Σύμφωνα με την Ασκληπιακή Ιατρική (Unani Tibb) της σχολής της Κω και των κλασικών Ελλήνων ιατροφιλοσόφων, η ασθένεια είναι μία διαταραχή της φύσας-πνεύμα-ζωτικής δύναμης που διέπει, κυβερνά και θεραπεύει το σώμα. Τι είναι όμως η φύσα-πνεύμα-ζωτική δύναμη;
«Το ανθρώπινο σώμα αλλά και των λοιπών όντων τρέφεται με τρία είδη τροφών: με τα φαγητά, τα ποτά και τα πνεύματα. Το πνεύμα όταν είναι μέσα στο σώμα λέγεται φύσα και όταν είναι έξω από το σώμα λέγεται αέρας» (Ιπποκράτης «Περί Φυσών» παρ.3). (Διαβάστε το προηγούμενο άρθρο του Holistic Life, τεύχος 127).
Ο Ιπποκράτης με τη φράση του «φύσις νούσων ιητρός», υπονοεί ότι «η φύσις-φύσα είναι η μόνη και πραγματική δύναμη που θεραπεύει» και όχι ο ιατρός, καθώς εκείνος χρειάζεται να είναι απλά ο βοηθός της.
Η ζωτική αυτή δύναμη επειδή είναι λεπτοφυής ενέργεια, έχει την δυνατότητα να κινείται σε όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης ύπαρξης, από το υλικό σώμα, στο συναισθηματικό σώμα και στο πνευματικό σώμα. Σύμφωνα με την Πυθαγορική και Πλατωνική θεωρία της τριμέρειας της ανθρώπινης ύπαρξης και της ψυχής έχουμε:
Α) Το Επιθυμητικό, είναι ταυτισμένο με το σώμα και αφορά τις σωματικές λειτουργίες. Συνδέεται με τις βασικές σωματικές επιθυμίες, (πείνα, δίψα, σεξουαλική έλξη κ.ά.) και τις άλλες σωματικές ανάγκες, καθώς και τα πάθη του σώματος.
Β) Το Θυμοειδές, είναι ταυτισμένο με τις συναισθηματικές λειτουργίες, το θάρρος, την ορμή και την αίσθηση της τιμής. Συνδέεται με τις βασικές συναισθηματικές λειτουργίες, τα πάθη (οργή, ζήλεια, αλαζονεία κ.ά.) και τις επιθυμίες που δημιουργούν αυτά.
Γ) Το Λογιστικό, είναι ταυτισμένο με τις λειτουργίες του νου, την λογική, την διάνοια και την σοφία. Συνδέεται με τις βασικές νοητικές λειτουργίες (μνήμη, γλώσσα, συγκέντρωση, βούληση, κατανόηση κ.ά.).
Σε αυτά τα τρία επίπεδα κατηγοριοποιείται συνολικά η ανθρώπινη ύπαρξη. Τα επίπεδα αυτά συνδέονται μεταξύ τους και αλληλεπιδρούν, καθώς ο οργανισμός αποτελεί μία ολότητα. Το καθένα από αυτά μπορεί να διαιρεθεί και ν’ αναλυθεί σε μικρότερα τμήματα, είτε βαθύτερα είτε πιο εξωτερικά.Έτσι ο οργανισμός μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα κρεμμύδι, όπου οι φλούδες του αποτελούν τα μέρη-επίπεδα, ή όπως η κούκλα ματριόσκα (μπαμπούσκα), όπου η μία κούκλα βρίσκεται διαδοχικά μέσα στην άλλη. Ας δούμε τα τρία αυτά επίπεδα λίγο πιο αναλυτικά:
1ο επίπεδο - Σωματικό: Το σωματικό επίπεδο (αντιστοιχεί στο επιθυμητικό μέρος της ψυχής), έχει τη δική του διαβάθμιση απ’ τα πιο εξωτερικά μέρη στα πιο εσωτερικά. Ξεκινώντας απ’ το εξωτερικό μέρος του το δέρμα, διαδοχικά προχωράμε στους βλεννογόνους και στη λέμφο, στους ιστούς και στην περιτονία, στο αίμα, στα οστά, στα όργανα και τέλος στο νωτιαίο μυελό και στο νευρικό σύστημα.
2ο επίπεδο Συναισθηματικό: Το συναισθηματικό επίπεδο (αντιστοιχεί στο θυμοειδές μέρος της ψυχής), έχει κι αυτό τη δική του διαβάθμιση. Στο εξωτερικό μέρος του έχουμε παθολογικά συναισθήματα όπως εύκολος εκνευρισμός και δυσαρέσκεια, μετά διαδοχικά προχωράμε σε άγχος-στρες, σε επιθετικότητα και ζήλεια, μετά σε κατάθλιψη, μετά σε φοβίες και σε μανία και τέλος σε τάσεις αυτοκτονίας.
3ο επίπεδο Νοητικό: Το νοητικό επίπεδο (αντιστοιχεί στο λογιστικό μέρος της ψυχής) εμφανίζει την δική του παθολογία, όπως αρχικά έλλειψη συγκέντρωσης, μετά διαδοχικά διαταραχή μνήμης, μετά παθήσεις του νευρικού συστήματος (παραισθήσεις και οράματα), σύγχυση ταυτότητας, μετά επιληψία και παράλυση, μετά παθήσεις τύπου Parkinson και Alzheimer και φθάνουμε στο τελευταίο στάδιο στην άνοια.
Το ανθρώπινο σώμα
Η ανθρώπινη οντότητα στην υλική σφαίρα ξεκινά να ζει και να αναπτύσσεται ως ένα είδος κυττάρων μικρού αριθμού, όπου πολλαπλασιάζονται σ’ ένα τεράστιο αριθμό τριών διαφορετικών ειδών κυττάρων, μέσα απ’ την διαδικασία της μίτωσης. Έτσι αναπτύσσεται και δημιουργείται το ανθρώπινο σώμα. Τα κύτταρα αυτά δημιουργούν τρία διαφορετικά επίπεδα: Το εκτόδερμα, το μεσόδερμα και το ενδόδερμα.
Τα επίπεδα αυτά περιπλέκονται μεταξύ τους και το ένα αντανακλά την παθολογία στο άλλο, καθώς το εξώδερμα καταλήγει να σχηματίζει το δέρμα και το νευρικό σύστημα, το μεσόδερμα σχηματίζει τα οστά και τον μυϊκό ιστό και το ενδόδερμα σχηματίζει τους ιστούς των εσωτερικών οργάνων.
Η ασθένεια ως αίτιο, μπορεί να πλήξει τον οργανισμό και στα τρία επίπεδα της ύπαρξης. Η ευφυής Ζωτική Δύναμη για την προστασία της ανθρώπινης ύπαρξης, θα προσπαθήσει να μεταφέρει την ασθένεια σε όσο πιο εξωτερικά επίπεδα του οργανισμού μπορεί και κυρίως στο σώμα (σωματοποίηση της ασθένειας). Σε όλους μας έχει συμβεί, όταν κάποτε κάποιος μας πρόσβαλλε ή μας επιτέθηκε λεκτικά, σε λίγες ώρες να έχουμε πονοκέφαλο ή στομαχόπονο.
Εκεί στο σώμα θα δοθεί «η μάχη της θεραπείας», με σκοπό να εξαλειφθεί το πρωταρχικό αίτιο, όπου εδώ ήταν η επίθεση σε συναισθηματικό επίπεδο. Όμως όσο πιο βαθιά προς τα στρώματα του οργανισμού κινηθεί η ασθένεια, τόσο πιο έντονη επιδείνωση της υγείας έχουμε.
Για παράδειγμα, δερματοπάθεια όπου μετά από φαρμακευτική θεραπεία εξαφανίζεται, καταλήγει σε κάποιο χρονικό διάστημα να εμφανιστεί ιγμορίτιδα. Εδώ η ασθένεια κινείται από έξω προς τα μέσα, δηλαδή απ’ το δέρμα προς τους βλεννογόνους.
Οι Έλληνες Ασκληπιάδες ιατροφιλόσοφοι, γνωρίζοντας αυτές τις αναλογίες, χρησιμοποιούσαν μεθόδους θεραπείας βοηθώντας την φύσα-ζωτική δύναμη να εξωτερικεύσει την ασθένεια, βοηθώντας την στην διαδικασία της ίασης με τους εξής δύο τρόπους:
Α) Ενισχύοντας τα συμπτώματα (μέθοδος των ομοίων).
Β) Καθαρίζοντας τις υπερβολές, ή συμπληρώνοντας τις ελλείψεις (μέθοδος των αντιθέτων).
Για κανένα λόγο δεν δημιουργούσαν καταστολή των συμπτωμάτων, όπως δηλαδή γίνεται σήμερα απ’ την Αλλοπαθητική Ιατρική:
«Ο πυρετός που προκαλείται από το φλέγμα, άλλοτε δημιουργείται και θεραπεύεται από τα όμοια και άλλοτε από τα αντίθετα αυτών που τον προκάλεσαν… Και με τους δύο αυτούς τρόπους που είναι διαφορετικοί μεταξύ τους, ο άρρωστος γίνεται απολύτως καλά.» (Ιπποκράτης «Περί Τόπων των Κατά Άνθρωπον» παρ. 42)
Επομένως, η ασθένεια (διαταραχή της φύσας-ζωτικής δύναμης) αν αρχικά εμφανιστεί στο εξωτερικό επίπεδο του οργανισμού στο σώμα και μάλιστα στο δέρμα και κατασταλεί, τότε θα κινηθεί σε πιο εσωτερικά επίπεδα του σώματος, απ’ το δέρμα προς τους βλεννογόνους. Αν η καταστολή συνεχιστεί σε ένα ανάλογο χρονικό διάστημα θα εισχωρήσει ακόμη βαθύτερα, σε αίμα, οστά και όργανα, όπου μπορεί να φθάσει ακόμη και στο νευρικό σύστημα.
Ταυτόχρονα το συναισθηματικό σώμα θα υποστεί παθολογικά συμπτώματα και αν αυτή η πορεία συνεχιστεί θα βλαφτεί και το νοητικό σώμα, με τα αντίστοιχα συμπτώματα που προαναφέρθηκαν. Αυτή είναι η πορεία προς την ασθένεια, την πρόωρη γήρανση και στον θάνατο, καθώς η σύγχρονη επιστήμη εξακολουθεί να αγνοεί τις γνώσεις της Ασκληπιακής Ιατρικής και την Ελληνική Φιλοσοφία.