Στις 18 Οκτωβρίου, το Εθνικό Συμβούλιο της Αυστρίας ενέκρινε μια νέα κυβερνητική πρόταση για τη θέσπιση του δικού της νόμου για τα κτηνιατρικά φάρμακα, με βάση τις απαιτήσεις της ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι τα κτηνιατρικά φάρμακα θα ρυθμίζονται στο μέλλον από τον δικό τους νόμο. Ο νέος νόμος αναγνωρίζει ότι η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά αποτελεί πρόβλημα παγκοσμίως. Τόσο τα ζώα όσο και οι άνθρωποι κινδυνεύουν, οπότε ο νέος νόμος παραπέμπει στη νέα προσέγγιση “One Health” (μια συνεργατική, πολυτομεακή και διεπιστημονική προσέγγιση που λειτουργεί σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο με στόχο την επίτευξη βέλτιστων αποτελεσμάτων για την υγεία, αναγνωρίζοντας τη διασύνδεση μεταξύ των ανθρώπων, των ζώων, των φυτών και του κοινού τους περιβάλλοντος). Σκοπεύει να διασφαλίσει την ποιότητα και την ασφάλεια των κτηνιατρικών φαρμάκων και να εισαγάγει τον έλεγχο της χρήσης κτηνιατρικών φαρμάκων και της γενικότερης χρήσης φαρμάκων στα ζώα. Ειδικότερα, αποσκοπεί στην καλύτερη ρύθμιση της χρήσης αντιβιοτικών στα ζώα εκτροφής.

Ο νέος νόμος επιτρέπει πλέον στους Αυστριακούς να εκπληρώσουν την απαίτηση του κανονισμού 2018/848 της ΕΕ για τη βιολογική παραγωγή και την σήμανση των βιολογικών προϊόντων, ο οποίος καθορίζει την πρωταρχική χρήση ομοιοπαθητικών και φυτοθεραπευτικών προϊόντων στις βιολογικές φάρμες. Ο κανονισμός, που ισχύει από το 2018, δίνει έμφαση στη βέλτιστη χρήση των αντιβιοτικών και απαιτεί τη χρήση ομοιοπαθητικών και φυτοθεραπευτικών προϊόντων στις βιολογικές φάρμες κατά προτεραιότητα έναντι της θεραπείας με χημικά αλλοπαθητικά κτηνιατρικά φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των αντιβιοτικών. Απαιτεί να προτιμάται η ολοκληρωμένη ιατρική (συνδυασμός συμβατικής ιατρικής με συμπληρωματική ιατρική), όποτε αυτό είναι δυνατό. Επιτρέπεται επίσης η χρήση συμβατικών φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων των αντιβιοτικών, εάν είναι απαραίτητο, για να αποφευχθεί η ταλαιπωρία των ζώων και πρέπει να χορηγείται υπό την ευθύνη κτηνιάτρου, όταν η θεραπεία με φυτοθεραπευτικά, ομοιοπαθητικά ή άλλα φάρμακα δεν είναι αποτελεσματική.

Περισσότερες πληροφορίες:

• Το αυστριακό συμβούλιο περνάει νόμο για τα κτηνιατρικά φάρμακα
• Ευρωπαϊκός κανονισμός 2018/848 για την παραγωγή βιολογικών και την σήμανση βιολογικών προϊόντων

Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β είναι μια ομάδα βασικών θρεπτικών συστατικών που παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της συνολικής υγείας και ευεξίας του σώματός μας. Αποτελούνται από οκτώ διαφορετικές βιταμίνες. Συγκεκριμένα Β1 (θειαμίνη), Β2 (ριβοφλαβίνη), Β3 (νιασίνη), Β5 (παντοθενικό οξύ), Β6 (πυριδοξίνη), Β7 (βιοτίνη), Β9 (φολικό) και Β12 (κοβαλαμίνη). Οι βιταμίνες συμμετέχουν σε πολλές σωματικές λειτουργίες και είναι απαραίτητες για τη διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής.

Τις χρειαζόμαστε όλες; Είναι εξίσου σημαντικές;
Η Β1 (θειαμίνη) είναι απαραίτητη για τη μετατροπή της τροφής σε ενέργεια και την υποστήριξη της φυσιολογικής λειτουργίας της καρδιάς, των μυών και του νευρικού συστήματος. Την θειαμίνη θα την βρούμε σε δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, ξηρούς καρπούς και χοιρινό. Η ανεπάρκεια θειαμίνης μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως κόπωση, μυϊκή αδυναμία, κακή μνήμη και νευρική βλάβη.
Η B2 (ριβοφλαβίνη) βοηθά στην παραγωγή ενέργειας, την κυτταρική ανάπτυξη και τη διατήρηση υγιούς δέρματος και ματιών. Καταναλώνοντας γαλακτοκομικά προϊόντα, άπαχα κρέατα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά και εμπλουτισμένα δημητριακά προσλαμβάνουμε την ριβοφλαβίνη. Η ανεπάρκεια ριβοφλαβίνης μπορεί να οδηγήσει σε δερματικές διαταραχές, σκασμένα χείλη, πονόλαιμο και αναιμία.
Η B3 (νιασίνη) εμπλέκεται στον μεταβολισμό, στη λειτουργία του νευρικού συστήματος και στη διατήρηση υγιούς δέρματος. Η νιασίνη εντοπίζεται σε πουλερικά, ψάρια, φιστίκια, μανιτάρια και δημητριακά ολικής αλέσεως. Τα ανεπαρκή επίπεδά της μπορεί να οδηγήσουν σε συμπτώματα όπως κόπωση, πεπτικά προβλήματα και δερματικά εξανθήματα.
Το Β5 (παντοθενικό οξύ) παίζει καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή ενέργειας, στη σύνθεση ορμονών και στη διάσπαση των λιπών και των υδατανθράκων. Αβοκάντο, κρέας, ψάρι, όσπρια και δημητριακά ολικής αλέσεως πρέπει να καταναλώνει κάποιος για την πρόσληψή της. Τα ανεπαρκή επίπεδα Β5 μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως κόπωση, αϋπνία, ευερεθιστότητα και μούδιασμα στα χέρια και τα πόδια.
Η Β6 (πυριδοξίνη) εμπλέκεται στην ανάπτυξη του εγκεφάλου, στο σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων και στη διατήρηση ενός υγιούς ανοσοποιητικού συστήματος. Η πυριδοξίνη εντοπίζεται στα πουλερικά, τα ψάρια, τις μπανάνες, τις πατάτες και τα εμπλουτισμένα δημητριακά. Η ανεπάρκεια Β6 μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως κατάθλιψη, σύγχυση, αναιμία και εξασθενημένη ανοσοποιητική λειτουργία.
Η Β7 (βιοτίνη) είναι απαραίτητη για υγιή μαλλιά, δέρμα και νύχια, καθώς και για το μεταβολισμό και τη διατήρηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Πηγές της βιοτίνης είναι τα αυγά, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι, ο σολομός και οι γλυκοπατάτες. Η ανεπάρκεια βιοτίνης μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια μαλλιών, εύθραυστα νύχια, δερματικά εξανθήματα και νευρολογικά συμπτώματα όπως κατάθλιψη και παραισθήσεις.
Το Β9 (φολλικό οξύ) είναι ζωτικής σημασίας για τη σωστή κυτταρική διαίρεση, τη σύνθεση DNA και το σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων. Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα εσπεριδοειδή, τα φασόλια και και τα ενισχυμένα δημητριακά είναι κάποιες από τις πηγές του φολλικού οξέος. Τα ανεπαρκή επίπεδα φολλικού οξέος μπορεί να οδηγήσουν σε αναιμία, γενετικές ανωμαλίες, κακή ανάπτυξη και αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
Η Β12 (κοβαλαμίνη) είναι απαραίτητη για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, τη λειτουργία των νεύρων και τη σύνθεση DNA. Πηγές της Β12 είναι το κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα ενισχυμένα εναλλακτικά γάλατα φυτικής προέλευσης. Η ανεπάρκεια της  μπορεί να προκαλέσει κόπωση, αδυναμία, νευρολογικά προβλήματα, απώλεια μνήμης και κακοήθη αναιμία.

Επιδράσεις της ανεπάρκειας βιταμινών του συμπλέγματος Β
Όπως είδαμε παραπάνω, οι ελλείψεις σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β μπορεί να έχουν εκτεταμένες επιπτώσεις σε διάφορα συστήματα του οργανισμού. Η κόπωση, η αδυναμία, η δυσπεψία, η κακή μνήμη, οι διαταραχές της διάθεσης, οι δερματικές διαταραχές και τα νευρολογικά συμπτώματα είναι κοινές συνέπειες της ανεπαρκούς πρόσληψης βιταμινών του συμπλέγματος Β. Επιπλέον, αυτές οι ανεπάρκειες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο αναιμίας, γενετικών ανωμαλιών, καρδιαγγειακών παθήσεων, μειωμένης ανοσοποιητικής λειτουργίας, ακόμα και κατάθλιψης. 

Γιατί να πάρετε συμπλήρωμα B-βιταμινών
Παρόλο που μία ισορροπημένη διατροφή θα ήταν η ιδανική πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β, σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να απαιτείται η λήψη συμπληρωμάτων. Άτομα με περιοριστικές δίαιτες (π.χ. χορτοφάγοι ή vegans), άτομα με προβλήματα απορρόφησης λόγω γαστρεντερικών διαταραχών ή χειρουργικών επεμβάσεων, έγκυες ή θηλάζουσες και οι ηλικιωμένοι είναι πιο επιρρεπείς σε ανεπάρκειες βιταμινών του συμπλέγματος Β και μπορεί να ωφεληθούν από τα συμπληρώματα.
Επιπλέον, άτομα με αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, ορισμένες ιατρικές παθήσεις ή άτομα που υποβάλλονται σε έντονη σωματική δραστηριότητα ή στρες μπορεί να χρειάζονται υψηλότερα επίπεδα βιταμινών του συμπλέγματος Β για να υποστηρίξουν τις αυξημένες διατροφικές τους ανάγκες.

Πότε όμως, να καταναλώσω ένα συμπλήρωμα B-βιταμινών;
Ιδανικά, επειδή οι βιταμίνες Β ανήκουν στις υδατοδιαλυτές βιταμίνες, η καλύτερή τους απορρόφηση είναι το πρωί με άδειο στομάχι, δεδομένου ότι μετατρέπουν την τροφή σε ενέργεια και προωθούν τον μεταβολισμό. Μπορείτε να τις καταναλώσετε και πριν τα γεύματα σας, αλλά προσοχή όχι το βράδυ καθώς είναι πιθανό να σας δημιουργήσει αϋπνίες και υπερένταση.
Συμπερασματικά, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β είναι απαραίτητες για διάφορες λειτουργίες του οργανισμού, την παραγωγή ενέργειας και τη γενική ευεξία. Κάθε βιταμίνη στην ομάδα του συμπλέγματος Β παίζει ένα ξεχωριστό ρόλο στην υποστήριξη διαφορετικών συστημάτων μέσα στο σώμα. Οι ανεπάρκειες σε αυτές τις βιταμίνες μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία. Κατανοώντας τη σημασία των βιταμινών του συμπλέγματος Β, αναγνωρίζοντας τα σημάδια ανεπάρκειας και λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα για τη διατήρηση των βέλτιστων επιπέδων, μπορούμε να υποστηρίξουμε τη γενική υγεία και την αντοχή μας, διασφαλίζοντας ότι το σώμα μας λειτουργεί όσο το δυνατόν καλύτερα.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία
1.Institute of Medicine (US) Standing Committee on the Scientific Evaluation of Dietary Reference Intakes and its Panel on Folate, Other B Vitamins, and Choline. (1998). Dietary Reference Intakes for Thiamin, Riboflavin, Niacin, Vitamin B6, Folate, Vitamin B12, Pantothenic Acid, Biotin, and Choline. National Academies Press.   
2.Gropper, S. S., Smith, J. L., & Groff, J. L. (2018). Advanced Nutrition and Human Metabolism. Cengage Learning.         
3.Leklem, J. E. (2004). Vitamin B6—A status report. Journal of Nutrition, 134(1), 290-293.
4.MedlinePlus. (2022). Niacin (Vitamin B3). Retrieved from https://medlineplus.gov/niacinvitaminb3.html    
5.Zempleni, J., Rucker, R. B., McCormick, D. B., & Suttie, J. W. (Eds.). (2019). Handbook of vitamins. CRC Press.              
6.National Institutes of Health. (2022). Vitamin B12. Retrieved from https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminB12-Consumer/
7.WebMD. (2022). The Benefits of Vitamin B12. Retrieved from https://www.webmd.com/diet/vitamin-b12-health-professional-fact-sheet
8.Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute, Oregon State University. (2021). Thiamin. Retrieved from   https://lpi.oregonstate.edu/mic/vitamins/thiamin
9.Harvard T.H. Chan School of Public Health. (2021). Biotin. Retrieved from       https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/biotin/

H ισορροπημένη διατροφή είναι από τους βασικότερους παράγοντες για υγιή και χαρούμενα παιδιά. Μία σωστή, υγιεινή διατροφή σε συνδυασμό με ένα ποιοτικό πολυβιταμινούχο σκεύασμα, εξασφαλίζουν σωστή θρέψη χωρίς σημαντικές διατροφικές ελλείψεις για τα παιδιά. 
Απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του παιδικού οργανισμού είναι τα παρακάτω:

Ασβέστιο: Συμμετέχει σε πολλές ζωτικές λειτουργίες του οργανισμού, όπως ο σχηματισμός των οστών, η διάσπαση πρωτεϊνών και λιπών, η παραγωγή ενέργειας και η νευρομυϊκή δραστηριότητα. 
Μαγνήσιο: Αποτελεί μέταλλο ζωτικής σημασίας για πολλές κυτταρικές λειτουργίες, όπως η παραγωγή ενέργειας, ο σχηματισμός των πρωτεϊνών και η αντιγραφή των κυττάρων. 
Σίδηρος: Σύμφωνα με έρευνες, η ανεπάρκεια σιδήρου σε παιδιά 4 με 14 ετών είναι ικανή να προκαλέσει μη φυσιολογική λειτουργία των νευροδιαβιβαστών και παθοφυσιολογία που σχετίζεται με το σύνδρομο διάσπασης προσοχής και υπερκινητικότητας. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας, η ανάγκη του οργανισμού για σίδηρου είναι εξαιρετικά υψηλότερη.
Ψευδάργυρος: Σε περιπτώσεις ανεπάρκειας ή έστω μερικής έλλειψης ψευδαργύρου, ο αριθμός των φονικών Τ-κυττάρων μειώνεται, τα επίπεδα των ορμονών του θυρεοειδούς αδένα πέφτουν και πολλά ερυθρά αιμοσφαίρια σταματούν την ανοσοπροστατευτική τους δράση. 
Β-καροτίνη: Η β-καροτίνη δρα ως πρόδρομος της βιταμίνης Α. 
Βιταμίνη Β1: Είναι απαραίτητη για την διαδικασία τροφοδότησης του κύκλου του Kreb. Η θειαμίνη είναι απαραίτητη για την κατάλληλη παραγωγή ενέργειας στον εγκέφαλο. 
Βιταμίνη Β2: Απαραίτητη για τη σύνθεση δύο σημαντικών για το σώμα συνενζύμων, τα οποία συμβάλλουν στον μεταβολισμό της γλυκόζης, των λιπαρών οξέων, της γλυκερόλης και των αμινοξέων με σκοπό την παραγωγή ενέργειας.
Βιταμίνη Β5: Πρόκειται για μία υδατοδιαλυτή βιταμίνη, εξαιρετικά σημαντική στην παραγωγή των ορμονών των επινεφριδίων και τον σχηματισμό των αντισωμάτων. Καθώς συμμετέχει στη σύνθεση της χοληστερόλης και των στεροειδών ορμονών, θεωρείται εξαιρετικά χρήσιμο στην αντιμετώπιση της ακμής. 
Βιταμίνη Β3: Δρα στο σώμα ως στοιχείο συνενζύμων, τα οποία συμμετέχουν σε σχεδόν 200 ενζυμικές αντιδράσεις. 
Βιταμίνη Β6: Απαραίτητη για την σωστή λειτουργία 60 και πλέον διαφορετικών ενζύμων. Επίσης συμμετέχει ενεργά στο σχηματισμό πρωτεϊνών, δομικών συστατικών, νευροδιαβιβαστών, ερυθρών αιμοσφαιρίων και προσταγλανδινων. Η βιταμίνη 6 παράλληλα, αποτελεί ζωτικό παράγοντα για την διατήρηση της ορμονικής ισορροπίας και την σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Βιταμίνη Β12: Συνεργάζεται με το φυλλικό οξύ σε πολλές περιπτώσεις, όπως στη σύνθεση του DNA, των ερυθρών αιμοσφαιρίων και το μυελικό περίβλημα (γύρω από τα κύτταρα των νεύρων). Επομένως, συχνά συνδέεται με νευρολογικές διαταραχές και αυτισμό. 
Φυλλικό οξύ: Συμβάλλει στην κυτταρική διαίρεση και τη σύνθεση του DNA. Χωρίς το φυλλικό οξύ τα κύτταρα δεν διαιρούνται φυσιολογικά. Το φυλλικό οξύ αποτελεί συστατικό ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος του εμβρύου και την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων. 
Χολίνη: Συμβάλλει στην υγεία των κυτταρικών μεμβρανών και την κίνηση των λιπών εντός και εκτός των κυττάρων. Είναι απαραίτητη για την ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου, ιδιαιτέρως στα βρέφη. 
Βιοτίνη: Πρόκειται για μία υδατοδιαλυτή βιταμίνη που δρα συνδυαστικά με βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Συμβάλλει στον μεταβολισμό των υδατανθράκων, των πρωτεϊνών και των λιπών. Είναι εξαιρετικά σημαντική για την υγεία του δέρματος και των νυχιών.
Χαλκός: Η έλλειψη χαλκού προκαλεί ανεπάρκεια σιδήρου και αναιμία, αφού ο χαλκός συμβάλλει στην απορρόφηση και χρήση του σιδήρου από τον οργανισμό. Ο χαλκός επίσης είναι απαραίτητος για την υγεία του δέρματος, των μαλλιών, των νυχιών, των αιμοφόρων αγγείων και των συνδέσμων.
Βιταμίνη D: Η μεγαλύτερη βιολογική αξία και λειτουργία της βιταμίνης D είναι η διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων ασβεστίου στο αίμα, γεγονός που το κατορθώνει αυξάνοντας την απορρόφηση του ασβεστίου από την τροφή και μειώνοντας την αποβολή του μέσω της διούρησης. 
Κάλιο: Είναι ένας σημαντικός ηλεκτρολύτης, ο οποίος συντελεί στην ισορροπία και διανομή των υγρών στο σώμα, στην εξισορρόπηση των οξέων, στη λειτουργία των μυών, των νευρικών κυττάρων, της καρδιάς, και των νεφρών. 
Βιταμίνη Ε: Αποτελεί την πιο σημαντική λιποδιαλυτή, αντιοξειδωτική βιταμίνη στους ανθρώπινους ιστούς. Εμφανίζεται στις λιπώδεις περιοχές των κυττάρων, όπως οι κυτταρικές μεμβράνες και ο εγκέφαλος. Σε αυτές τις περιοχές η βιταμίνη Ε προστατεύει από την οξειδωτική δράση των ελευθέρων ριζών, των βαρέων μετάλλων και των περιβαλλοντολογικών τοξινών. 
Μαγγάνιο: Δρα πρωτίστως ως στοιχείο του αντιοξειδωτικού ενζύμου υπεροξείδιο δισμουτάσης, το οποίο αποτρέπει την καταστρεπτική για τα κύτταρα δράση των ελευθέρων ριζών. 
Χρώμιο: Δρα στο σώμα ως παράγοντας-κλειδί της ανοχής γλυκόζης του οργανισμού. Το χρώμιο συνεργάζεται με την ινσουλίνη για την απορρόφηση της γλυκόζης από τα κύτταρα.
Ινοσιτόλη: Ανήκει στις βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Είναι απαραίτητη για την σύνθεση των κυτταρικών μεμβρανών και τη μεταφορά των λιπών στο σώμα.
Ιώδιο: Αποτελεί ένα ιχνοστοιχείο, από το οποίο ο ανθρώπινος οργανισμός έχει ανάγκη μόνο μικρή ποσότητα για την διατήρηση της υγείας του. Το ιώδιο στο σώμα είναι απαραίτητο για τη σύνθεση των ορμονών του θυρεοειδούς οι οποίες ρυθμίζουν τον μεταβολικό ρυθμό. 
Μολυβδαίνιο: Αποτελεί ένα αμινοξύ απαραίτητο για την εκτέλεση πολλών ενζυματικών διεργασιών του σώματος, όπως ο μεταβολισμός του σιδήρου. 
Τέλος, είναι γνωστή η σπουδαιότητα των ωμέγα λιπαρών οξέων ιδιαίτερα κατά την παιδική ηλικία. Σύμφωνα με έρευνες που παρουσιάστηκαν στην τηλεοπτική εκπομπή του Dr Robert Winston, η επάρκεια ωμέγα–3 λιπαρών οξέων κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας παίζει σημαίνοντα ρόλο τόσο στην σχολική απόδοση του παιδιού όσο και στην συμπεριφορά του.

Η κρίση πανικού είναι ένα αιφνίδιο επεισόδιο φόβου και άγχους που συνοδεύεται από σοβαρές σωματικές αντιδράσεις. Ο φόβος αυτός δεν απορρέει από κάποιον πραγματικό κίνδυνο ή προφανή αιτία. Ο πάσχων νιώθει ότι ξαφνικά χάνει τον έλεγχο της σκέψης και του σώματός του, ότι βιώνει κάποια καρδιακή προσβολή ή ακόμη και ότι πεθαίνει. Πολλοί άνθρωποι βιώνουν τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους κρίση πανικού. Όταν όμως το πρόβλημα συνεχίζεται και οι κρίσεις πανικού επιμένουν για μεγάλο διάστημα, τότε ίσως πρόκειται για διαταραχή πανικού.

Η Δρ Τζένη Γκούντμαν εξηγεί πώς εξαφάνισε τις αινιγματικές κρίσεις πανικού ενός ασθενούς διορθώνοντας τον χαμηλό δείκτη σακχάρου στο αίμα και την έλλειψη μετάλλων:

Ο Α., 43 ετών, παντρεμένος και πατέρας ενός παιδιού, ήταν ευτυχισμένος και έκανε μια δουλειά που του άρεσε. Ξαφνικά άρχισε να βιώνει κρίσεις πανικού "από το πουθενά". Μπορούσαν να συμβούν οπουδήποτε - στο σούπερ μάρκετ, στο τρένο για τη δουλειά, ακόμη και στον κήπο του σπιτιού του - μέρα ή νύχτα. Είχε επισκεφθεί ψυχοθεραπευτή, αλλά δεν είχε βοηθηθεί ιδιαίτερα.
"Ήταν πολύ καλή, αλλά δεν μπορέσαμε να βρούμε κάτι για το οποίο ήμουν σοβαρά δυστυχισμένος ή αγχωμένος", είπε.
Τότε ο Α. δοκίμασε τη Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία (ΓΣΘ). Σίγουρα τον είχε βοηθήσει να διαχειριστεί το έντονο άγχος που τον έπιανε σε αυτές τις περιπτώσεις, άγχος που φαινόταν να μην αφορά τίποτα συγκεκριμένο. Ο ψυχολόγος της ΓΣΘ είχε διδάξει στον Α. κάποιες τεχνικές αναπνοής και "αυτο-ομιλίας" που τον βοήθησαν να ηρεμεί κάπως μέσα από αυτά τα επεισόδια και να αντιλαμβάνεται πότε επρόκειτο να συμβεί μια κρίση πανικού, ώστε να μπορεί να εφαρμόσει αμέσως τις τεχνικές αναπνοής. Αλλά αυτό δεν είχε κάνει τις κρίσεις πανικού λιγότερο συχνές. Δεν είχε λύσει το πρόβλημα.
Έτσι, ο Α. ήρθε να με δει, ως έσχατη λύση και επειδή, όπως είπε, "στην πραγματικότητα δεν αισθάνομαι ότι είναι κάτι ψυχολογικό. Νιώθω ότι είναι βιολογικό".

Ανακαλύπτοντας την αιτία
Κατά τα άλλα, ο Α. φαινόταν καλά, και δεν υπήρχε τίποτα αξιοσημείωτο στο προηγούμενο ιατρικό ιστορικό του. Τότε μου έδειξε το ημερολόγιο διατροφής μιας εβδομάδας.
Κάθε μέρα εκτός από την Κυριακή, το πρωινό του ήταν ένα φλιτζάνι σκέτος καφές. Κάθε μέρα εκτός από το Σάββατο και την Κυριακή, το μεσημεριανό γεύμα ήταν επίσης ένα φλιτζάνι σκέτου καφέ. Τις περισσότερες ημέρες έτρωγε ένα κομμάτι κέικ, σοκολάτα, ντόνατ ή κρουασάν γύρω στις 3:00 μ.μ. με σκέτο καφέ. Στη συνέχεια, το δείπνο το βράδυ ήταν ένα κανονικό γεύμα.
"Αλλά αυτό λειτουργεί για μένα", είπε. "Απλά δεν πεινάω πραγματικά μέχρι τα μέσα του απογεύματος".
Δεν αισθανόταν πείνα, αλλά σκέφτηκα ότι πιθανόν να πάθαινε υπογλυκαιμία - δηλαδή το σάκχαρο στο αίμα του έπεφτε πολύ χαμηλά. Όταν το σάκχαρο στο αίμα πέφτει πολύ χαμηλά, όπως μπορεί να συμβεί σε μερικούς ανθρώπους αν δεν έχουν φάει όλη μέρα, μπορεί να προκαλέσει αίσθημα πανικού, όπως στην περίπτωση του Α. Δεν αποτελεί έκπληξη, πραγματικά, επειδή το σώμα νομίζει ότι πρόκειται να πεθάνει από ασιτία.
Άλλοι άνθρωποι γίνονται τρομερά ευερέθιστοι ή ακόμη και θυμωμένοι όταν πέφτει το σάκχαρο στο αίμα τους. Αυτό που καθορίζει τα συμπτώματα δεν είναι τόσο το πόσο χαμηλά πέφτει, αλλά το πόσο γρήγορα πέφτει. Δεν μιλάμε εδώ για επίπεδα σακχάρου στο αίμα τόσο χαμηλά ώστε να είναι επικίνδυνα (όπως μπορεί να συμβεί σε έναν διαβητικό τύπου 1 που έχει κάνει ένεση ινσουλίνης χωρίς να έχει φάει αρκετή τροφή), αλλά σε μερικούς ανθρώπους ο οργανισμός το βιώνει ως σήμα κινδύνου - εξ ου και οι φαινομενικά ανεξήγητες κρίσεις πανικού.
Λοιπόν, αυτή ήταν η υπόθεσή μου, και τώρα έπρεπε να τη δοκιμάσουμε. Ρώτησα τον Α. αν θα ήταν διατεθειμένος να δοκιμάσει να τρώει τρία γεύματα την ημέρα για μερικές εβδομάδες και να δει αν οι κρίσεις πανικού θα εξαφανίζονταν.
Είπε ότι δεν είχε πρόβλημα με αυτό καταρχήν, αλλά ότι ήταν από τους ανθρώπους που δεν μπορούσαν να φάνε πρωινό. Θα έκανε εμετό αν προσπαθούσε να φάει κάτι στερεό πριν από τις 11:00 π.μ. Έτσι, καταλήξαμε σε έναν συμβιβασμό σύμφωνα με τον οποίο θα έπαιρνε ένα συσκευασμένο πρωινό στη δουλειά και θα το έτρωγε στις 11:00 π.μ. Στη συνέχεια, θα έτρωγε στις 15:00 ένα κανονικό γεύμα αντί για το συνηθισμένο σνακ με υπερβολική ζάχαρη. Και το δείπνο ως συνήθως.

Έλλειψη μετάλλων
Στη δεύτερη επίσκεψη, πέντε εβδομάδες αργότερα, ο Α. ανέφερε ότι οι κρίσεις πανικού του είχαν μειωθεί από περίπου τρεις την εβδομάδα σε μία την εβδομάδα. Τα αποτελέσματα των εξετάσεών του μου έδειξαν τι ήταν αυτό που έπρεπε να διορθωθεί. Είχε πολύ χαμηλή περιεκτικότητα και στα τέσσερα μέταλλα που βοηθούν στη σταθερότητα του σακχάρου στο αίμα, δηλαδή στα ιχνοστοιχεία χρώμιο και μαγγάνιο, καθώς και στον ψευδάργυρο και το μαγνήσιο. Επίσης σε τρεις από τις βιταμίνες Β, ομοίως σημαντικές για τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα.
Αυτά τα θρεπτικά συστατικά ήταν πιθανώς σε χαμηλά επίπεδα λόγω των περίεργων διατροφικών (ή μάλλον μη διατροφικών) συνηθειών του Α. Αλλά μόλις εξαντλούνταν από τις συνεχείς απαιτήσεις της προσπάθειας να διατηρηθούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε ένα σώμα που δεν τρέφεται σωστά, η έλλειψή τους με τη σειρά της θα έκαναν ακόμη πιο δύσκολο να διατηρηθούν σταθερά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, και ούτω καθεξής, σε έναν φαύλο κύκλο.
Έτσι, έδωσα στον Α. συμπληρώματα αυτών των θρεπτικών συστατικών που λείπουν: διγλυκινικό μαγνήσιο, σύμπλεγμα βιταμινών Β, χρώμιο, μαγγάνιο και ψευδάργυρο.
Όταν τον ξαναείδα τρεις μήνες αργότερα, οι κρίσεις πανικού του είχαν μειωθεί σταδιακά, και τον προηγούμενο μήνα δεν είχε πάθει καμία απολύτως. Μέσα σε άλλους τρεις μήνες, μπορούσε να σταματήσει όλα τα συμπληρώματα, καθώς είχε ομαλοποιήσει τα επίπεδά του και μπορούσε πλέον να τα διατηρήσει τρώγοντας τρία γεύματα την ημέρα.

Το φαινόμενο υπογλυκαιμίας
Η περίπτωση του Α. είναι ασυνήθιστα απλή. Για τους περισσότερους ασθενείς που έχω δει, η λύση δεν είναι τόσο απλή- αλλά υπάρχουν πολλά να μάθουμε από αυτήν: τα υπογλυκαιμικά επεισόδια δεν ήταν απαραίτητα αμέσως μετά την απώλεια ενός γεύματος, αλλά μπορούσαν να εμφανιστούν πολλές ώρες αργότερα.
Για να το καταλάβουμε αυτό, πρέπει να γνωρίζουμε ότι το πάγκρεας παράγει στην πραγματικότητα δύο ορμόνες για την εξισορρόπηση του σακχάρου στο αίμα μας: την ινσουλίνη, η οποία μειώνει το επίπεδο του σακχάρου στο αίμα όταν αυτό ανεβαίνει πολύ ψηλά, και τη γλυκαγόνη, η οποία ανεβάζει το επίπεδο του σακχάρου στο αίμα όταν αυτό πέφτει πολύ χαμηλά, αυξάνοντας τη διάσπαση του γλυκογόνου προς γλυκόζη. Θα πρέπει να λειτουργούν παράλληλα, ένα εξαιρετικό παράδειγμα ομοιόστασης.
Τρώγοντας ελάχιστα όλη μέρα, ο Α. βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στη γλυκαγόνη του μόνο και μόνο για να διατηρήσει το επίπεδο σακχάρου στο αίμα του φυσιολογικό. Κάποια στιγμή θα είχε εξαντλήσει το ημερήσιο απόθεμα γλυκαγόνης καθώς η ικανότητα του παγκρέατος να την παράγει δεν είναι άπειρη. Σε εκείνο το σημείο, η ινσουλίνη του δεν θα μπορούσε να αντισταθεί - τίποτα δεν θα την εξισορροπούσε - και το επίπεδο σακχάρου στο αίμα του θα κατέρρεε.
Μερικοί άνθρωποι μπορούν να μείνουν χωρίς τροφή για πολύ περισσότερο χρόνο από άλλους γιατί το πάγκρεας του καθενός είναι διαφορετικό. Αλλά ο Α. έκανε τα πράγματα χειρότερα με το να τρώει, όταν τελικά έτρωγε γύρω στις 3:00 μ.μ., ζάχαρη. Αυτό ανεβάζει το σάκχαρο στο αίμα απότομα προς τα πάνω, γεγονός που προκαλεί την απελευθέρωση ινσουλίνης, η οποία στέλνει το σάκχαρο στο αίμα προς τα κάτω, γεγονός που απαιτεί περισσότερη παραγωγή της φτωχής, καταπονημένης γλυκαγόνης. Και ούτω καθεξής.
Η τάση για υπογλυκαιμία είναι μια αναγνωρισμένη ιατρική κατάσταση σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά όχι στο Ηνωμένο Βασίλειο, για κάποιο λόγο. Το ίδιο ισχύει και για τη χαμηλή αρτηριακή πίεση. Και οι δύο αυτές καταστάσεις είναι πιο συχνές στις γυναίκες- ο Α. είναι ασυνήθιστη περίπτωση, αν και όχι μοναδική.
Ποιος είναι ο ρόλος του καφέ σε όλα αυτά; Οι παρατηρητικοί ανάμεσά σας μπορεί να έχουν προσέξει ότι δεν σταμάτησα τον Α. από το να πίνει καφέ, κάτι που ίσως προκαλεί έκπληξη. Επιτρέψτε μου να εξηγήσω. Σε ορισμένους ανθρώπους, η υπερβολική κατανάλωση καφέ μπορεί πράγματι να συμβάλει σε κρίσεις πανικού, αυξάνοντας τα επίπεδα αδρεναλίνης.
Αλλά στην περίπτωση του Α., υποπτευόμουν ότι το πρόβλημα δεν ήταν ο καφές καθαυτός, αλλά το γεγονός ότι τον χρησιμοποιούσε ως υποκατάστατο του φαγητού. Όταν άρχισε να τρώει σωστά και ομαλοποιήσαμε τα σχετικά θρεπτικά συστατικά, οι κρίσεις πανικού του, που στην πραγματικότητα ήταν υπογλυκαιμικά επεισόδια, εξαφανίστηκαν, παρόλο που συνέχισε να πίνει έναν σκέτο καφέ με κάθε γεύμα.
Έτσι, δεν υπήρχε λόγος να του αφαιρέσουμε αυτό που ήταν γι' αυτόν μια από τις απολαύσεις της ζωής. Αν η σωστή διατροφή και η προσωρινή συμπληρωματική χορήγηση δεν είχαν κάνει τη δουλειά τους, τότε θα έπρεπε πράγματι να εξετάσουμε τον αποκλεισμό της καφεΐνης.
Η περίπτωση του Α. είναι ένα ακόμη παράδειγμα του γιατί είναι τόσο σημαντικό να φτάσουμε στη ρίζα των προβλημάτων υγείας. Η γνώση της αιτίας μπορεί να δώσει τη λύση.

Η Δρ Τζένι Γκούντμαν αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Λιντς το 1982 και είναι μέλος της Βρετανικής Εταιρείας Οικολογικής Ιατρικής. Ειδικεύεται στη Διατροφική και Περιβαλλοντική Ιατρική τα τελευταία 20 χρόνια. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την προ-σύλληψη (γονιμότητα και δημιουργία υγιών μωρών) και για τη συνεργασία με παιδιά.  Η Δρ Τζένι Γκούντμαν έχει δώσει πολλές διαλέξεις, σε άλλους γιατρούς, σε επαγγελματίες της εναλλακτικής ιατρικής και στο ευρύ κοινό. Διηύθυνε επί 10 χρόνια μια ομάδα συζήτησης περιστατικών, όπου ιατροί και φυσικοπαθητικοί / διατροφολόγοι ανταλλάσσουν γνώσεις και κλινική εμπειρία.