συχνά σε σχέση με τις πέτρες στους νεφρούς καθώς το οξαλικό ασβέστιο είναι το πιο συχνά εμφανιζόμενο συστατικό των νεφρόλιθων (29). Είναι πιθανό ότι όλοι όσοι σχηματίζουν λίθους θα ωφεληθούν από τη μείωση των διατροφικών οξαλικών (30). Μια μελέτη σε υγιή άτομα βρήκε ότι η κατανάλωση μιας δίαιτας 600 mg οξαλικών ημερησίως οδήγησε σε σημαντική αύξηση της απέκκρισης οξαλικών στα ούρα (31). Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι εκείνοι με την υψηλότερη κατανάλωση οξαλικών είχαν υψηλότερο κίνδυνο για πέτρες στους νεφρούς σε σύγκριση με τους άνδρες και τις μεγαλύτερες γυναίκες με τη χαμηλότερη κατανάλωση, και οι άνδρες με χαμηλότερη κατανάλωση ασβεστίου είχαν επίσης αυξημένο κίνδυνο (32). Τα οξαλικά των τροφών προκαλούν επώδυνες πέτρες στους νεφρούς. Το 80% αυτών σχηματίζονται από οξαλικά, τα περισσότερα από τα οποία προέρχονται από τις τροφές που τρώμε.
Ο ηθοποιός Liam Hemsworth κατηγόρησε δημόσια τα smoothies με σπανάκι και γάλα αμυγδάλου για μια πέτρα στους νεφρούς του το 2019 που χρειάστηκε χειρουργική επέμβαση. Σε ηλικία 29 ετών έπρεπε να χάσει μια πρεμιέρα ταινίας και ένα συμπόσιο βραβείων εξαιτίας αυτού (33-34).
Τρεις εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση μιας 10ήμερης “αποτοξίνωσης με πράσινα smoothies” για απώλεια βάρους, μια γυναίκα από την πόλη της Νέας Υόρκης με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης γαστρικής παράκαμψης (bypass) πήγε στο Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο Nassau στο Long Island, κάνοντας παράπονα για επίμονη ναυτία, αδυναμία και κακή όρεξη. Αμέσως τέθηκε σε δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε οξαλικά, αλλά ήταν πολύ αργά, οι νεφροί της δεν ανάρρωσαν και παρέμεινε εξαρτημένη από αιμοκάθαρση. Είχε φυσιολογική νεφρική λειτουργία πριν από τη χρήση του “αποτοξινωτικού” smoothie και ανέπτυξε οξεία νεφρική βλάβη που εξελίχθηκε σε νεφρική νόσο τελικού σταδίου. Η κατανάλωση τέτοιων “αποτοξινωτικών” χυμών αυξάνει την απορρόφηση οξαλικών, προκαλώντας υπεροξαλουρία και οξεία οξαλική νεφροπάθεια σε ασθενείς με προδιαθεσικούς παράγοντες κινδύνου (35).
Παρόμοια παραδείγματα νεφρικής ανεπάρκειας λόγω κατανάλωσης “υγιεινών τροφών” περιλαμβάνουν έναν άνδρα, που προσπαθώντας να χάσει βάρος έπινε χυμό από celery, καρότα, μαϊντανό, παντζάρια μαζί με τα φύλλα τους και σπανάκι. Οι νεφροί του άνδρα υπέστησαν σοβαρή βλάβη. Οι γιατροί του στην κλινική Mayo συνταγογράφησαν αιμοκάθαρση και μια δίαιτα χαμηλή σε οξαλικά. Σταμάτησε να πίνει αυτόν τον χυμό λαχανικών. Χρειάστηκαν περισσότεροι από τέσσερις μήνες για να βελτιωθεί η νεφρική του λειτουργία (36).
Ας εξετάσουμε την περίπτωση ενός άνδρα 81 ετών από την Πενσυλβάνια που ακολουθούσε επιμελώς μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά για χρόνια, με καταστροφικά αποτελέσματα. Αυτός ο ασθενής είχε προηγουμένως υγιείς νεφρούς, κανένα ουροποιητικό σύμπτωμα κανενός είδους και κανένα ιστορικό λίθων στους νεφρούς. Τελικά έπαθε ένα επεισόδιο οξείας νεφρικής βλάβης. Οι γιατροί του κατηγόρησαν τη δίαιτά του με οξαλικά, η οποία περιείχε καθημερινά λυκοπένιο (μέσω πελτέ ντομάτας), αντιοξειδωτικά (μέσω λαχανικών, σκόνη κακάο και φύτρο σιταριού) και έντονη χρήση γάλακτος αμυγδάλου και ξηρούς καρπούς. Οι γιατροί του συνέστησαν να ακολουθήσει μια δίαιτα χαμηλή σε οξαλικά, να πίνει πολλά υγρά, να σταματήσει τη βιταμίνη C και να πάρει οξικό ασβέστιο για να δεσμεύσει τα οξαλικά στα έντερα» (37).
Οι ερευνητές περιγράφουν μια σπάνια περίπτωση δίαιτας υψηλής περιεκτικότητας σε οξαλικά που προορίζεται για θεραπεία του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου που προκάλεσε οξαλική νεφροπάθεια. Μια γυναίκα 59 ετών με ιστορικό ελεγχόμενης υπέρτασης παρουσίασε κρεατινίνη 1,8 mg/dL, αυξημένη από την αρχική τιμή 1,3 mg/dL. Η δίαιτά της περιλάμβανε έξι κουταλιές της σούπας σπόρους chia και πέντε χούφτες αμύγδαλα καθημερινά για τη διαχείριση των συμπτωμάτων του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου. Μεταπήδησε σε δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε οξαλικά, με βελτίωση στους εργαστηριακούς δείκτες (38).

Αποδείξεις ότι η βλάβη από τα οξαλικά επηρεάζει πολλά όργανα και ιστούς του σώματος και δεν περιορίζεται στους νεφρούς
Τα άτομα με πρωτοπαθή υπεροξαλουρία υποφέρουν πολύ από διάφορους συνδυασμούς μυοσκελετικού πόνου, τάση για κατάγματα οστών, παθήσεις των αρθρώσεων, δερματικά προβλήματα, καθυστέρηση της ανάπτυξης, καρδιακές αρρυθμίες, αγγειακή φλεγμονή, αθηροσκλήρωση, οφθαλμική βλάβη, νευρική βλάβη, εγκεφαλική βλάβη, εγκεφαλικό επεισόδιο, αναιμία, χαμηλές μετρήσεις αιμοσφαιρίων και χαμηλά επίπεδα θυρεοειδικών και σεξουαλικών ορμονών – που όλα αυτά προκαλούνται από τα υψηλά επίπεδα οξαλικών στο σώμα τους (39-44). Αυτή η λίστα είναι σχεδόν πανομοιότυπη – όχι τυχαία – με τη λίστα των καταστάσεων που βελτιώνονται με την κατανάλωση μιας δίαιτας χαμηλής περιεκτικότητας σε οξαλικά σε άτομα που δεν έχουν πρωτοπαθή υπεροξαλουρία.

Τα οξαλικά μπορούν να προκαλέσουν υποθυρεοειδισμό
Μια μελέτη σε αρουραίους διαπίστωσε ότι οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά προκάλεσαν υποθυρεοειδισμό (45). Οι κρύσταλλοι οξαλικού βρίσκονται συχνά στον θυρεοειδή ιστό. Η συγκέντρωση αυξάνεται όσο μεγαλώνει η ηλικία σας. Τα οξαλικά στον θυρεοειδή αδένα μπορεί να κάνουν τον ασθενή να αναπτύξει υποθυρεοειδισμό, αλλά οι αυξήσεις των οξαλικών μπορεί επίσης να σχετίζονται με την ανάπτυξη αυτο-αντισωμάτων στο μόριο συν-σηματοδότησης του θυρεοειδούς που ονομάζεται p62.

Τα οξαλικά βλάπτουν το ανοσοποιητικό σύστημα
Τα οξαλικά στον μυελό των οστών τραυματίζουν τα ανώριμα κύτταρα του αίματος και τα κύτταρα του ανοσοποιητικού καθώς σχηματίζονται (46). Τα κυκλοφορούντα ανοσοκύτταρα υφίστανται επίσης τραυματισμό στην κυκλοφορία του αίματος μετά από γεύματα με υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά οξέα (47).

Τα οξαλικά προκαλούν πεπτικά προβλήματα
Τα οξαλικά μπορεί να βλάψουν την πεπτική οδό και τα υγιή βακτήρια που ζουν εκεί, προκαλώντας τόσο αυξημένη διαπερατότητα όσο και δυσβίωση (48-49).

Τα οξαλικά προκαλούν νευρική και εγκεφαλική βλάβη
Το οξαλικό είναι μια νευροτοξίνη που καταστρέφει την ικανότητα του εγκεφάλου και των νευρικών κυττάρων να παράγουν ενέργεια και να λειτουργούν σωστά. Η βλάβη στα νεύρα και η πρόκληση φλεγμονής από τα οξαλικά μπορεί να οδηγήσει σε παράλυση του προσώπου, απώλεια ομιλίας, άγχος, κατάθλιψη, ημικρανίες, γνωστικά προβλήματα και πολλά άλλα (50-51).

Τα οξαλικά βλάπτουν το αγγειακό σύστημα
Τα αυξημένα επίπεδα οξαλικών εμποδίζουν τη φυσιολογική λειτουργία και επισκευή των ενδοθηλιακών κυττάρων (52-54).

Τα οξαλικά βλάπτουν την καρδιά
Η υπερφόρτωση οξαλικών μπορεί να βλάψει τον καρδιακό ιστό (προκαλώντας ίνωση) και επίσης να διαταράξει τους ηλεκτρολύτες είτε μέσω οξείας ανεπάρκειας μαγνησίου ή καλίου είτε λόγω ηλεκτρικής βλάβης στο σύστημα αγωγιμότητας της καρδιάς, οδηγώντας σε αιφνίδιο θάνατο (55). Τα αυξημένα οξαλικά στον ορό είναι ένας παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακά συμβάντα και αιφνίδιο καρδιακό θάνατο σε ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση (56-57).

Τα οξαλικά προκαλούν βλάβη στις αρθρώσεις
Η αρθρίτιδα, η ουρική αρθρίτιδα και η βλάβη των αρθρώσεων είναι φλεγμονώδεις αποκρίσεις στους κρυστάλλους οξαλικού. Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση (η οποία μπορεί να αυξήσει την κατακράτηση οξαλικών στο σώμα) αναπτύσσουν ασβεστοποιημένο με οξαλικά χόνδρο και πόνο στις αρθρώσεις (58). Οι ανοσολογικές αντιδράσεις στους κρυστάλλους οξαλικού στα αιμοφόρα αγγεία είναι γνωστό ότι προκαλούν τον πόνο της ουρικής αρθρίτιδας και οδηγούν σε μεγαλύτερη βλάβη των αρθρώσεων και ίνωση. Στη δεκαετία του 1930, όταν οι πόνοι της αρθρίτιδας κάποιου φούντωσαν μετά την κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά, ονομαζόταν «οξαλική ουρική αρθρίτιδα/ποδάγρα» (59).

Τα οξαλικά προκαλούν εύθραυστα οστά και πιθανώς να αποτελούν αιτία της επιδημίας οστεοπόρωσης που παρατηρείται στις μέρες μας 
Τα οστά και τα δόντια μπορεί να υποστούν ανεπάρκεια μετάλλων λόγω υπερφόρτωσης οξαλικών και αποτελούν κοινές θέσεις συσσώρευσης κρυστάλλων. Τα οστά γίνονται σκληρότερα και πιο πυκνά, αλλά πιο πορώδη, εύθραυστα και επιρρεπή σε κατάγματα (60-61). Μετά τα γεύματα με υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικό οξύ, η «λαθροθηρία» ασβεστίου του οξαλικού οξέος μειώνει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα. Η προκύπτουσα ανισορροπία ηλεκτρολυτών και η έλλειψη ασβεστίου στο αίμα και σε άλλα σωματικά υγρά απαιτούν από το σώμα να εκλύσει το ασβέστιο και άλλα μέταλλα από τα οστά για να αντισταθμίσει. Έτσι, η υπερκατανάλωση τροφών πλούσιων σε οξαλικά είναι κατά πάσα πιθανότητα η αιτία της επιδημίας οστεοπόρωσης που παρατηρούμε στις σύγχρονες κοινωνίες.

Τα οξαλικά προκαλούν αναιμία
Η αναιμία μπορεί να προκληθεί από κρυστάλλους οξαλικού που εκτοπίζουν τον μυελό των οστών και παρεμποδίζουν την παραγωγή υγιών ερυθρών αιμοσφαιρίων ή από το οξαλικό οξύ που ταξιδεύει στην κυκλοφορία του αίματος, παρεμποδίζοντας έτσι τα ένζυμα που απαιτούνται για την παραγωγή ενέργειας των ερυθρών αιμοσφαιρίων και προκαλώντας την έκρηξη των ερυθρών αιμοσφαιρίων (που ονομάζεται αιμολυτική αναιμία) (62-64).

Τα οξαλικά μπορούν να μετατρέψουν φυσιολογικά κύτταρα σε καρκινικά
Επιστήμονες απέδειξαν σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο BMC Cancer το 2015  ότι η χρόνια έκθεση σε ιονικό οξαλικό μεταβάλλει τα κύτταρα του μαστού, μετατρέποντας τα φυσιολογικά κύτταρα του μαστού σε καρκινικά κύτταρα (65).

Τα οξαλικά μπορούν να προκαλέσουν αυτοάνοσα νοσήματα
Τα οξαλικά μπορεί να προκαλέσουν αντιδράσεις φλεγμονοσωμάτων που μπορεί να μπερδέψουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα και να οδηγήσουν σε αυτοανοσία (66-67). Η Susan Costen Owens σε άρθρο της στην ιστοσελίδα Celiac.com (ιστοσελίδα εξειδικευμένη για την κοιλιοκάκη, που είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα) γράφει μεταξύ άλλων: «Οι κρύσταλλοι ουρικού οξέος που σχετίζονται με την ουρική αρθρίτιδα ή άλλα κυτταρικά υπολείμματα μπορούν επίσης να πυροδοτήσουν το φλεγμονόσωμα, όπως και οι κρύσταλλοι οξαλικών, που μπορεί να είναι σημαντικοί για την κοιλιοκάκη, καθώς οι επιστήμονες έχουν βρει υψηλότερα επίπεδα οξαλικών στην κοιλιοκάκη. Αυτοί οι κρύσταλλοι πρέπει να φτάσουν σε μια κρίσιμη συγκέντρωση για να δημιουργήσουν αυτόν τον μηχανισμό κινδύνου για τα κύτταρα στα φαγοκύτταρα. Στο παρελθόν, κανείς δεν γνώριζε πραγματικά ότι τα οξαλικά θα μπορούσαν να έχουν σημαντική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα εκτός από αυτό που κάνουν στους νεφρούς. Οι επιστήμονες για τόσα χρόνια πίστευαν ότι ο νεφρός μόνο περιείχε κύτταρα που τα οξαλικά θα μπορούσαν να επηρεάσουν. Γι’ αυτό δεν μελετήθηκαν άλλοι τύποι κυττάρων. Τουλάχιστον τώρα, συνειδητοποιούμε ότι αυτή η στενή εστίαση βασίστηκε σε κάποια πρόωρα συμπεράσματα. Θα έπρεπε να γνωρίζουμε να δούμε ευρύτερα επειδή υπήρχαν τόσα πολλά στοιχεία από την πρωτοπαθή υπεροξαλουρία, μια γενετική διαταραχή όπου ένα ελαττωματικό ήπαρ παράγει οξαλικά που ταξιδεύουν σε ολόκληρο το σώμα, δημιουργώντας μια κατάσταση που ονομάζεται οξάλωση. Έτσι ξέρουμε ότι τα οξαλικά πηγαίνουν σε όλο το σώμα. Για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, κανείς δεν μετρούσε τα οξαλικά εκτός της νεφρικής νόσου, παρόλο που υπήρχαν λίγες εξαιρέσεις, όπως σε άτομα μετά από βαριατρική χειρουργική επέμβαση, σε κοιλιοκάκη και στην κυστική ίνωση και τελικά στον αυτισμό. Επειδή υπήρχε ήδη βιβλιογραφία σχετικά με τα οξαλικά στην κοιλιοκάκη, όταν ξεκίνησε το έργο μας, αρχίσαμε να ενημερώνουμε το κοινό για αυτούς τους συνδέσμους… Πιο πρόσφατα έχουμε γράψει μια σειρά άρθρων για τα οξαλικά σε αυτό το περιοδικό, συζητώντας την επιστήμη, καθώς και πρακτικά ζητήματα σχετικά με τον τρόπο μείωσης των οξαλικών ενώ κάνετε δίαιτα χωρίς γλουτένη. Αυτό δούλευε με τη γνώση που είχαμε τότε, αλλά τώρα ξέρουμε ότι αυτό το θέμα των φλεγμονοσωμάτων ήταν μέρος της ιστορίας που δεν γνωρίζαμε, αλλά υπόσχεται μεγάλη πιθανή αντιμετώπιση του, γιατί θα μπορούσαν να υπάρξουν επιπλοκές στην κοιλιοκάκη που δεν επιλύονται απλώς με το να μην καταναλώνει κάποιος γλουτένη… Ένας διαφορετικός λόγος για να σκεφτούμε μια πιθανή συνέργεια μεταξύ μιας δίαιτας χωρίς γλουτένη και μιας δίαιτας με μειωμένα οξαλικά προήλθε από μια πρόσφατη δημοσκόπηση που έγινε από το Oxalate Project... Αυτά τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι η πλειοψηφία όσων ανέφεραν θετικές επιδράσεις στην αυτοάνοση νόσο τους μειώνοντας τα οξαλικά είχαν εξαιρετικά υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά πριν μειώσουν τα οξαλικά. Περιέργως, το 58% όσων απάντησαν στη δημοσκόπηση είπαν ότι ήταν επίσης χωρίς γλουτένη, αλλά μόνο το 16% είχε κοιλιοκάκη. Όσοι ήταν και χωρίς γλουτένη και με χαμηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά ανέφεραν 10% υψηλότερη θετική επίδραση από τη μείωση του οξαλικού σε σχέση με εκείνους που δεν ήταν επίσης ελεύθεροι γλουτένης. Αυτό θα μπορούσε να είναι σημαντικό» (68).

Οξαλικά και αυτισμός
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2012 στο περιοδικό της Ευρωπαϊκής Παιδονευρολογικής Εταιρείας  έδειξε ότι τα οξαλικά έχουν παθογενετικό ρόλο στον αυτισμό (69). Όπως αναφέρει ο William Shaw, PhD, «Τα οξαλικά στα ούρα είναι πολύ υψηλότερα στα άτομα με αυτισμό από ό,τι στα φυσιολογικά παιδιά… Μια ολοκαίνουργια δίαιτα χρησιμοποιείται εκτενώς για τη θεραπεία παιδιών με αυτισμό και άλλες διαταραχές. Η ερευνήτρια με το όνομα Susan Owens ανακάλυψε ότι η χρήση μιας δίαιτας χαμηλής σε οξαλικά μείωσε σημαντικά τα συμπτώματα σε παιδιά με αυτισμό. Για παράδειγμα, μια μητέρα με έναν γιο με αυτισμό ανέφερε ότι έγινε πιο συγκεντρωμένος και ήρεμος, ότι έπαιζε καλύτερα, ότι περπατούσε καλύτερα και είχε μείωση του πόνου στα πόδια μετά από δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε οξαλικά. Πριν από τη δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε οξαλικά, το παιδί της με δυσκολία μπορούσε να ανέβει τις σκάλες. Μετά τη δίαιτα ανέβαινε πολύ εύκολα τις σκάλες. Πολλές εκατοντάδες παιδιά με αυτισμό σε όλο τον κόσμο τοποθετούνται τώρα σε αυτή τη δίαιτα με καλά αποτελέσματα» (70). Τα γαστρεντερικά προβλήματα είναι κοινά σε παιδιά με αυτισμό και η εντερική διαπερατότητα πιθανότατα παίζει ρόλο. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η αυξημένη διαπερατότητα μπορεί να επιτρέψει στα οξαλικά να διαταράξουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και να παρεμποδίσουν τη λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Οξαλικά και αιδοιοειδίτιδα-αιδοιοδυνία
Η αιδοιοδυνία είναι πόνος, μούδιασμα και τσούξιμο στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, συγκεκριμένα στην είσοδο του κόλπου. Πριν από περισσότερο από μια δεκαετία, το Vulvar Pain Foundation ξεκίνησε ένα έργο υπό τη διεύθυνση του Δρα Clive Solomons, ο οποίος είναι ειδικός στις διαταραχές του συνδετικού ιστού. Το έργο τους διερεύνησε τα οφέλη μιας δίαιτας χαμηλής περιεκτικότητας σε οξαλικά για την επίλυση αυτής της διαταραχής πόνου. Όχι μόνο αυτή η στρατηγική έχει αποδειχθεί αποτελεσματική σε πολλές γυναίκες, αλλά έχει επίσης βοηθήσει τις ίδιες γυναίκες να επιλύσουν άλλα προβλήματα υγείας που μπορεί επίσης να έχουν κάποια σχέση με τα οξαλικά. Η υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά στα ούρα έχει συσχετιστεί με αιδοιοειδίτιδα (φλεγμονή στην κολπική περιοχή) (71) και αιδοιοδυνία (72). Σε μια πιλοτική μελέτη σε άτομα με αιδοιοειδίτιδα, μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε οξαλικά οδήγησε σε ανταπόκριση στο 37% των γυναικών, παρά τη μη αφύσικη απέκκριση στα ούρα στα άτομα (73).

Η χαμένη εποχικότητα των τροφών και η προώθηση κάποιων τροφών πλούσιων σε οξαλικά ως «υπερτροφές» επιδεινώνουν το πρόβλημα
Παλιότερα οι άνθρωποι έτρωγαν τροφές που ήταν εποχιακές και δεν ήταν διαθέσιμες όλο τον χρόνο. Η διαθεσιμότητα τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά που βλέπουμε σήμερα είναι άνευ προηγουμένου. Η συνεχής κατανάλωση που βλέπουμε σήμερα αποτυγχάνει να προσφέρει ελεύθερο χρόνο όταν το σώμα μπορεί να αποβάλλει τα συσσωρευμένα οξαλικά. Ακόμη χειρότερα, πολλά τρόφιμα με την υψηλότερη περιεκτικότητα σε οξαλικά έχουν ανέλθει στη θέση των «υπερτροφών», όπως: σπανάκι, αμύγδαλα (και οι περισσότεροι ξηροί καρποί), παντζάρια και σέσκουλα, βατόμουρα, πατάτες και γλυκοπατάτες, τσάι, σοκολάτα και σπόροι chia. Η διατροφολόγος Sally Norton, πρωτοπόρος στην έρευνα των οξαλικών, έχει ευαισθητοποιήσει τον κόσμο με δημοσιεύσεις της και με πολλές συνεντεύξεις της στο youtube ή σε άλλες παρόμοιες πλατφόρμες παρουσίασης βίντεο σχετικά με την επικινδυνότητα των οξαλικών και καυτηριάζει το γεγονός πώς το πλασάρισμα κάποιων πλούσιων σε οξαλικά τροφών ως «υπερτροφών» τελικά μπορεί να βλάψει την υγεία μας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Annu Rev Plant Biol. 2005;56:41-71.
2. Poultry Science. 26, 6, 1947, 582-587. https://doi.org/10.3382/ps.0260582
3. Aust Vet J. 1974 Mar;50(3):131-2.
4. Aust Vet J. 1981 Dec;57(12):554-7.
5. The Journal of Agricultural Science. 1981, 97(3), 507-514.
6. J Anim Physiol Anim Nutr (Berl). 2013 Aug;97(4):605-14.
7. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences. 2008, 32(3):199-205.
8. Kidney Int 2000;57(4):1662–1667.
9. Kidney Int 2003;63(3):1037–1043.
10. American Institute of Physics; 2007. p. 176–182.
11. Nutrients. 2020 Dec 28;13(1):62.
12. Am J Physiol Renal Physiol. 2019 Mar 1;316(3):F409-F413.
13. World J Urol. 2005 Nov;23(5):324-9.
14. Am J Clin Nutr. 1989 Oct;50(4):830-2.
15. Biochem J. 1945;39(3):237.
16. The Journal of Nutrition. 1939, 18, 3, 233-246. https://doi.org/10.1093/jn/18.3.233
17. NDT Plus. 2009 Dec;2(6):485-8.
18. Lancet. 1989 Dec 23-30;2(8678-8679):1524.
19. Mon J Med Sci. 1849 Aug;3(38):943–51.
20. The Journal of Urology. 1941, 46, 1, 82-88.
21. Norton S. Toxic Superfoods.‎ Rodale Books. 2023.
22. J Am Soc Nephrol. 2013 Oct;24(10):1617-26.
22. J Am Soc Nephrol. 2018 Jun;29(6):1615-1623.
23. Kidney Int. 2011 Dec;80(11):1146-58.
24. J Urol. 2005 Sep;174(3):943-7; discussion 947.
25. Urol Res. 2007 Jun;35(3):111-7.
26. Am J Physiol Renal Physiol. 2019 Mar 1;316(3):F409-F413.
28. Kidney Int Rep. 2020 May 7;5(7):1040-1051.
29. Nat Rev Dis Primers. 2016 Feb 25;2:16008.
30. Front Biosci. 2003 May 1;8:s584-94.
31. J Transl Med. 2013 Dec 12;11:306.
32. J Am Soc Nephrol. 2007 Jul;18(7):2198-204.
33. Williamson L. Liam Hemsworth Says He Was Forced to Stop Vegan Diet After Health Scare. Australian Men’s Health. May 2020.
34. Henderson S. Liam Hemsworth Is Back in Action. Men’s Health, April 13, 2020.
35. Am J Kidney Dis. 2018 Feb;71(2):281-286.
36. Am J Med. 2013 Sep;126(9):768-72.
37. BMJ Case Rep. 2019 Sep 16;12(9):e231284.
38. BMJ Case Rep. 2020 Nov 30;13(11):e237212.
39. Endocr Pract. 2017 Dec;23(12):1414-1424.
40. Pediatr Nephrol. 1996, 10, 677-678.
41. Am J Ophthalmol. 2002 Jul;134(1):134-7.
42. J Neuroimaging. 2014 Jul-Aug;24(4):411-3.
43. Muscle Nerve. 2015 Mar;51(3):449-54.
44. Am J Kidney Dis. 1997 Jun;29(6):947-52.
45. Toxicol Appl Pharmacol. 1979 May;48(3):409-14.
46. Bone. 2015 Dec;81:161-167.
47. Redox Biol. 2018 May;15:207-215.
48. Mon J Med Sci. 1849 Aug;3(38):943–51.
49. Lancet. 1925, 205, 5300, 673. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(01)21907-2
50. Acta Neurol Taiwan. 2010 Dec;19(4):287-91.
51. J Appl Toxicol. 1994 May-Jun;14(3):233-7.
52. Atherosclerosis. 2004 Apr;173(2):321-8.
53. Arch Pathol. 1974 Feb;97(2):107-10.
54. Curr Opin Nephrol Hypertens. 2016 Jul;25(4):363-71.
55. Arch Intern Med. 1974 Aug;134(2):250-2.
56. J Am Soc Nephrol. 2021 Sep;32(9):2375-2385.
57. Korean J Intern Med. 2022 Jan;37(1):167-178.
58. JAMA. 1988 Sep 2;260(9):1280-2.
59. Ann Intern Med. 1982 Jul;97(1):36-42.
60. Front Biosci. 2003 Sep 1;8:s1084-106.
61. AJR Am J Roentgenol. 1981 May;136(5):935-9.
62. Am J Hematol. 2008 Jun;83(6):515-6.
63. Blood. 2012 Jul 5;120(1):8.
64. Int J Nephrol. 2011;2011:679160.
65. BMC Cancer 2015;15:761.
66. J Clin Invest 2013;123(1):236–246.
67. Pediatr Nephrol Berl Ger 2016;31(4):535–544.
68. Susan Costen Owens. Celiac and the Inflammasome: Reasons for the Relevance of Oxalate and other Triggers. J Gluten Sensit Summer 2016 Issue. https://www.celiac.com/celiac-disease/celiac-and-the-inflammasome-reasons-for-the-relevance-of-oxalate-and-other-triggers-r3803/
69. Eur J Paediatr Neurol. 2012 Sep;16(5):485-91.
70. Shaw W. Oxalates Control is a Major New Factor in Autism Therapy. March 24, 2015. Mosaic Diagnostics. https://mosaicdx.com/resource/oxalates-control-is-a-major-new-factor-in-autism-therapy/
71. J Reprod Med. 2006 Jun;51(6):500-2.
72. Am J Obstet Gynecol. 1997 Sep;177(3):507-11.
73. J Obstet Gynaecol. 1999 May;19(3):271-2.

Ο Μάριος Δημόπουλος γεννήθηκε το 1975 στον Πειραιά. Σπούδασε αρχικά φιλολογία με ειδικότητα στη γλωσσολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη συνέχεια λόγω του ενδιαφέροντός του στις φυσικές και εναλλακτικές θεραπείες σπούδασε στο εξωτερικό διατροφολογία και φυσικοπαθητική (naturopathy). Έχει ειδικευθεί στη χρήση διατροφικών συμπληρωμάτων και εστιάζει την έρευνά του στην πρόληψη των ασθενειών με σωστή διατροφή, με χορήγηση βιταμινών, μετάλλων και αντιοξειδωτικών ουσιών υπό μορφή διατροφικών συμπληρωμάτων και με χορήγηση φαρμακευτικών φυτών και βοτάνων. Είναι καθηγητής διατροφολογίας στη σχολή Natural Health Science (Ελλάδα), όπου διδάσκει για τα διατροφικά συμπληρώματα σε φαρμακοποιούς, διαιτολόγους, διατροφολόγους και εναλλακτικούς θεραπευτές. Ο Μάριος Δημόπουλος έχει γράψει 36 βιβλία για θέματα υγείας. Εδώ το πλήρες βιογραφικό του.

Το ακοόγραμμα είναι ένα διάγραμμα που απεικονίζει πόσο καλά μπορεί κάποιος να ακούσει ήχους διαφορετικών συχνοτήτων. Αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την αξιολόγηση της βαρηκοΐας, τον προσδιορισμό του τύπου και της σοβαρότητας της. Η έγκαιρη διάγνωση της βαρηκοΐας βοήθα στην πρώιμη αντιμετώπισή της και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ατόμου.

Η διαδικασία της εξέτασης

Το ακοόγραμμα εκτελείται από έναν ΩΡΛ ιατρό ή ακοολόγο σε ηχομονωμένο θάλαμο. Ο εξεταζόμενος φοράει ακουστικά και ακούει μια σειρά ήχων που παίζονται σε διάφορες συχνότητες και εντάσεις. Ταυτόχρονα, υποδεικνύει το άκουσμα οποιουδήποτε ήχου υποπίπτει στην αντίληψή του, πατώντας ένα κουμπί, και τα αποτελέσματα καταγράφονται σε ένα γράφημα που ονομάζεται ακοόγραμμα. Η εξέταση είναι ανώδυνη αλλά χρειάζεται συγκέντρωση και υπομονή. Δεν απαιτείται ειδική φυσική προετοιμασία, αλλά συνιστάται ο εξεταζόμενος να είναι επαρκώς ξεκουρασμένος και να έχει αποφύγει την έκθεση σε δυνατούς θορύβους πριν την εξέταση (ακοόγραμμα αναλυτικά). Ο εξεταστής χρησιμοποιεί τα αποτελέσματα για να προσδιορίσει τα επίπεδα ακοής του ασθενούς και να εντοπιστεί τυχόν απώλεια ακοής.

Η σημαντικότητα του ακοογράμματος

Το ακοόγραμμα είναι σημαντικό για πολλούς λόγους. Αρχικά, μπορεί να ανιχνεύσει έγκαιρα την απώλεια ακοής, επιτρέποντας την έγκαιρη αντιμετώπισή της και, κατά συνέπεια, την πρόληψη περαιτέρω βλάβης με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Επίσης, μπορεί να προσδιορίσει τον τύπο και τη σοβαρότητα της βαρηκοΐας, γεγονός που βοηθά στην επιλογή της βέλτιστης θεραπευτικής επιλογής. Τέλος, μπορεί κανείς να παρακολουθήσει πιθανές αλλαγές στην ακοή με την πάροδο του χρόνου.

Ποιος πρέπει να εξεταστεί

Είναι απαραίτητο από όλους να ελέγξουν την ακοή τους τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους. Ωστόσο, αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για όσους είναι άνω των 50 ετών, άτομα με οικογενειακό ιστορικό απώλειας ακοής, άτομα που έχουν εκτεθεί σε ήχους υψηλών εντάσεων, αλλά και όσοι έχουν ιατρικές παθήσεις που μπορεί να επηρεάσουν την ακοής, όπως ο διαβήτης και οι παθήσεις του καρδιαγγειακού.

Πόσο συχνά πρέπει να εξετάζεται κάποιος

Ο έλεγχος της ακοής συνιστάται κάθε 10 χρόνια έως την ηλικία των 50 ετών και στη συνέχεια κάθε 3 χρόνια. Ωστόσο, άτομα με απώλεια ακοής, εμβοές ή άλλα συμπτώματα που σχετίζονται με το αυτί, θα πρέπει να υποβάλλονται σε επανέλεγχο συχνότερα. Το ίδιο ισχύει και για άτομα των οποίων ο τρόπος ζωής αυξάνει τον κίνδυνο απώλειας ακοής.

Ερμηνεία αποτελεσμάτων ακοογράμματος

Η ερμηνεία των αποτελεσμάτων του ακοογράμματος μπορεί να είναι δύσκολη για μη ειδικούς. Ο βαθμός της απώλειας ακοής ταξινομείται σε ήπιο, μέτριο, σοβαρό και πολύ σοβαρό με βάση τον πιο χαμηλής έντασης ήχο που μπορεί να ακούσει κανείς. Στην ήπια απώλεια ακοής, είναι δύσκολη η ακρόαση ψιθύρων. Στη μέτρια, υπάρχει δυσκολία στην ακρόαση καθημερινών συνομιλιών, ενώ στη σοβαρή μπορεί κανείς να ακούσει μόνο πολύ δυνατούς ήχους. Επιπλέον, υπάρχουν τρία είδη διαφορετικών τύπων βαρηκοΐας. Ένας επαγγελματίας υγείας μπορεί να παρέχει λεπτομερή εξήγηση των αποτελεσμάτων.

Πρόληψη και βελτίωση της ακοής

Η αποφυγή των ήχων υψηλών εντάσεων ή η χρήση προστατευτικών ακοής, όπως οι ωτοασπίδες μπορούν να προστατεύσουν την ακοή σας. Είναι σημαντικό να κάνει κανείς διαλείμματα από τον θόρυβο και να μειώσει την ένταση του ήχου στις συσκευές που αναπαράγουν μουσική.

Η ακοή σας αποτελεί ουσιαστική πτυχή της ευημερίας σας και είναι σημαντικό να τη φροντίζετε. Εάν ανησυχείτε για την ακοής σας, ή έχετε παρατηρήσει αλλαγές στην ικανότητά σας να ακούτε, είναι σημαντικό να την ελέγξετε. Ο τακτικός έλεγχος της ακοής βοηθά στην έγκαιρη ανίχνευση της βαρηκοΐας και διασφαλίζει ότι θα λάβετε την κατάλληλη θεραπεία. Μην περιμένετε μέχρι να είναι πολύ αργά, δώστε προτεραιότητα στην ακοή σας σήμερα!

Αλέξης Θεοδώρου: πτυχιούχος MSc in Audiology, University of Southampton

•  Master of Science with distinction in Audiology
•  Certificate of training on “Advanced Verification REMs & RECD”
•  Certificate of completion on “Paediatric Assessment in Audiology Clinics”
•  Phonak product and audiology training

Ο Erik Erikson, ένας διάσημος Αμερικανός ψυχαναλυτής με γερμανικές ρίζες, δημιούργησε τη θεωρία της Ψυχοκοινωνικής Ανάπτυξης των ανθρώπων. Αυτή του η θεωρία, υπήρξε από τις πιο σημαντικές στον 20^ο αιώνα γιατί αναφερόταν στην εξελικτική πορεία του ανθρώπου, από τη γέννησή του, έως τον θάνατό του. 
Σε κάθε ένα από τα 8 στάδια της αναπτυξιακής πορείας του ανθρώπου, ο Erik Erikson αναφέρει τους δύο πόλους της θετικής ή της αρνητικής έκβασης του σταδίου, για να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τι σημαίνει πραγματικά να ολοκληρώνεται καθένας από τους 8 αυτούς κύκλους.

Στάδιο 1^ο: Εμπιστοσύνη ή Αμφιβολία (Γέννηση-1^ο έτος της ζωής του ανθρώπου)
Εάν το παιδί δέχεται αγάπη και ζεστασιά δημιουργείται μέσα του η εμπιστοσύνη, εάν όχι, τότε η αμφιβολία και ο φόβος.

Στάδιο 2^ο: Αυτονομία ή Ντροπή (2^ο-3^ο έτος της ζωής του ανθρώπου)
Εάν μέσω των σωστών ορίων των γονέων εμφυσείται στο παιδί ή αίσθηση του προσωπικού του ελέγχου, τότε μιλάμε για πραγματική αυτονομία. Εάν τα όρια είναι πολύ μαλακά ή πολύ σκληρά, τότε μιλάμε για ντροπή.

Στάδιο 3^ο: Πρωτοβουλία ή Ενοχή (3^ο-5^ο έτος της ζωής του ανθρώπου)
Εάν οι γονείς ενισχύουν την αίσθηση πρωτοβουλίας των παιδιών, τότε αυτό ισχυροποιεί μέσα τους το θάρρος για εξερεύνηση του περιβάλλοντός τους. Εάν υφίστανται συνεχώς κριτική, αυτό δημιουργεί ενοχή.

Στάδιο 4^ο: Εργατικότητα ή Κατωτερότητα (6^ο-11^ο έτος της ζωής του ανθρώπου)
Όσα παιδιά επαινούνται και ενθαρρύνονται για τις σχολικές και κοινωνικές επιδόσεις τους, αναπτύσσουν μία αίσθηση εργατικότητας – παραγωγικότητας, σε σχέση με αυτά που αποθαρρύνονται και αναπτύσσουν μία αίσθηση κατωτερότητας.

Στάδιο 5^ο: Ταυτότητα ή Σύγχυση (εφηβεία, 12^ο-18^ο έτος)
Όταν οι έφηβοι σχηματίζουν σταδιακά μέσα τους μια συγκροτημένη, σταθερή ταυτότητα, αυτό είναι μία παρακαταθήκη για τη μελλοντική ψυχολογική σταθερότητά του. Ενώ όσοι (λόγω πολλαπλών παραγόντων) βρίσκονται σε σύγχυση σε σχέση με αυτό που είναι και αυτό που κάνουν, διακυβεύουν και την μελλοντική ψυχική ισορροπία τους.

Στάδιο 6^ο: Οικειότητα ή Απομόνωση (19^ο-40^ο έτος της ζωής του ανθρώπου)
Όταν διαμορφώνονται επιτυχημένες διαπροσωπικές σχέσεις, μέσω της φιλίας ή του έρωτα, κατακτάται η αίσθηση της οικειότητας προς τους ανθρώπους. Εάν η οικειότητα δεν επιτυγχάνεται, το άτομο συχνά αισθάνεται απομονωμένο και σε μοναξιά.

Στάδιο 7^ο: Παραγωγικότητα ή Απραξία (μέση ηλικία, 41^ο-65^ο έτος)
Όταν αναπτύσσεται σε αυτό το στάδιο έμπρακτα η αίσθηση ενός σκοπού στη ζωή, δηλαδή η δημιουργία οικογένειας, η βοήθεια στη κοινότητα και η παραγωγή έργου, τότε το άτομο αισθάνεται παραγωγικό και ότι αφήνει κάτι στον κόσμο. Εάν το άτομο αδυνατεί να βρει έναν σκοπό, τότε μιλάμε για τη δημιουργία μίας αίσθησης αποκοπής, απραξίας και τέλματος.

Στάδιο 8^ο: Πληρότητα ή Απελπισία (τρίτη ηλικία, 65^ο έτος-θάνατος)
Καθώς οι άνθρωποι γερνούν, τείνουν να μειώνουν τη παραγωγικότητά τους και να εξερευνούν τη ζωή πλέον, ως συνταξιούχοι. Ενώ ακόμα μπορεί να είναι αρκετά δημιουργικοί, στη παρούσα ζωή τους, συχνά κοιτούν πίσω στο παρελθόν τους (Πώς αισθάνεστε ψυχολογικά; Τι σας δίνει κουράγιο και τι σας αποκαρδιώνει, απογοητεύει; Ποιο είναι το καλύτερο πράγμα που έχετε κάνει στη ζωή σας; Και ποιο το χειρότερο;).
Εάν αυτή η ματιά στο παρελθόν εμπεριέχει ως επί το πλείστον, μια ζωή γεμάτη από στόχους και σκοπούς, εκπληρωμένους, τότε μπορούμε να μιλάμε για μία ζωή πληρότητας και σοφίας. Εάν αυτού του είδους η σοφία, που είναι τόσο χρήσιμη, μαζί με την αίσθηση πληρότητας στη Τρίτη ηλικία, εμπεριέχει και μία υγιώς αποστασιοποιημένη προσέγγιση της υπόλοιπης ζωής, αλλά και μία συμφιλίωση με τον επερχόμενο θάνατο, τότε μιλάμε για την ολοκλήρωση του 8^ου σταδίου.
Εάν η ματιά προς τα πίσω περιέχει πολλές αποτυχίες εκπλήρωσης στόχων, πολλές απογοητεύσεις και αρνητικότητες, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απελπισία, παραίτηση και κατάθλιψη.
Πολύ μεγάλη σημασία για την αίσθηση ολοκλήρωσης αυτού του σταδίου, έχει παράλληλα και μία καλή σχετικά σωματική υγεία. Ο τρόπος που συμπεριφερθήκαμε στο σώμα μας σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας αφήνει ανεξίτηλα τα σημάδια του στη Τρίτη ηλικία. Ποτέ δεν είναι αργά να συμφιλιωθούμε άλλωστε με το παρελθόν, όποιο και εάν είναι αυτό, να αγκαλιάσουμε όλα αυτά που θεωρούμε χαμένα, όλα αυτά που δεν καταφέραμε, τις απώλειές μας, και έτσι να αποδεχτούμε βαθιά αυτό που υπάρχει τώρα.
Τελικά, ακόμα και εάν μεταχειριστήκαμε άσχημα το σώμα μας, μέσα από διάφορες ανθυγιεινές επιλογές και εξαρτήσεις, ποτέ δεν είναι αργά να το αποδεχτούμε, ανακουφίζοντάς το με διάφορες τεχνικές, οι οποίες βοηθούν στην εξισορρόπηση της ενέργειας μέσα σε αυτό. (Από τι πάθηση υποφέρετε; Ποιό σημείο του σώματός σας νιώθετε πιο πολύ επιβαρυμένο; Πού πονάτε κατά τη διάρκεια της ημέρας ή της νύχτας;).
Η Ρεφλεξολογία αποτελεί μία από αυτές τις κατεξοχήν τεχνικές ανακούφισης και εξισορρόπησης της ενέργειας του σώματος. Είναι μία μορφή θεραπείας, η οποία συνδέεται με το εδώ και τώρα του θεραπευόμενου, καθότι είναι βασισμένη σε αυτή την τρομερά ενεργειακή διαπροσωπική σχέση μεταξύ αυτού και του θεραπευτή. Θα έλεγα ότι η ενασχόληση με τα πέλματα ενός ανθρώπου που υποφέρει και η διοχέτευση πιέσεων πάνω σε αυτά, αποτελεί μία συγκλονιστική εξύψωση της ταπεινότητας, στην οποία εισέρχονται και τα δύο εμπλεκόμενα μέρη. Μέσα από αυτή την στοχευμένη εμβάθυνση στο τώρα των ηλικιωμένων θεραπευμένων, δημιουργείτε μια ιερή σύνδεση με το τώρα τους και μία άφεση σε ό,τι δεν έχει συγχωρεθεί έως τώρα. Άλλωστε το σώμα και η ψυχή είναι άρρηκτα συνδεδεμένα.
Η Ρεφλεξολογία ή αλλιώς θεραπεία ζωνών, γιατί χωρίζει το πέλμα σε ζώνες, οι οποίες αντιστοιχούν σε διάφορα σημεία του σώματος, συνίσταται στην ειδική πίεση με τα δάχτυλα και σε τεχνικές μασάζ χωρίς τη χρησιμοποίηση ελαίων ή κρεμών. Πιέζοντας συγκεκριμένες περιοχές του πέλματος παράγουμε ενέργεια στα συγκεκριμένα σημεία που αντιστοιχούν στο σώμα και απελευθερώνουμε μπλοκαρίσματα, τα οποία δημιουργούν πόνους και αρρώστιες.
Η Ρεφλεξολογία βοηθά το σώμα να θεραπεύσει τον εαυτό του, ενεργοποιώντας δηλαδή μηχανισμούς αυτοθεραπείας, βελτιώνει τη κυκλοφορία του αίματος, μειώνει το στρες και δημιουργεί ευεξία στο άτομο που την δέχεται. Τα σημεία, τα οποία ονομάζονται αντανακλαστικά, στα οποία ασκούν πίεση οι ρεφλεξολόγοι αντιστοιχούν σε όλα τα όργανα του σώματος. Πέρα από τα πέλματα, η αντιστοιχία αυτή βρίσκεται και στις παλάμες των χεριών.
Ειδικότερα, στους ηλικιωμένους, στους οποίους δίνεται μέσω της ρεφλεξολογίας, ένα πρώτο δώρο επαφής και αγγίγματος, η ρεφλεξολογία βοηθά στη νοητική και συναισθηματική εξισορρόπησή τους.
Συγκεκριμένα, τα σωματικά οφέλη, μπορούν να συνοψιστούν ως εξής: Ενεργοποίηση των νευρικών απολήξεων, βοηθάει στην κινητική αυτονομία και ισορροπία του σώματος των ηλικιωμένων, στην καλυτέρευση της κυκλοφορίας του αίματος μέσω της καλύτερης οξυγόνωσης που προκαλείται, αποθεραπεία από εγχειρήσεις των ισχίων και αποκατάσταση των γονάτων. Βοηθάει στην υπέρταση και υπόταση, σε μετεφραγματικές καταστάσεις, σε αναπνευστικά προβλήματα, σε ημικρανίες και πονοκεφάλους, στην αρθρίτιδα και στους ρευματισμούς, σε θέματα δυσκοιλιότητας και πέψης. Επίσης, αυξάνει τον μεταβολισμό, βοηθάει τις αϋπνίες, και με την οξυγόνωση αναζωογονεί τα κύτταρα και αποβάλει τις τοξίνες από τον οργανισμό. Σε περιπτώσεις καρκίνων ή αυτοάνοσων νοσημάτων επιδρά πολύ ανακουφιστικά και ηρεμιστικά.
Σε ψυχολογικό επίπεδο, βοηθάει στην κατάθλιψη, ενισχύει τις γνωστικές λειτουργίες του ατόμου, ηρεμεί το νευρικό σύστημα και δημιουργεί βαθιά χαλάρωση. Επίσης, ηρεμεί τους φόβους ή την υπερκινητικότητα των ηλικιωμένων και βοηθάει στην ομαλή διαχείριση του στρες.
Κλείνοντας, θα ήθελα να αναφέρω ότι η σύζυγος του Erik Erikson, Joan Erikson (με τη βοήθεια της οποίας ο Erikson δημιούργησε τα 8 στάδια), που απεβίωσε στα 93 της χρόνια, αναφέρθηκε σε ένα 9^ο στάδιο, για ανθρώπους υπερήλικες, άνω των 80 ετών, κατά τη διάρκεια του οποίου το άτομο βιώνει μία σταδιακή απώλεια σε επίπεδο αυτονομίας, υγείας, συγγενών ανθρώπων και επίσης μπαίνει συχνά σε μία κοινωνική απομόνωση.
Ένα πολύ ηλικιωμένο άτομο μπορεί να επιστρέψει σ’ ένα στάδιο μωρού, επειδή ίσως να μην έχει την δυνατότητα να φροντίσει τον εαυτό του και να βιώσει ξανά, όπως στο 1^ο στάδιο, το δίπολο Εμπιστοσύνη ή Αμφιβολία. Στις μέρες που ζούμε, οι υπερήλικες κλείνονται συχνά σε ιδρύματα και οίκους ευγηρίας, φορτώνονται με χάπια και καθίστανται ανενεργοί σαν κάποια όντα που κάποτε χρησίμευσαν στην κοινωνία και την οικογένεια και τώρα είναι άχρηστα πια. Είναι σημαντικό σε αυτό το στάδιο, το άτομο να υπερβεί τον φόβο του θανάτου και να αποκτήσει ξανά ικανότητες, όπως αυτή του παιχνιδιού, της δραστηριότητας και του τραγουδιού.
Η Ρεφλεξολογία μπορεί να βοηθήσει τα υπερήλικα άτομα να κερδίσουν ξανά αισθήματα όπως αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση, δουλεύοντας με έναν ρεφλεξολόγο ο οποίος τους δίνει ξανά πίσω την ελευθερία και τον σεβασμό που τους αξίζει. Συγκεκριμένα, ο Ρεφλεξολόγος, με την υπομονή, την αγάπη και την ενσυναίσθηση που πρέπει να διαθέτει, αντιλαμβάνεται έγκαιρα ποια σημεία του σώματος των υπερήλικων ατόμων έχουν πέσει σε αδράνεια ή εάν ένα σύνολο ατόμων υποφέρει από ιδρυματισμό και με τις κατάλληλες τεχνικές προσπαθεί να ζωντανέψει τα ακινητοποιημένα σώματα και τα «νεκρά» σημεία τους.
Το πιο σημαντικό σε αυτό το στάδιο, εκτός από τις τεχνικές, είναι η ποιοτική, διαπροσωπική επαφή μεταξύ του Ρεφλεξολόγου και του Ηλικιωμένου ατόμου. Το ενδιαφέρον και η φροντίδα, το άγγιγμα, το χαμόγελο και η ζεστασιά, που μπορεί να δείξει κάποιος Ρεφλεξολόγος σ’ έναν υπερήλικα, είναι αυτό που κάνει να ξανακερδίζεται η εμπιστοσύνη στη ζωή και έτσι προτού να κλείσει ο κύκλος της, τα υπερήλικα άτομα να αποχαιρετήσουν όλα αυτά που έζησαν με Ευγνωμοσύνη και όχι με αμφιβολία.

Σύμφωνα με την επίσημη αφήγηση, η έγκριση των εμβολίων Covid-19 επισπεύσθηκε για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας πανδημίας, αλλά οι δοκιμές ασφαλείας δεν παραλείφθηκαν. Όμως νέα έρευνα δείχνει ότι οι ρυθμιστικές αρχές φαρμάκων, όπως ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), απέτυχαν να επανεξετάσουν τους εθελοντές και δεν κατέγραψαν τις ανεπιθύμητες αντιδράσεις που θα μπορούσαν να έχουν αλλάξει την πολιτική δημόσιας υγείας.
Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, τα εμβόλια Spikevax της Moderna και BioNTech της Pfizer, τεχνολογίας mRNA για προστασία από τον Covid-19, είναι και τα δύο πιο πιθανό να σας στείλουν στο νοσοκομείο με μια σοβαρή ανεπιθύμητη ενέργεια παρά να σας κρατήσουν έξω προστατεύοντάς σας από μια σοβαρή νόσηση Covid.
Οι ερευνητές με επικεφαλής τον Dr Peter Doshi, συντάκτη του British Medical Journal (BMJ), ανέλυσαν συνολικά στοιχεία και από τις δύο εταιρείες για να ανακαλύψουν ότι το ποσοστό σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών ήταν 10,1 ανά 10.000 ενέσεις (0,1%) για το εμβόλιο της Pfizer και 15,1 ανά 10.000 ενέσεις (0,15%) για το εμβόλιο της Moderna, περισσότερο από το εικονικό φάρμακο! Μαζί, τα δύο εμβόλια προκάλεσαν 12,5 σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες ανά 10.000 εμβόλια (0,12 τοις εκατό).
Συνολικά, τα εμβόλια έχουν υπερδιπλάσιες πιθανότητες να σας βάλουν στο νοσοκομείο παρά να σας προστατεύσουν από μια σοβαρή λοίμωξη Covid. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες των εμβολίων περιλάμβαναν νοσοκομειακή περίθαλψη, επίμονη και σοβαρή αναπηρία, γενετικές ανωμαλίες και θάνατο.

Τα αποτελέσματα απέχουν πολύ από το να αποτελούν εξαίρεση- η ομάδα του Doshi επεσήμανε ότι μια ομάδα με επικεφαλής την Christine Benn από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Δανίας έχει καταλήξει σε παρόμοια ευρήματα. Η έρευνα αυτής της ομάδας -η οποία επίσης δεν έχει δημοσιευθεί ή αξιολογηθεί από ομοτίμους- δεν βρήκε καμία απόδειξη ότι τα εμβόλια mRNA έσωσαν ζωές- στην ανάλυσή τους, ανακάλυψαν 31 θανάτους στις ομάδες εμβολίων και 30 στην ομάδα εικονικού φαρμάκου, γεγονός που υποδηλώνει ότι το εμβόλιο δεν μείωσε τους θανάτους.¹

Ποιο είναι το πρόβλημα;
Ο Doshi και η ομάδα του αναρωτιούνται: Γιατί ο FDA και οι άλλες ρυθμιστικές αρχές δεν είδαν τα προβλήματα όταν αξιολογούσαν τα εμβόλια για έγκριση και επακόλουθη μαζική προώθηση; Η ανάλυση ασφάλειας του FDA "περιελάμβανε χιλιάδες επιπλέον συμμετέχοντες με πολύ μικρή παρακολούθηση, εκ των οποίων η μεγάλη πλειοψηφία είχε λάβει μόνο μία δόση", αναφέρει ο Doshi στη μελέτη του, η οποία δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί και δεν έχει γίνει αξιολόγηση από ομότιμους.
Ο FDA αγνόησε επίσης ανησυχητικά δεδομένα που αποκάλυπταν ότι διπλάσιοι άνθρωποι στην ομάδα του εμβολίου είχαν "πολλαπλές σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες" σε σύγκριση με εκείνους που έλαβαν εικονικό φάρμακο.
Ο οργανισμός επισήμανε τις ανησυχίες του σχετικά με το εμβόλιο της Pfizer -και τον αυξημένο κίνδυνο πνευμονικής εμβολής, οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου (θανατηφόρο ή σχεδόν θανατηφόρο καρδιακό επεισόδιο), ανοσολογικής θρομβοπενίας (το αίμα δεν πήζει) και διάχυτης ενδοαγγειακής πήξης (ανεξέλεγκτη αιμορραγία)- τον Ιούλιο του 2021. Αλλά δεν έχει αναφέρει καμία πρόοδο από τότε.
Παρά τις ανησυχίες αυτές, η επίσημη γραμμή παραμένει ότι τα εμβόλια είναι απολύτως ασφαλή. Σύμφωνα με τα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), τα εμβόλια Covid "έχουν υποβληθεί -και θα συνεχίσουν να υποβάλλονται- στην πιο εντατική παρακολούθηση ασφάλειας στην ιστορία των ΗΠΑ. Τα στοιχεία από τα εκατοντάδες εκατομμύρια εμβόλια Covid-19 που έχουν ήδη χορηγηθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες και τα δισεκατομμύρια εμβόλια που έχουν χορηγηθεί παγκοσμίως, αποδεικνύουν ότι είναι ασφαλή και αποτελεσματικά".²

Συγγνώμη, λάθος!
Το φθινόπωρο του 2020 εκφράστηκαν ανησυχίες σχετικά με τον τρόπο αξιολόγησης της ασφάλειας των εμβολίων πριν από την έγκρισή τους. Μεταξύ άλλων ερευνητών, μία καταγγέλουσσα σε ένα από τα κέντρα ασφαλείας που προσέλαβε η Pfizer για να αξιολογήσει την ασφάλεια του εμβολίου Covid ανησυχούσε ότι η ταχύτητα είχε προτεραιότητα έναντι της ακεραιότητας των δεδομένων και της ασφάλειας των ασθενών. Η Μπρουκ Τζάκσον, διευθύντρια της Ventavia Research Group στο Τέξας, έστειλε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στον FDA, ανησυχώντας ότι το κέντρο παραποιούσε δεδομένα και δεν παρακολουθούσε τις αναφορές ανεπιθύμητων συμβάντων. Οι συμμετέχοντες ήταν επίσης σε θέση να δουν αν τους χορηγήθηκε το εμβόλιο ή ένα εικονικό φάρμακο. Απολύθηκε την ίδια ημέρα.³
Σε συνομιλίες που κατέγραψε με δύο διευθυντές, ο ένας από αυτούς παραδέχτηκε ότι το κέντρο δεν ήταν σε θέση να ποσοτικοποιήσει τα σφάλματα, αλλά ότι "κάθε μέρα είναι κάτι καινούργιο".
Όταν υπέβαλε την αίτησή της για "έγκριση επείγουσας χρήσης" του εμβολίου Covid, η Pfizer δεν ανέφερε τα προβλήματα στο κέντρο Ventavia, παρόλο που ο FDA τα γνώριζε και δεν έθεσε καμία ανησυχία στην εταιρεία. Μία ημέρα αργότερα, στις 11 Δεκεμβρίου 2020, το εμβόλιο της Pfizer εγκρίθηκε για άμεση διάθεση. Η χαλαρή εποπτεία των κλινικών δοκιμών στον FDA είναι σύμπτωμα σοβαρής έλλειψης πόρων, λέει η αμερικανική οργάνωση Citizens for Responsible Care and Research Inc. Αν ο οργανισμός λάβει καταγγελία για μια κλινική δοκιμή -όπως συνέβη με τη Ventavia- δεν έχει το ανθρώπινο δυναμικό για να την ερευνήσει.⁴
Αναφέροντας ένα παράδειγμα, η ομάδα συνεργάστηκε με την οργάνωση υπεράσπισης των καταναλωτών Public Citizen και ειδικούς σε θέματα δημόσιας υγείας για να υποβάλουν καταγγελία σχετικά με κλινική δοκιμή που δεν προστάτευε τους συμμετέχοντες. Η καταγγελία υποβλήθηκε τον Ιούλιο του 2018, αλλά πέρασαν εννέα μήνες προτού ένας επιθεωρητής του FDA ξεκινήσει έρευνες. Τελικά, εστάλη μία προειδοποιητική επιστολή στη φαρμακευτική εταιρεία τον Μάιο του 2021, δηλαδή 34 μήνες αφότου ο οργανισμός είχε ειδοποιηθεί για το πρόβλημα.

Ωστόσο θα μπορούσε να υπάρχει ένα πιο σκοτεινό αίτιο για την αργοπορία της ρυθμιστικής αρχής φαρμάκων. Οι ρυθμιστικές αρχές βασίζονται στη βιομηχανία φαρμάκων για τη χρηματοδότησή τους. Ουσιαστικά, αυτό σημαίνει ότι οι ρυθμιστικές αρχές αναλαμβάνουν να αστυνομεύουν τους πληρωτές τους - και αυτό θέτει σε κίνδυνο τη σχέση.
Αυτό συμβαίνει εδώ και χρόνια. Το αμερικανικό Κογκρέσο ψήφισε το νόμο Prescription Drug User Act το 1992, ο οποίος επέτρεψε στη φαρμακοβιομηχανία να χρηματοδοτεί απευθείας τον FDA μέσω "τελών χρήσης", με αντάλλαγμα ο οργανισμός να εξετάζει γρήγορα τις αιτήσεις φαρμάκων και να τα βγάζει στην αγορά. Με τον νόμο αυτό, ο FDA έπαψε να είναι ένας οργανισμός που χρηματοδοτείται από τους φορολογούμενους και έγινε ένας οργανισμός που πληρώνεται από τη βιομηχανία την οποία καλείται να ρυθμίζει. Η φαρμακοβιομηχανία έδειξε την ευγνωμοσύνη της: το 1993, ο FDA έλαβε 29 εκατ. δολάρια από τις φαρμακοβιομηχανίες και το ποσό αυτό είχε αυξηθεί σε 884 εκατ. δολάρια μέχρι το 2016.
Υπάρχει ένα παρόμοιο μοτίβο σε όλη την Ευρώπη. Το 1995, οι φαρμακοβιομηχανίες χρηματοδοτούσαν μόλις το 20% της τότε νέας ρυθμιστικής αρχής της ΕΕ, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ), και σήμερα συνεισφέρει το 89% των συνολικών εσόδων.
Οι πολιτικοί στη Βουλή των Κοινοτήτων του Ηνωμένου Βασιλείου εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με αυτή τη «βολική» σχέση το 2005. Μια επιτροπή υγείας ανησυχούσε ότι η χρηματοδότηση της βιομηχανίας "θα οδηγούσε σε παράβλεψη της ανάγκης προστασίας και προώθησης της δημόσιας υγείας πάνω απ' όλα, καθώς επιδιώκει να κερδίσει έσοδα από αμοιβές από τις εταιρείες". Αλλά σχεδόν δύο δεκαετίες μετά, τίποτα δεν έχει αλλάξει.

Η ιατρική συγγραφέας Maryanne Demasi μίλησε με έξι ρυθμιστικές αρχές φαρμάκων σε όλο τον κόσμο -στην Αυστραλία, τον Καναδά, την Ευρώπη, την Ιαπωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ- και ανακάλυψε μια δύσκολη σχέση. Οι ρυθμιστικές αρχές δεν είναι διαφανείς όσον αφορά τη χρηματοδότησή τους, την επιρροή που έχουν στη λήψη αποφάσεων και τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζεται η ταχύτητα με την οποία εγκρίνονται τα φάρμακα. Προστατεύουν επίσης τις φαρμακευτικές εταιρείες μη δημοσιεύοντας τα αρχικά δεδομένα ασφαλείας στα οποία βασίζουν την απόφασή τους - ένα πρόβλημα που ανακάλυψε ο Peter Doshi όταν προσπαθούσε να διακρίνει το πραγματικό προφίλ ασφαλείας των εμβολίων Covid.
Τα χρήματα των φαρμακευτικών εταιρειών "διεισδύουν στις κορυφαίες ρυθμιστικές αρχές του πλανήτη", διαπίστωσε η ίδια, και αυτό εγείρει το ερώτημα: είναι οι ρυθμιστικές αρχές φαρμάκων επί μισθώσει; ⁵

Δεν υπάρχει βραβείο για εσάς
Και το πρόβλημα δεν τελειώνει με τις ρυθμιστικές αρχές. Οι φαρμακευτικές εταιρείες χρηματοδοτούν την ακαδημαϊκή κοινότητα και τους "ανεξάρτητους" ερευνητές, και τα χρήματά τους εισρέουν ακόμη και σε αξιοσέβαστους φορείς όπως ο Βρετανικός Ιατρικός Σύλλογος του Ηνωμένου Βασιλείου (BMA), όπως ανακάλυψε ο κορυφαίος καρδιολόγος Aseem Malhotra, πληρώνοντας προσωπικό τίμημα.
Ο Δρ Malhotra είχε παρουσιάσει μια ομιλία - "Advocating for Real Evidence-Based Medicine"- σε μια ομάδα στην BMA. Καλεσμένοι στην ομιλία ήταν ο πρόεδρος του BMA, Dr. Chaand Nagpaul, και η πρόεδρος, καθηγήτρια Nina Modi.
Στην ομιλία του αναφέρθηκε στην έρευνα του Peter Doshi σχετικά με τα εμβόλια mRNA Covid και η ομιλία έτυχε καλής υποδοχής, με τον Dr Nagpaul να απονέμει στη συνέχεια στον Malhotra το βραβείο “Champion of Preventative Medicine.”. Μια ημέρα αργότερα, ο Nagpaul είχε μία πολύ έντονη επικοινωνία με τον Malhotra, λέγοντάς του να αφαιρέσει κάθε αναφορά στον BMA.
Ο συγγραφέας και ομιλητής Dr Malcolm Kendrick διερεύνησε την περίεργη αυτή στροφή και ανακάλυψε ότι ένα άτομο ψηλά στον BMA "είχε στενές σχέσεις με τη Moderna". Ο Kendrick και ο Malhotra υποπτεύονται ότι η αναφορά στη μελέτη Doshi ήταν αρκετή για να ωθήσει τη Moderna να στρατευθεί και να αναγκάσει τον BMA να αποστασιοποιηθεί από την ομιλία και το επακόλουθο βραβείο.⁶
Παρά την αναφορά στη μελέτη Doshi, ο Malhotra δεν είναι "αντιεμβολιαστής". Το 2021, συμμετείχε σε μια εκστρατεία για την προώθηση των εμβολίων Covid στην κοινότητα BAME.

Απόκρυψη
Υπάρχουν ανησυχίες ότι το έγγραφο Doshi δεν θα δημοσιευθεί ποτέ. Αλλά ο Doshi έχει μεγαλύτερους φόβους - ότι τα δεδομένα ασφαλείας που φυλάσσονται από τις φαρμακευτικές εταιρείες και ενδεχομένως τις ρυθμιστικές αρχές, δεν θα δημοσιευθούν ποτέ, παρόλο που αυτό είναι σημαντικό για το δημόσιο συμφέρον.
Το κοινό έχει το δικαίωμα να γνωρίζει την πραγματική ασφάλεια των εμβολίων Covid, όπως και όλων των φαρμάκων, ακόμη και αν αποδεχτούμε ότι πιθανώς να ανέκοψε την παλίρροια του Covid.
Παρ' όλα αυτά, είναι σημάδι μιας ενήλικης κοινωνίας ότι μπορεί να έχει πολλές απόψεις ταυτόχρονα, ότι μπορεί να αναγνωρίζει το συνολικό καλό των εμβολίων ενώ αποδέχεται ότι το προφίλ ασφαλείας τους μπορεί να σημαίνει ότι δεν είναι κατάλληλο για όλους να τα κάνουν, όπως οι ομάδες χαμηλού κινδύνου των παιδιών, των εφήβων και των ατόμων κάτω των 60 ετών.
Η διερεύνηση των δεδομένων και η διατύπωση ανησυχιών σχετικά με το προφίλ κινδύνου/απόδοσης για τους νέους δεν καθιστά κάποιον "αντιεμβολιαστή" ή διακινητή "ψευδών ειδήσεων", ούτε σημαίνει ότι ο λογαριασμός του στο Twitter ή στο Facebook πρέπει να διαγραφεί.
Αντίθετα, είναι μέρος του να είσαι ενήλικας - μόνο μέσω της κριτικής βελτιώνονται τα πράγματα.

Αναφορές

1. Lancet; preprint: doi: 10.2139/ssrn.4072489
2. www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/different-vaccines/Moderna.html
3. BMJ, 2021; 375: n2635
4. Citizens for Responsible Care and Research Incorporated (CIRCARE), Feb 24, 2013, circare.org/corp.htm
5. BMJ, 2022; 377: o1538
6. Malcolm Kendrick, “The Crushing Power of the Pharmaceutical Industry—A Sorry Tale,” July 18, 2022, Drmalcolmkendrick.org