Νέα έρευνα: Η τροφή ως φάρμακο για το έδαφος και τους ανθρώπους

Κατηγορία Έρευνα
Σάββατο, 24 Μαΐου 2025 08:01 Διαβάστηκε 325 φορές
Περιοδικό Holistic Life - Τεύχος 127 (Μάιος - Ιούνιος 2025) Dr. Jasmin Peschke

Υγιή τρόφιμα μπορούν να παραχθούν μόνο σε ζωντανό έδαφος. Η βιοδυναμική γεωργία έχει πολλά θετικά αποτελέσματα, ένα από τα οποία είναι ο σχηματισμός χούμου. Το μικροβίωμα του εδάφους είναι ποικιλόμορφο και τα ίδια τα προϊόντα περιέχουν μια ποικίλη βακτηριακή χλωρίδα που περιέχει ελάχιστα παθογόνα - σε αντίθεση με τα συμβατικά παραγόμενα προϊόντα (Wassermann et al. 2019). Όταν τρώμε τα προϊόντα, το μικροβίωμά τους διεγείρει το μικροβίωμα του ανθρώπινου εντέρου, το οποίο αποτελεί τη βάση για την ανθρώπινη ανοσία και υγεία. Με αυτόν τον τρόπο, τα τρόφιμα μπορούν να αποτελέσουν τη γέφυρα τόσο για την ανθρώπινη υγεία όσο και για τη γεωργία.

Ο Ιπποκράτης, ο αρχαίος Έλληνας γιατρός, είχε ήδη διατυπώσει την άποψη ότι η τροφή πρέπει να αποτελεί το φάρμακο. Σε κάποιο βαθμό, αυτό ισχύει ακόμη και σήμερα, διότι αν η τροφή αναπτύσσεται σε ζωντανό έδαφος, είναι υγιής και μπορεί να προάγει την ανθρώπινη υγεία. Από αυτή την άποψη, αποτελεί φάρμακο. Ταυτόχρονα, το ζωντανό έδαφος είναι σημαντικό για ένα υγιές οικοσύστημα και για τον μετριασμό της κλιματικής κρίσης, και ως εκ τούτου αποτελεί επίσης φάρμακο.

«The world must make the soil good», είναι ο τίτλος στο Spektrum der Wissenschaft, ως μια συνεισφορά του επιστημονικού δημοσιογράφου Roland Knauer (2025). Εξηγεί ότι η συμβατική εντατική γεωργία έχει σημαντικές βλαβερές συνέπειες, επειδή μειώνει την ποιότητα των εδαφών και συνεπώς τη γονιμότητά τους. Περίπου το 40% της γεωργικής γης παγκοσμίως επηρεάζεται. Μακροπρόθεσμα, αυτό θα έθετε σε κίνδυνο την παραγωγή τροφίμων. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), το ένα πέμπτο της ανθρωπότητας έχει ήδη επηρεαστεί. Ο αριθμός των ανθρώπων που πεινούν αυξάνεται σταθερά και ο δεύτερος στόχος του προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη, «Zero Hunger» έως το 2030, απομακρύνεται όλο και περισσότερο (SDG2, https://sdgs.un.org/goals). Όμως μέχρι σήμερα, η συμβατική εντατική γεωργία εξάγεται σε χώρες με χαμηλό εισόδημα, με αποτέλεσμα να εκτοπίζεται η ποικιλόμορφη, μικρής κλίμακας γεωργία που συνήθως επικρατεί στις χώρες αυτές.

Δημιουργούνται εξαρτήσεις και υπονομεύεται η διατροφική επάρκεια. Οι εισαγόμενες μονοκαλλιέργειες επεξεργάζονται με συνθετικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα, τα οποία αφήνουν κατάλοιπα. Αυτό μειώνει τη ζωή στο έδαφος και προωθεί την έκπλυση των θρεπτικών στοιχείων. Εάν η εστίαση είναι στην απόδοση και δίνεται πολύ λίγη προσοχή στη δέσμευση του οργανικού άνθρακα στο έδαφος, το έδαφος γίνεται σταδιακά φτωχότερο και παράγει χαμηλότερες αποδόσεις. Πρόκειται κυριολεκτικά για μια περίπτωση ερημοποίησης. Οι έντονες βροχοπτώσεις, αλλά και η έλλειψη ανάπτυξης φυτών, αυξάνουν τη διάβρωση. Τα ξηρά καλοκαίρια, οι περιοχές με ελαφριά εδάφη εμφανίζουν μερικές φορές τεράστια σύννεφα σκόνης. Το ανώτερο στρώμα του εδάφους παρασύρεται από τον άνεμο. Επειδή λείπει ο χούµος, µειώνεται η ικανότητα συγκράτησης νερού και, συνεπώς, η ανθεκτικότητα στο κλίµα.

Η βελτίωση του εδάφους σημαίνει την αναζωογόνησή του, τη δημιουργία οργανικής ύλης και την προώθηση του σχηματισμού χούμου. Η μαγική φόρμουλα εδώ είναι η « Κάλυψη του εδάφους ». Η ανάπτυξη των φυτών διεγείρει τη ζωή στο έδαφος και, μέσω της ρίζωσης, φέρνει φως, αέρα και νερό στο έδαφος. Ένα άλλο αποτέλεσμα είναι ότι η οργανική ύλη δεσμεύει το διοξείδιο του άνθρακα, ένα αέριο του φαινομένου του θερμοκηπίου. Ωστόσο, αν η εξάντληση του εδάφους αντισταθμίζεται με όλο και περισσότερα λιπάσματα και φυτοφάρμακα, και οι καλλιέργειες τροφίμων αναπτύσσονται συμβατικά, δεν θα μπορέσει να υπάρξει ούτε ένα υγιές χωράφι ούτε ένα υγιές γεύμα. Η βιοδυναμική γεωργία αποτελεί μέρος της λύσης στην κλιματική και διατροφική κρίση. Οι αγρότες επικεντρώνονται στη φροντίδα του εδάφους και στο πιάτο μας καταλήγουν ζωτικά και νόστιμα τρόφιμα.